Ανακεφαλαίωση και επανεκτίμηση της κατάστασης, μετά τις εξελίξεις των τελευταίων τριων εβδομάδων.
Η Eldorado και το Δημοψήφισμα
“Ψηφίστε ΝΑΙ” ήταν η εντολή της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ και των (ξεκάθαρα πλέον) εργοδοτικών σωματείων προς τους εργαζομένους στα μεταλλεία (εικόνα). “Ψηφίστε ΝΑΙ”, μαζί με την Εκάλη και το Κολωνάκι, όχι βέβαια για να “μείνουμε Ευρώπη” αλλά για να υποστεί μια πολιτική ήττα ο Αλέξης Τσίπρας που, στα λόγια τουλάχιστον, είναι αντίθετος στο έργο των Σκουριών και μας δυσκολεύει τη ζωή. Φυσικά ο κόσμος τους αγνόησε και ψήφισε ΟΧΙ όπως όλη η Ελλάδα.
Η αλήθεια είναι ότι η εταιρεία από την αρχή ποντάρισε στο σενάριο της “αριστερής παρένθεσης”, με τα ιστολόγια των υπαλλήλων της (Πολίτες Αριστοτέλη κ.λ.π.) να έχουν ξεκινήσει την συστηματική προσπάθεια υπονόμευσης του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ πριν ακόμα από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Τις μέρες που ακολούθησαν το δημοψήφισμα, τα ίδια ιστολόγια μετά βίας έκρυβαν την ικανοποίησή τους για τη συνθηκολόγηση του Τσίπρα και για τη μετατροπή του μεγαλειώδους “ΟΧΙ” σε “ΝΑΙ ΣΕ ΟΛΑ”. Η ποθούμενη ανατροπή του Τσίπρα δεν ήρθε, αλλά αυτό που ήρθε ήταν ακόμα καλύτερο για την εταιρεία. Ο Αλέξης Τσίπρας “ανέτρεψε” ο ίδιος τον εαυτό του και η “πρώτη φορά αριστερά” βρέθηκε να περνάει το βαρύτερο όλων των μνημονίων με τη συνεργασία της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του εκπροσώπου του Μπόμπολα… Αν είναι πλήρης η παράδοση του Τσίπρα στους εγχώριους “ολιγάρχες” (ας πούμε ότι) μένει να το δούμε, αλλά η “φιλική” στάση των ΜΜΕ της διαπλοκής μόνο καλός οιωνός δεν είναι.
Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι όλα αυτά είναι “βούτυρο στο ψωμί της εταιρείας” που δεν έχει κανένα άλλο “επιχείρημα” για να πείσει για την ανάγκη να θυσιαστεί η Χαλκιδική, πέρα από τις θέσεις εργασίας που προσφέρει. Έστω και με τους πρόσφατα κομμένους μισθούς. Έστω κι αν δεν πληρώνει φόρους. Απέναντι στην παραβίαση όλων των νόμων και την τεκμηριωμένη από κάθε πλευρά καταστροφή του περιβάλλοντος και των άλλων τομέων της τοπικής οικονομίας από την “επένδυση”, η εταιρεία για μόνο της “όπλο” έχει την απελπισία και την αγωνία των ανθρώπων. Με απλά λόγια, όσο απεχθέστερο το μνημόνιο για τους Έλληνες, τόσο το καλύτερο για την εκμεταλλεύτρια εταιρεία…
Ας σημειωθεί ότι την Καναδική πολυεθνική καθόλου δεν θα την πείραζε ένα Grexit, κάθε άλλο: σε άρθρο με τίτλο “Eldorado Gold: η Καναδική εταιρεία που ωφελείται περισσότερο από ένα Grexit”, το επενδυτικό site The Motley Fool τόνιζε ότι αν η Ελλάδα έμπαινε στη δίνη ενός Grexit, η δυσαρέσκεια προς την αριστερή κυβέρνηση θα μπορούσε να οδηγήσει στην ανατροπή της και στην εγκατάσταση μιας άλλης, πιο φιλο-επιχειρηματικής. Έτσι το μεταλλείο των Σκουριών θα είχε μεγαλύτερες πιθανότητες να προχωρήσει. Και επιπλέον, οι υποχρεώσεις της εταιρείας στην Ελλάδα θα εξοφλούνταν σε υποτιμημένες δραχμές, ενώ ο χρυσός θα συνέχιζε να πωλείται σε δολάρια με αποτέλεσμα (ακόμα μεγαλύτερα) υπερκέρδη. Το άρθρο καταλήγει ότι ένα Grexit θα μπορούσε να είναι “το καλύτερο και από τους δύο κόσμους για την Eldorado”.
Η καυτή πατάτα αλλάζει χέρια
Μέσα στο νέο βαρύ πολιτικό σκηνικό, το Υπουργείο ΠΑΠΕΝ αναλαμβάνει ο Πάνος Σκουρλέτης και, μαζί με αυτό, την “καυτή πατάτα” της Eldorado Gold. Ο νέος Υπουργός έχει εκφράσει στο παρελθόν την αντίθεσή του στο έργο των Σκουριών.“Η επένδυση στις Σκουριές βλάπτει το περιβάλλον και την τοπική οικονομία“ δήλωσε στις 9 Απριλίου, ενώ στις 6 Απριλίου (μία μέρα μετά τα ντροπιαστικά επεισόδια της 5ης Απριλίου στις Σκουριές) είπε ότι “είμαστε αρνητικοί να συνεχίσει τη λειτουργία της η εταιρεία, να μην προχωρήσει η συγκεκριμένη εξόρυξη”, αφήνοντας παράλληλα αιχμές για τη στάση της αστυνομίας του κ. Πανούση. Αλλά αυτά ήταν τον μακρινό Απρίλιο.
Κατά την τελετή παράδοσης του Υπουργείου, ο κ. Λαφαζάνης δήλωσε: “Στηρίζουμε τους εργαζόμενους αλλά δεν στηρίξαμε την ασυδοσία της Ελ Ντοράντο. Όλες οι κινήσεις που κάναμε στο θέμα των Σκουριών απέβλεπαν σε ένα και μόνο, να προασπίσουν τη νομιμότητα, να προστατεύσουν το περιβάλλον και το δημόσιο συμφέρον“. Ας μας πουν τι ακριβώς είναι αυτό που πιστεύουν ότι έκαναν στο ΥΠΑΠΕΝ, γιατί ούτε το περιβάλλον προστάτευσαν, ούτε το δημόσιο συμφέρον, ούτε την ασυδοσία της Eldorado σταμάτησαν. Αντίθετα, στους πέντε μήνες της “πρώτης φοράς αριστερά”, η καταστροφή της Χαλκιδικής συνεχίστηκε με ακόμα ταχύτερους ρυθμούς. Η εταιρεία αφέθηκε να εργάζεται ανενόχλητη και ανεξέλεγκτη επί πέντε κρίσιμους μήνες, ώστε στον Κάκαβο να δημιουργηθεί πλέον μια ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ. Οι Σκουριές έχουν γίνει ένα σεληνιακό τοπίο, η ανέγερση του εργοστασίου εμπλουτισμού που δεν έχει ούτε έγκριση ούτε άδεια δόμησης προχωράει ανεμπόδιστη, ενώ έχει ξεκινήσει, επίσης χωρίς άδεια, η κατασκευή του φράγματος αποβλήτων ύψους 150 μέτρων στο ρέμα Καρατζά.
Open-pit. Πρώην δάσος
Eργοστάσιο Εμπλουτισμού. Πρώην δάσος. Ρέμα Καρατζά. Πρώην δάσος
Αν σε ένα πράγμα αποδείχθηκε αποτελεσματική η “κυβέρνηση της αριστεράς” όσον αφορά τις Σκουριές ήταν στην κωλυσιεργία και στην καλλιέργεια ελπίδων ότι οι προεκλογικές δεσμεύσεις θα τηρούνταν και η εξ’ολοκλήρου παράνομη “επένδυση” θα ακυρωνόταν. Από ωραία λόγια, σαν αυτά του κ. Σκουρλέτη, χορτάσαμε. Οι δηλώσεις κυβερνητικών και κομματικών στελεχών περί της εμβληματικότητας του αγώνα για τη σωτηρία των Σκουριών για τον ΣΥΡΙΖΑ, συνεχίστηκαν σε όλο το πεντάμηνο που πέρασε, όμως βρίσκονταν σε πλήρη αναντιστοιχία μεταξύ με αυτό που γινόταν στην πράξη. Οι επιθετικές δηλώσεις του κ. Λαφαζάνη κατά της Eldorado αποδείχθηκε ότι ήταν προσωπικές απόψεις που όμως δεν συνοδεύθηκαν από αντίστοιχες θεσμικές ενέργειες.
Για να είμαστε δίκαιοι, η κριτική που γίνεται εδώ δεν αφορά μόνο τον πρώην Υπουργό Π. Λαφαζάνη, αφού οι Υπουργοί εφαρμόζουν τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης την ευθύνη των οποίων έχει ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ο Πρωθυπουργός. Από τις προεκλογικές δεσμεύσεις και τις προγραμματικές δηλώσεις φαίνεται οτι ο ΣΥΡΙΖΑ σε ανώτατο επίπεδο υπαναχώρησε. Κάποιες σωστές ενέργειες που έγιναν στην αρχή της θητείας του κ. Λαφαζάνη έμειναν ημιτελείς και μετέωρες. Η θεώρηση της αρχιτεκτονικής και ηλεκτρομηχανολογικής μελέτης του εργοστασίου εμπλουτισμού των Σκουριών (στην ουσία, η έγκριση δόμησης του εργοστασίου) ανακλήθηκε για έλεγχο νομιμότητας στα τέλη Φεβρουαρίου. Πέρασαν πάνω από τέσσερις μήνες αλλά ούτε η νομιμότητα αυτού του ενός χαρτιού ελέγχθηκε, ούτε η από 8-12-2014 σχετική καταγγελία μας απαντήθηκε. Το εργοστάσιο συνεχίζει να χτίζεται. Και όμως, πολλοί εκτός Χαλκιδικής έχουν μείνει με τη βεβαιότητα ότι οι Σκουριές έχουν σταματήσει και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να μην έκανε τίποτα από αυτά που υποσχέθηκε, αλλά τουλάχιστον έκλεισε αυτήν την πληγή! Μέχρι και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης, αυτό νόμιζε!
Έγκλημα κατά του δημοσίου συμφέροντος
Η υπαναχώρηση έγινε ακόμα πιο φανερή στο χειρισμό του κρίσιμου θέματος της μεταλλουργίας, από το οποίο κρέμεται όχι μόνο η νομιμότητα όλης της “επένδυσης” αλλά και το δημόσιο συμφέρον. Η σωστή αρχή, έστω και με καθυστέρηση, έγινε. O βασιλιάς Eldorado αποδείχθηκε και επισήμως ότι είναι γυμνός και ότι παραβιάζει και την ΚΥΑ Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων 201745/2011 και τη Σύμβαση και τον κυρωτικό της νόμο 3220/2004. Αλλά μέχρι τις 12 Ιουλίου έπρεπε το ΥΠΑΠΕΝ να έχει απαντήσει επισήμως στην εταιρεία ότι “η μέθοδος μεταλλουργίας που μας φέρατε δεν εφαρμόζεται, είναι απαράδεκτη”, και στη συνέχεια να προβεί στην ανάκληση της ΚΥΑ που παραβιάζεται. Αυτά έπρεπε οπωσδήποτε να γίνουν ώστε το Δημόσιο να δικαιούται στη συνέχεια να ζητήσει αποζημιώσεις από την εταιρεία για μη τήρηση των συμβατικών της υποχρεώσεων. Είναι έγκλημα κατά του δημοσίου συμφέροντος το ότι αυτό, εξ’ όσων γνωρίζουμε, δεν έγινε και γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κύκλοι μέσα στο Υπουργείο που προσπαθούσαν να μη γίνει. Η μη τήρηση της διαδικασίας δίνει δικαιώματα στην Eldorado που, από κει που μας χρωστάει, θα φτάσει να μας ζητάει και το βόδι. Ήδη έχει προσφύγει στο ΣτΕ, προσπαθώντας με νομικίστικα τερτίπια να πετύχει την “έγκριση” της μελέτης μεταλλουργίας που είναι ΑΠΑΤΗ, από το δικαστήριο και όχι από την αρμόδια υπηρεσία!
“Όλα δείχνουν ότι η Eldorado κινείται σε όλο και πιο ασύμπτωτους δρόμους με τη σύμβαση που συνομολόγησε με το Δημόσιο” δήλωσε ο Π. Λαφαζάνης κατά την παράδοση του Υπουργείου, ομολογώντας την παραβίαση της σύμβασης από την εταιρεία. Το ξέρουμε ότι το ξέρετε, αλλά τι κάνατε γι’αυτό;
Εκτός από τη μεταλλουργία, το αποτέλεσμα των ανεπίτρεπτων ολιγωριών ήταν ότι δόθηκαν τυπικά “πατήματα” στην εταιρεία για να προσφύγει στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση ΟΛΩΝ των σχετικών με την “επένδυση” πράξεων και παραλείψεων του Υπουργείου. Εννέα προσφυγές της εταιρείας και τρείς μελών του κινήματος εκδικάστηκαν το Μάιο-Ιούνιο από το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ και φημολογείται ότι οι αποφάσεις έχουν ήδη ληφθεί.
Ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έχει τεράστια προσωπική ευθύνη, γιατί μοίρασε απλόχερα υποσχέσεις, δημιουργώντας σε μεγάλο μέρος του κινήματος κατά της εξόρυξης προσδοκίες για ταχεία πολιτική λύση. «Οι Σκουριές είναι κόμβος και σύμβολο για τους νέους όρους διακυβέρνησης» δήλωσε το Φεβρουάριο στο Υπουργικό Συμβούλιο. Ωραία μεταχείριση επιφυλάσσετε στα σύμβολα.
Ο Αλέξης Τσίπρας στις Σκουριές το 2012
Η διάψευση των υποσχέσεων έκανε κακό στο κίνημα σε πολλαπλά επίπεδα και η οργή είναι μεγάλη. Αλλά μήπως είμαστε οι μόνοι στην Ελλάδα που είναι oργισμένοι; Κάναμε λάθος – εμείς ως “Παρατηρητήριο” και κατά τη γνώμη μας το κίνημα γενικότερα – που αυτή την κριτική δεν την κάναμε δημόσια νωρίτερα, ενώ βλέπαμε πώς εξελίσσονταν τα πράγματα. Αλλά μέχρι λίγες μέρες πριν την προκήρυξη του δημοψηφίσματος, τοπικά στελέχη του του ΣΥΡΙΖΑ διαβεβαίωναν οτι η η Εldorado θα φύγει και οι Σκουριές θα σταματήσουν. Αποδείχθηκε ότι ήταν λάθος η ανοχή και η υπομονή και οτι ο χρόνος που χάθηκε μέτρησε υπέρ της εταιρείας. Αλλά να μη νομίζουν ότι μας έριξαν γιατί το κίνημα αυτό έχει αποδείξει ότι αντέχει και στα δύσκολα.
Τουλάχιστον, συνεχίζουμε πια χωρίς αυταπάτες και αναθέσεις. Ανοχή και παραμύθια τέλος. Πολιτική βούληση για σύγκρουση με τα συμφέροντα Eldorado/Μπόμπολα αυτή η κυβέρνηση δεν μας έχει αφήσει περιθώρια να περιμένουμε. Φυσικά, θα χαρούμε να διαψευστούμε… Ο κ. Σκουρλέτης πρέπει να ξέρει ότι η στάση “και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ”, να δίνονται υποσχέσεις ώστε να εφησυχάζει το κίνημα ενώ η καταστροφή συνεχίζεται, δεν πείθει πλέον κανέναν. Και το κίνημα δεν πρέπει να έχει ψευδαισθήσεις για το τι θα αντιμετωπίσει από εδώ και πέρα αν επιβεβαιωθούν οι δυσοίωνες προβλέψεις. Η καταδίκη της Χαλκιδικής σε καταστροφή θα σημάνει και την καταδίκη των 350 διωκώμενων, των απλών ανθρώπων που γνώρισαν την πιο ακραία καταστολή και ποινικοποίηση επειδή αγωνίστηκαν να την αποτρέψουν.
Αναμένουμε τις ενέργειες του νέου Υπουργού…
Μία απάντηση στο “Σκουριές: Στον Πάνο Σκουρλέτη η καυτή πατάτα. Ανοχή και παραμύθια τέλος”
Φυσικά ο κόσμος τους αγνόησε και ψήφισε ΟΧΙ όπως όλη η Ελλάδα!