Θεωρούμε χρήσιμη μια συντομη αναφορά στις δώδεκα (12) αιτήσεις ακυρώσεως πράξεων της Διοίκησης που εκκρεμούν ενώπιον του ΣτΕ και αφορούν τις δραστηριότητες της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική. Πρόκειται για τρεις προσφυγές πολιτών που αντιτίθενται στην “επένδυση”, μία εκ των οποίων είναι από το 2012, και για εννέα προσφυγές της Ελληνικός Χρυσός και των σωματείων εργαζομένων (χωρίς να αποκλείεται να υπάρχει και κάποια της εταιρείας που δε γνωρίζουμε).
Δέκα συνολικά από αυτές – οι εννέα της εταιρείας και μια των πολιτών – πρόκειται να εκδικαστούν από το Ε’ Τμήμα την Τετάρτη 3.6.2015. Για τη μέρα εκείνη οι Επιτροπές Αγώνα Χαλκιδικής και Θεσσαλονίκης καθώς και η Επιτροπή Αλληλεγγύης στη Χαλκιδική (Αττικής) έχουν εξαγγείλει συγκεντρώσεις και πορεία διαμαρτυρίας. Άλλη μία προσφυγή πολιτών εκδικάστηκε στις 6.5.2015 και για άλλη μία αναμένεται να αποφασιστεί ποιο δικαστήριο θα την δικάσει.
Για τις περισσότερες (αν όχι για όλες) τις υποθέσεις έχει οριστεί εισηγητής ο κ. Αντώνιος Ντέμσιας και βοηθός εισηγητή η κα Δήμητρα Μαυροπόδη.
Α. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΠΟΛΙΤΩΝ
Ξεκινούμε από την αίτηση που εκδικάστηκε στις 6.5.2015 και έχει ιδιαίτερη σημασία για την έκβαση και άλλων υποθέσεων:
ΘΕΜΑ 1: Ακύρωση της παραχώρησης κατά χρήση και κυριότητα τμήματος του δάσους των Σκουριών και των πρωτοκόλλων υλοτόμησης αυτής της έκτασης (προσφεύγοντες: επτά μέλη της παράταξης της αντιπολίτευσης του Μιχάλη Βλαχόπουλου, κάτοικοι Μεγάλης Παναγίας και Ιερισσού)
Η προσφυγή είναι από το Μάιο του 2012 (!) και ζητά την ακύρωση:
- της 7633/29.3.2012 Απόφασης του Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης με την οποία παραχωρήθηκε στην Ελληνικός Χρυσός έκταση δάσους 4.166 στρεμμάτων (3.339 στρέμματα στις Σκουριές και 827 στο Μαντέμ Λάκκο)
- της Απόφασης 36/22.3.2012 της Α’βάθμιας Επιτροπής Επίλυσης Δασικών Αμφισβητήσεων Ν. Χαλκιδικής για τον καθορισμό ανταλλάγματος για την παραχώρηση των 4.000 στρεμμάτων
- των πρωτοκόλλων υλοτόμησης της παραχωρηθείσας έκτασης που εξέδωσε το Δασαρχείο Αρναίας
Παράλληλα με την αίτηση ακυρώσεως, στις 28.5.2012, είχε υποβληθεί και αίτημα αναστολής, με στόχο τη διακοπή της υλοτόμησης στις Σκουριές που είχε ξεκινήσει δύο μήνες νωρίτερα.
Στις 29.6.2012, ο Προέδρος του Ε΄ Τμήματος κ. Μενουδάκος με την Προσωρινή Διαταγή 308/2012 διέταξε την αναστολή εκτελέσεως της απόφασης του Γ.Γ. της Αποκεντρωμένης Διοίκησης “καθ’ ο μέρος συνεπάγεται οποιαδήποτε επέμβαση σε δασική βλάστηση”, μέχρι την έκδοση της απόφασης της Επιτροπής Αναστολών.
Στις 26.7.2012, η θερινή τριμελής σύνθεση της Επιτροπής Αναστολών του ΣτΕ με την απόφαση 398/2012 απέρριψε το αίτημα αναστολής με το εξής σκεπτικό:
“Σταθμίζοντας ότι η βλάβη που πρόκειται να επέλθει στο δασικό οικοσύστημα για το έτος 2012-2013 είναι μικρή σε σχέση με το συνολικό εύρος των εκτάσεων που πρόκειται να αποψιλωθούν, με την ανάγκη υλοποίησης του ιδιαιτέρου συμφέροντος για την Εθνική Οικονομία Επενδυτικού Σχεδίου… κρίνει ότι δεν συντρέχει λόγος αναστολής”.
Η υλοτόμηση που προβλεπόταν για τα έτη 2012-2013 ήταν 1.755 στρέμματα και αυτή κρίθηκε “μικρή” μπροστά στα συνολικά 4.614 στρέμματα δάσους που έχουν προγραφεί για το έργο των Σκουριών!
Η αίτηση συζητήθηκε το Δεκέμβριο του 2012, χωρίς να εκδικαστεί επί της ουσίας. Με την απόφαση 1287/2015 το Ε’ Τμήμα του ΣτΕ παρέπεμψε την εκδίκαση της αίτησης στην Ολομέλεια του Τμήματος (επταμελής σύνθεση), “λόγω της διαπίστωσης σοβαρών ουσιαστικών επιχειρημάτων”.
Επειδή λοιπόν υπήρχαν “σοβαρά ουσιαστικά επιχειρήματα”, το ΣτΕ άφησε το δάσος να κόβεται και φτάσαμε στο 2015, με ελάχιστα κομμάτια της παραχωρηθείσας έκτασης δάσους να απομένουν να κοπούν. Ένα από αυτά είναι η έκταση των 300 στρεμμάτων που αφορά το παρακάτω ΘΕΜΑ 4, η υλοτόμηση της οποίας ανεστάλη τις 25.2.2015 με εντολή του Αναπληρωτή Υπουργού κ. Τσιρώνη. Αυτό το κομμάτι μπορεί ακόμα να σωθεί αν το ΣτΕ δεν επιτρέψει την υλοτόμησή του πριν αποφανθεί επί των “σοβαρών και ουσιαστικών επιχειρημάτων” που έχουν προβάλει οι προσφεύγοντες πολίτες κατά της παραχώρησης του δάσους. Όμως η πιθανή ακυρότητα της απόφασης παραχώρησης του δάσους είναι καθοριστικής σημασίας και για μια σειρά από άλλες υποθέσεις που επίσης πρόκειται να εκδικαστούν στις 3 Ιουνίου και αφορούν τη δόμηση του εργοστασίου εμπλουτισμού στις Σκουριές (ΘΕΜΑΤΑ 5, 10, 11, 12) και το εργοστάσιο μεταλλουργίας στο Μαντέμ Λάκκο (ΘΕΜΑΤΑ 6, 7).
Η υπόθεση εκδικάστηκε κατά την δικάσιμο της 6.5.2015. Στη συζήτηση παρενέβησαν υπέρ του κύρους της απόφασης η Ελληνικός Χρυσός, τα Σωματεία των εργαζομένων της, το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Χαλκιδικής, ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών. Παραδόξως δεν παρέστη στη συζήτηση ο δικηγόρος της Διοίκησης. Oι προσφεύγοντες, οι παρεμβαίνοντες και η Διοίκηση πήραν από το δικαστήριο προθεσμία υποβολής υπομνημάτων μέχρι την 26.5.2015. Οι προσφεύγοντες είχαν ήδη καταθέσει το υπόμνημά τους από το χρόνο της πρώτης συζήτησης και δεν είχαν κάτι ειδικότερο να προσθέσουν.
Κατά την άποψή μας το ΥΠΑΠΕΝ έχει δύο επιλογές: ή να αποδεχθεί τη λογική της εταιρείας και να επιχειρηματολογήσει πάνω στις εκκρεμείς υποθέσεις χωρίς να θίξει το κρίσιμο θέμα της νομιμότητας της πράξης παραχώρησης του δάσους ή να αντιμετωπίσει το ζήτημα συνολικά και με τα υπομνήματα που θα καταθέσει να μην επιτρέψει τη δημιουργία και άλλων τετελεσμένων στις Σκουριές πριν κριθεί επιτέλους η προσφυγή του 2012.
ΘΕΜΑ 2: Ακύρωση του Προσαρτήματος Χώρων Απόθεσης και Φραγμάτων Σκουριών (προσφεύγοντες: Σύλλογοι της Ιερισσού)
Δικάσιμος: 3.5.2015. H προσβαλλόμενη πράξη είναι η “Έγκριση Προσαρτήματος 3 της τεχνικής μελέτης Σκουριών για τις εγκαταστάσεις διαχείρισης εξορυκτικών αποβλήτων”.
Οι προσφεύγοντες σύλλογοι επικαλούνται κυρίως παραβάσεις κοινοτικών Οδηγιών που σχετίζονται με την ύπαρξη σημαντικών περιεκτικοτήτων ορυκτών του αμιάντου (τρεμολίτη) στα προς εξόρυξη υλικά του μεταλλείου των Σκουριών, καθώς και κινδύνους αστοχίας των φραγμάτων λόγω της υψηλής σεισμικότητας της περιοχής. Σχετικές εκθέσεις που κατατέθηκαν στο ΣτΕ: 1, 2, 3, 4.
ΘΕΜΑ 3: Ακύρωση του Προσαρτήματος Χώρων Απόθεσης και Φραγμάτων Σκουριών (προσφεύγων: Αρχιμανδρίτης Χριστόδουλος Αγγελόγλου)
Η προσφυγή αφορά την ίδια διοικητική πράξη με το ΘΕΜΑ 2 αλλά επικαλείται εντελώς διαφορετικούς λόγους ακυρότητας της και συγκεκριμένα:
- Ότι το υποβληθέν επενδυτικό σχέδιο δεν είναι πλήρες, διότι περιλαμβάνει την αξιοποίηση τριων μόνο εκ των 30 μεταλλείων που βρίσκονται στη μεταβιβασθείσα έκταση.
- Ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι μη νόμιμη λόγω μη εγκρίσεως του επενδυτικού σχεδίου και μη νόμιμης χορήγησης παρατάσεως προς συμπλήρωση και αναθεώρηση αυτού.
Με την απόφαση 1392/2015, “εν όψει της σπουδαιότητος των τιθεμένων ζητημάτων”, η αίτηση παραπέμφθηκε στην Ολομέλεια του Ε’ Τμήματος (επταμελής σύνθεση). Η Ολομέλεια του Ε’ Τμήματος την συζήτησε στη δικάσιμο της 6ης Μαΐου και αναμένεται να αποφανθεί αν τελικά θα εκδικαστεί από το Τμήμα ή από την Ολομέλεια του ΣτΕ (όλα τα Τμήματα).
Β. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ
ΘΕΜΑ 4: Ακύρωση του σήματος του Δασάρχη Αρναίας για διακοπή των υλοτομικών εργασιών
To σήμα αφορά υλοτομικές εργασίες σε δάσος έκτασης 300 στρεμμάτων στο Λάκκο Καρατζά.
Όλα τα μέχρι σήμερα ΣΥΜΦΩΝΗΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΑ ΥΛΟΤΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ βασίζονται στην Απόφαση 7633/29.3.2012 Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης για την παραχώρηση δάσους στις Σκουριές η οποία έχει προσβληθεί από τους πολίτες (ΘΕΜΑ 1) και κατά σύμπτωση εκδικάζεται την ίδια μέρα. Με την απόφαση 398/2012, που απέρριψε το αίτημα για αναστολή της υλοτόμησης επειδή τα προγραμματισμένα για υλοτόμηση στρέμματα φάνηκαν “λίγα” στο ανώτατο δικαστήριο, δόθηκε στην Ελληνικός Χρυσός η ευκαιρία να ισοπεδώσει το δάσος των Σκουριών και να το μετατρέψει σε βιομηχανικό εργοτάξιο. Και αυτό παρά το ότι διαπιστώθηκε ότι η προσφυγή των πολιτών είχε “σοβαρά και ουσιαστικά επιχειρήματα”.
ΘΕΜΑ 5: Ακύρωση της ανάκλησης της θεώρησης ηλεκτρομηχανολογικής και αρχιτεκτονικής μελέτης Εμπλουτισμού Σκουριών της ΔΜΕΒΟ
Δείτε σχετικά: Το σκεπτικό και η σημασία της απόφασης του ΥΠΑΠΕΝ για τις Σκουριές.
ΘΕΜΑ 6: Ακύρωση της παράλειψης ενέργειας έγκρισης Προσαρτήματος Μεταλλουργίας Μαντέμ Λάκκου
Στις 11.12.1014, η Ελληνικός Χρυσός κατέθεσε στο ΥΠΕΚΑ (σήμερα ΥΠΑΠΕΝ) το “Προσάρτημα 6: Τεχνική Μελέτη Μεταλλουργικής Μονάδας Χαλκού, Χρυσού και Θεϊκού Οξέος Μαντέμ Λάκκου”. Η αρμόδια Διεύθυνση Μεταλλευτικών, Ενεργειακών και Βιομηχανικών Ορυκτών (ΔΙΜΕΒΟ/ΥΠΑΠΕΝ) όφειλε να απαντήσει εντός της προθεσμίας των 60 ημερών που θέτει το άρθρο 102 του ΚΜΛΕ, ήτοι μέχρι την 20.2.2015 και είτε να εγκρίνει τη μελέτη είτε να την επιστρέψει με συγκεκριμένες υποδείξεις και παρατηρήσεις για διόρθωση και συμπλήρωση. Στις 20.4.2015, η Ελληνικός Χρυσός κατέθεσε ενώπιον του ΣτΕ αίτηση ακυρώσεως της παράλειψης της Διοίκησης να εγκρίνει τη μελέτη εντός του νόμιμου χρονικού διαστήματος.
ΘΕΜΑ 7: Ακύρωση ενέργειας επιστροφής Προσαρτήματος Μεταλλουργίας Μαντέμ Λάκκου
Στις 28.4.2015, μία εβδομάδα μετά την προσφυγή της εταιρείας, η ΔΙΜΕΒΟ/ΥΠΑΠΕΝ επέστρεψε στην εταιρεία το φάκελο του Προσαρτήματος για διόρθωση και επανυποβολή εντός 45 ημερών. Σύμφωνα με το ΥΠΑΠΕΝ δεν έχουν τηρηθεί οι ειδικοί όροι Β.6 και Β.9 των αποφάσεων Έγκρισης Τεχνικών Μελετών Ολυμπιάδας και Σκουριών που επέβαλαν στην Ελληνικός Χρυσός να εκτελέσει πρόγραμμα μεταλλουργικών δοκιμών σε ημιβιομηχανική κλίμακα επί τόπου του έργου.
Η Ελληνικός Χρυσός αντί να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις της αρμόδιας υπηρεσίας, προσέφυγε στο ΣτΕ για την ακύρωση της επιστροφής του Προσαρτήματος! Ούτε λίγο ούτε πολύ, η εταιρεία επιδιώκει την έγκριση του Προσαρτήματος της Μεταλλουργίας με δικαστικές αποφάσεις και χωρίς ουσιαστικό έλεγχο από την αρμόδια υπηρεσία.
Σημειώνεται ότι η προθεσμία των 45 ημερών λήγει στις 12 Ιουνίου και εφ’όσον μέχρι τότε δεν υπάρχει απόφαση από το ΣτΕ, η εταιρεία δεν απαλλάσσεται από την υποχρέωση επανυποβολής του Προσαρτήματος.
ΘΕΜΑ 8: Ακύρωση της παράλειψης ενέργειας έγκρισης προσαρτήματος Εμπλουτισμού Μαντέμ Λάκκου
ΘΕΜΑ 9: Ακύρωση ενέργειας επιστροφής προσαρτήματος Εμπλουτισμού Μαντέμ Λάκκου
To “Προσάρτημα 5: Τεχνική Μελέτη Νέας Μονάδας Εμπλουτισμού Μαντέμ Λάκκου” υποβλήθηκε στην ΔΙΜΕΒΟ/ΥΠΑΠΕΝ στις 11.12.2015, μαζί με το Προσάρτημα της Μεταλλουργίας. Στις 28.4.2015 η υπηρεσία το επέστρεψε στην εταιρεία για διόρθωση και συμπλήρωση. Όπως και με το Προσάρτημα της Μεταλλουργίας, η εταιρεία αντί να συμμορφωθεί προς τις υποδείξεις, ζητά από το δικαστήριο να ακυρώσει την ενέργεια την υπηρεσίας να επιστρέψει τη μελέτη.
ΘΕΜΑΤΑ 10, 11, 12: Ακύρωση της άρνησης του Τμήματος Πολεοδομίας του Δήμου να εκδώσει άδεια δόμησης για το εργοστάσιο εμπλουτισμού στις Σκουριές (3 αιτήσεις για το ίδιο θέμα)
Δείτε σχετικά: O Δήμος Αριστοτέλη υπερασπίζεται στο ΣτΕ την άρνηση της Πολεοδομίας για το εργοστάσιο στις Σκουριές.