Mερικοί μύθοι και πραγματικότητες σχετικά με τη μεταλλευτική δραστηριότητα


ME AΦΟΡΜΗ ΤΗΝ “ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΦΟΡΕΩΝ ΤΗΣ ΦΩΚΙΔΑΣ” ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΤΗΣ ΓΚΙΩΝΑΣ

Giona_2008-09-017Στο ιστολόγιο της «Κίνησης για την Προστασία της Γκιώνας» διαβάζουμε «ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ συλλογικών φορέων και πολιτών της Άμφισσας και της Φωκίδας» για τα μεταλλεία βωξίτη της Γκιώνας (αναδημοσιευμένο από το “Ημερολόγιο ενός πατέρα”). Oφείλουμε κατ’αρχήν να συγχαρούμε τους φορείς που σε μια κρίσιμη στιγμή για τη Γκιώνα, πήραν ΚΑΘΑΡΗ θέση υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος και των ΑΥΤΟΝΟΗΤΩΝ δικαιωμάτων των πολιτών.  Το κείμενο της ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ όμως περιέχει κάποιες παρανοήσεις σχετικά με την άσκηση της μεταλλείας και το τι επιτρέπει και δεν επιτρέπει η νομοθεσία, τις οποίες θα προσπαθήσουμε να ξεδιαλύνουμε.

Θα σταθούμε σε μια φράση της ανακοίνωσης: «το ζήτημα είναι βαθιά πολιτικό και δευτερευόντως νομικό». Πιστεύουμε ότι το ζήτημα είναι βαθιά ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ, λίγο νομικό και ψηφοθηρικά πολιτικό.

Για να γίνει κατανοητή αυτή η διάσταση, ας την τοποθετήσουμε στους βωξίτες της Φωκίδας.

1. ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, Ο ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ

mining_waste_generated_from_aluminium_production Απόβλητα της βιομηχανίας παραγωγής αλουμινίου (από το Grid/Arendal-UNEP):

Για ένα τόνο αλουμινίου εξορύσσονται 4-5 τόνοι βωξίτη και παράγονται 10 τόνοι στείρων και 3 τόνοι τοξικής κόκκινης λάσπης

Ο βωξίτης είναι ο ορυκτός πόρος/πρώτη ύλη της αλουμίνας και του αλουμινίου. Η τιμή του προϊόντος/μετάλλου είναι χρηματιστηριακά καθοριζόμενη και η ίδια, ανεξάρτητα από την χώρα προέλευσης της πρώτης ύλης/βωξίτη ή του τελικού προϊόντος μετάλλου/αλουμινίου. Αντίθετα το συνολικό κόστος παραγωγής (total production cost: TPC) διαμορφώνεται διαφορο σε κάθε μια χωριστά χώρα παραγωγής της ορυκτής πρώτης ύλης και του τελικού προϊόντος μετάλλου.

Tέσσερις  είναι οι καθοριστικοί παράγοντες διαμόρφωσης του συνολικού κόστους παραγωγής- για τον βωξίτη και για όλα τα μεταλλικά και βιομηχανικά ορυκτά:

  1. Περιεκτικότητα, θέση και προσβασιμότητα μεταλλεύματος, δίκτυα υποδομών
  2. Εργασία και ασφάλιση
  3. Kόστος ενέργειας
  4. Περιβαλλοντική προστασία και αποκατάσταση.

Τα βωξιτικά κοιτάσματα απαντώνται σχεδόν παντού στη γη. Αυστραλία, Κίνα, Βραζιλία, Γουινέα, Ινδία, Τζαμάικα είναι χώρες με μεγάλα κοιτάσματα και μεγάλη παραγωγή βωξίτη.

Επειδή τα ελληνικά κοιτάσματα βωξίτη είναι σχετικά μεγάλου βάθους και η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες που έχουν (και) υπόγεια μεταλλεία, σε έναν κλάδο που κυριαρχείται από τις φτηνές επιφανειακές εκμεταλλεύσεις. Το υψηλό κόστος της υπόγειας εξόρυξης (ή της μεγαλύτερου βάθους επιφανειακής), κάνει τον ελληνικό βωξίτη «ακριβό», τουλάχιστον όσον αφορά το κόστος της εξόρυξης.

Το εργατικό/ασφαλιστικό κόστος είναι γνωστό ότι είναι ιδιαίτερα ψηλό στην Ελλάδα, ενώ είναι ελάχιστο σε χώρες όπως η Ινδία ή η Κίνα. Από τους τέσσερις παράγοντες κόστους που προαναφέρθηκαν, οι τρεις πρώτοι αντιπροσωπεύουν ανελαστικές δαπάνες. Ο παράγων «περιβάλλον» είναι ο μόνος «ελαστικός» και είναι ο μόνος τομέας από όπου μπορούν να κάνουν περικοπές οι Ελληνικές εταιρείες που προσπαθούν να ανταγωνιστούν τις χαμηλού κόστους παραγωγούς χώρες του Τρίτου Κόσμου.

Στις feasibility studies των μεταλλευτικών επενδύσεων, το περιβαλλοντικό κόστος στην διαμόρφωση του συνολικού κόστους παραγωγής αγνοείται συστηματικά.

Το ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ περιβάλλον των μεταλλευτικών επιχειρήσεων είναι ιδιαίτερα ευπαθές και απαιτεί γρήγορες κινήσεις προσαρμογής στις αντίστοιχες κινήσεις που διαμορφώνονται στην παγκόσμια αγορά του κάθε μετάλλου.

«Κοίτασμα» στη γλώσσα των μεταλλευτικών επιχειρήσεων είναι το εκμεταλλεύσιμο τμήμα του συνολικού κοιτάσματος. Το «εκμεταλλεύσιμο» καθορίζεται κυρίως από την τιμή του αντίστοιχου μετάλλου σε συγκεκριμένη χρονική περίοδο, σε συνδυασμό με την εφαρμοζόμενη τεχνολογία/μέθοδο εξόρυξης και μεταλλουργίας.

Έτσι ένα κοίτασμα χαμηλής περιεκτικότητας σε μέταλλο, σε περιόδους υψηλών τιμών και μεγάλης ζήτησης γίνεται εκμεταλλεύσιμο και η ποσότητα/όγκος προς εξόρυξη αυξάνεται δραματικά, με τις αντίστοιχες επιπτώσεις στο περιβάλλον. Όταν η τιμή του προϊόντος στη διεθνή αγορά είναι παρατεταμένα χαμηλή, οι εταιρείες καταφεύγουν σε τεχνικές «high grading», δηλαδή την απόληψη μόνο των πλούσιων τμημάτων του κοιτάσματος, συχνά καταστρέφοντας τις δυνατότητες μελλοντικής απόληψης και των φτωχότερων τμημάτων.  Οι προσπάθειες μείωσης του κόστους παραγωγής οδηγούν, εκτός από την απόλυση εργαζομένων, στην εγκατάλειψη των δαπανηρών έργων προστασίας και αποκατάστασης του περιβάλλοντος – πάλι με τις αντίστοιχες επιπτώσεις.

Η «βαθιά ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ διάσταση» των μεταλλευτικών δραστηριοτήτων έχει ως αποκλειστικό γνώμονα και κριτήριο το κέρδος του «επενδυτή».

2. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΕΞΟΡΥΞΗ: ΠΟΣΟ ΔΙΑΦΕΡΟΥΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ;

Οι κύριοι τρόποι μέθοδοι εξόρυξης είναι: η επιφανειακή (open pit, strip mining), η υπόγεια (διάφορες παραλλαγές) και ο συνδυασμός τους. Η επιλογή καθορίζεται βασικά από την υψομετρική χωροθέτηση του κοιτάσματος και το σχετικό κόστος. Τα βωξιτικά κοιτάσματα είναι στη συντριπτική τους πλειονότητα επιφανειακά ή μικρού βάθους, γεγονός που τα κάνει ιδανικά για επιφανειακή εξόρυξη. Το 80% του παραγόμενου βωξίτη παγκοσμίως προέρχεται από μεγάλες επιφανειακές εξορύξεις τύπου «κουβέρτας», βάθους 4-6 μέτρων. Το συγκριτικό κόστος επιφανειακής/υπόγειας εξόρυξης είναι της τάξης του 1/5. Γίνεται έτσι κατανοητό ότι η επιφανειακή εξόρυξη είναι θα είναι (και) στο μέλλον η αναγκαστική επιλογή για τη Φωκίδα.

Στην ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ επισημαίνεται: «Καμία επιφανειακή εξόρυξη». Αλλά αν υποθέσουμε ότι παρά το συντριπτικά υψηλότερο κόστος της υπόγειας εξόρυξης, οι εταιρείες θα επιλέξουν αυτήν και όχι την επιφανειακή, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα είναι άραγε πολύ μικρότερες;

Οι υπόγειες εξορύξεις θα γίνουν με φτηνές μεθόδους και όχι βέβαια με τη σημαντικά ακριβότερη μέθοδο των  κοπών και λιθογομώσεων, στην οποία τα απόβλητα του εμπλουτισμού του μεταλλεύματος αναμιγμένα με τσιμέντο χρησιμοποιούνται για την πλήρωση των κενών της εξόρυξης, δίνοντας έτσι σταθερότητα στην επιφάνεια του εδάφους.

α. Υδρολογικές επιπτώσεις:

Η υπόγεια εξόρυξη μαστεύει τα νερά της ευρύτερης περιοχής, τα οποία διαφεύγουν  προς τα χαμηλότερα επίπεδα των στοών, όπου επιβαρύνονται με ευδιάλυτες ορυκτές ουσίες. Τα νερά αυτά αντλούνται από τα υπόγεια έργα επειδή εμποδίζουν τις εργασίες εξόρυξης και απορρίπτονται επιβαρυμένα σε επιφανειακούς αποδέκτες.

Συχνά πριν την έναρξη της εκμετάλλευσης διανοίγεται μια σειρά από γεωτρήσεις περιφερειακά του κοιτάσματος, από τις οποίες αντλείται όλος ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας για να μην δημιουργεί προβλήματα στην εξόρυξη. Όσο πιο βαθιά κάτω από την επιφάνεια είναι το υπόγειο μεταλλείο, τόσο πιο βαθιά πρέπει να πάνε οι γεωτρήσεις άντλησης των νερών.

Επιφανειακοί και υπόγειοι ταμιευτήρες νερού στραγγίζουν, με θύματα  τα δάση της περιοχής, τις καλλιέργειες και την  υδροδότηση των οικισμών. Λόγω των ρωγματώσεων των πετρωμάτων και των κενών που δημιουργούνται από την εξορυκτική διαδικασία, η υδρολογία της περιοχής αλλάζει εντελώς. Η ισορροπία δεν αποκαθίσταται ούτε μετά το πέρας της δραστηριότητας και η αιμορραγία συνεχίζεται εις το διηνεκές.

Παρά την υποχρέωση της χώρας να καταρτίσει σχέδια διαχείρισης των υδάτων για κάθε λεκάνη απορροής ποταμού, όπως προβλεπει η οδηγία-πλαίσιο για το νερό (2000/60/ EC), τέτοια σχέδια δεν υπάρχουν ούτε στα χαρτιά. Η «υδατική πολιτική» είναι άγνωστη στην Ελλάδα και το νερό δεν μπαίνει ποτέ ως παράγοντας στην αξιολόγηση και έγκριση επενδυτικών προτάσεων.

Δεν υπάρχει πουθενά στην Ελλάδα σχέδιο προστασίας του πιο πολύτιμου και αναντικατάστατου φυσικού πόρου: του νερού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι Σκουριές στα Μεταλλεία Κασσάνδρας Χαλκιδικής. Όταν το 1998 ξεκίνησε η διάνοιξη μιας μεταλλευτικής στοάς στις Σκουριές, η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων προέβλεπε ότι θα βγαίνουν 35 κ.μ. νερού την ώρα. Οι προβλέψεις αποδείχθηκαν τραγικά λάθος. Η στοά «χτύπησε» φλέβα νερού με παροχή 350 κ.μ. την ώρα, τα οποία παροχετεύθηκαν στο γειτονικό ρέμα. Μετά από σύντομο χρονικό διάστημα, το άλλοτε καθαρό νερό του βουνού ήταν ένας μολυσμένος όξινος βούρκος που βρωμοκοπούσε θειάφι.

Παρά τις επανειλημμένες καταγγελίες πολιτών και του Δήμου Παναγίας, οι Σκουριές είναι στην ίδια κατάσταση μέχρι σήμερα. Και αντί να γίνουν έργα αποκατάστασης για να διαφυλαχθούν τα πολύτιμα υδατικά αποθέματα, προωθείται η έγκριση ενός θηριώδους μεταλλείου χρυσού/χαλκού που θα καταστρέψει ολοκληρωτικά την υδροφορία του ορεινού όγκου. Σημειώνεται ότι η περιοχή των Σκουριών με το παρθένο δάσος της είναι ο μεγαλύτερος ταμιευτήρας καθαρού νερού στη Χαλκιδική που υποφέρει από λειψυδρία.

β. Καθιζήσεις:

Το φαινόμενο της καθιζησης του εδάφους στις περιοχές των υπόγειων εξορύξεων είναι αναπόφευκτο, όποια κι αν είναι η μέθοδος εξόρυξης. Μπορεί να είναι εκτεταμένη ή περιορισμένη, μπορεί να εμφανιστεί με μεγάλη χρονική καθυστέρηση (έχουν καταγραφεί περιπτώσεις καθιζήσεων 100 χρόνια μετά το πέρας της εκμετάλλευσης), όμως είναι ένας κίνδυνος που δεν μπορεί να εξαλειφθεί. Oι καθιζήσεις κάνουν την περιοχή ασταθή και επικίνδυνη και την αποκλείουν από κάθε μελλοντική χρήση. Η άντληση των υπογείων υδάτων που γίνεται για να διευκολυνθεί η εξόρυξη δημιουργεί κενά εκεί όπου άλλοτε υπήρχαν θύλακες νερού και είναι η ίδια μια σημαντική αιτία πρόκλησης καθιζήσεων. Το 80% των καταγεγραμμένων καθιζήσεων στις ΗΠΑ οφείλεται στην υπεράντληση των υπόγειων νερών.

Σχετικά με τις επιπτώσεις της υπόγειας εξόρυξης, δείτε το “Underground Hard-Rock Mining: Subsidence and Hydrologic Environmental Impacts” του Center for Science in Public Participation, 2002. Η συγκεκριμένη μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «επειδή αυτές οι επιπτώσεις δεν μπορούν να αποφευχθούν, η υπόγεια εξόρυξη πρέπει να θεωρείται ακατάλληλη για Εθνικά Πάρκα, περιοχές άγριας ζωής κ.λ.π».

Η προτροπή λοιπόν «υπόγεια και όχι επιφανειακή εξόρυξη», ούτε θα γίνει αποδεκτή από τις εταιρείες, λόγω της θέσης των κοιτασμάτων και του συντριπτικά μεγαλύτερου κόστους, ούτε όπου τυχόν προτιμηθεί θα έχει πολύ μικρότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Πλεονεκτεί μόνο στα ορατά αποτελέσματα, δηλαδή την μικρότερη παραμόρφωση του τοπίου.

3. ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΒΩΞΙΤΗ/ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ

Για να παραχθεί ένας τόνος αλουμινίου, απαιτούνται 4-5 τόνοι βωξίτη. Στον υπολογισμό δεν μπαίνουν τα στείρα υλικά που μπορεί να είναι σημαντικά σε ποσότητα και που αποτίθενται επιφανειακά στην περιοχή της εξόρυξης, με ότι αυτό συνεπάγεται για τα δάση και για τις περιοχές που βρίσκονται στα κατάντι των αποθέσεων (έκπλυση από τις βροχοπτώσεις και κατάληξη στους επιφανειακούς υδατικούς αποδέκτες).

Τελικά, από τα εκατομμύρια τόνους που εξορύσσονται, μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 20-25% απομακρύνεται από την ευρύτερη περιοχή της εξόρυξης και του εργοστασίου επεξεργασίας. Από το υπόλοιπο προϊόν της εξόρυξης, το οποίο με το επίπλυσμα έχει όγκο μεγαλύτερο του αρχικού εξορυσσόμενου όγκου, ένα μέρος αποτίθεται επιφανειακά ενώ το περισσότερο καταλήγει στο  βυθό του Κορινθιακού κόλπου. Η πρακτική της υποθαλάσσιας απόθεσης των αποβλήτων είναι απαγορευμένη από διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει η Ελλάδα, αλλά επιτρέπεται «χαριστικά» εδώ και χρόνια, τόσο στο «Αλουμίνιο» όσο και στη ΛΑΡΚΟ. Κάποια στιγμή ο νόμος επιτέλους θα εφαρμοστεί, και οι εταιρείες αυτές θα υποχρεωθούν να βρουν χώρους επίγειας απόθεσης των αποβλήτων τους και να τους αδειοδοτήσουν με τη νόμιμη διαδικασία.

4. ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ: ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ

Οι συντάκτες της ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ έχουν προφανώς κατά νού ότι τα δάση της χώρας προστατεύονται από το Σύνταγμα, γι’αυτό και θεωρούν ΑΥΤΟΝΟΗΤΟ το: «Καμία εξόρυξη οποιουδήποτε τύπου μέσα στα δάση» κι ακόμα περισσότερο το «Καμία έρευνα ή εξόρυξη οποιουδήποτε τύπου μέσα σε καθορισμένες ζώνες προστασίας (ΝΑTURA κ.λ.π.)».

Οι μεταλλευτικές δραστηριότητες μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις είναι μια πραγματικότητα γνωστή εδώ και πολλά χρόνια στη Γκιώνα, την Οίτη και τη Χαλκιδική. Η ισχύουσα νομοθεσία (Ν.3010/2002) θεωρεί το μεταλλείο «χωροθετημένο από τη φύση» κι αν το μεταλλείο τύχει να βρίσκεται κάτω από δάση …τόσο το χειρότερο για τα δάση. Με τη μεταμφίεση του κέρδους του επιχειρηματία σε «μεγάλο εθνικό και τοπικό όφελος», παρακάμπτονται τα αναχώματα του Συντάγματος κι γίνονται δυνατές μεγάλης κλίμακας επεμβάσεις μέσα σε δάση.

Με το «Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο Αειφόρου Ανάπτυξης της Βιομηχανίας» που εγκρίθηκε πρόσφατα, η επιδρομή των μεταλλευτικών εταιρειών κατά των δασών της χώρας παίρνει νέες διαστάσεις. Σε ότι αφορά τη μεταλλευτική και μεταλλουργική βιομηχανία, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο «εισηγητής» του νέου Χωροταξικού δεν ήταν άλλος από …τον Σύνδεσμο Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ). Πράγματι οι θέσεις του ΣΜΕ, οι οποίες διατυπώθηκαν σαφώς από τον Πρόεδρο του Συνδέσμου κ. Βιδάλη στην Ημερίδα του ΤΕΕ με θέμα «Εθνικός Χωροταξικός Σχεδιασμός και Εξορυκτική Δραστηριότητα» στις 20.9.2006, έγιναν ΟΛΕΣ δεκτές από το ΥΠΕΧΩΔΕ και ενσωματώθηκαν τόσο στο «Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού» όσο και στο «Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τη Βιομηχανία».

Με το Ειδικό Χωροταξικό καθιερώνεται η χωροθέτηση της βιομηχανίας μεταποίησης (μεταλλουργία) της ορυκτής πρώτης ύλης σε τελικό προϊόν μέταλλο στην αυτή θέση της «φυσικής χωροθέτησης». Η λογική είναι η εξής: «η εμπορική αξιολόγηση της πώλησης των συμπυκνωμάτων δείχνει εμφανώς μια πολύ μεγάλη προστιθέμενη αξία από την περαιτέρω καθετοποίηση μέσω της μεταλλουργικής διαδικασίας, πέραν βεβαίως της στρατηγικής παραγωγής καθαρών μετάλλων που αποτελεί εθνική επιδίωξη» (απόσπασμα από την  κατά την Προκαταρκτική Περιβαλλοντική Εκτίμηση/Αξιολόγηση της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας). Για μια ακόμα φορά, το κέρδος των επιχειρήσεων αναγορεύεται σε «εθνικό» στόχο και δίνει στη νομοθετική εξουσία κατευθύνσεις για τη μελλοντική πορεία της χώρας.

Αυτή η «φυσικά χωροθετημένη» θέση μπορεί να είναι δασική έκταση, δάσος, περιοχή NATURA 2000 ή ακόμα και Εθνικός Δρυμός. Από τη μεταλλευτική και μεταλλουργική βιομηχανία εξαιρούνται ΜΟΝΟΝ οι περιοχές Ειδικής Προστασίας και οι πυρήνες των Εθνικών Δρυμών.

Μια πρώτη γεύση της καθετοποίησης της εξόρυξης με μεταποιητικές μονάδες δίνει η ΠΠΕΑ  για τα Μεταλλεία Κασσάνδρας της Χαλκιδικής, έκτασης 317.000 στρεμμάτων με δασοκάλυψη 90%. Σε αυτήν προβλέπεται η κατασκευή/λειτουργία μεταλλουργιών παραγωγής χρυσού, αργύρου, χαλκού, μολύβδου και ψευδαργύρου, παράλληλα με εργοστάσια παραγωγής θειϊκού οξέος, κρυογεννητικού οξυγόνου και μονάδα επεξεργασίας αρσενικού. Η ΠΠΕΑ έχει ήδη εγκριθεί από το Υπουργείο Ανάπτυξης.

5. TO “ΔΗΜΟΣΙΟ ΟΦΕΛΟΣ” ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Όλως περιέργως, το Κράτος αρνείται να μας πει ποιο είναι αυτό το περίφημο «εθνικό όφελος» από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες χάριν του οποίου επιτρέπονται όλα τα ανωτέρω. Με έγγραφό μας προς τα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ζητήσαμε να μας προσδιορίσουν το «εθνικό όφελος που προκύπτει από την επένδυση της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ στα Μεταλλεία Κασσάνδρας» της Χαλκιδικής, διευκρινίζοντας ότι εννοούμε το συνολικό όφελος και ΟΧΙ την φορολογική δήλωση της εταιρείας. Μετά από πολλες διαδρομές του αιτήματός μας ανάμεσα στα Υπουργεία, το έγγραφο που ήρθε τελικά από τη ΔΟΥ Αμαρουσίου (!) μας γνώριζε ότι … «δεν είναι δυνατόν να δοθεί απάντηση στο ερώτημά μας, διότι τα στοιχεία αυτά είναι απόρρητα»!!!

Ζητά η ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ τη «θέσπιση και εφαρμογή ενός σαφούς χωροταξικού πλαισίου …προς το όφελος και των μεταλλευτικών εταιρειών, τουλάχιστον όσων έχουν εντάξει στην επιχειρηματική τους δράση τις έννοιες της κοινωνικής ευθύνης και της αειφορίας….». Όμως η πραγματικότητα μας έχει προσπεράσει.

Όπως προαναφέρθηκε, το «σαφές χωροταξικό πλαίσιο» έχει ήδη θεσπισθεί και είναι το νέο Ειδικό Χωροταξικό της Βιομηχανίας. Μόνο που είναι προς όφελος ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ των μεταλλευτικών εταιρειών και έχει ένα πολύ σαφή στόχο: ο στόχος αυτός διατυπώθηκε με σαφήνεια από τον Πρόεδρο του ΣΜΕ στην ημερίδα που προαναφέρθηκε: «Να ακυρωθεί η δυνατότητα του Συμβουλίου της Επικρατείας να ανατρέπει μεταλλευτικές επενδύσεις επικαλούμενο έλλειψη χωροταξικού σχεδιασμού…».  Τα οφέλη βέβαια τα απολαμβάνουν όλες οι εταιρείες και όχι μόνο «όσες έχουν εντάξει στη δράση τους τις έννοιες τις κοινωνικής ευθύνης και αειφορίας».

6. ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ

Προκύπτει από αυτό το μέρος της ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗΣ ότι πιστεύετε ότι η «αειφορία» και η «μεταλλεία» μπορούν να συνυπάρξουν. Αλλά η άσκηση της μεταλλευτικής δραστηριότητας είναι συνυφασμένη με την εκμετάλλευση και εξάντληση μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων. Ένα γενικό σχόλιο σχετικά με την πολυδιαφημιζόμενη «βιωσιμότητα της μεταλλευτικής βιομηχανίας» έχουμε κάνει παλιότερα εδώ.

Η βιωσιμότητα της δραστηριότητας  και της απασχόλησης που προσφέρει στην τοπική κοινωνία (συνήθως σε εργασίες χαμηλής ή μηδενικής ειδίκευσης ) καθορίζεται νομοτελειακά από την διαμόρφωση των συνθηκών στην παγκόσμια αγορά για το κάθε μέταλλο. Η χρονική διάρκεια της επένδυσης κατά την παγκόσμια πρακτική, συνδέεται αποκλειστικά με την οικονομική απόδοση του κοιτάσματος. Όταν τα οικονομικά δεδομένα ανατραπούν ή το εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα εξοφληθεί, όλα εγκαταλείπονται εκεί και ως έχουν εν μια νυκτί. Θλιβερή απόδειξη είναι τα δεκάδες μεταλλεία που έχουν κλείσει από τότε που ξέσπασε η πρόσφατη οικονομική κρίση και οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που έχουν μείνει χωρίς δουλειά.

Η Δρ. Ειρήνη Κλαμπατσέα της Αρχιτεκτονικής Σχολής του ΕΜΠ μελέτησε το Μαντούδι της Εύβοιας ως μια χαρακτηριστική περίπτωση φθίνουσας βιομηχανικής περιοχής και ανέδειξε την εγγενή παθογένεια της λειτουργικής εξειδίκευσης της στον εξορυκτικό-μεταλλευτικό τομέα (σχετικό δικό μας κείμενο). Όταν εξαντληθεί ο ορυκτός πόρος, η περιοχή που μέχρι πρότινος ζούσε από το μεταλλείο μετατρέπεται σε έναν «πλεονάζοντα χώρο» και θύλακα ανεργίας (Μαντούδι, Λαύριο). Οι άνεργοι μεταλλωρύχοι είναι από τις χειρότερες μορφές ανεργίας, επειδή έχουν κατά κανόνα χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και έχουν αποκοπεί από τον τοπικό ιστό απασχόλησης.

7. ΕΞΟΡΥΞΕΙΣ ΠΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ

Σύμφωνα με την ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ: «Ολόκληρη σχεδόν η Φωκίδα είναι χωρισμένη σε μεγάλα παραλληλόγραμμα μεταξύ τριών εταιρειών… ακόμα και μέσα στην πόλη της Άμφισσας υφίσταται δικαίωμα μεταλλειοκτησίας… και θεωρητικά (;) υπάρχει πάντα η δυνατότητα να μας διώξουν από τα σπίτια μας για να σκάψουν». Τα «μεγάλα παραλληλόγραμμα» είναι Οριστικές Παραχωρήσεις Μεταλλείων, μεταγεγραμμένες στα οικεία Υποθηκοφυλακεία και ισχύουν για δεκαετίες.

Και παρακάτω τονίζεται: «Καμία έρευνα ή εξόρυξη κάτω από οικισμό…».

Το δικαίωμα εξόρυξης πάνω στην πόλη είναι (ίσως) θεωρητικό για τη Φωκίδα. Δεν είναι βέβαια καθόλου θεωρητικό για το νομό Κοζάνης όπου η ΔΕΗ έχει ήδη «σηκώσει» πέντε χωριά για να εκμεταλλευθεί το λιγνίτη, ενώ άλλα δυο είναι σε φάση μετεγκατάστασης.

Όσο για την εξόρυξη κάτω από την πόλη, αυτή είναι μια πραγματικότητα εδώ και εννέα χρόνια: κατά το «θυμήσου τη Χιροσίμα», θα σας πούμε «σκεφθείτε τη Στρατονίκη». Μια κωμόπολη της Β. Χαλκιδικής η οποία βίωσε τις καθιζήσεις και το γκρέμισμα της εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων και οκτώ σπιτιών και στην οποία από τους άλλοτε 2000 κατοίκους, απόμειναν σήμερα 800, συνταξιούχοι των μεταλλείων στην πλειονότητα. Παρά τις δεσμεύσεις των πολιτικών και των εταιρειών, τα φουρνέλα πέφτουν 24 ώρες το 24ωρο, μέρα νύχτα, όλο το χρόνο, κάτω από τα σπίτια και τους δρόμους του οικισμού, εδώ και εννέα χρόνια.

Όλα τα ανωτέρω γίνονται δυνατά χάρη στην επίκληση του «μεγάλου εθνικού οφέλους», μπροστά στο οποίο οι βασικότερες διατάξεις του Συντάγματος είναι ανίσχυρες. Η Άμφισσα και οι κάτοικοί της σε τι διαφέρουν από τη Στρατονίκη Χαλκιδικής ή τη Χαραυγή Κοζάνης και τους κατοίκους τους;

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η αποδοχή της άσκησης της μεταλλείας σε μια περιοχή, π.χ. στη Φωκίδα, από τις τοπικές κοινωνίες είναι δυνατή μόνο αν η απασχόληση στις μεταλλευτικές δραστηριότητες δεν είναι επιλογή αλλά αποτέλεσμα περιορισμένης ή μηδενικής παρουσίας άλλων αναπτυξιακών δραστηριοτήτων. Αυτό οδηγεί στην πολιτική της επιβολής αναπτυξιακού εμπάργκο στις μεταλλευτικές περιοχές, τα αποτελέσματα της οποίας πουθενά δεν είναι τόσο εμφανή όσο στη Β. Χαλκιδική:

Η Β. Χαλκιδική με τη μοναδική ομορφιά, αλλά και με πανάρχαιη μεταλλευτική ιστορία και μισό αιώνα σύγχρονης εντατικής μεταλλευτικής εκμετάλλευσης, έχει φτάσει σήμερα να έχει μόλις το 1/3 του κατά κεφαλήν εισοδήματος της «άλλης», της τουριστικής Χαλκιδικής. Είναι επίσης η πιο αραιοκατοικημένη περιοχή του νομού, έχει το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και το μεγαλύτερο δείκτη θνησιμότητας από μεταλλειογενείς ασθένειες (πνευμονοκονίαση, καρκίνος, καρδιακά και αναπνευστικά νοσήματα). Έχει μόλις το 3% των τουριστικών κλινών της Χαλκιδικής και το 2% της παραθεριστικής κατοικίας. Οι τιμές της γης, ακόμα  και της παραθαλάσσιας είναι δέκα τουλάχιστον φορές χαμηλότερες από την «άλλη» Χαλκιδική. Έχει βαρύτατες, μη αναστρέψιμες περιβαλλοντικές βλάβες.

Για το ιδιότυπο καθεστώς των μεταλλευτικών περιοχών είχαμε γράψει εκτενώς στο παλιότερο κείμενό μας «Τι σημαίνει “μεταλλευτική περιοχή”; Εκεί όπου δεν ισχύει το Σύνταγμα όπως το ξέρουμε».  Γράφαμε τότε (τον περασμένο Οκτώβριο) ότι:

…Υπάρχει μια ασάφεια του νομοθετικού πλαισίου για τις μεταλλευτικές περιοχές η οποία επιχειρείται  να λύθεί:

1. Με το “Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού” που ορίζει γενικά τις περιφέρειες με μεταλλευτικό ενδιαφέρον και θα εξειδικευθεί περαιτέρω με το “Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού για τη Βιομηχανία” και

2. Με τα “Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια” των Δήμων (ΓΠΣ), που θα καθορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις επιτρεπόμενες χρήσεις γης σε κάθε περιοχή.

Επιχειρείται να λυθεί, προς όφελος όχι των πολιτών αλλά των μεταλλειοκτητών…

Σήμερα, τα πράγματα έχουν πλέον ξεκαθαρίσει. Το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Σταγείρων-Ακάνθου Χαλκιδικής που έχει την τύχει να «φιλοξενεί» τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, ακυρώθηκε γιατί προσέκρουε στη μεταλλειοκτησία και στις μεταλλευτικές δραστηριότητες, σημερινές και μελλοντικές, της εταιρείας ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ.

Τα Χωροταξικά Πλαίσια (Γενικό και Ειδικό της Βιομηχανίας) είναι πλέον θεσμοθετημένα και σφίγγουν ακόμα περισσότερο το βρόγχο γύρω από τις μεταλλευτικές περιοχές. Ενισχύουν τις διατάξεις του Ν. 210/1973 (Μεταλλευτικός Κώδικας), του Σύνταγματος και του Αστικού Κώδικα που καθιερώνουν την κατίσχυση της μεταλλειοκτησίας έναντι της ιδιοκτησίας. Θωρακίζουν θεσμικά την προτεραιότητα της μεταλλείας έναντι των άλλων αναπτυξιακών δυνατοτήτων της περιοχής, την προνομιακή πρόσβαση σε γη και σε παράκτιο χώρο, καταργούν εντελώς την προστασία των δασών.

Η συνταγή του ΥΠΕΧΩΔΕ, καθ’υπαγόρευσιν της μεταλλευτικής βιομηχανίας είναι συνταγή καταστροφής και υπανάπτυξης. Πριμοδοτεί την μεταλλεία σε βάρος όλων των άλλων δραστηριοτήτων, μειώνει τα ΑΥΤΟΝΟΗΤΑ δικαιώματα των πολιτών, καθιστά βέβαια την καταστροφή των δασών και των προστατευόμενων περιοχών. Εγγυάται ότι την θαυμαστή πορεία υπανάπτυξης που απολαμβάνει η Β. Χαλκιδική θα ακολουθήσουν και οι λοιπές μεταλλευτικές περιοχές της χώρας.

Όπως η Φωκίδα.


20 απαντήσεις στο “Mερικοί μύθοι και πραγματικότητες σχετικά με τη μεταλλευτική δραστηριότητα”

  1. Καταρχάς δεν υπάρχει “σκέτη” οικονομική διάσταση. Αυτό ούτε κάν οι νεοφιλελεύθεροι δεν το υποστηρίζουν ! Ο,τι είναι ¨οικονομικό” σχετίζεται και διαμορφώνει-εται με το “πολιτικό” και το “κοινωνικό”.
    Συνεχώς επίσης και τεχνηέντως (δηλ. εσκεμμένα) συγχέετε την “Αειφορία” (που έχει πλέον εγκαταληφθεί σαν όρος) με τη “Βιώσιμη Ανάπτυξη”, που είναι η τομή της ισορροπίας στο τρίπτυχο Οικονομία-Περιβάλλον-Κοινωνία.

    Επανέρχεσθε στο θέμα του Μεταλλευτικού Κώδικα και τον θεωρείτε τροχοπέδη. Τροχοπέδη θα μπορούσαν να τον θεωρήσουν μόνον όσοι έχουν αντίθετα μεγαλοσυμφέροντα (π.χ. μεγαλο-οικοπεδοφάγοι και “επενδυτές” ακινήτων-κατασκευαστές), διότι αφελώς πιστεύουν ότι “δεσμεύει” εκτάσεις μέσω Παραχωρήσεων και τους χαλάει τα σχέδια. Κάτι σαν την ΒΑ Χαλκιδική δηλαδή.
    Γιαυτό με την ευκαιρία αυτή, κ. Παπαγεωργίου σας προκαλούμε γιά μιά ακόμη φορά δημόσια ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΤΕ ΣΤΑ ΠΟΛΥ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΕΧΟΥΜΕ ΥΠΟΒΑΛΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΛΟΚΗ ΣΑΣ ΣΤΟ ΣΧΕΤΙΚΟ ΣΚΑΝΔΑΛΟ ΒΑΤΟΠΕΔΙΟΥ.

    Υ.Γ. Πέραν των άλλων η ανάλυσή σας βρίθει από ανακρίβειες και παραπληροφόρηση (πώς είναι δυνατόν π.χ. να πωλείται ελληνικός βωξίτης αν είναι τόσο ακριβός και το κόστος είναι το μόνο κριτήριο της αγοράς). Οπότε επιτρέψτε μας να επανέλθουμε σύντομα με στοιχεία.

  2. “Η Β. Χαλκιδική με τη μοναδική ομορφιά, αλλά και με πανάρχαιη μεταλλευτική ιστορία και μισό αιώνα σύγχρονης εντατικής μεταλλευτικής εκμετάλλευσης, έχει φτάσει σήμερα να έχει μόλις το 1/3 του κατά κεφαλήν εισοδήματος της «άλλης», της τουριστικής Χαλκιδικής. Είναι επίσης η πιο αραιοκατοικημένη περιοχή του νομού, έχει το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και το μεγαλύτερο δείκτη θνησιμότητας από μεταλλειογενείς ασθένειες (πνευμονοκονίαση, καρκίνος, καρδιακά και αναπνευστικά νοσήματα). Έχει μόλις το 3% των τουριστικών κλινών της Χαλκιδικής και το 2% της παραθεριστικής κατοικίας. Οι τιμές της γης, ακόμα και της παραθαλάσσιας είναι δέκα τουλάχιστον φορές χαμηλότερες από την «άλλη» Χαλκιδική. ”
    Εσείς εκεί στα γραφεία με θέα την Ιερισσό μπορείτε να απαντήσετε στα παραπάνω , ή δεν σας καλύπτει ο μισθός.
    “Εργαζομενος στην PERLOMIN”

  3. Αν δουλευεις για την εταιρεια που δεσμευει τις εκτασεις ειναι πολυ φυσικο να μη βλεπεις κανενα προβλημα και να μην το θεωρεις “τροχοπεδη” για την αναπτυξη.

    Απλα ειναι τα πραγματα.

  4. Η ανάλυσή σας χαρτογραφεί έναν χώρο που θα επικεντρωθούν οι συγκρούσεις και που για την Φωκίδα δεν έχει ερευνηθεί ακόμα.
    Είναι πολύ θετική η εμπειρία σας και εξηγεί γιατί η Φωκίδα έχει υπουργούς μεταλλείων Αλογοσκούφης, Μπούγας κλπ και γιατί έχει πλέον 25 χιλιάδες κατοίκους απο τους 50 χιλιάδες ψηφοφόρους.
    Η υπανάπτυξη σε όλο της το μεγαλείο.

  5. δυστυχως το χρημα και η βρωμια ολου του συστηματος δεν αφηνουν καμια περιοχη οσο ομορφη και αν ειναι να ζησει .

    Οι κεφαλες των λατομικων και μεταλλευτικων εργασιων εχουν παντα την εκεστοτε κυβερνηση με το μερος της και ξεπερνουν ολα τα «προβληματα» που δημιουργουνται .

  6. Στη βουλή , ο Βουλευτής της ΝΔ κ. Σαλαγκούδης δηλώνει
    “Το σχήμα έχει πολλές υποψίες. Σαν μεγαλομέτοχος συμμετέχει ο Ρουμάνο-αυστραλός Frank Timis που κατηγορείται αφενός για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, αλλά έχει και καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον του για εμπόριο κοκαΐνης και ηρωίνης… Δεν μπορούμε να ψηφίσουμε μια τέτοια σύμβαση γιατί τα αποτελέσματα αυτής της σύμβασης θα τα υποστούμε εμείς σαν επόμενη Κυβέρνηση”
    Κύριοι STINGER εχετε καμμιά απάντηση στον συκοφάντη Κο Σαλιαγκούδη?
    Εσείς εκεί στό Στρατώνι έχετε καταλάβει σε ποιούς αφήνετε να διαχειρίζονται το μέλλον των παιδιών μας?.
    Μεγάλο ρίσκο για μιά άνοδο στη Β!.

  7. Γιά τον φίλο της Perlomin:
    Δεν μας ενδιαφέρει τί έλεγε ο Σαλιαγκούδης ή ο οποιοσδήποτε πολιτικός και η σκανδαλολογία του. Ολοι τα ίδια λένε και όταν έρθει η ώρα της κρίσης σφυρίζουν αδιάφορα.
    Τα σκάνδαλα είναι παντού γύρω μας και είναι κρίμα που δεν τα βλέπεις. Δεν βλέπουμε τί διαφορά έχει ο Ρουμάνος που λές με τον Πάπιστα π.χ. και άλλους “αξιοσέβαστους” επιχειρηματίες, που μεθόδευαν τις “ανταλλαγές” και αξιοποίηση εκτάσεων στη Χαλκιδική γιά λογαριασμό της Μονής Βατοπεδίου και των άλλων Μονών.

    Ο κ. Παπαγεωργίου έχει αναπτύξει αξιόλογη “δράση” σε αυτό το κύκλωμα πρωτοστατώντας με το αζημίωτο στην υποστήριξη των σκοτεινών του δραστηριοτήτων και ενάντια στη μεταλλεία. Γιαυτό και ΣΙΩΠΑ, αν και έχει προκληθεί έστω και να διαψεύσει τα όσα λέμε. Δεν το βλέπεις ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και αθώα όσο φαίνονται; Γιατί υιοθετείς και αντιγράφεις αβασάνιστα τα λεγόμενά του (-ς);

    Σαν εργαζόμενος σε βιομηχανία θα έπρεπε να πιστεύεις ότι το μέλλον το παίρνουμε στα χέρια μας και δεν το δίνουμε σε άλλους να το διαχειρισθούν. Είτε πολιτικούς είτε “οικολόγους” και καθοδηγητές. Τα ερωτήματα γιά τη Β. Χαλκιδική πρέπει να απευθυνθούν στην τοπική κοινωνία, η οποία όμως δεν φαίνεται να συμμερίζεται καθόλου αυτά που αναφέρεις. Αν η τοπική κοινωνία επομένως έχει κάνει τις επιλογές της, τότε το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τις σεβαστούμε και όχι να προσπαθούμε να την πατρονάρουμε γιά το “καλό της”.

  8. Να απαντήσουμε τώρα σε όσα αξίζουν απάντησης από τους “μύθους” γιά τη μεταλλεία, που σημειώσαμε:

    -Μύθος 1: “Το κόστος είναι καθοριστικός παράγοντας της μεταλλευτικής δραστηριότητας ” -> OXI BEBAIA !
    Γιά οποιαδήποτε δραστηριότητα (και όχι μόνο γιά τη μεταλλευτική), το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα “χτίζεται” είτε με χαμηλό κόστος είτε με υψηλή ποιότητα+εξυπηρέτηση πελάτη. Η δε τιμή διαμορφώνεται όχι με βάση το κόστος, αλλά με βάση το τί προσφέρει το προιόν (ή η υπηρεσία) στον πελάτη και το πόσο είναι διατεθειμένος να πληρώσει γιά αυτό. Ετσι υπάρχει περιθώριο διείσδυσης στην αγορά και γιά “ακριβά” προιόντα και υπηρεσίες. Το κόστος του βωξίτη καθώς και άλλων χαμηλής αξίας ορυκτών και μεταλλευμάτων που είναι πρώτες ύλες, καθορίζεται όχι από το κόστος εκμετάλλευσης του μεταλλείου, αλλά κυρίως από το μεταφορικό κόστος γιά να φθάσει στον πελάτη/καταναλωτή. Τα μεταλλέυματα μεταφέρονται χύδην με μεγάλα πλοία και όσο πιό μεγάλη η κλίμακα τόσο και μικρότερο το κόστος. Ετσι, ναι μεν οι χώρες του Τρίτου Κόσμου έχουν σχετικά χαμηλότερο κόστος εξόρυξης, αλλά ανάλογα με το κόστος θαλάσσιας μεταφοράς, μπορεί να είναι ανταγωνιστικές σε κάποιες περιοχές και σε κάποιες άλλες όχι. Το κόστος του βωξίτη, αλλά και άλλων μεταλλευμάτων/πρώτων υλών αποτελεί συνήθως μικρό τμήμα του συνολικού κόστους παραγωγής των μετάλλων. Η συνεισφορά της ενέργειας π.χ. είναι πολλαπλάσια. Τα μέταλλα είναι μεν στο χρηματιστήριο (μαζί και με όλα τα βασικά γεωργικά προιόντα, αλλά και το πετρέλαιο), αλλά η εκεί τιμή τους δεν αποτελεί το καθοριστικό στοιχείο στρατηγικής γιά την εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων. Πιό σημαντική είναι η εν γένει ανταγωνιστική θέση μιά επιχείρησης που καθορίζεται από τα πλεονεκτήματά της και τους πόρους που διαθέτει. Η μεταλλεία απαιτεί σημαντικές επενδύσεις, η απόδοση των επενδύσεων γίνεται σε βάθος χρόνου και δεν σχετίζεται ευθέως με τα χρηματιστηριακά σκαμπανεβάσματα. Ειδικά γιά τον βωξίτη, η κα Antigoldgreece παρέλειψε να μας πεί ποιά είδη βωξίτη υπάρχουν, καθώς και ότι κάθε εργοστάσιο που χρησιμοποιεί βωξίτη, λόγω του όγκου των επενδύσεων, είναι “δεμένο” με το βωξίτη που χρησιμοποιεί, αδυνατώντας να αλλάξει τεχνολογία παραγωγής.

    -Μύθος 2: “Το συγκριτικό κόστος επιφανειακής/υπόγειας εξόρυξης είναι της τάξης του 1/5” -> ΛΑΘΟΣ ΜΕΓΑ !
    Η επιφανειακή εξόρυξη έχει μεν σχετικά μικρότερο κόστος εκμετάλλευσης (ανάλογα βέβαια με το ποσοστό στείρων), αλλά πολύ μεγαλύτερο κόστος περιβαλλοντικής διαχείρισης, λόγω αποκατάστασης τοπίου. Στο τέλος η διαφορά καταλήγει να μην ιδιαίτερα σημαντική και πολλές φορές τα κόστη είναι συγκρίσιμα.
    Τα περί υδάτινων πόρων είναι επιεικώς διαστρεβλωμένα. Μιά εκμετάλλευση ούτως ή άλλως είναι σε συγκεκριμένη έκταση και η επίπτωσή της στον υδροφόρο ορίζοντα είναι παρονυχίδα μπροστά στην καταστροφή που προκαλούν οι γεωργικές αρδεύσεις π.χ.
    Ομοίως προφανή τερατολογία αποτελούν και τα περί καθιζήσεων και δεν χρειάζονται σχολιασμό.

    – Μύθος 3: “Η επίγεια απόθεση μεταλλευτικών “αποβλήτων” είναι πολύ καλύτερη από την υποθαλάσσια διάθεση”: -> ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑΤΙ; Από πού αποδεικνύεται αυτό; Αν δεν υπάρχει διαλυτοποίηση στο θαλάσσιο νερό, δεν υπάρχει και κίνδυνος από την εκεί διάθεση. Αντίθετα, η επίγεια απόθεση εμπεριέχει περισσότερα περιβαλλοντικά ρίσκα και απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό και υλοποίηση. Σημαντικό επίσης είναι και το τί λένε οι τοπικές κοινωνίες: Η ΛΑΡΚΟ π.χ. θέλει να κάνει επίγεια απόθεση, αλλά τα ορεινά χωριά έχουν διαφορετική άποψη και δεν την επιθυμούν στην περιοχή τους…Εμείς πάντως ανησυχούμε περισσότερο γιά τη ρύπανση των υδάτινων πόρων (ποτάμια, λίμνες, θάλλασα αλλά και υδροφόρος ορίζοντας) από τα αστικά λύμματα, τις χωματερές, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα. Κανείς βέβαια “οικολόγος” δεν ανησυζεί αλλά ούτε και τολμά να τα βάλει με τους Δήμους ή τους αγρότες ! Πού τέτοιο θάρρος…

    – Μύθος 4: “Η μεταλλεία καταστρέφει τα δάση και τις προστατευόμενες περιοχές”
    Καταρχάς δεν έχουμε ακόμη καταφέρει να βρούμε ποιά είναι αυτά τα δάση και δεν υπάρχει πλήρες Κτηματολόγιο. Οι δε περιοχές Natura δεν απαγορεύουν εξ ορισμού καμμία δραστηριότητα.
    Τα δάση κινδυνεύουν πρωτίστως από τις πυρκαιές, τις εκχερσώσεις, την παράνομη υλοτομία και κυρίως από τους καταπατητές και τους οικοπεδοφάγους. Η χώρα μας έχει αποψιλωθεί σε δραματικό βαθμό, αλλά όχι βέβαια εξαιτίας της μεταλλείας, που ούτως ή άλλως καταλαμβάνει ελάχιστο ποσοστό της συνολικής επιφάνειας της χώρας μας σε σχέση με άλλες δραστηριότητες.

    – Μύθος 5: “Δεν υπάρχει δημόσιο όφελος από τη μεταλλεία”
    Ο έλεγχος πρώτων υλών είναι στρατηγικής σημασίας γιά κάθε χώρα. Σχεδόν ό,τι καταναλώνουμε και χρησιμοποιούμε προέρχεται ή περιέχει ορυκτά ή/και μέταλλα. Επιπλέον η σημασία της παραγωγής ενέργειας είναι επίσης εθνικά καθοριστική. Σε μιά χώρα με μικρή βιομηχανία, αυτά έχουν επίσης πρόσθετη αξία. Τί να πεί δηλαδή η…Εφορία γιά τη στρατηγική σημασία των πετρελαίων του Αιγαίου;

    Γιά το τί σημαίνει Βιώσιμη Ανάπτυξη γιά τη μεταλλεία έχουμε απαντήσει διεξοδικά σε παλιότερο σημείωμα. Ομοίως και γιά το Μεταλλευτικό Κώδικα. Αν αυτά προσκρούουν σε άλλα συμφέροντα σφετερισμού γης, τί να κάνουμε…Το ΓΠΣ Σταγείρων-Ακάνθου αντί να δεί πώς θα αναπτυχθούν και θα συνυπάρξουν διάφορες δραστηριότητες, συμπεριλαμβανομένης και της μεταλλείας, επιχείρησε από την πίσω πόρτα να αλλάξει χρήσεις γης (προς όφελος κάποιων αετονύχηδων) και δεν “περάσε”. Η επόμενη προσπάθεια ήταν με τη Μονή Βατοπεδίου και τον αποχαρακτηρισμό δασικών εκτάσεων, αλλά ούτε και αυτό έπιασε.
    Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το μέλλον της Β. Χαλκιδικής περνά μέσα από την ισορροπημένη ανάπτυξη διαφόρων δραστηριότήτων και όχι από τα παραμύθια περί τουρισμού κλπ. Δεν θα γίνουμε όλοι βιολογικοί καλλιεργητές ή γκαρσόνια σε καφετέριες και καθαρίστριες σε ξενοδοχεία.

    • Μη βιάζεστε κ. Stinger, την γράφουμε την απάντησή μας σχετικά με την υπόθεση Βατοπεδίου. Να είστε σίγουρος ότι όταν πούμε όσα έχουμε να πούμε, θα το ακούσετε μέχρι εκεί στο Στρατώνι!

      Εγώ πάντως σας προειδοποιώ ότι την επόμενη φορά που θα γράψετε αστήρικτες κατηγορίες, θα το διαγράψω το σχόλιό σας.

    • Τι κρίμα, ολόκληρο σεντόνι γράψατε και πάλι τίποτε αξιόλογο (έχετε και τις δυο δουλειές και δεν προλαβαίνετε, σωστά;)

      1.ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
      Διόρθωση: Το κόστος (κόστος του παραγωγού και κόστος του αγοραστή/καταναλωτή) είναι ο καθοριστικός παράγοντας όχι μόνο της μεταλλευτικής δραστηριότητας, αλλά του συνόλου των παραγωγικών και εμπορικών δραστηριοτήτων. Καμία εταιρεία ή βιομηχανία βέβαια δεν ψωνίζει με βάση …την προσωπική σχέση με το μπακάλη! Όλα όσα αναφέρετε δεν είναι τίποτα άλλο από παράγοντες καθορισμού του κόστους για αγοραστή/πελάτη.
      Όταν πέσει πολύ η τιμή του προϊόντος/μετάλλου ή ανεβεί πολύ το κόστος παραγωγής, το μεταλλείο βάζει λουκέτο. Δείτε μόνο τι έχει συμβεί τους τελευταίους μήνες.
      Τα ελληνικά κοιτάσματα βωξίτη έχουν τη μορφή θυλάκων ή “τσεπών” ανάμεσα σε άλλους σχηματισμούς, ενώ τα περισσότερα στον κόσμο είναι εντελώς επιφανειακά τύπου “κουβέρτας”. Διαγωνισμό γνωσεων κάνουμε;

      2. ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΚΑΙ ΥΠΟΓΕΙΑ ΕΞΟΡΥΞΗ:
      Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ στο επενδυτικό της σχέδιο υπολογίζει ότι το κόστος παραγωγής για τις Σκουριές, με επιφανειακή και με υπόγεια εξόρυξη, έχει τη σχέση 1/6! Ας δεχτούμε ότι για το βωξίτη, επειδή είναι διαφορετικές οι μέθοδοι εξόρυξης, δεν είναι τόσο μεγάλη η διαφορά. Και 1/3 να είναι, είναι σημαντικότατη για το τελικό κόστος του προϊόντος/μετάλλου!

      “H επιφανειακή εξόρυξη έχει πολύ μεγαλύτερο κόστος περιβαλλοντικής διαχείρισης, λόγω αποκατάστασης τοπίου”. “Αποκατάσταση τοπίου” εννοείτε αυτές τις σειρές από πευκάκια σαν αυτές που δείξαμε στην επόμενη ανάρτηση για τη Γκιώνα; Και θέλετε να σας πάρουμε και σοβαρά;Έτσι θα “αποκαταστήσετε” το δάσος των Σκουριών μετά την εξόρυξη;

      3. ΝΕΡΑ ΚΑΙ ΔΑΣΗ:
      Ο κ. Stinger δεν τολμάει να μας πει ότι τα μεταλλεία ΔΕΝ καταστρέφουν νερά και δάση. Πάλι καλά!
      Το μόνο “επιχείρημα” που έχει είναι αυτό που μας έχει ξαναπεί: Αφού φωτιές, υλοτόμοι και καταπατητές καταστρέφουν δάση, αυτά που χαλάμε εμείς σας πείραξαν;Αφού και οι αγρότες ρυπαίνουν τα νερά, γιατί να μην δικαιούται και η μεταλλευτική βιομηχανία το ποσοστό της στην καταστροφή;

      Με βάση αυτό το “ποσοτικό” επιχείρημα, το “αποτύπωμα” κάθε μεμονωμένου έργου όσο μεγάλο κι αν είναι σε τοπικό επίπεδο, μπορεί να θεωρηθεί αμελητέο σε επίπεδο χώρας. Ανάγοντας τα πάντα στο σύνολο της χώρας, καμία καταστροφή δεν είναι αρκετά σημαντική και εμείς θα πρέπει να δεχτούμε αδιαμαρτύρητα ότι θα χάνουμε τον δασικό πλούτο της χώρας κομματάκι-κομματάκι. Εξαιρετική λογική!

      5. ΔΗΜΟΣΙΟ ΟΦΕΛΟΣ:
      Σύμφωνα με όσα μας λέτε, το “μεγάλο όφελος” από τα μεταλλεία δεν είναι οικονομικό, αλλά είναι κάτι αόριστο …πατριωτικής χροιάς: “Ο έλεγχος πρώτων υλών είναι στρατηγικής σημασίας γιά κάθε χώρα”. Μόνο που ούτε αυτό στέκει, γιατί τον έλεγχο (και τα έσοδα) τα δώσαμε χωρίς αντίτιμο σε ξένες εταιρείες.

      6. ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Κ.Λ.Π.
      Για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη μεταλλευτική νομοθεσία έχει γίνει πράγματι μεγάλη κουβέντα με τον κ.Stinger, ο οποίος έφτασε να υποστηρίζει εξωφρενικά πράγματα. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να δει εδώ κι εδώ (και αρκετά ενδιάμεσα).

      Για τη Β.Χαλκιδική έχουμε πει ήδη πολλά και θα πούμε ακόμα περισσότερα.

      ΙΣΟΡΡΟΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ 317.000 ΣΤΡΕΜΜΑΤΑ ΜΕΤΑΛΛΕΙΟΚΤΗΣΙΑΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ. Το ΓΠΣ του Δήμου Σταγείρων-Ακάνθου προσπαθούσε να βάλει τις βάσεις για ισόρροπη ανάπτυξη περιορίζοντας τη μεταλλεία. Ψηφίστηκε ΟΜΟΦΩΝΑ από το Δ.Σ. και όχι βέβαια από την “πισω πόρτα”. Πάτε να ρίξετε λάσπη σε ΟΛΟ το Δ.Σ κ.Stinger;

      Το ΓΠΣ δεν πέρασε τελικά από την Περιφέρεια και ο χωροταξικός σχεδιασμος του Δήμου είναι στον αέρα για δυο λόγους: ο ένας είναι ότι προσέκρουε στη μεταλλειοκτησία και στα συμφέροντα της εταιρείας.

      Τον άλλο σας τον φυλάω για έκπληξη.

  9. Τελικά τι πόνεσε και σας ανάγκασε να απαντάτε διαρκώς στο πολύ καλό και αξιόλογο άρθρο – η διαφήμιση του σε άλλα πανελλήνιας εμβέλειας blog ..?

  10. Χαίρομαι γιατι ομολογείτε τα εξής.
    1ον. “Τα ερωτήματα γιά τη Β. Χαλκιδική πρέπει να απευθυνθούν στην τοπική κοινωνία, η οποία όμως δεν φαίνεται να συμμερίζεται καθόλου αυτά που αναφέρεις.”
    Δεν ανήκετε “εσείς το ομολογείτε” στην τοπική κοινωνία. Αυτο βέβαια είναι εύκολα αντιληπτό.
    2ον “Δεν μας ενδιαφέρει τί έλεγε ο Σαλιαγκούδης ή ο οποιοσδήποτε πολιτικός και η σκανδαλολογία του. Ολοι τα ίδια λένε και όταν έρθει η ώρα της κρίσης σφυρίζουν αδιάφορα.
    Τα σκάνδαλα είναι παντού γύρω μας και είναι κρίμα που δεν τα βλέπεις. ”
    Ενώ εσείς τα βλέπετε!!!!!!!!!! χιχιχιχιχιχι.
    Κύριοι που δέν ανήκετε στην τοπική κοινωνία. Δεν μιλάμε για σκάνδαλα. Μιλάμε για εμπόριο ναρκωτικών. Απο πότε γίναν όμοια τα σκάνδαλα με το έγκλημα κατά αθώων παιδιών???????.
    ΤΟΣΗ ΑΛΗΤΕΙΑ??????.
    Πόσα μηδενικα έχει κάθε μήνα η επιταγή?????.
    .3ον Αν ο κος Παπαγεωργίου έχει κάνει όλα αυτά γιατί δεν προχωράτε σε δικατικά μέτρα?.
    Αν είναι αλήθεια είστε συνένοχοι.
    Όποιος κατηγορεί και δεν λέει ουτε το όνομα του μάλλον κάποιο πολύ σοβαρό πρόβλημα έχει.
    4ον ” Σαν εργαζόμενος σε βιομηχανία θα έπρεπε να πιστεύεις ότι το μέλλον το παίρνουμε στα χέρια μας και δεν το δίνουμε σε άλλους να το διαχειρισθούν ” Μάλον εννοείτε τα δικά σας χέρια.
    ‘ΕΧΕΤΕ ΔΩΣΕΙ ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΑΣ ΝΑ ΤΑ ΜΥΡΙΣΕΙ ΚΑΝΕΝΑΣ ΣΚΥΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΩΞΗΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ????

  11. Καί επειδή η απάντηση σας είναι μνημείο χυδαιότητας να την ξαναδούμε.
    Α.”Γιά τον φίλο της Perlomin:”
    Δέν είμαστε ούτε θα γίνουμε ποτέ φίλοι.
    Ο λόγος προφανής.
    Β. “Δεν μας ενδιαφέρει τί έλεγε ο Σαλιαγκούδης ή ο οποιοσδήποτε πολιτικός και η σκανδαλολογία του. Ολοι τα ίδια λένε και όταν έρθει η ώρα της κρίσης σφυρίζουν αδιάφορα”.
    Ποιός τους κάνει να σφυρίζουν αδιαφορα?
    Αλήθεια δεν σας ενδιαφέρει?
    Γιατί σας ενδιαφέρει το τι λένε άλλοι.
    Τα καλα και συμφέροντα?.
    Γ. “Τα σκάνδαλα είναι παντού γύρω μας και είναι κρίμα που δεν τα βλέπεις”
    Εγω τα βλέπω. Εσείς γιατί τα ξεχωρίζετε?.
    Δ. “Δεν βλέπουμε τί διαφορά έχει ο Ρουμάνος που λές με τον Πάπιστα π.χ. και άλλους “αξιοσέβαστους” επιχειρηματίες, που μεθόδευαν τις “ανταλλαγές” και αξιοποίηση εκτάσεων στη Χαλκιδική γιά λογαριασμό της Μονής Βατοπεδίου και των άλλων Μονών.”
    Οταν σε αποκαλούν έμπορο ναρκωτικών και εσυ λές για το Βατοπαίδι παραδέχεσε την ενοχή. Επίσης ο ένας κατάφερε όπως λες μια κυβέρνηση να “σφυρίζει αδιάφορα” , είναι συνεπώς εθνικός κίνδυνος. Οι αλλοι που αναφέρεσαι δεν θα τα καταφέρουν γιατι απλώς δεν εχουν αυτη τη δύναμη και η πορεία είναι δεδομένη. Όλη η εκκλησιαστικη περιουσία πρέπει να γυρίσει στο Δημόσιο.
    Ε. “Ο κ. Παπαγεωργίου έχει αναπτύξει αξιόλογη “δράση” σε αυτό το κύκλωμα πρωτοστατώντας με το αζημίωτο στην υποστήριξη των σκοτεινών του δραστηριοτήτων και ενάντια στη μεταλλεία. Γιαυτό και ΣΙΩΠΑ, αν και έχει προκληθεί έστω και να διαψεύσει τα όσα λέμε. Δεν το βλέπεις ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά και αθώα όσο φαίνονται; Γιατί υιοθετείς και αντιγράφεις αβασάνιστα τα λεγόμενά του (-ς); ”
    Εσείς ξέρετε πολλά. Δεν τα λέτε όμως και κυρίως δεν τα καταθέτετε. Αυτό που δέν καταλαβατε είναι ότι η αντίδραση δεν έχει όνομα. Και η κοινωνίες δεν εκβιάζονται πάντα.
    Δεν ξέρω ούτε θέλω να μάθω τί κάνει ο Παπαγεωργίου.
    ΞΕΡΩ και αντιδρώ σ αυτα πού κάνουν τα αφεντικά σου.
    Αν προκύψει θέμα Βατοπαιδίου τα λέμε . Δεν αποπροσανατολίζομαι όμως. Είστε Δημόσιος Κίνδυνος. Καίτε σπίτια, καταστρέφετε το περιβάλλον καταστρέφετε χωριά. Καταστρέφετε τον υδροφόρο. Επιβάλετε οικονομική μονοκαλιέργεια. Υποβαθμίζετε τις περιοχές . Είστε ενας καινούργιος ναζισμος.
    “Δεν διαλέγω συμμάχους. Προέχει η πτώση του ναζισμου”. Τσώρτσιλ.
    Ζ. “Σαν εργαζόμενος σε βιομηχανία θα έπρεπε να πιστεύεις ότι το μέλλον το παίρνουμε στα χέρια μας και δεν το δίνουμε σε άλλους να το διαχειρισθούν. Είτε πολιτικούς είτε “οικολόγους” και καθοδηγητές”
    Και γιατί να δώσω σε εσάς?. Με αυτό το “βιογραφικό¨ ούτε την εκκένωση του βόθρου δεν σας εμπιστεύομαι.
    Η. “Τα ερωτήματα γιά τη Β. Χαλκιδική πρέπει να απευθυνθούν στην τοπική κοινωνία, η οποία όμως δεν φαίνεται να συμμερίζεται καθόλου αυτά που αναφέρεις. Αν η τοπική κοινωνία επομένως έχει κάνει τις επιλογές της, τότε το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να τις σεβαστούμε και όχι να προσπαθούμε να την πατρονάρουμε γιά το “καλό της”.”
    Καί φτάνουμε στό αποκορύφωμα. Αλήθεια??. Δεν φτάνει που έχετε οδηγήσει μια περιοχή σε μαρασμό, την έχετε εξουθενώσει οικονομικά, παίζετε πάνω στην ανάγκη επιβίωσης των ανθρώπων. Παίζετε με την απελπισία , στην οποία τους έχετε οδηγήσει. Παίζετε με την υγεία τους. Παίζετε και τους χλευάζετε και προσπαθείτε να τους διαιρέσετε. Θα τιμωρηθείτε για όλα αυτα. Αργά η γρήγορα θα τιμωρηθείτε.
    Υ.Γ. Θα με έχετε απέναντι όχι μονο εδώ. Καί αλλού!!!. Ξέρετε εσείς.

  12. Aντιγράφουμε απο το stratoni.net και στο “Μεταλλεία Κασσάνδρας”,
    “Παράλληλα, η Ελληνικός Χρυσός Α.Ε. υποβάλλει τον Ιανουάριο του 2006, ενιαίο επιχειρηματικό σχέδιο για την παράλληλη ανάπτυξη και εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών, το οποίο προβλέπει και τη δημιουργία ΜΕΤΑΛΟΥΡΓΙΑΣ ΧΡΥΣΟΥ στην περιοχή του Μάντεμ Λάκκου. Μετά την κατ’ αρχήν αποδοχή του επιχειρηματικού σχεδίου από την κυβέρνηση, η Ελληνικός Χρυσός καταθέτει τον Μάιο του ίδιου χρόνου Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΠΠΕ).

    Στην παρούσα φάση η εταιρεία αναμένει την γνωμάτευση της κυβέρνησης και των 6 συναρμοδίων υπουργείων (Υπουργείο Ανάπτυξης, Υπουργείο Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων, Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης και Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας) επί της ΠΠΕ για να μπορέσει να προχωρήσει στην σύνταξη της τελικής Μελέτης Περιβαλλοντικών ”

    Αντί να μαλώνετε μεταξύ σας εκεί στην Χαλκιδική , ενωθείτε .
    Αν θέλετε σε 10-15 χρόνια να υπάρχει ΣΤΡΑΤΩΝΙ.

  13. Aν η ΠΠΕ κατατέθηκε τον Μάιο 2006, αυτό μας κάνει τρία ολόκληρα χρόνια καθυστέρηση στην έγκριση!

    Αυτό μπορεί να σημαίνει δυο πράγματα:

    – Ή φοβούνται το πολιτικό κόστος, άρα ο κόσμος δεν την θέλει την επένδυση.
    – Ή είναι πραγματικά τόσο επικίνδυνο το επενδυτικό σχέδιο που ακόμα και η κυβέρνηση το σκέφτεται.

    Τρίτη περίπτωση δεν βλέπω να υπάρχει και προσωπικά είμαι σίγουρος ότι αυτό που φοβάται η κυβέρνηση είναι το πολιτικό κόστος. Σιγά να μη νοιαστούν για τη Χαλκιδική!
    Πάντως τρία χρόνια είναι πολύ μεγάλο διάστημα και δεν είναι απλή καθυστέρηση.

  14. Stinger- κατανοώ τον προβληματισμό σου εδώ όμως και καιρό διεξάγεται ένας δημόσιος διάλογος με στοιχειά και από Ε.Ε. .Όλα ξεκίνησαν με την παραχώρηση Χρ.Παχτα χωριανό μας και αυτών αφορούν τα στοιχειά και η ευθύνη είναι δικιά του .Που είναι και ποιος είναι ο λόγος που δεν λαμβάνει θέσει και παρεμβαίνει σε αυτών το διάλογο είναι κουφός .Είσαι ο εκπρόσωπος του εδώ μέσα .

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.