H ΤΤΙP, για την οποία εδώ και ένα χρόνο γίνονται μυστικές διαπραγματεύσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ένωσης, είναι η “Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων”. Δείτε το βίντεο και διαβάστε την εκτενή ανάλυση που ακολουθεί, από το thecricket.gr (ή έστω το σύντομο άρθρο του “Independent”: What is TTIP? And six reasons why the answer should scare you).
Και αφού τρομάξετε (που θα τρομάξετε!) αναλάβετε δράση για να τη σταματήσουμε!
[youtube=https://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=cVs0aGCGEAk#t=337]
ΤΤΙΡ: Το εταιρικό deal της εικοσαετίας
Υπάρχουν ορισμένες ειδήσεις που μεταδίδονται στα δελτία των 8, “ακούγονται” στα ραδιόφωνα και διαχέονται στο διαδίκτυο και τα κοινωνικά δίκτυα προκαλώντας απλά ινφο-βαβούρα. Υπάρχουν κάποιες νομοθεσίες που ετοιμάζονται να υιοθετηθούν από τις κυβερνήσεις χωρίς ποτέ να γίνουν κατανοητές από τους πολίτες και οι οποίες τελικά ορίζουν την πραγματικότητα τους. Και ξαφνικά μια μέρα, εκεί που κάθεσαι στην αγαπημένη σου παραλία, μαθαίνεις ότι μια εταιρία από το Texas θέλει να επενδύσει, κατασκευάζοντας μια πλατφόρμα άντλησης πετρελαίου σε απόσταση αναπνοής από τον αιγιαλό. Και ενώ υπάρχει νομοθεσία προστασίας του περιβάλλοντος, συνειδητοποιείς ότι η κυβέρνηση που εκλέχθηκε, μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες, δεν μπορεί να κάνει απολύτως τίποτα και αυτή που ελέγχει απόλυτα την κατάσταση είναι η εταιρία από το Texas(1).
Μια ιστορία όπως η παραπάνω θα μπορούσε να αποτελεί παράδειγμα της, υπό διαπραγμάτευση, συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ηνωμένων Πολιτειών με τίτλο “Διατλαντική Εταιρική Σχέση Εμπορίου και Επενδύσεων” (Transatlantic Trade and Investment Partnership, στο εξής TTIP) ή αλλιώς “Διατλαντική Ζώνη Ελεύθερου Εμπορίου” (Transatlantic Free Trade Area, στο εξής TAFTA)(2).
H TTIP/TAFTA είναι μια συνθήκη ελευθέρων συναλλαγών και επενδύσεων μεταξύ των δύο ανταγωνιζομένων εμπορικών εταίρων(3). Όπως ανέφερε ο επικεφαλής των διαπραγματεύσεων της Ε.Ε. Ignacio Garcia-Bercero εξερχόμενος από τις συνομιλίες του πρώτου γύρου των διαβουλεύσεων για την TTIP: “Έχουμε ήδη αγωνιστεί για πολλούς μήνες για να προετοιμάσουμε το έδαφος για μια φιλόδοξη συμφωνία εμπορίου και επενδύσεων που θα ενισχύσει τη διατλαντική οικονομία, την δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την ανάπτυξη, τόσο για την ΕΕ όσο και τις ΗΠΑ”(4). Στον αντίποδα της συμφωνίας επίσημες φωνές -από την ακαδημαϊκή κοινότητα έως οικονομικούς και πολιτικούς αναλυτές- αμφισβητούν σημεία της συνθήκης, σημειώνοντας ότι σε καμία χώρα όπου υπογράφηκαν τέτοιου είδους συμφωνίες δεν ακολούθησε αύξηση των επενδύσεων, ενώ παράλληλα υπονομεύθηκαν οι βασικές αρχές της δημοκρατίας(5).
Στην προσπάθεια να καταλάβουμε το αμάλγαμα της ΤΤΙΡ αξίζει πρώτα να καταγράψουμε κάθε μικρό κομμάτι του μωσαϊκού ώστε το παζλ να ολοκληρωθεί και να γίνει κατανοητό. Ακόμα περισσότερο να καταγράψουμε το πιο δύσκολο τεστ για κάθε οικονομική θεωρία, πώς δηλαδή αντιμετώπισε τις διάφορες κρίσεις και προκλήσεις σε διάφορες ιστορικές φάσεις. Γιατί μπορεί για κάποιους η ιστορία να μην είναι τίποτα περισσότερο από μια συσσώρευση εναλλαγών και τροποποιήσεων, ωστόσο ερμηνεύοντας το παρελθόν και άρα ξαναδιαβάζοντας το μπορούμε να παρατηρήσουμε τη λεπτότητα του άμεσου παρόντος και την πλαστικότητα των δικών μας αντιλήψεων, καθώς το ζητούμενο είναι η διερεύνηση συνολικών καταστάσεων, και των μηχανισμών που τις χαρακτηρίζουν.
Οι συμφωνίες του ΠΟΕ και οι μυστικές διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ
Η ιστορία αρχίζει να ξεδιπλώνεται το 1994 με τη συμφωνία “Σχετικά με τις Εμπορικές Πτυχές των Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας” (Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights στο εξής “TRIPS”), όταν ο νεοσύστατος “Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου” (World Trade Organization, WTO στο εξής, ΠΟΕ) προχωρά στην σύναψη της περίφημης συμφωνίας TRIPS η οποία προσδιορίζει τους εμπορικούς κανόνες ως προς τα “δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας” (Intellectual Property IP), μεταξύ των χωρών-μελών, τις λεγόμενες πατέντες (6).
Στα πλαίσια αυτής της συμφωνίας κάθε κράτος-μέλος του ΠΟΕ είναι υποχρεωμένο να αναγνωρίζει την πατέντα ή αλλιώς τις “πνευματικές ιδιοκτησίες” πάνω σε οποιοδήποτε αγαθό, ακόμα και στα άυλα όπως είναι οι πνευματικές δημιουργίες. Μια από τις πρώτες αντιδράσεις για την TRIPS ήρθε από τις αναπτυσσόμενες χώρες το 2001 ενάντια στην Διακήρυξη της Ντόχα, σχετικά με την πατέντα πάνω στα φάρμακα, με την οποία κάθε εταιρεία φαρμάκων εξασφαλίζει το δικαίωμα αποκλειστικής πώλησης του προϊόντος της στην αγορά για 20 χρόνια (7). Έτσι λοιπόν, με τη ρήτρα της πατέντας, η εκάστοτε εταιρεία έχει το ελεύθερο να ορίζει -για παράδειγμα- την τιμή του φαρμάκου της χωρίς ανταγωνισμό ή κάποιον άλλο περιορισμό, ενώ δεν δίνεται για κάποια χρόνια η δυνατότητα παραγωγής των φθηνότερων γενόσημων φαρμάκων (8). Κι ενώ η συμφωνία πρεσβεύει ότι η επιβολή των πνευματικών δικαιωμάτων θα έχει στόχο την προώθηση της τεχνολογικής καινοτομίας, προς αμοιβαίο όφελος παραγωγών και χρηστών της τεχνολογικής γνώσης, αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι η δημιουργία μονοπωλίων με στόχο την προστασία συμφερόντων.
Σε παράλληλους χρόνους με την TRIPS και υπό πλήρη μυστικοπάθεια, το 1995 ιδρύθηκε ο Διατλαντικός Οικονομικός Διάλογος (Transatlantic Business Dialogue, στο εξής TABD) από τις ισχυρότερες ευρωπαϊκές και αμερικάνικες εταιρίες, με σκοπό την ανάπτυξη του παγκόσμιου εμπορίου (9). Σχεδόν μια δεκαετία αργότερα, το 2007, δημιουργείται το Διατλαντικό Οικονομικό Συμβούλιο (Transatlantic Business Council, στο εξής TABC) ενισχύοντας την άρση των ρυθμίσεων που επηρεάζουν τις υπερεθνικές επιχειρήσεις (10). Το 2011 και μετά από πιέσεις, η ΕΕ και οι ΗΠΑ συντάσσουν ομάδα διαβούλευσης των παραπάνω εργασιών και μετά από αρκετές συναντήσεις, τον Απρίλιο του 2012, ο TABD από κοινού με την Επιχειρηματική Στρογγυλή Τράπεζα των ΗΠΑ και τη Στρογγυλή Τράπεζα των Ευρωπαίων Βιομηχάνων απαίτησαν μια φιλόδοξη εμπορική και επενδυτική συνεργασία μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ (11).
Η παρουσίαση της “TTIP”
Οι ανωτέρω συμφωνίες αποτελούν το υπόβαθρο της TTIP, έχοντας ως βασικό πεδίο αναλύσεων τις αρχές που συμπεριλαμβάνονται στη Διακήρυξη της Ντόχα (12). Εκείνο που καθορίζει την TTIP και αποτελεί τον κύριο στόχο της είναι οι ελεύθερες συναλλαγές και επενδύσεις μεταξύ των ΕΕ και ΗΠΑ, βάζοντας, όπως σημειώνει και ο John Hillary, ο γενικός διευθυντής της ιστοσελίδας War on Want, ως “πρωταρχικό στόχο την άρση των ρυθμιστικών «φραγμών» που περιορίζουν τα δυνητικά κέρδη των υπερεθνικών επιχειρήσεων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού”, δημιουργώντας τη βάση για μια ενιαία αγορά (13).
Η επιβολή της ΤΤΙΡ θα επηρεάσει άμεσα ένα μεγάλο σύνολο της κοινωνικής κι οικονομικής ζωής των χωρών που εμπλέκονται κι όχι μόνο. Ασφάλεια τροφίμων (απελευθέρωση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, φυτοφαρμάκων, βοδινού κρέατος με ορμόνες και αυξητικές ουσίες), απορρύθμιση στον τομέα του περιβάλλοντος (επιβάρυνση του περιβάλλοντος, κατάργηση κανονισμών νομοθεσίας ΕΕ), ιδιωτικοποιήσεις και απορρύθμιση δημόσιου τομέα, άρση κανόνων προστασίας προσωπικών δεδομένων και κατάργηση δικαιοδοσίας τοπικών ή εθνικών δικαστηρίων.
ACTA και οι πρακτικές του διαδικτύου
Προτού όμως περάσουμε στην πλήρη παρουσίαση της TTIP αξίζει να σταθούμε λίγο στις πρώτες ημέρες των διαπραγματεύσεων και να παρατηρήσουμε τις αντιθέσεις στην πολιτική σκακιέρα, την μυστικότητα και την κατασκευασμένη πολυπλοκότητα της. Μετά την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων, την 11η Φεβρουαρίου του 2013, όπως ανακοινώθηκε στο ετήσιο διάγγελμά του προέδρου Barack Obama προς το Κογκρέσο (14) και μετά τον πρώτο γύρο διαπραγματεύσεων στις 12 Ιουλίου της ίδιας χρονιάς, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε ένα έγγραφο με τον τίτλο “Πόσα κοινά έχει η ΤΤΙΡ με την ACTA;”, θέλοντας να υποστηρίξει ότι η συμφωνία πραγματοποιείται με πλήρη διαφάνεια και όχι με μια επιτηδευμένη μυστικοπάθεια (15). Το έγγραφο αυτό απαντά στο κατά πόσο η ΤΤΙΡ θα χρησιμοποιηθεί για να φέρει “από το παράθυρο” αμφιλεγόμενα σημεία της συμφωνίας ACTA και κατά πόσο οι νέες διατάξεις της θα περιορίζουν την ελευθερία στο διαδίκτυο (16). Στην απάντηση της η ΕΕ δήλωσε πως δεν έχει καμία πρόθεση να έρθει σε αντίθεση με τη θέση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο καταψήφισε με ευρεία πλειοψηφία την ACTA, αποκλείοντας κάθε περίπτωση αναβίωσης της. Σύμφωνα με την ΕΕ, η ΤΤΙΡ είναι μια πολύ ευρύτερη συμφωνία που θα καλύπτει πολλούς τομείς της οικονομίας, ενώ κατέστησε σαφές ότι τα πρότυπα της προστασίας του απορρήτου των δεδομένων δεν είναι προς συζήτηση στην παρούσα συμφωνία.
TTIP και προπαγάνδα
Στην προσπάθεια να ακολουθηθεί μια επιτηδευμένη πολιτική της λογικής “δεν επιβάλλω αλλά εξηγώ”, ΕΕ και ΗΠΑ δημιούργησαν μια ειδική ιστοσελίδα σχετικά με την πορεία των διαπραγματεύσεων για την ΤΤΙΡ, καθώς επίσης και μια αναλυτική σελίδα με Συχνές Ερωτήσεις (FAQ) σχετικά με τις διαπραγματεύσεις ΕΕ-ΗΠΑ. Επιπρόσθετα το Τμήμα Εμπορίου της Επιτροπής της ΕΕ, διαθέτει πλέον δύο ειδικούς λογαριασμούς Twitter, ένα γενικό λογαριασμό και ένα λογαριασμό ειδικά για τις διαπραγματεύσεις της ΤΤΙΡ. Τον δεύτερο (@eu_ttip_team) διαχειρίζονται απευθείας οι διαπραγματευτές της Συμφωνίας, δίνοντας έτσι μια παρασκηνιακή ματιά στο πώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούν.
Στον αντίποδα όμως της παραπάνω στρατηγικής και χρησιμοποιώντας και πάλι την πρακτική του διαδικτύου και συγκεκριμένα το twitter, βρίσκεται η ανακοίνωση της αμερικάνικης πρεσβείας του Βερολίνου που κυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 2014. Η ανακοίνωση ανέφερε ότι ζητούσε επί πληρωμή πολίτες ή και οργανώσεις για να γράφουν post στο twitter υπέρ του TTIP/TAFTA. Με άλλα λόγια, “πληρωμένη προπαγάνδα” (17). Κι ενώ από τη μια πλευρά παρατηρείται ένα άνοιγμα της δημόσιας σφαίρας μέσω ενός συλλογικού διαλόγου, από την άλλη πλευρά του νομίσματος κάποιοι άλλοι αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι ενός μεταφορντικού μοντέλου.
ISDS ή αλλιώς ο μηχανισμός «επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους»
Επιστρέφοντας στην ανασκόπηση της TTIP έχει γίνει πλέον κατανοητό πως δεν πρόκειται για μια απλή παραδοσιακή εμπορική συμφωνία ανάμεσα στην ΕΕ και τις ΗΠΑ (18), αλλά επιδιώκεται, όπως άλλωστε έχουν δηλώσει και οι αξιωματούχοι των δύο πλευρών, μια ριζική αλλαγή όχι μόνο στον τρόπο που θα πραγματοποιείται το εμπόριο μεταξύ των δύο εταίρων αλλά και στην καθημερινότητα των πολιτών τόσο της ΕΕ όσο και των ΗΠΑ. Με άλλα λόγια, στο όνομα μιας “ενιαίας αγοράς”, μέσα από το άνοιγμα των δημόσιων υπηρεσιών και των δημόσιων συμβάσεων, προβλέπεται η επιβολή των συμφερόντων ιδιωτικών εταιρειών πάνω στα κράτη-μέλη. Στην ίδια ράγα λογικής βρίσκεται και η Ελλάδα, αν θεωρήσουμε ότι θα αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της συμφωνίας, η οποία ακολουθεί το “σωστό δρόμο” της ΤΤΙΡ μέσω της ιδιωτικοποίησης των δημόσιων παροχών, όπως η υγεία, η παιδεία και νερό, ενώ παράλληλα έχει ήδη υπογράψει 43 διμερείς συμφωνίες που περιέχουν τέτοιες ρήτρες (19). Όπως σημειώνει ο Karel de Gucht, επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ: “Η άρση των κανονιστικών φραγμών είναι πιο περίπλοκη από την άρση των παραδοσιακών εμπορικών φραγμών. Μπορεί να μην είναι εύκολο αλλά αξίζει τον κόπο” (20).
Η Δώρα Κοτσακά, διδάκτορας Πολιτικής Κοινωνιολογίας, με ειδικό ενδιαφέρον στην πολιτική συμπεριφορά και τα πολιτικά κόμματα δήλωσε πως “ο θεμελιώδης στόχος αυτής της συμφωνίας δεν είναι μόνο αυτή η “άρση των κανονιστικών φραγμών”, δηλαδή η υποβάθμιση βασικών κοινωνικών προτύπων και περιβαλλοντικών κανόνων όπως είναι τα εργασιακά δικαιώματα, οι κανόνες για την ασφάλεια των τροφίμων, οι κανονισμοί για τη χρήση των τοξικών χημικών ουσιών κ.α., αλλά και η επαναθέσμιση του κοινωνικού χώρου προς όφελος του κεφαλαίου, δηλαδή η δημιουργία των κατάλληλων θεσμών που θα εξασφαλίζουν την ασυδοσία της αγοράς”.
Η ΕΕ από την άλλη, θέλοντας να διαψεύσει απόψεις όπως η παραπάνω, δημοσίευσε τον Σεπτέμβριο του 2013 ένα έγγραφο το οποίο αναφέρεται στην διαφάνεια των συνθηκών των διαπραγματεύσεων, καθώς και στην μη απειλή -σε τομείς όπως η υγεία και το περιβάλλον- που θα φέρει η συμφωνία (21). Παρόλα αυτά, απαγορεύεται η πρόσβαση στα έγγραφα που σχετίζονται με τη συμφωνία από οποιονδήποτε πολίτη, ενώ αυτά θα παραμείνουν απόρρητα για χρονικό διάστημα που μπορεί να φτάσει έως και τα τριάντα χρόνια. Την ίδια στιγμή, ούτε οι αξιωματούχοι κρατών-μελών της ΕΕ δεν διαθέτουν πρόσβαση στα συγκεκριμένα έγγραφα, παρά μόνο σε καθορισμένα αναγνωστήρια από όπου τα έγγραφα απαγορεύεται να απομακρυνθούν ή να αντιγραφούν. Ο πρόσφατα αποσυρθείς Αμερικανός Υπουργός εμπορίου Ron Kirk αιτιολόγησε την πρακτική λέγοντας πως “υπάρχει ένας πρακτικός λόγος [για τον οποίο] πρέπει να διατηρήσουμε κάποιο μέτρο εχεμύθειας και εμπιστευτικότητας” (22).
Σύμφωνα με τον Glyn Moody, συγγραφέα άρθρων σε θέματα τεχνολογίας, στην ερώτηση μας “ποιο είναι το σημείο “κλειδί” στην υπόθεση ΤΤΙΡ” η απάντηση του ήταν σαφής: “Το πιο μετεωρίζον σημείο της συμφωνίας είναι “ο μηχανισμός επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτή και κράτους (Investor-State Dispute Settlement, στο εξής ISDS), καθώς η ενσωμάτωσή του μηχανισμού (στην TTIP) θα παρέχει στους ξένους επενδυτές δικαιώματα πέρα και πάνω από ότι απολαμβάνουν οι πολίτες και οι εγχώριες εταιρείες μιας χώρας. Ο μηχανισμός ISDS θα παρέχει την δυνατότητα σε εταιρείες και επενδυτές να παραβλέπουν τα εθνικά-νομικά συστήματα του εκάστοτε κράτους και να ανατρέπουν την βάση των δημοκρατικών θεσμών, όπως είναι τα τοπικά δικαστήρια. Μια βασική λεπτομέρεια όμως της ΤΙΙΡ είναι ότι δε θα μπορέσει να εφαρμοστεί εάν έστω και ένα από τα εμπλεκόμενα κράτη δε συμφωνήσει στην υπογραφή της”.
Η δημοσιογράφος της Die Tagezseitung, Urlike Herrmann, στην ομιλία της, μετά από πρόσκληση του ιδρύματος “Ρόζα Λούξεμπουργκ” και του Ινστιτούτου “Νίκος Πουλαντζάς”, εξήγησε ότι η ενσωμάτωση της ISDS στην TTIP “θα προβλέπει ότι οποιαδήποτε νέα νομοθεσία, πριν φτάσει στο εθνικό κοινοβούλιο, θα πρέπει να εξετάζεται με κριτήριο τη συμβατότητά της με την TTIP. Αυτό σημαίνει ότι οι πολυεθνικές επιχειρήσεις θα μπορούν να κινηθούν εναντίον κυβερνήσεων για ζημίες τις οποίες υπέστησαν ή ακόμα και για ζημιές που μπορεί να υποστούν μελλοντικά, εάν οι νομοθεσίες είναι αντίθετες με την TTIP. Κι όλα αυτά θα εκδικάζονται όχι στο τοπικό δικαστήριο της κάθε χώρας αλλά σε ένα υπερεθνικό δικαστήριο, το οποίο με την σειρά του μπορεί να επιβάλει απεριόριστα πρόστιμα σε ολόκληρα έθνη” (23).
Στο ίδιο μήκος κύματος η διευθύντρια Debbie Barker του διεθνούς προγράμματος στο Center for Food Safety, Ουάσινγκτον των ΗΠΑ , αναφέρει πως “είναι πραξικοπηματικό, με μια συμφωνία που κανείς δεν ξέρει το περιεχόμενό της, να μπορεί μια εταιρία να προσβάλει ένα κυρίαρχο κράτος”. Η ίδια πιστεύει ότι η TTIP ακόμη και αν δεν επικυρωθεί τελικά θα αποτελέσει ένα σχέδιο για συνθήκες του μέλλοντος (24).
ISDS: Από την θεωρία στην πράξη
Δύο υποδειγματικές υποθέσεις της επίλυσης διαφορών Επενδυτή-με-Κράτος στις οποίες υπονομεύθηκαν οι δημόσιες επιλογές, είναι η αγωγή της σουηδικής εταιρείας ενέργειας Vattenfall κατά της γερμανικής κυβέρνησης για 3,7€ δισ., λόγω της απόφασης της χώρας να καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια μετά το πυρηνικό ατύχημα στη Φουκουσίμα (25). Δεύτερη είναι η υπόθεση της Philip Morris ενάντια στην νομοθεσία για την συσκευασία στα τσιγάρα της Αυστραλίας, βάσει της οποίας όλα τα πακέτα τσιγάρων πρέπει έχουν κοινή εμφάνιση. Η καπνοβιομηχανία επιδίωξε αποζημίωση ωστόσο από το 2011 ακόμα δεν έχει εκδικαστεί κάποια απόφαση (26).
Για να καταλάβουμε την περίπτωση της ISDS στην ΤΤΙΡ αρκεί απλά να κοιτάξουμε τη συμφωνία της NAFTA και την οικονομική και κοινωνική υποβάθμιση που έχει προκαλέσει στις χώρες που εμπλέκονται σε αυτήν (27). Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Εκουαδόρ, το οποίο έχει ενταχθεί στη Συμφωνία NAFTA, συμπεριλαμβανομένης και της ISDS, όπου το δικαστήριο της ISDS εκδίκασε την μεγαλύτερη αποζημίωση που έχει οριστεί από δικαστήριο, 2.4$ δισ. για την υπόθεση Occidental Petroleum (28).
Τι συμβαίνει σήμερα
Μετά την ολοκλήρωση του 5ου γύρου των διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες στις 14 Ιουλίου 2014, σχετικά με την TTIP και θέτοντας ως άτυπη λήξη αυτών τα τέλη του 2015, ακριβώς πριν την έναρξη της προεκλογικής περιόδου στις ΗΠΑ, οι διαπραγματευτές της συμφωνίας συνεχίζουν να χρησιμοποιούν παραπλανητικά στοιχεία από την έκθεση εκτίμησης επιπτώσεων (Centre for Economic Policy Research, στο εξής CEPR). Οι εμπνευστές της υποστηρίζουν ότι η οικονομία της ΕΕ θα μπορέσει να ωφεληθεί 119€ δισεκατομμύρια το χρόνο και η οικονομία των ΗΠΑ θα μπορούσε να κερδίσει επιπλέον 95$ δισεκατομμύρια το χρόνο -υπολογίζοντας κέρδος 545€ για κάθε οικογένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης (29). Ωστόσο η μελέτη του CEPR αποκαλύπτει ότι τα οφέλη αυτά θα γίνουν αισθητά μετά το 2027 και μόνον εφόσον επιτευχθεί μια ολοκληρωμένη συμφωνία. Οικονομολόγοι ωστόσο εκτιμούν ότι ακόμα και το πιο ευνοϊκό σενάριο μπορεί οδηγήσει σε οριακή αύξηση μόλις 0,05% του ΑΕΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Είναι οι συνθήκες της συμφωνίας μη αναστρέψιμες;
Όπως αναφέρει ο Glyn Moody “Η μορφή που είναι γραμμένη η ΤΤΙΡ (βλέπε και TISA) οδηγεί προς μια κατεύθυνση και δε θα είναι αναστρέψιμη αν πραγματοποιηθεί. Αν περάσει η συμφωνία θα είναι αδύνατο τα δεδομένα να αλλάξουν και οι υποστηρικτές θα επικαλεστούν την δεσμευτικότητα των διεθνών τους υποχρεώσεων. Έτσι λοιπόν, αντί να σκεφτόμαστε τι θα κάνουμε αν περάσει η συμφωνία, καλύτερα είναι να δράσουμε προτού να είναι αργά”.
Πηγές:
(1) Νόµος 2971/2001 «Αιγιαλός, παραλία και άλλες διατάξεις» http://www.newinka.gr/arthra/nomothesia/2971-2001_aigialos-paralies-kai-diatakseis.pdf
(2) Transatlantic Trade and Investment Partnership http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/ttip/
Transatlantic Trade and Investment Partnership http://en.wikipedia.org/wiki/Transatlantic_Trade_and_Investment_Partnership
Transatlantic Trade and Investment Partnership (T-TIP) http://www.ustr.gov/ttip
“TACD”, Transatlantic Consumer Dialogue http://www.consumersinternational.org/media/1398528/tacd-ip-resolution-on-ipr-in-the-transatlantic-trade-and-investment-partnership.pdf
Στο κείμενο διατηρείται το ακρωνύμιο TTIP κι όχι το ελληνικό για λόγους σαφήνειας, καθώς γιατί χρησιμοποιείται με αυτή τη μορφή από τα εγχώρια και διεθνή Μ.Μ.Ε..
(3) “David Cameron sets free trade agreement as his G8 priority” http://www.theguardian.com/politics/2013/jan/01/david-cameron-free-trade-agreement-g8
(4) “EU and US conclude first round of TTIP negotiations in Washington” http://trade.ec.europa.eu/doclib/press/index.cfm?id=941
(5) Hillary, J. (2014) “Τransatlantic Trade and Investment Partnershiphttp”
http://rosalux.gr/sites/default/files/publications/ttip_web.pdf
Βλέπε, επίσης τη “Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής” (North American Free Trade Agreement, στο εξής “NAFTA” https://en.wikipedia.org/wiki/North_American_Free_Trade_Agreement
(6) TRIPS, Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights the General Agreement on Tariffs and Trade http://en.wikipedia.org/wiki/TRIPS_Agreement
Intellectual property http://en.wikipedia.org/wiki/Intellectual_property
Βλέπε, επίσης : Οι διαπραγματεύσεις για την τελική συμφωνία ολοκληρώθηκαν με τον γύρο των συνομιλιών στην Ουρουγουάη στα πλαίσια της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (General Agreement on Tariffs and Trade, στο εξής GATT), το 1994. http://en.wikipedia.org/wiki/General_Agreement_on_Tariffs_and_Trade
(7) Doha Declaration http://en.wikipedia.org/wiki/Doha_Declaration
(8) Βλέπε, © ΖΩΗ COPYRIGHT ΕΞΑΝΤΑΣ – Ντοκιμαντέρ Στον Κόσμο http://www.exandasdocumentaries.com/gr/documentaries/chronologically/2012-2013/351-zoi-copyright
(9) Transatlantic Business Dialogue http://transatlanticbusiness.org/tabd/
(10) Transatlantic Business Council http://transatlanticbusiness.org/
(11) «Forging a Transatlantic Partnership for the 21st Century», Κοινή Δήλωση της Επιχειρηματικής Στρογγυλής Τράπεζας των ΗΠΑ, του Διατλαντικού Επιχειρηματικού Διαλόγου και της Στρογγυλής Τράπεζας των Ευρωπαίων Βιομηχάνων, 18 Απριλίου 2012. Βλέπε στο Hillary, J. (2014: 10) “Τransatlantic Trade and Investment Partnershiphttp”
(12) Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ότι οι ΗΠΑ διαπραγματεύονται παράλληλα άλλες δύο μεγάλες συμφωνίες την ΔιαΕιρηνική Συνεργασία (Trans-Pacific Partnership, στο εξής “TTP”) http://en.wikipedia.org/wiki/Trans-Pacific_Partnership και την μυστική μέχρι πρότινος Συμφωνία Παροχής Υπηρεσιών (Trade In Services Agreement, στο εξής TISA) μαζί με την ΕΕ https://servicescoalition.org/negotiations/trade-in-services-agreement. Διαβάστε επίσης, το κείμενο που κυκλοφόρησε από την WikiLeaks Secret Trade in Services Agreement (TISA) – Financial Services Annex https://wikileaks.org/tisa-financial/
(13) Hillary, J. (2014) “Τransatlantic Trade and Investment Partnership http://rosalux.gr/sites/default/files/publications/ttip_web.pdf
(14) A Running Start for a U.S.-Europe Trade Pact http://www.nytimes.com/2013/02/14/business/global/obama-pledges-trade-pact-talks-with-eu.html?_r=0
(15) How much does the TTIP have in common with ACTA? http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2013/july/tradoc_151673.pdf
(16) Questions and answers http://ec.europa.eu/trade/policy/in-focus/ttip/questions-and-answers/
(17) Support U.S.-EU free trade? The embassy in Berlin wants you! http://www.washingtonpost.com/blogs/in-the-loop/wp/2014/06/17/support-u-s-eu-free-trade-the-embassy-in-berlin-wants-you
Βλέπε, επίσης, TTIP-Project.docx https://docs.google.com/document/d/1oLBKsA_4pmdzSrVlebl6buH6CFvES4JqKqfRwliANlE/edit?pli=1
US Embassy In Berlin Offering Cold, Hard Cash For People To Create Pro-TAFTA/TTIP Propaganda https://www.techdirt.com/articles/20140620/14292827638/us-embassy-berlin-offering-cold-hard-cash-people-to-create-pro-taftattip-propaganda.shtml
(18) Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) Negotiations http://transatlantic.sais-jhu.edu/publications/CRS_TTIP_report_Feb_2014.pdf
(19) To μυστικό σύμφωνο Ε.Ε.-ΗΠΑ που αλλάζει ριζικά τις ζωές μας http://www.efsyn.gr/?p=206227
(20) Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) – Solving the Regulatory Puzzle http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2013/october/tradoc_151822.pdf
(21) Transatlantic Trade and Investment Partnership: The Regulatory Part http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2013/july/tradoc_151605.pdf
(22) «EU trade and investment agreement negotiations with the US» May 23, 2013 http://epthinktank.eu/2014/01/23/eu-us-trade-agreement-ttip-tafta/
(23) Ulrike Herrmann, δημοσιογράφος (die tageszeitung), Βερολίνο http://rosalux.gr/video/en-ulrike-herrmann-dimosiografos-die-tageszeitung-verolino
(24) Debbie Barker, διευθύντρια διεθνούς προγράμματος στο Center for Food Safety, Ουάσινγκτον, ΗΠΑ http://rosalux.gr/video/en-debbie-barker-dieythyntria-diethnoys-programmatos-sto-center-food-safety-oyasingkton-ipa
(25) Vattenfall vs. Germany: Nuclear Phase-Out Faces Billion-Euro Lawsuit http://www.spiegel.de/international/germany/vattenfall-vs-germany-nuclear-phase-out-faces-billion-euro-lawsuit-a-795466.html
(26) Tobacco plain packaging—investor-state arbitration http://www.ag.gov.au/tobaccoplainpackaging
Βλεπε περίπτωση Μεξικού με τα καρτέλ. NAFTA Fueling Drug Trade http://economyincrisis.org/content/nafta-fueling-drug-trade
(27) NAFTA And The Drug Cartels: «A Deal Made In Narco Heaven» — Exclusive Excerpt and Live Chat at 3pm EST http://www.huffingtonpost.com/ryan-grim/nafta-and-the-drug-cartel_b_223705.html
(28) The Big Problems in Obama’s Big Trade Deals http://www.usnews.com/opinion/blogs/world-report/2013/07/08/us-eu-trade-agreement-needs-more-congressional-oversight
(29) Transatlantic Trade and Investment Partnership The Economic Analysis Explained http://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2013/september/tradoc_151787.pdf
7 απαντήσεις στο “#TTIP: Ένας λύκος με προβιά προβάτου (βίντεο)”
ακολουθεί ο …Καναδάς
[…] πηγή: antigold.org […]
ΕΠΙΚΑΙΡΗ ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ
Προς τους κ.κ. Υπουργούς
-Εξωτερικών
-Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας
Θέμα: «Έλλειμμα δημοκρατικής νομιμοποίησης, λογοδοσίας και ενημέρωσης όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις και το περιεχόμενο της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου ΗΠΑ-ΕΕ. Ανάγκη άμεσης διακοπής των συνομιλιών και ενημέρωσης του ελληνικού και των άλλων Κοινοβουλίων της ΕΕ»
Η Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (TTIP) ακολουθεί το ναυάγιο των πολυετών διαπραγματεύσεων στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για την «απελευθέρωση» του διεθνούς εμπορίου, αλλά και την καταψήφιση της Εμπορικής Συμφωνίας κατά της Παραποίησης (ACTA) από το Ευρωκοινοβούλιο το 2012 ύστερα από παγκόσμια κατακραυγή. Εξαγγελθείς στόχος της TTIP -που θα είναι η μεγαλύτερη εμπορική συμφωνία που έχει υπογραφεί, καθώς αφορά 800 εκατ. ανθρώπους και καλύπτει πάνω από το 60% του παγκόσμιου ΑΕΠ- είναι η αύξηση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης και η μείωση της ανεργίας. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν προκύπτει από καμία ανεξάρτητη μελέτη.
Το Αυστριακό Ίδρυμα Ερευνών για τη Διεθνή Ανάπτυξη (Österreichische Forschungsstiftung für Internationale Entwicklung) ανέλυσε διεξοδικά 4 μελέτες που προβλέπουν ότι η TTIP θα έχει θετικό οικονομικό αντίκτυπο και διαπίστωσε ότι η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ και των πραγματικών μισθών κυμαίνεται από 0,3% μέχρι 1,3%, ενώ η ανεργία αναμένεται να παραμείνει σταθερή ή, στην καλύτερη περίπτωση, να μειωθεί κατά 0,42%. Όμως αυτά τα οφέλη αναμένεται να σωρευθούν στη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου 10 με 20 χρόνων, δηλαδή οι ετήσιες μεταβολές είναι απειροελάχιστες. Ακόμη και από την έκθεση που παρήγγειλε η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το Centre for Economic Policy Research –το οποίο χρηματοδοτείται από ένθερμους υποστηρικτές της Συμφωνίας όπως οι Deutsche Bank, BNP Paribas, Citigroup, Barclays και JP Morgan- προκύπτει ότι το προβλεπόμενο ετήσιο αναπτυξιακό όφελος για την ΕΕ είναι ανάξιο λόγου. Άλλωστε, οι εξαγγελίες για την ανάπτυξη και την απασχόληση έχουν διαψευστεί παταγωδώς σε όλες τις αντίστοιχες συμφωνίες που έχουν υπογράψει οι ΗΠΑ. Χαρακτηριστικά, στην περίπτωση της North American Free Trade Agreement που υπογράφτηκε το 1994 μεταξύ ΗΠΑ, Μεξικού και Καναδά, αντί των υπεσχημένων 20 εκατ. νέων θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, καταγράφηκε καθαρή μείωση 1 εκατ.
Η ελληνική κυβέρνηση είχε ενεργό συμμετοχή στις διαβουλεύσεις για τη συμφωνία TTIP, ακόμα και πριν από την ανάληψη της Προεδρίας της ΕΕ τον Ιανουάριο του 2014. Σύμφωνα με τον ημερήσιο Τύπο, στο πλαίσιο της έναρξης του 2ου γύρου συνομιλιών, πραγματοποιήθηκε στις 21/11/13 συνάντηση του Πρωθυπουργού Α. Σαμαρά και άλλων κυβερνητικών στελεχών με την Υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Πένι Πρίτζκερ. Σε συνέχεια αυτής της συνεργασίας, ο τότε Υπουργός Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Κωστής Χατζηδάκης και ο Υφυπουργός Νότης Μηταράκης συναντήθηκαν στις 3/4/14 με τον Πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα Ντέιβιντ Πιρς. Εξάλλου, στις 28/2/14 το άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικού Εμπορίου της ΕΕ συνεδρίασε στο Ζάππειο Μέγαρο υπό την προεδρία του κ. Μηταράκη και ενημερώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την πρόοδο των συνομιλιών. Στο πλαίσιο της συνάντησης και με πρωτοβουλία της Ελληνικής Προεδρίας έλαβε χώρα συζήτηση με εκπροσώπους επιχειρήσεων στην οποία συμμετείχαν, μεταξύ άλλων, οι διευθύνοντες σύμβουλοι των πολυεθνικών κολοσσών AP Moller Maersk (ναυτιλία, ναυπήγηση, θαλάσσιες εξορύξεις) και AT&T (τηλεπικοινωνίες).
Αξιωματούχοι και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού παραδέχονται ότι κύριος στόχος της Συμφωνίας δεν είναι η μείωση των εμπορικών φραγμών μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, που είναι ούτως ή άλλως εξαιρετικά χαμηλοί, αλλά η απάλειψη των λεγόμενων ρυθμιστικών φραγμών: αυτοί δεν είναι άλλοι από τους κανόνες και τις ρυθμίσεις που διέπουν την προστασία του περιβάλλοντος, τα εργασιακά δικαιώματα, τη διατροφική ασφάλεια, τα μεταλλαγμένα, τη χρήση τοξικών χημικών, την προστασία προσωπικών δεδομένων, τον χρηματοπιστωτικό τομέα κ.ά. Στην ουσία πρόκειται για ένα σαρωτικό πρόγραμμα απορρύθμισης των κανόνων εργατικής, κοινωνικής, περιβαλλοντικής και καταναλωτικής προστασίας που περιορίζουν τη δυνητική κερδοφορία των πολυεθνικών στις αγορές των ΗΠΑ και της ΕΕ. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, στο όνομα της «αμοιβαίας αναγνώρισης κανόνων» και της «ρυθμιστικής εναρμόνισης» μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ, μεθοδεύεται η παράκαμψη ή η κατάργηση στην πράξη της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που κατοχυρώνει τον νομικό, εργασιακό και περιβαλλοντικό πολιτισμό που οικοδομήθηκε στην Ευρώπη τις τελευταίες δεκαετίες.
Η υπογραφή της Συμφωνίας θα επιτρέψει στις αμερικανικές πολυεθνικές να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα στο σύνολο των χωρών της ΕΕ με βάση τις αντίστοιχες προδιαγραφές της νομοθεσίας των ΗΠΑ, που αρνούνται να κυρώσουν τις διεθνείς συμβάσεις εργασίας για θεμελιώδη δικαιώματα όπως οι συλλογικές διαπραγματεύσεις, η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και το δικαίωμα του συνδικαλίζεσθαι. Θα σημάνει επίσης την κατάργηση της Αρχής της Προφύλαξης, που συνιστά τον ακρογωνιαίο λίθο της έως τώρα πολιτικής της ΕΕ για την προστασία των καταναλωτών και του περιβάλλοντος, ενώ καταστρατηγεί και την προστασία των προσωπικών δεδομένων, που αναγνωρίζεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία ως θεμέλιο της ιδιωτικής ζωής. Για τον λόγο αυτόν η Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει ήδη εκφράσει την αντίθεσή της.
Μέσω της TTIP επιδιώκεται και η περαιτέρω απορρύθμιση των χρηματαγορών, παρά την πανθομολογούμενη (και από τους ηγέτες των ισχυρών κρατών της Δύσης) διαπίστωση ότι αυτή προκάλεσε τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008. Επιπλέον επιχειρείται αυστηροποίηση και επέκταση της νομοθεσίας πνευματικών δικαιωμάτων επ’ ωφελεία των μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών, κάτι που θα οδηγήσει σε αύξηση των τιμών των συνταγογραφούμενων φαρμάκων και αντίστοιχη επιβάρυνση των προϋπολογισμών υγείας. Σύμφωνα με την έκθεση της Oxfam «Trading away access to medicines» (29/9/14), η TTIP θέτει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία στην ΕΕ. Τέλος, εκπεφρασμένος στόχος της Συμφωνίας είναι το «άνοιγμα» των αγορών των δημόσιων υπηρεσιών και των κρατικών προμηθειών στις πολυεθνικές, προετοιμάζοντας το έδαφος για νέα κύματα ιδιωτικοποιήσεων, αυτή τη φορά σε ευαίσθητους τομείς όπως η υγεία και η παιδεία, με προφανή στόχο την πλήρη ιδιωτικοποίηση του κοινωνικού κράτους.
Πέρα από την ουσιαστική αναίρεση του ευρωπαϊκού κοινωνικού κεκτημένου, η Συμφωνία διεισδύει και στον θεσμικό πυρήνα της ΕΕ, θεσμοθετώντας τη νομική ισοτιμία εταιρειών και κυβερνήσεων. Μέσω του λεγόμενου μηχανισμού για τον «Διακανονισμό Διαφορών μεταξύ Επενδυτή και Κράτους» (Investor-State Dispute Settlement – ISDS) δίνεται το δικαίωμα σε εταιρείες να ενάγουν εκλεγμένες κυβερνήσεις για διαφυγόντα κέρδη. Στην ουσία, μια εταιρεία θα μπορεί να προσβάλλει δημοκρατικές αποφάσεις κυρίαρχων κυβερνήσεων και να αξιώνει αποζημίωση, αν θεωρεί ότι αυτές επιδρούν αρνητικά στην κερδοφορία της. Σύμφωνα με τη «Le Monde Diplomatique» (13.4.2014): «Η Συμφωνία θα επιτρέπει σε εταιρείες να κάνουν αγωγές σε κράτη και να ζητούν αποζημιώσεις για διαφυγόντα κέρδη λόγω κοινωνικών παροχών (π.χ. αύξηση μισθών, επιδομάτων) ή την κατάργηση νόμων που δεν ευνοούν την κερδοφορία τους».
Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων αγωγών είναι η προσφυγή της ενεργειακής εταιρείας Vattenfall κατά της Γερμανίας επειδή η τελευταία αποφάσισε να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια, αλλά και αυτή της καπνοβιομηχανίας Philip Morris, που αξιώνει αποζημίωση από την Αυστραλία επειδή το Υπουργείο Υγείας της τοποθέτησε προειδοποιητική σήμανση για τους κινδύνους του καπνίσματος στα πακέτα τσιγάρων. Ιδιαίτερα ανησυχητικό και ενδεικτικό της προνομιακής μεταχείρισης που επιφυλάσσεται στα μεγάλα εταιρικά συμφέροντα έναντι των κυρίαρχων κρατών είναι ότι οι υποθέσεις αυτές δεν θα εκδικάζονται σε τοπικά δικαστήρια από δικαστές – δημόσιους λειτουργούς, αλλά σε διεθνή, τριμελή διαιτητικά δικαστήρια που θα συστήνονται ad hoc, θα στελεχώνονται από εταιρικούς δικηγόρους που θα επιλέγονται από συγκεκριμένη ολιγομελή λίστα και θα συνεδριάζουν κεκλεισμένων των θυρών χωρίς το δικαίωμα έφεσης. Σημειώνεται ότι το δικαίωμα προσφυγής που μέσω της Συμφωνίας εκχωρείται στους ξένους επενδυτές μπορεί να αξιοποιηθεί πολύ εύκολα και από τους εγχώριους, αρκεί οι τελευταίοι να συστήσουν θυγατρική σε οποιαδήποτε άλλη χώρα που μετέχει στη Συμφωνία.
Ειδικά για την Ελλάδα, που ταλανίζεται από βαθειά και μακροχρόνια ύφεση, ο μηχανισμός ISDS είναι βέβαιο ότι θα αποβεί καταστροφικός, ανεξάρτητα μάλιστα από τη στρατηγική που θα ακολουθηθεί για την έξοδο από την οικονομική κρίση. Κι αυτό γιατί, είτε η ανάκαμψη επιδιωχθεί μέσω ξένων επενδύσεων, ιδιωτικοποιήσεων και εκποίησης του δημόσιου πλούτου (όπως επιχειρεί η σημερινή κυβέρνηση), είτε μέσω παρεμβάσεων για την ενίσχυση της ενεργού ζήτησης στην εγχώρια οικονομία όπως με την αύξηση κατώτατου μισθού, την αποκατάσταση συλλογικών συμβάσεων κ.ά. (σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ), η χώρα θα καταστεί ιδιαίτερα ευάλωτη σε κάθε είδους προσφυγές από θιγόμενες εταιρείες. Η Ελλάδα έχει εναχθεί ήδη για την ανταλλαγή ομολόγων του 2012 από τη μικρή τράπεζα Postova Banka της Σλοβακίας, στο πλαίσιο διμερούς επενδυτικής συμφωνίας. Είναι σαφές ότι η πιθανότητα προσφυγών θα αυξηθεί κατακόρυφα αν παραχωρηθεί το δικαίωμα αυτό και στους πολυεθνικούς κολοσσούς των ΗΠΑ και της ΕΕ.
Η Συμφωνία επιβάλλει και μια δεύτερη σημαντική θεσμική ανατροπή μέσω της σύστασης του λεγόμενου Συμβουλίου Ρυθμιστικής Συνεργασίας, το οποίο όχι μόνο θα επιβλέπει την υλοποίηση των δεσμεύσεων απορρύθμισης, αλλά θα εξουσιοδοτεί τις εταιρείες να εντοπίζουν περαιτέρω κανονισμούς προς κατάργηση, ακόμα και μετά το πέρας των διαπραγματεύσεων. Επιπλέον, από την υπογραφή της Συμφωνίας και έπειτα, το Συμβούλιο αυτό θα ενημερώνεται εκ των προτέρων για κάθε προτεινόμενο νέο κανονισμό, τον οποίο θα έχει το δικαίωμα να απορρίψει κατά την κρίση του, καθιστώντας έτσι τη Συμφωνία «ζώσα και διαρκή». Η κατ΄ αυτόν τον τρόπο θεσμοθέτηση της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας των εταιρειών στη νομοθετική διαδικασία εγκαινιάζει ένα πραξικόπημα σε αργή κίνηση, που ενισχύει και θεσμοποιεί την ήδη υπέρμετρη, αλλά έως τώρα κυρίως άτυπη, εταιρική εξουσία στο πλαίσιο της ΕΕ. Μαζί με τον μηχανισμό ISDS συνιστούν ευθεία υπονόμευση του ευρωπαϊκού πυλώνα της διάκρισης των εξουσιών.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η εν λόγω συμφωνία, ιδίως εν όψει της αναβάθμισης του ρόλου των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών και της εν γένει εκχώρησης εξουσιών σε εξωθεσμικούς παράγοντες, δεν συνιστά απλώς μια ακόμη νεοφιλελεύθερη στροφή στην πορεία της ΕΕ, αλλά ένα σαφές άλμα προς τη θεσμοθέτηση μιας στυγνής εταιρειοκρατίας, με όλους τους κινδύνους που αυτό συνεπάγεται για τη δημοκρατία και την ευημερία στην Ευρώπη. Όχι τυχαία, οι έως τώρα διαπραγματεύσεις έχουν διεξαχθεί υπό καθεστώς πρωτοφανούς μυστικότητας και ακραίας αδιαφάνειας, απουσία κάθε δημοκρατικής νομιμοποίησης. Αυτό συνιστά κατάχρηση των εξουσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και καταπάτηση θεμελιωδών αρχών δημοκρατικής λειτουργίας της Ένωσης, καθώς η καθιερωμένη διαδικασία στην ΕΕ επιτρέπει τον δημόσιο έλεγχο καθώς και την εμπλοκή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σε κάθε βήμα. Το περιοδικό «New Statesman» χαρακτηρίζει την TTIP ως τη «μεγαλύτερη απειλή για τη δημοκρατία που δεν γνωρίζουμε». Είναι ενδεικτικό ότι τα σχετικά αρχεία θα παραμείνουν κλειστά για τα επόμενα 30 χρόνια, ακόμα και για τους εκλεγμένους εκπροσώπους των κρατών μελών, ενώ το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει καμιά δικαιοδοσία ενημέρωσης για οποιοδήποτε έγγραφο προέρχεται από τις ΗΠΑ.
Αλγεινή εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στις συνομιλίες δεν συμμετέχουν εκλεγμένοι αξιωματούχοι, συμμετέχουν όμως στελέχη πολυεθνικών εταιρειών. Σύμφωνα μάλιστα με επίσημα στοιχεία -που αποκαλύφθηκαν ύστερα από υποβολή αιτήματος για γνωστοποίηση εγγράφων εκ μέρους του Corporate Europe Observatory- το 93% (119 τον αριθμό) των συναντήσεων της Επιτροπής στο στάδιο της προετοιμασίας των διαπραγματεύσεων ήταν με εκπροσώπους πολυεθνικών εταιρειών των ΗΠΑ και της ΕΕ. Επικεφαλής των διαπραγματευτών από πλευράς της ΕΕ έχει οριστεί ο απερχόμενος Επίτροπος Εμπορίου Κάρελ Ντε Χουχτ, ο οποίος έχει κατηγορηθεί για φοροδιαφυγή και για συναλλαγές κατόπιν εσωτερικής πληροφόρησης πριν από την πτώχευση της τράπεζας Fortis. Το 2007, μάλιστα, δήλωνε ότι η Συνθήκη της Λισαβόνας ήταν επιτυχημένη «επειδή ήταν δυσανάγνωστη και ασαφής». Από την πλευρά των ΗΠΑ επικεφαλής έχει οριστεί ο Εκπρόσωπος Εμπορίου Μάικλ Φρόμαν, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του τραπεζικού ομίλου Citigroup και μέλος του εξωθεσμικού οργάνου με μεγάλη επιρροή στη διαμόρφωση πολιτικής «Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων των ΗΠΑ».
Η επίφαση δημοκρατικής νομιμοποίησης από την πλευρά της ΕΕ και του Συμβουλίου επικεντρώνεται στην τελική έγκριση της Συμφωνίας από το νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο όμως επί της ουσίας δεν ασκεί κανέναν έλεγχο ούτε έχει λόγο επί των διαπραγματεύσεων, θα κληθεί δε να εγκρίνει ή να απορρίψει -πράγμα εξαιρετικά απίθανο- τη Συμφωνία στο σύνολό της όταν οι συνομιλίες τελεσφορήσουν, χωρίς το δικαίωμα της παραμικρής τροποποίησης. Η επίφαση νομιμοποίησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμπληρώνεται με τον ισχυρισμό ότι «η Επιτροπή διαπραγματεύεται επί τη βάσει κατευθυντήριων γραμμών που έχουν συμφωνηθεί στο Συμβούλιο, στο οποίο εκπροσωπούνται οι κυβερνήσεις όλων των κρατών μελών». Είναι χαρακτηριστικό, ωστόσο, ότι από τη στιγμή που θα υπογραφεί η Συμφωνία δεν υπάρχει κανένα περιθώριο τροποποίησής της, καθώς για κάτι τέτοιο απαιτείται συμφωνία όλων των κρατών που θα την έχουν εγκρίνει, συμπεριλαμβανομένων και των ΗΠΑ – πράγμα πρακτικά αδύνατο.
Οι διαρροές για το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων έχουν ξεσηκώσει κύμα πανευρωπαϊκής κατακραυγής από πολίτες, φορείς, καθώς και από όλο το φάσμα των ευρωπαϊκών πολιτικών δυνάμεων. Στις 19/5/14 πάνω από 250 συλλογικότητες, μεταξύ των οποίων εργατικά συνδικάτα, οργανώσεις καταναλωτών και άλλοι φορείς της κοινωνίας των πολιτών, συνυπέγραψαν επιστολή προς τον Επίτροπο Εμπορίου Ντε Χουχτ με την οποία εξέφραζαν την έντονη ανησυχία τους και αξίωναν πλήρη διαφάνεια. Ήδη από τις 27/3/14 ο Επίτροπος, υπό το βάρος των αντιδράσεων ειδικά για το μηχανισμό ISDS, αναγκάστηκε να διακόψει τις σχετικές διαπραγματεύσεις και να εξαγγείλει πανευρωπαϊκή διαδικτυακή διαβούλευση για το θέμα. Στη διαβούλευση αυτή σημειώθηκε συμμετοχή ρεκόρ 150.000 παρεμβάσεων από πολίτες και φορείς, με τη συντριπτική πλειονότητα να τάσσεται κατά της εν λόγω ρύθμισης. Απαντώντας, ο Επίτροπος δήλωσε ότι πλείστες παρεμβάσεις κατά του ISDS πρέπει να εκληφθούν ως μία, «εφόσον έχουν την ίδια διατύπωση». Εν τω μεταξύ, η Κομισιόν πρόσφατα απέρριψε εν τη γενέσει της την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών «STOP TTIP», ακυρώνοντας στην πράξη το εν λόγω μέτρο εκδημοκρατισμού της ΕΕ που είχε θεσπισθεί με τη Συνθήκη της Λισαβόνας. Από τα παραπάνω διαφαίνεται η σαφής πρόθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να επιβάλει τη Συμφωνία παρά τις αντιρρήσεις των πολιτών της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Αριστερά, επιδιώκοντας σχέσεις ισότιμης συνεργασίας με όλους τους λαούς και με κάθε χώρα, σε μια προοπτική που θα αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής και τα εργασιακά, κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα -και όχι το αντίθετο- απαιτεί διακοπή τώρα των διαπραγματεύσεων. Ο ίδιος ο Γερμανός αντικαγκελάριος, Υπουργός Οικονομίας και Ενέργειας και ηγέτης του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, με επιστολή του προς τον Επίτροπο Εμπορίου στις 26/3/14 έχει ταχθεί κατηγορηματικά ενάντια στον μηχανισμό ISDS, ενώ με δημόσιες δηλώσεις του έχει χαρακτηρίσει απαράδεκτες τις μυστικές διαπραγματεύσεις.
Όσον αφορά τους πραγματικούς λόγους για τους οποίους προωθείται η Συμφωνία, αναλυτές επισημαίνουν ότι εκτός από την οικονομική της διάσταση, που εξασφαλίζει την αύξηση της κερδοφορίας των πολυεθνικών ΕΕ και ΗΠΑ σε βάρος του βιοτικού επιπέδου των λαών τους, η TTIP στοχεύει να θέσει τις βάσεις για ένα παγκόσμιο πρότυπο του επιχειρείν στο πλαίσιο του εντεινόμενου οικονομικού ανταγωνισμού με τις αναδυόμενες δυνάμεις των BRICS -εν όψει και επερχόμενων συμφωνιών όπως η Trans-Pacific Partnership- καθώς και των υπολοίπων εμπορικών και οικονομικών ολοκληρώσεων που αναπτύσσονται όπως η Mercosur και η Ευρασιατική Οικονομική Ένωση. Επιμέρους στόχος της TTIP, που καθίσταται ιδιαιτέρως επείγων λόγω της ουκρανικής κρίσης, είναι η επίσπευση της ενεργειακής απεξάρτησης της ΕΕ από τη Ρωσία μέσω της εξαγωγής σχιστολιθικών ορυκτών καυσίμων από τις ΗΠΑ, κάτι που η αμερικανική νομοθεσία Natural Gas Act δεν επιτρέπει παρά μόνο αν πρόκειται για εταίρο με τον οποίον έχει υπογραφεί εμπορική συμφωνία.
Κατόπιν των ως άνω, επερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:
1)Γιατί δεν έχει ενημερωθεί ακόμα η Εθνική Αντιπροσωπεία και ο ελληνικός λαός για αυτήν τη συμφωνία υψίστης οικονομικής και πολιτικής σημασίας, που θα καθορίσει το μέλλον όλης της Ευρώπης και αναπόφευκτα θα έχει και απτές, άμεσες και πολύπλευρες συνέπειες στην καθημερινότητα των Ελλήνων πολιτών, με δεδομένο μάλιστα ότι η κυβέρνηση διαθέτει επαρκή, αν όχι προνομιακή, σχετική πληροφόρηση α) από τις διμερείς επαφές με την καθ’ ύλην αρμόδια Υπουργό αλλά και τον Πρέσβη των ΗΠΑ, β) από τις πολυμερείς επαφές με τους Ευρωπαίους εταίρους στην Αθήνα και γ) ως εκ της θέσεώς της ως κυβέρνησης της μέχρι πρότινος προεδρεύουσας χώρας της ΕΕ;
2)Πώς συνάδει με το δημοκρατικό και πατριωτικό καθήκον της κυβέρνησης το γεγονός ότι διαβουλεύεται για ένα μείζον θέμα της αρμοδιότητάς της με στελέχη ξένων πολυεθνικών, τη στιγμή που δεν έχει καν ενημερώσει το Ελληνικό Κοινοβούλιο;
3)Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που εξουσιοδότησε την Κομισιόν να διαπραγματευτεί τη Συμφωνία, αλλά και ως ασκούσα την Προεδρία της ΕΕ, ποιες αντιστάσεις προέβαλε, ποιες ενστάσεις ή προτάσεις υπέβαλε ή ποιες εξασφαλίσεις κέρδισε η ελληνική κυβέρνηση όσον αφορά τη δημοκρατική λειτουργία της ΕΕ, τη λογοδοσία των οργάνων της και τη διαφάνεια, αναφορικά αφενός με τη διεξαγωγή των διαπραγματεύσεων και αφετέρου με τη μελλοντική πορεία καθαυτής της Ένωσης, όπως προδιαγράφεται από το περιεχόμενο της Συμφωνίας;
4)Αν η διαφαινόμενη συναίνεση της κυβέρνησης στη Συμφωνία οφείλεται σε τυχόν πιέσεις ή προσδοκίες που σχετίζονται με άλλες διαπραγματεύσεις επί ανοιχτών θεμάτων, όπως τα μέτρα που πρόκειται να λάβει για να εξασφαλίσει την εκταμίευση των δόσεων μέχρι το 2016 στο πλαίσιο των Μνημονίων, πώς φιλοδοξεί να πείσει ακόμα και τους βουλευτές της συγκυβέρνησης στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, πολύ περισσότερο τους Έλληνες πολίτες, ότι ενεργεί τελικά και εν συνόλω υπέρ του δημοσίου συμφέροντος, τη στιγμή που δεν τους ενημερώνει καν για τις διαπραγματεύσεις και τα τεράστια διακυβεύματα της Συμφωνίας;
5)Υπό το φως των πανευρωπαϊκών αντιδράσεων στη Συμφωνία, ποια στάση έχει τηρήσει η κυβέρνηση και ποια θα τηρήσει στο μέλλον αναφορικά με τον χαρακτηρισμό της Συμφωνίας ως μεικτής, ώστε να θεμελιωθεί η υποχρέωση κύρωσής της από κάθε εθνικό Κοινοβούλιο της ΕΕ ξεχωριστά;
6)Έχει εκτιμήσει η κυβέρνηση αφενός το προσδοκώμενο όφελος για την ελληνική οικονομία από την προτεινόμενη χαλάρωση των ρυθμιστικών κανόνων στο πλαίσιο της Συμφωνίας και αφετέρου τη ζημία που αυτή η χαλάρωση θα επιφέρει στην κοινωνία και στο φυσικό περιβάλλον της Ελλάδας; Αν ναι, ποια είναι η μεθοδολογία και ποιο το ύψος και των μεν και των δε εκτιμήσεων; Αν όχι, με ποιον τρόπο αποτιμά τις άμεσες συνέπειες της Συμφωνίας στο δημόσιο συμφέρον;
7)Αν το εκτιμώμενο με τη μεθοδολογία της κυβέρνησης ισοζύγιο κόστους-οφέλους για τη χώρα από τη χαλάρωση των ρυθμιστικών κανόνων είναι αρνητικό, τότε την αλλαγή ποιων επιμέρους σημείων της Συμφωνίας διαπραγματεύεται; Γιατί δεν ενημερώνει το Κοινοβούλιο και τους πολίτες για την εν εξελίξει διαπραγμάτευση ώστε να επιδιώξει, ως όφειλε, διακομματική και παλλαϊκή στήριξη των επιβεβλημένων διεκδικήσεων;
8)Αν, πάλι, το εκτιμώμενο με τη μεθοδολογία της κυβέρνησης ισοζύγιο κόστους-οφέλους για το δημόσιο συμφέρον από τη χαλάρωση των ρυθμιστικών κανόνων είναι θετικό, τότε παραμένει θετικό αν συνυπολογιστεί α) το επιπλέον οικονομικό κόστος της καταβολής αποζημιώσεων που ενδέχεται να επιδικαστούν σε πολυεθνικές που θα προσφεύγουν στα αρμόδια διαιτητικά δικαστήρια εναντίον της Ελλάδας στο πλαίσιο του μηχανισμού ISDS -συνυπολογιζομένων και των προσφυγών επί όλων των μελλοντικών εθνικών κυβερνήσεων- για αθέτηση της υποχρέωσής της να χαλαρώσει κάποιους ρυθμιστικούς κανόνες κοινωνικής ή περιβαλλοντικής προστασίας και β) το κοινωνικό και περιβαλλοντικό κόστος σε περίπτωση που η κυβέρνηση προβεί όντως σε χαλάρωση αυτών των κανόνων ώστε να αποφύγει το οικονομικό κόστος που ενδεχομένως θα συνεπάγονται οι εν λόγω προσφυγές;
9)Με δεδομένο ότι προφανής στόχος της Συμφωνίας είναι η διευκόλυνση των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών, καθώς και ότι οι ελπίδες για ανάκαμψη της πραγματικής οικονομίας και μείωση της ανεργίας στην Ελλάδα εδράζονται κατά γενική ομολογία στις προοπτικές των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αναπόφευκτα θα επιδεινωθούν υπό το κράτος του εντεινόμενου ανταγωνισμού από τις πολυεθνικές, πώς τεκμηριώνεται ότι η Συμφωνία θα έχει θετική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη και στην αντιμετώπιση της ανεργίας;
10)Ο Αντιπρόεδρος και Υπουργός Εξωτερικών της ελληνικής κυβέρνησης συμφωνεί με τον Γερμανό ομοϊδεάτη και ομόλογό του ότι δεν είναι αναγκαίες οι προβλέψεις της Συμφωνίας για την προστασία των επενδυτών και ότι δεν είναι αποδεκτό να διεξάγονται μυστικές διαπραγματεύσεις; Αν ναι, σε ποιες ενέργειες έχει προβεί η κυβέρνηση με σκοπό αφενός την απάλειψη των εν λόγω διατάξεων από το κείμενο της Συμφωνίας και αφετέρου τη διασφάλιση της διαφάνειας;
11)Θα ανταποκριθεί η ελληνική κυβέρνηση στην πανευρωπαϊκή απαίτηση πολιτών και συλλογικοτήτων να χυθεί άπλετο φως στις διαδικασίες που εν κρυπτώ επικαθορίζουν τις ζωές τους, με τη δημοσιοποίηση α) της διαπραγματευτικής εντολής της Κομισιόν, β) όλων των σχετικών εγγράφων που έχουν κατατεθεί από πλευράς ΕΕ, γ) των προσχεδίων ή τελικών σχεδίων των επιμέρους κεφαλαίων της Συμφωνίας σε όλα τα στάδια της διαπραγμάτευσης; Θα ανταποκριθεί επίσης με τη δημοσιοποίηση του συνόλου της γραπτής επικοινωνίας αλλά και των πρακτικών όλων των συναντήσεων ανάμεσα στην Κομισιόν και α) το Ευρωκοινοβούλιο, β) τα κράτη-μέλη και γ) όλους τους εξωθεσμικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων εταιρειών και πάσης φύσεως ομάδων προώθησης συμφερόντων; Θα πάρει την πρωτοβουλία να απαιτήσει άμεση διακοπή των συνομιλιών και ενημέρωση του ελληνικού λαού και του Εθνικού Κοινοβουλίου, καθώς και των άλλων Κοινοβουλίων και λαών της Ευρώπης, σχετικά με τις μέχρι σήμερα συνομιλίες;
Αθήνα, 10 Οκτωβρίου 2014
Οι επερωτώντες βουλευτές
Κουρουμπλής Παναγιώτης
Βαλαβάνη Νάντια
Σταθάκης Γεώργιος
Βούτσης Νικόλαος
Κωνσταντοπούλου Ζωή
Μητρόπουλος Αλέξης
Στρατούλης Δημήτριος
Τσουκαλάς Δημήτριος
Βαρεμένος Γεώργιος
Κατριβάνου Βασιλική
Σταθάς Ιωάννης
Ξανθός Ανδρέας
Ζαχαριάς Κωνσταντίνος
Μπόλαρη Μαρία
Γεωργοπούλου Έφη
Τριανταφύλλου Μαρία
Παπαδημητρίου Γεσθημανή
Καφαντάρη Χαρά
Αγαθοπούλου Ειρήνη
Βαμβακά Τζένη
Μεϊκόπουλος Αλέξανδρος
Συρμαλένιος Νικόλαος
Πετράκος Αθανάσιος
Γεροβασίλη Όλγα
Διώτη Ηρώ
Πάντζας Γεώργιος
Γαϊτάνη Ιωάννα
Ζερδελής Ιωάννης
Μιχαλάκης Νίκος
Καραγιαννίδης Χρήστος
Χατζησοφιά Άννα
Γάκης Δημήτρης
Διακάκη Μαρία
Σαμοΐλης Στέφανος
Διαμαντόπουλος Ευάγγελος
Κανελλοπούλου Μαρία
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Κυριακάκης Βασίλης
Ιγγλέζη Αικατερίνη
Κριτσωτάκης Μιχάλης
Αλεξόπουλος Απόστολος
Κούβελα Φωτεινή
Δερμιτζάκης Κωνσταντίνος
Φωτίου Θεανώ
Αμμανατίδου-Πασχαλίδου Ευαγγελία
Μιχελογιαννάκης Ιωάννης
Καλογερή Αγνή
Σταμπουλή Αφροδίτη
Ουζουνίδου Ευγενία
Αμανατίδης Ιωάννης
https://secure.avaaz.org/el/petition/Commission_of_the_EU_JeanClaude_Juncker_President_of_Greece_K_Papoulias_STOP_TiSA_tin_pagkosmia_symfonia_gia_apeleythero_1/?dubDaab
TTIP ή ένα διατλαντικό εταιρικό πραξικόπημα
Του Παναγιώτη Κουρουμπλή*
Η Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ (TTIP) έρχεται μετά το ναυάγιο των πολυετών διαπραγματεύσεων στον ΠΟΕ για την «απελευθέρωση» του διεθνούς εμπορίου αλλά και την παγκόσμια κατακραυγή εναντίον της Εμπορικής Συμφωνίας Κατά της Παραποίησης (ACTA), που οδήγησε στην πανηγυρική καταψήφισή της από το Ευρωκοινοβούλιο το 2012. Οι διαπραγματεύσεις για την TTIP διεξάγονται υπό πρωτοφανή μυστικότητα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον εκπρόσωπο Εμπορίου των ΗΠΑ σε συνεργασία με στελέχη πολυεθνικών, χωρίς την παραμικρή ανάμειξη οποιουδήποτε εκλεγμένου εκπροσώπου. Οι υποστηρικτές της Συμφωνίας διατείνονται ότι οι διαπραγματευτές, έχοντας κατά νου το συμφέρον των πολιτών σε Ευρώπη και Ηνωμένες Πολιτείες, θα επιδιώξουν τη ρυθμιστική εναρμόνιση και την προστασία των επενδυτών στις δύο οικονομίες, με σκοπό την αύξηση του διατλαντικού εμπορίου που με τη σειρά του θα έχει αποτέλεσμα τη δημιουργία θέσεων εργασίας.
Στην ουσία πρόκειται για ένα νεοφιλελεύθερο σχέδιο συρρίκνωσης των κανόνων προστασίας της εργασίας, του περιβάλλοντος, της υγείας και των προσωπικών δεδομένων των πολιτών σε ΗΠΑ και Ε.Ε. προς όφελος της κερδοφορίας των πολυεθνικών. Ακόμα χειρότερα, η Συμφωνία διεισδύει στον θεσμικό πυρήνα της Ε.Ε., εκχωρώντας διά παντός στις μεγάλες εταιρείες γνωμοδοτικά δικαιώματα επί της νομοθετικής διαδικασίας μέσω του διαρκούς Συμβουλίου Ρυθμιστικής Συνεργασίας, καθώς και το δικαίωμα να ενάγουν εκλεγμένες κυβερνήσεις σε ad hoc διαιτητικά δικαστήρια για διαφυγόντα κέρδη στο πλαίσιο του λεγόμενου μηχανισμού Διακανονισμού Διαφορών Επενδυτή – Κράτους (ISDS), αν θεωρήσουν ότι οι κυβερνητικές αποφάσεις περιορίζουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο την κερδοφορία τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα τέτοιων αγωγών είναι η προσφυγή της ενεργειακής εταιρείας Vattenfall κατά της Γερμανίας, επειδή η τελευταία αποφάσισε να εγκαταλείψει την πυρηνική ενέργεια, και αυτή της καπνοβιομηχανίας Philip Morris, που αξιώνει αποζημίωση από την Αυστραλία επειδή το υπουργείο Υγείας της τοποθέτησε προειδοποιητική σήμανση για τους κινδύνους του καπνίσματος στα πακέτα τσιγάρων !
Σχετικά με την TTIP
http://oikonikipragmatikotita.blogspot.gr/2014/06/blog-post_21.html
http://oikonikipragmatikotita.blogspot.gr/2014/06/blog-post_10.html
Τα προσδοκώμενα οικονομικά οφέλη από τη Συμφωνία είναι ανάξια λόγου.
Το Αυστριακό Ιδρυμα για την Αναπτυξιακή Ερευνα (OFSE) ανέλυσε διεξοδικά 4 μελέτες που προβλέπουν ότι η TTIP θα έχει θετικό οικονομικό αντίκτυπο. Σύμφωνα με τις μελέτες αυτές, η προβλεπόμενη αύξηση του ΑΕΠ και των πραγματικών μισθών κυμαίνεται από 0,3 μέχρι 1,3%, ενώ η ανεργία αναμένεται να παραμείνει σταθερή ή, στην καλύτερη περίπτωση, να μειωθεί κατά 0,42%. Το σημαντικό είναι ότι αυτά τα οφέλη αναμένεται να σωρευθούν στη διάρκεια μιας μεταβατικής περιόδου 10 έως 20 χρόνων, δηλαδή οι ετήσιες μεταβολές είναι απειροελάχιστες.
Οσοι δυσπιστούν ακόμα, δεν έχουν παρά να δουν τα αποτελέσματα της αντίστοιχης συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού (NAFTA), της οποίας οι εξαγγελίες για την ανάπτυξη και την απασχόληση διαψεύστηκαν παταγωδώς.
Ο απώτερος στόχος της TTIP, πέρα από την άμεση παροχή εκδούλευσης στις μεγάλες εταιρείες που αποτελεί σταθερή επιδίωξη των πολιτικών ελίτ, έχει να κάνει με τον εντεινόμενο γεωοικονομικό ανταγωνισμό ανάμεσα στις ΗΠΑ και τις BRICS (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Ν. Αφρική). Σκοπός είναι η πρόσδεση της Ε.Ε. στο άρμα των ΗΠΑ και η από κοινού θέσπιση ευνοϊκών για αυτές εμπορικών και επενδυτικών προτύπων με παγκόσμια δυνατότητα εφαρμογής. Επιμέρους στόχος, που καθίσταται ιδιαιτέρως επείγων λόγω της ουκρανικής κρίσης, είναι η επίσπευση της ενεργειακής απεξάρτησης της Ε.Ε. από τη Ρωσία μέσω της εξαγωγής σχιστολιθικών ορυκτών καυσίμων από τις ΗΠΑ, κάτι που η αμερικανική νομοθεσία δεν επιτρέπει παρά μόνο αν πρόκειται για εταίρο με τον οποίον έχει υπογραφεί εμπορική συμφωνία.
Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, που αγωνίζεται να βγει από μακροχρόνια ύφεση, η υπογραφή της Συμφωνίας θα είναι πολλαπλώς επιζήμια, ανεξάρτητα μάλιστα από το ποια κόμματα βρίσκονται στην κυβέρνηση. Κι αυτό γιατί και η στρατηγική της σημερινής κυβέρνησης για την έξοδο από την κρίση (προσέλκυση ξένων επενδύσεων με ιδιωτικοποιήσεις και ξεπούλημα δημόσιου πλούτου) και η στρατηγική της αξιωματικής αντιπολίτευσης (που περιλαμβάνει παρεμβάσεις στην οικονομία για τόνωση της ενεργού ζήτησης όπως αύξηση του κατώτατου μισθού, επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων και κρατικοποίηση στρατηγικών τομέων) καθιστούν τη χώρα ιδιαίτερα ευάλωτη σε αγωγές από ξένες εταιρείες στο πλαίσιο του μηχανισμού ISDS. Η ελληνική κυβέρνηση, που ασκούσε την ευρωπαϊκή προεδρία το τελευταίο εξάμηνο, ουδόλως ασχολήθηκε με τη συγκεκριμένη πτυχή της TTIP, ούτε βέβαια με τη γενικότερη δημοκρατική εκτροπή της Ε.Ε. που επιχειρείτο ενόσω προήδρευε.
Για όλους αυτούς τους λόγους είναι αναγκαίο να ανθήσει και στην Ελλάδα ένα κίνημα αντίστασης που θα διατρέχει ολόκληρο το πολιτικό φάσμα, όπως συμβαίνει ήδη στις μεγάλες χώρες της Ε.Ε. αλλά και στις ΗΠΑ, ενάντια στη θεσμοποιημένη εταιρειοκρατία που δρομολογείται μέσω της TTIP, αλλά και ανάλογων συμφωνιών που επίκεινται, όπως η Transpacific Partnership. Η μάχη ενάντια στη Διατλαντική Συμφωνία Εμπορίου και Επενδύσεων είναι μια μάχη που πρέπει να δοθεί, όχι μόνο γιατί το διακύβευμα είναι μεγάλο, αλλά γιατί είναι μια μάχη που μπορεί να κερδηθεί.
Επιπλέον, έχει τις προϋποθέσεις να δώσει το έναυσμα για τη σύμπηξη μιας πλατιάς συμμαχίας για την υπεράσπιση της δημοκρατίας και της κοινωνικής ευημερίας, όχι μόνο σε ευρωπαϊκό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
* Βουλευτής Β’ Αθήνας και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ΣΥΡΙΖΑ
ΠΗΓΗ : ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ, 12.8.14
[…] ένα κράτος και να ζητήσει “νόμιμα” υπέρογκα πρόστιμα http://antigoldgr.org/blog/2014/10/08/ttip-vid/ [8] […]
[…] ένα κράτος και να ζητήσει “νόμιμα” υπέρογκα πρόστιμα http://antigoldgr.org/blog/2014/10/08/ttip-vid/ [8] […]