O Υφυπουργός Θωμάς ως Πόντιος Πιλάτος και ο τύπος των ήλων στο σώμα της Χαλκιδικής #skouries

Πλήρη κάλυψη στην Ελληνικός Χρυσός έδωσε ο Υφυπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Γεράσιμος Θωμάς απαντώντας στη Βουλή σε σχετική επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή του ΜεΡα25 Κρίτωνα Αρσένη. Κεντρικό θέμα της ερώτησης ήταν η εκ μέρους της εταιρείας παραβίαση βασικού όρου της Σύμβασης -παραβίαση που επιβεβαιώνεται και με την πρόσφατη απόφαση 223/2020 του ΣτΕ- και το εξ αυτού του λόγου δικαίωμα του Ελληνικού Δημοσίου για απαίτηση αποζημιώσεων εκ μέρους της Ελληνικός Χρυσός. Στην τοποθέτησή του ο βουλευτής έθεσε και άλλα ζητήματα, όπως η παραβίαση περιβαλλοντικών όρων από την εταιρεία αλλά και η παντελής έλλειψη δημοσίου οφέλους από τη δραστηριότητά της. Ο κ. Θωμάς ήταν αποκαλυπτικός για τις προθέσεις της κυβέρνησης: δεν είδε παραβίαση της Σύμβασης, δήλωσε ότι η εταιρεία θα πάρει παράταση των περιβαλλοντικών όρων εφ’ όσον το ζητήσει, ενώ παραδέχθηκε ότι το μόνο όφελος από τη δραστηριότητα της εταιρείας είναι οι θέσεις εργασίας!

Η απόφαση του ΣτΕ και η παραβίαση της Σύμβασης

“Η απόφαση του ΣτΕ 223/2020 δεν διαπιστώνει οποιαδήποτε παράβαση των όρων της Σύμβασης”, βιάστηκε να δηλώσει ο κ. Θωμάς. Φυσικά και το ΣτΕ δεν διαπίστωσε, ούτε θα μπορούσε να διαπιστώσει παράβαση της Σύμβασης γιατί δεν του τέθηκε τέτοιο ερώτημα. Ούτε θα μπορούσε να του τεθεί τέτοιο ερώτημα αφού το ΣτΕ είναι το Ανώτατο ΑΚΥΡΩΤΙΚΟ Δικαστήριο της χώρας και ο ρόλος του είναι ο έλεγχος της ΝΟΜΙΜΟΤΗΤΑΣ των ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ. Δεν είναι δουλειά του ΣτΕ να κρίνει την εφαρμογή μιας σύμβασης και αυτό φυσικά το γνωρίζει ο Υφυπουργός αλλά σκόπιμα παραπλανεί την κοινή γνώμη.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση το ΣτΕ, μετά από αίτηση της εταιρείας, εξέτασε τη νομιμότητα της πράξης επιστροφής της τεχνικής μελέτης της μονάδας μεταλλουργίας χαλκού-χρυσού. Και την έκρινε ΝΟΜΙΜΗ αποδεχόμενο τις αιτιάσεις της αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας του ΥΠΕΝ ότι η εταιρεία δεν απέδειξε, όπως ήταν υποχρεωμένη ότι ότι η μεταλλουργική μέθοδος της ακαριαίας τήξης μπορεί να εφαρμοστεί στα μεταλλεύματα της Χαλκιδικής, σε βιομηχανική κλίμακα και με τρόπο ασφαλή για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Η αποδεδειγμένη πλέον αδυναμία εφαρμογής της μεθόδου που αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά το 2011 οδηγεί στην αδυναμία υλοποίησης της μεταλλουργίας χρυσού που είναι ο βασικός στόχος της σύμβασης – και αυτό συνιστά παραβίαση της, τουλάχιστον για όποιον δεν θέλει να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του.

Η απόφαση της Διαιτησίας

Και συνεχίζει την παραπληροφόρηση ο κ. Θωμάς: “Ούτε η διαιτητική απόφαση του 2018 διαπίστωσε παραβίαση της σύμβασης“. Ο Υφυπουργός διαστρεβλώνει το περιεχόμενο της διαιτητικής απόφασης και το κάνει εκ του ασφαλούς, αφού αυτή κρατήθηκε από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ απόρρητη, σαν κρατικό μυστικό. Δεν ήθελε ο πρώην Υπουργός κ. Σταθάκης να γίνει φανερό στο πανελλήνιο ότι στόχος αυτής της διαιτησίας που εκείνος ξεκίνησε ήταν η συγκάλυψη της παραβίασης της Σύμβασης και όχι η αποκάλυψή της. Το antigoldgr.org βρήκε την περίφημη διαιτητική απόφαση, και την δημοσίευσε. Όποιος τη διαβάσει, θα διαπιστώσει ότι με τον τρόπο που οριοθέτησαν τη δίκη ενώπιον του Διαιτητικού Δικαστηρίου οι νομικοί του Δημοσίου, κατόπιν εντολής του κ. Σταθάκη, το ερώτημα στο οποίο κλήθηκε τελικά να απαντήσει το Δικαστήριο δεν ήταν το “αν παραβιάστηκε η Σύμβαση” αλλά το “αν η εταιρεία είχε την πρόθεση να παραβιάσει τη Σύμβαση”. Ένα ανούσιο ερώτημα που καθόλου δεν συμβάλει στη διαλεύκανση της υπόθεσης και δεν έχει καμία πρακτική αξία. Πήγε ο διευθύνων σύμβουλος κ. Δημητριάδης και διαβεβαίωσε το Δικαστήριο για την εντιμότητα της εταιρείας του και έτσι βγήκε μια απόφαση που την “αθωώνει” ως προς την ΠΡΟΘΕΣΗ παραβίασης της σύμβασης. Σε ένα μόνο πράγμα χρησιμεύει αυτή η απόφαση κι αυτό είναι για να μπορούν η εταιρεία και οι υποστηρικτές της να ισχυρίζονται ότι “δεν υπάρχει παραβίαση της σύμβασης”. Όπως κάνει τώρα ο κ. Θωμάς, με φανερή βιασύνη να κλείσει το θέμα. Ψεκάστε, σκουπίστε, τελειώσατε.

Αφού όμως ανέφερε την διαιτητική απόφαση, να του υπενθυμίσουμε ότι η απόφαση αυτή δικαίωσε το Ελληνικό Δημόσιο στα δύο από τα τρία ζητήματα που τέθηκαν επιβεβαιώνοντας ότι:

1. Δικαιοπρακτικό θεμέλιο, αντικείμενο και σκοπός της Σύμβασης αποτελεί η ανάπτυξη – εκμετάλλευση των Μεταλλείων Κασσάνδρας μέσω καθετοποιημένης παραγωγικής διαδικασίας, συγκεκριμένα δε μέσω εγχώριας παραγωγής από Εργοστάσιο Μεταλλουργίας καθαρών μετάλλων χρυσού, χαλκού και αργύρου.
2. Η παραγωγή οποιουδήποτε άλλου προϊόντος ως τελικού, πέραν των εμπορεύσιμων καθαρών μετάλλων χρυσού, χαλκού και αργύρου, αποτελεί μονομερή εκ μέρους της εταιρείας τροποποίηση του Επενδυτικού Σχεδίου και σαφή παραβίαση της Σύμβασης.

Δηλαδή χωρίς Μεταλλουργία δεν υπάρχει Σύμβαση, δεν υπάρχει Επενδυτικό Σχέδιο και δεν μπορεί να  υπάρχει οποιαδήποτε μεταλλευτική δραστηριότητα. Επίσης δεν υπάρχει δημόσιο όφελος. Αυτό που σήμερα κάνει η Ελληνικός Χρυσός, η εξαγωγή μεταλλικών συμπυκνωμάτων και όχι καθαρών μετάλλων, δηλαδή ενός άλλου τελικού προϊόντος «πέραν των εμπορεύσιμων καθαρών μετάλλων χρυσού χαλκού και αργύρου», προβλέπεται από την απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) μόνο για τη μεταβατική περίοδο, μέχρι να κατασκευαστεί το εργοστάσιο μεταλλουργίας, και δεν επιτρέπεται να συνεχιστεί. Όμως η εταιρεία ούτε ΜΠΟΡΕΙ να φτιάξει το εργοστάσιο μεταλλουργίας που εγκρίθηκε περιβαλλοντικά με την ΑΕΠΟ, ούτε ΘΕΛΕΙ να το φτιάξει μια και όπως αναφέρουν τα δημοσιεύματα, δηλώνει τώρα ότι δεν την συμφέρει. Με τον τρόπο αυτόν η Ελληνικός Χρυσός εκμεταλλεύεται τον μεταλλευτικό πλούτο της Χαλκιδικής κατά τρόπο παράνομο, τρόπο δηλαδή που αντίκειται και στα προβλεπόμενα από τη Σύμβαση αλλά και στην απόφαση του Διαιτητικού Δικαστηρίου.

Απαντώντας σε ερώτηση του κ. Αρσένη για το ποιο είναι το όφελος από τη δραστηριότητα της Ελληνικός Χρυσός, ο κ. Θωμάς ήταν σαφής: το όφελος είναι αποκλειστικά οι 1.100 θέσεις εργασίας (στο 12΄ 17’’ του βίντεο).

Fast-track τροποποίηση της ΑΕΠΟ

Ο Υφυπουργός απέφυγε να πει οτιδήποτε σχετικά με τις διαπραγματεύσεις με την εταιρεία για νέα Σύμβαση. Μίλησε όμως για τροποποίηση της (ΑΕΠΟ):

“Υπάρχει μία άδεια περιβαλλοντικής αδειοδότησης της Ελληνικός Χρυσός η οποία λήγει στις  26/7/2021. Είναι δυνατόν η εν λόγω ΑΕΠΟ να παραταθεί αν υποβληθεί αίτηση ανανέωσης ή τροποποίησης από την εταιρεία”.

“Ανανέωση” σημαίνει ότι μένει ως έχει το σύνολο των περιβαλλοντικών όρων, εφ’ όσον δεν έχει επέλθει καμία μεταβολή των δεδομένων βάσει των οποίων εκδόθηκαν. Το άρθρο 4 του πρόσφατου “περιβαλλοντοκτόνου” νόμου 4685/2020 δίνει επίσης τη δυνατότητα της fast-track τροποποίησης των περιβαλλοντικών όρων χωρίς μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και χωρίς ενημέρωση της τοπικής κοινωνίας – αρκεί η εταιρεία να “μαγειρέψει” ένα φάκελο τροποποίησης που να παρουσιάζει τις τροποποιήσεις ως “μη ουσιώδεις” ή ως “βελτίωση” ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Πανηγύριζε μάλιστα για αυτό το άρθρο η Ελληνικός Χρυσός την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου.

Αν όμως ο κ. Χατζηδάκης και ο κ. Θωμάς σκέφτονται να περάσουν έτσι, στη ζούλα και στα γρήγορα, μια ανανέωση ή μια “μη ουσιώδη” τροποποίηση της ΑΕΠΟ – και είναι σίγουρο ότι το σκέφτονται – θα πρέπει να μας πουν τι έχει απομείνει από το Επενδυτικό Σχέδιο που εγκρίθηκε περιβαλλοντικά στις 26/7/2011. Τι έχει τηρήσει η εταιρεία από αυτά που προβλέπει η ΚΥΑ 201745/2011 και αναφέρονται συνοπτικά στην παρ. α1 “Γενική περιγραφή του έργου”;

1. Έχει κατασκευαστεί η μεταλλουργία χαλκού-χρυσού στο Μαντέμ Λάκκο και η μονάδα θειϊκού οξέος;
2. Έχει κατασκευαστεί το νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο;
3. Έχει κατασκευαστεί η συνδετήρια στοά Μαντέμ Λάκκου – Ολυμπιάδας;
4. Έχει αποκατασταθεί περιβαλλοντικά και αποδοθεί στην τοπική κοινωνία ο παλαιός χώρος απόθεσης αποβλήτων εμπλουτισμού Ολυμπιάδας;
5. Έχει κατασκευαστεί ο  νέος λιμένας Στρατωνίου;
6. Έχουν σταματήσει τη λειτουργία τους τα υφιστάμενα εργοστάσια εμπλουτισμού Ολυμπιάδας και Στρατωνίου, έχει απελευθερωθεί λειτουργικά και έχει αποκατασταθεί όλη η παραλιακή ζώνη από την Ολυμπιάδα μέχρι το Στρατώνι; Ή συνεχίζεται και θα συνεχιστεί η λειτουργία τους μέχρι την εξάντληση των μεταλλευτικών αποθεμάτων, με σοβαρή περιβαλλοντική επιβάρυνση των οικισμών αυτών;
7. Μιλάμε ακόμα για “Μεταλλευτικό Κέντρο” στο Μαντέμ Λάκκο που θα συγκέντρωνε όλες τις βαριές βιομηχανικές δραστηριότητες;
8. Μιλάμε ακόμα για “ενιαίο και αδιαίρετο Επενδυτικό Σχέδιο” με 5 υποέργα: i) Σκουριές, ii) Ολυμπιάδα, iii) Μαύρες Πέτρες και εγκαταστάσεις Μαντέμ Λάκκου, iv) Μεταλλουργία Μαντέμ Λάκκου, v) Νέες εγκαταστάσεις λιμένα Στρατωνίου – που σημαίνει ότι ή προχωρούν και τα 5 ή δεν προχωράει κανένα;
9. Εννέα ολόκληρα χρόνια μετά την ΑΕΠΟ, έχει εγκριθεί το Επενδυτικό Σχέδιο;

Η απάντηση και στα εννέα ερωτήματα είναι ένα μεγάλο “ΟΧΙ”. Φαίνεται ότι προκειμένου  να “τακτοποιήσει” την πληθώρα των μονομερών και αυθαίρετων τροποποιήσεων του Επενδυτικού Σχεδίου και των παραβιάσεων της ΑΕΠΟ, η εταιρεία έχει εγκαταλείψει τον δύσκολο, χρονοβόρο και ενδεχομένως απρόβλεπτο “δρόμο” που ακολουθούσε από το περασμένο φθινόπωρο: αυτόν της νέας Σύμβασης – νέου Επενδυτικού Σχεδίου – νέας ΜΠΕ και νέας ΑΕΠΟ. Αφού έχει μια πρόθυμη πολιτική ηγεσία, γιατί να μη ζητήσει απλώς μια γρήγορη τροποποίηση της ΑΕΠΟ, παρουσιάζοντας κάποιες τροποποιήσεις ως “μη ουσιώδεις” και αποσιωπώντας άλλες; Αυτό βέβαια προϋποθέτει να παραμείνει “ζωντανή” στα χαρτιά, σα ζόμπι, η υποχρέωση κατασκευής μεταλλουργίας χρυσού με τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης, παρ’οτι έχει πλέον αποδειχθεί ότι πρόκειται περί επιστημονικής απάτης. Δεν έχουμε καμία αμφιβολία ότι το θράσος περισσεύει στην Ελληνικός Χρυσός και την Κυβέρνηση οπότε ακόμα και αυτό πρέπει να θεωρείται πιθανό. Καρναβάλι.

Εδώ θα είμαστε και θα παρακολουθούμε.