Όπως συμπεραίνουμε διαβάζοντας την “Απόρριψη της Αίτησης Θεραπείας της Ελληνικός Χρυσός”, η απάντηση της εταιρείας στην απόφαση απόρριψης της τεχνικής μελέτης της μονάδας μεταλλουργίας Μαντέμ Λάκκου της 5-7-2016 ήταν περισσότερο νομικίστικη παρά τεχνική. Η Ελληνικός Χρυσός ουσιαστικά ΑΡΝΗΘΗΚΕ να συμπληρώσει την τεχνική μελέτη της κατά τις υποδείξεις της αρμόδιας υπηρεσίας ώστε να αποδειχθεί επιτέλους, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά την περιβαλλοντική αδειοδότηση, αν η μέθοδος flash smelting μπορεί να εφαρμοστεί ή όχι.
Η Ελληνικός Χρυσός διαστρεβλώνει τη νομοθεσία…
Αντί αυτού προέβαλε το πρωτοφανές επιχείρημα οτι η αρμόδια τεχνική υπηρεσία ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΤΑΙ να απορρίψει την τεχνική μελέτη της εταιρείας, αλλά ΥΠΟΧΡΕΟΥΤΑΙ να την εγκρίνει! Παραθέτουμε τα σχετικά αποσπάσματα από την απαντηση της εταιρείας, όπως ακριβώς περιλαμβάνονται στην απόφαση απόρριψης της αίτησης θεραπείας. Οι επισημάνσεις δικές μας:
“Η Απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας έρχεται να επαναφέρει παρανόμως και εκ του πλαγίου ένα ήδη κριθέν ζήτημα, την εφαρμοσιμότητα της μεταλλουργικής μεθόδου της ακαριαίας τήξης στα συμπυκνώματα Σκουριών και Ολυμπιάδας”
“…επιχειρείται, κατά παράβαση της αρχής της χρηστής διοίκησης, η εκ νέου αμφισβήτηση της καταλληλότητας και εφαρμοσιμότητας της μεταλλουργικής μεθόδου ακαριαίας τήξεως για τα συμπυκνώματα Σκουριών και Ολυμπιάδας, με τα τεχνικά χαρακτηριστικά που η μέθοδος αυτή έχει στην Μ.Π.Ε. του έργου, διότι τα ζητήματα αυτά έχουν ήδη κριθεί με την Α.Ε.Π.Ο…
Το γεγονός ότι η Διοίκηση έχει ήδη κρίνει με νομικά δεσμευτικό τρόπο την καταλληλότητα και εφαρμοσιμότητα της μεθόδου ακαριαίας τήξης επιβεβαιώνεται με δύναμη δεδικασμένου από τις ως άνω αποφάσεις του ΣτΕ, όπου διαγνώσθηκε η πλήρης αποδοχή από τη Διοίκηση της μεταλλουργικής μεθόδου που περιγράφεται από την Α.Ε.Π.Ο. ως κατάλληλης και εφαρμόσιμης για τις συγκεκριμένες συνθήκες του έργου. Με την κρίση της αυτή, η Α.Ε.Π.Ο., η οποία ως ατομική πράξη καλύπτεται από το τεκμήριο νομιμότητας των διοικητικών πράξεων, δεσμεύει όχι μόνο την Εταιρεία μας, αλλά και τη Διοίκηση σε όλα τα επόμενα στάδια των τεχνικών αδειοδοτήσεων, τα οποία αφορούν απλώς σε εξειδικευμένα λεπτομερή στοιχεία τεχνικής τεκμηρίωσης”.
Θα είχε ενδιαφέρον να προσβάλλει η εταιρεία την απόφαση Σκουρλέτη στο Συμβούλιο Επικρατείας με αυτά τα επιχειρήματα, αλλά το πιθανότερο είναι οτι δεν θα το τολμήσει. Οι ισχυρισμοί αυτοί, τόσο σε ότι αφορά τη Διοίκηση όσο και τα όρια του δεδικασμένου του ΣτΕ, απαντήθηκαν πλήρως και διεξοδικά στην ίδια την απόφαση και δεν υπάρχει τίποτα άλλο να προστεθεί.
Ο υπεύθυνος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης διαψεύδει…
Αλλά εμείς θα πάμε πίσω στο Μάρτιο 2013, σε μια άκρως ενδιαφέρουσα τηλεφωνική συνομιλία που είχαμε με τον κ. Επαμεινώνδα Τολέρη, τότε προϊστάμενο της Ειδικής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (ΕΥΠΕ) του ΥΠΕΚΑ, υπεύθυνης υπηρεσίας για την περιβαλλοντική αδειοδότηση της Ελληνικός Χρυσός. Λίγο καιρό νωρίτερα, το “Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων” είχε επισήμως καταγγείλει για πρώτη φορά την ελληνική – επιστημονικής φαντασίας – εκδοχή του flash smelting ως μια ΑΠΑΤΗ (εδώ).
Αν κάτι δεν μπορεί κανείς να αρνηθεί στον κ. Τολέρη είναι οτι γνωρίζει καλά τη νομοθεσία. Του ζητήσαμε λοιπόν να μας εξηγήσει πώς είναι δυνατόν να εκδόθηκε από την υπηρεσία του Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (το 2011) ενώ από την αρμόδια τεχνική υπηρεσία είχαν διατυπωθεί σοβαρές αμφιβολίες για το αν η μέθοδος μεταλλουργίας είναι τεχνικά εφαρμόσιμη ή όχι. Ιδού κάποια από αυτά που μας είπε (η συνομιλία, με σχολιασμό, δημοσιεύθηκε αρχικά εδώ):
“Η Εγκριση Περιβαλλοντικών Όρων αφορά τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που κατατέθηκε. Αυτή η μελέτη αξιολογήθηκε περιβαλλοντικά, όχι από την ΕΥΠΕ, αλλά από μια επιτροπή που υπάρχει στο ΥΠΕΚΑ από όλες τις διευθύνσεις. Το αν αυτή η μελέτη και αυτή η μέθοδος τεχνικά είναι εφαρμόσιμη ή όχι δεν είναι στις αρμοδιότητες της υπηρεσίας. Οι αρμοδιότητες της είναι το συγκεκριμένο έργο, όπως προτείνεται, τι επιπτώσεις έχει”.
“Για τις εγκρίσεις των Τεχνικών Μελετών είναι άλλη υπηρεσία αρμόδια, είναι η Διεύθυνση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών της Γενικής Διεύθυνσης Φυσικού Πλούτου. Αν δεν λειτουργεί η μέθοδος και δεν εγκριθεί η τεχνική μελέτη του έργου, η εταιρεία πρέπει να κλείσει, να προτείνει άλλη μέθοδο και να γίνει η περιβαλλοντική αδειοδότηση από την αρχή ή να μην προτείνει τίποτα και να το κλείσει. Από την εταιρεία δεν υπάρχει αίτημα για αλλαγή της μεθόδου, με αυτή τη μέθοδο αξιολογήθηκε και αυτή τη μέθοδο υποχρεούται να εφαρμόσει. Αν δεν την εφαρμόσει, δεν ισχύει η απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων”.
Στην ερώτηση “Από πού προκύπτει ότι αυτό που λέει η εταιρεία ότι έχουν γίνει δοκιμές βιομηχανικής κλίμακας με το συγκεκριμένο συμπύκνωμα ισχύει;” ο κ. Τολέρης απάντησε ότι “αυτά είναι τεχνικά ζητήματα της εταιρείας, η εταιρεία δήλωσε ότι έχει κάνει αξιολόγηση και ότι η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται”.
Στην ερώτηση αν εκείνοι είχαν δει τα αποτελέσματα αυτών των δοκιμών που η εταιρεία ισχυρίζεται οτι έγιναν. Η απάντηση ήταν:
“Εμείς εξετάζουμε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του έργου, όπως λέει η κοινοτική οδηγία. Αν η αρμόδια υπηρεσία που εγκρίνει τις τεχνικές μελέτες πει ότι η μέθοδος αυτή δεν εφαρμόζεται, που δε μας το είπε, τότε δεν ισχύουν οι περιβαλλοντικοί όροι, νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πάμε από την αρχή.”
Προσέξτε λοιπόν τι συμβαίνει εδώ:
1. Ο υπεύθυνος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης δηλώνει καθαρά οτι η Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) δόθηκε χωρίς να υπάρχουν οι δοκιμές της μεθόδου σε μεγάλη κλίμακα που η εταιρεία ορκιζόταν οτι υπάρχουν.
2. Ο ίδιος βεβαιώνει οτι υπεύθυνη για την τεχνική αδειοδότηση είναι μια άλλη υπηρεσία η οποία δεν είναι διακοσμητική, όπως θα την ήθελε η Ελληνικός Χρυσός, αλλά έχει την απόλυτη αρμοδιότητα να εγκρίνει ή να απορρίψει μια τεχνική μελέτη αν κρίνει οτι δεν είναι εφαρμόσιμη.
3. Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, είναι απόλυτα σαφές τι πρέπει να γίνει στη συνέχεια: “δεν ισχύουν οι περιβαλλοντικοί όροι, νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πάμε από την αρχή”.
4. Τώρα που η Τεχνική Μελέτη της Ελληνικός Χρυσός αποδείχθηκε μη εφαρμόσιμη, η εταιρεία επικαλείται ως απόδειξη της τεχνικής εφαρμοσιμότητας την ΑΕΠΟ – η οποία δόθηκε χωρίς να υπάρχουν αποδείξεις εφαρμοσιμότητας, από μια υπηρεσία που δεν έχει καμμία αρμοδιότητα να κρίνει την εφαρμοσιμότητα.
5. Και ενώ η υπηρεσία που εξέδωσε την ΑΕΠΟ βεβαιώνει οτι ενέκρινε τη μέθοδο μόνο περιβαλλοντικά και όχι τεχνικά, η εταιρεία ισχυρίζεται και επιμένει οτι η ΑΕΠΟ δεσμεύει νομικά την τεχνική κρίση της Διοίκησης, αρνούμενη την αρμοδιότητα της υπηρεσίας που είναι η μοναδική κατά νόμο αρμόδια να κρίνει τεχνικά τη μέθοδο!
Το συμπέρασμα που βγαίνει από αυτόν τον τραγέλαφο είναι οτι η μεταλλουργική μέθοδος flash smelting όπως προτάθηκε και εγκρίθηκε περιβαλλοντικά δεν ήταν ποτέ τίποτα παραπάνω από μια φούσκα, με το όνομα της Outotec και κανένα περιεχόμενο, με μόνο στόχο να πάρει η εταιρεία την περιβαλλοντική έγκριση. Το οτι η ανύπαρκτη μέθοδος όχι μόνο εγκρίθηκε αλλά και ενσωματώθηκε στην ΑΕΠΟ ως “απαραίτητη προϋπόθεση για την υλοποίηση της επένδυσης” χωρίς να προβλεφθεί εναλλακτική μέθοδος για την περίπτωση που θα φτάναμε στη σημερινή κατάσταση, παρά την αντίθετη εισήγηση της αρμόδιας υπηρεσίας, είναι ντροπή για τη Διοίκηση και έγκλημα κατά του τόπου και του δημοσίου συμφέροντος. Και το έγκλημα έχει ενόχους, διότι κάποιοι μέσα στο Υπουργείο μεθόδευσαν την παράκαμψη και τον αποκλεισμό της υπηρεσίας που είχε εκφράσει αντιρρήσεις από την αξιολόγηση τη μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Όμως, οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις εξαρτώνται άμεσα από το μεταλλουργικό-τεχνικό κομμάτι και αυτό κρίθηκε για ΠΡΩΤΗ φορά με την απόφαση Σκουρλέτη του Ιουλίου 2016!
Η φούσκα έχει πλέον σκάσει και βρισκόμαστε στην περίπτωση που είχαμε συζητήσει με τον κ. Τολέρη 3 χρόνια πριν: “δεν ισχύουν οι περιβαλλοντικοί όροι, νέα μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων και πάμε από την αρχή”. Εδώ και 1,5 χρόνο η Ελληνικός Χρυσός προσπαθεί να το αποφύγει με φτηνά νομικίστικα κόλπα.
Μία απάντηση στο “Ο υπεύθυνος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης της Ελληνικός Χρυσός δίνει την αυθεντική ερμηνεία της “απόφασης Σκουρλέτη”, τρία χρόνια πριν την έκδοσή της #skouries”
[…] Το βασικότερο νομικό επιχείρημα της εταιρείας ήταν ότι η εφαρμοσιμότητα της μεθόδου κρίθηκε στο στάδιο της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και επισφραγίστηκε τελεσίδικα με την1492/2013 ΣτΕ – έχει απαντηθεί επαρκώς με τη δεύτερη από αυτές και απαντήθηκε ξανά στο δικαστήριο. Μια μάλλον τραγελαφική ιστορία σχετικά με το τι έγινε κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση και το περίφημο «δεδικασμένο», έχουμε διηγηθεί κι εμείς εδώ. […]