Tου Σαράντη Δημητριάδη, ομότιμου καθηγητή γεωλογίας ΑΠΘ
Δε χρειάζεται νομίζω ειδικό δελτίο τύπου για να μάθουμε οτι συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις (ο “τεχνικός διάλογος”) μεταξύ της Ελληνικός Χρυσός (Eldorado Gold ουσιαστικά) και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (του Γ. Σταθάκη δηλαδή). Διαπραγματεύσεις που αφορούν το μέλλον της επένδυσης (Ελληνικός Χρυσός-Μεταλλεία Κασσάνδρας) στη χώρα μας. Διαπραγματεύσεις που γίνονται γιατί το σχετικό επενδυτικό σχέδιο βρίσκεται τώρα στον αέρα, μετά την τελική από μέρους του ίδιου αυτού υπουργείου απόρριψη της τεχνικής μελέτης για τη μεταλλουργία στο Στρατώνι: απορριπτική απόφαση Σκουρλέτη της 2-11-2016 βασισμένη στην επιστημονικά απόλυτα τεκμηριωμένη επικινδυνότητα ως προς τη δημόσια υγεία της μόνης προταθείσας από την εταιρεία ως BAT (Βest Αvailable Technique) -ή της state of the art (!!!) κατά το δικό μας ΣτΕ- μεταλλουργικής μεθόδου της ακαριαίας τήξης (flash smelting).
Επειδή οι διαπραγματεύσεις αυτές γίνονται πίσω από ερμητικά κλειστές πόρτες, χωρίς καμία διαφυγή οποιασδήποτε σχετικής με το περιεχόμενό τους πληροφορίας, το μόνο που μας μένει, όσων τουλάχιστον ενδιαφερόμαστε για την υπόθεση, είναι να κάνουμε εικασίες για τα θέματα που βρίσκονται στο τραπέζι και για τις εναλλακτικές που μπορεί να εξετάζονται. Αυτό θα επιχειρήσω να κάνω εδώ με μόνο βοηθητικό εργαλείο την επιστράτευση της απλής λογικής.
Στις 18-11-2016 υπήρξε μία πρώτη δήλωση του κ. Σταθάκη επί του θέματος:
«Σε καμία περίπτωση δεν αναιρείται η προηγούμενη απόφαση του Υπουργείου (2/11/2016), με την οποία απορρίφθηκε η αίτηση θεραπείας που είχε καταθέσει η εκμεταλλεύτρια εταιρία, ζητώντας να ανακληθεί προηγούμενη απόφαση (15/7/2016) που προέβλεπε την επιστροφή του Προσαρτήματος «Τεχνική Μελέτη Μεταλλουργικής Μονάδας Χαλκού, Χρυσού και Θειϊκού Οξέος» που αφορά τη «Μονάδα Μαντέμ Λάκκου».
Στις 9-11-2016 είχε προυπάρξει ανάλογη αναλυτικότερη δήλωση του αναπλ. υπουργού ΥΠΕΝ Σ. Φάμελλου:
«Η υπογραφή ενός υπουργού δεν δηλώνει μόνο πολιτική τοποθέτηση. Είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς θεσμικών πράξεων που στηρίζονται στη νομοθεσία της χώρας μας. Ο κ. Σκουρλέτης δεν υπέγραψε μόνο με βάση την προσωπική του βούληση. Υπέγραψε με βάση εισηγήσεις υπηρεσιών, επεξεργασία των μελετών, ενστάσεις της Ελληνικός Χρυσός, αξιολόγηση των ενστάσεων και όλα αυτά γιατί δεν έχει αποδειχθεί η τεχνική εφικτότητα της καρδιάς της μεταλλουργίας χρυσού flash smelting. Είναι κάτι το οποίο και η επιστημονική κοινότητα, το Τεχνικό Επιμελητήριο, είχε εντοπίσει, δεν είναι κάτι που δεν το περίμενε η επιστημονική κοινότητα. Τα κινήματα και ο πολιτικός χώρος της Αριστεράς το είχαν θέσει, τώρα έρχεται η Διοίκηση και το διαπιστώνει επανειλημμένως μετά από ενστάσεις, μετά από αξιολογηση τεχνικών κειμένων, μέσα στη θεσμική λειτουργία της Διοίκησης. Δεν υπέγραψε ο κ. Σκουρλέτης κάτι που πίστευε προσωπικά. Η Ελληνικός Χρυσός και η κάθε επένδυση κρίνεται με βάση τους νόμους που έχει η χώρα μας. Η πράξη αυτή της Διοίκησης, που υπογράφηκε από τον κ. Σκουρλέτη, δεν έχει αναιρεθεί, είναι μια πράξη που στηρίχτηκε στις απαραίτητες προϋποθέσεις και υπάρχουνε προβλέψεις στη νομοθεσία μας πώς θα τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά».
Τα παραπάνω κατά τη δική μου ερμηνεία σημαίνουν πως, με εξαρχής γνώση των νέων υπουργών στο ΥΠΕΝ, η προταθείσα από την εταιρεία μεταλλουργική μέθοδος (ακαριαία τήξη) είχε ήδη εγκαταληφθεί. Η εταιρεία δηλαδή φαίνεται πως είχε αποδεχτεί την τελική απορριπτική απόφαση Σκουρλέτη (επειδή εξάλλου δεν μπορούσε να κάνει και αλλιώς). Αποδέχτηκε δηλαδή οτι η παραπάνω μέθοδος είναι μη εφαρμόσιμη κατά τον τρόπο που προτάθηκε στην επενδυτική πρόταση της Ελληνικός Χρυσός και αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά (ελαφρά τη καρδία και εντελώς ανεύθυνα όπως αποδεικνύεται).
Με την παραπάνω αποδοχή όμως εκλείπει το κύριο επιχείρημα για το όφελος της εθνικής μας οικονομίας από την επένδυση αυτή (από “την παραγωγή μεταλλικού χρυσού, χαλκού και αργύρου μέσα από καθετοποιημένη διαδικασία εξαγωγής των μετάλλων” δηλαδή: (ΚΥΑ ΕΠΟ α.π. οικ.201745, 26 Ιουλίου 2011), ενώ εγείρεται σοβαρότατο θέμα ακύρωσης του συνόλου αυτής της ΚΥΑ, επειδή σύμφωνα με την απόφαση 1492/2013 του ΣτΕ:
«τυχόν εφαρμογή άλλης μεθόδου (πλην της ακαριαίας τήξης) ή η ουσιώδης, ως προς τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις, τροποποίησή της, σε οποιοδήποτε στάδιο και αν ανακύψει η ανάγκη αυτή, θα πρέπει να στηρίζεται σε νέα έγκριση περιβαλλοντικών όρων, εκδοθείσα κατόπιν τηρήσεως εκ νέου της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδοτήσεως». Ακόμα περισσότερο, εγείρεται θέμα ακύρωσης και της αρχικής σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της Ελληνικός Χρυσός εξ υπαιτιότητας της δεύτερης, που θα πρέπει για το λόγο αυτό να κληθεί να καταβάλλει και την προβλεπόμενη στη σύμβαση αυτή σχετική αποζημίωση (άρθρο 4 της σύμβασης).
Στην ίδια παραπάνω πρώτη δήλωση Σταθάκη της 18-11-2016 εκδηλώνεται η επιθυμία συζήτησης για την εύρεση λύσεως(ων) στα προκύψαντα θέματα. Διαφαίνεται αμέσως λοιπόν πως δεν είναι προτεραιότητα ή και πρόθεση του Υπουργείου να εγείρει οποιοδήποτε θέμα ακύρωσης της ΚΥΑ ΕΠΟ ΤΟΥ 2011 ή της αρχικής σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου καθ της Ελληνικός Χρυσός εξαιτίας της μη αδειοδότησης της υποβληθείσας τεχνικής μελέτης για τη μεταλλουργία. Αυτό γίνεται ακόμα πιο σαφές από την πρώτη (στις 11-11-2016), όχι δήλωση πια αλλά την εσπευσμένη απόφαση Σταθάκη (η πρώτη με την ανάληψη του Υπουργείου) με την οποία εγκρίνεται κάποια επί μέρους, δευτερεύουσας πάντως σημασίας, τεχνική μελέτη του υποέργου Σκουριών.
Τα θέματα που συζητούνται λοιπόν πίσω από τις ερμητικά κλειστές πόρτες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας μεταξύ αρμόδιου υπουργού και Eldorado είναι κατά τη γνώμη μου τρία:
α) Πώς θα παρακαμφθεί το προκύψαν θέμα ακύρωσης της ΚΥΑ ΕΠΟ του 2011 -ή και της αρχικής σύμβασης.
β) Πώς θα μπορέσει να προχωρήσει η επένδυση με εντελώς αποδυναμωμένη όμως τώρα την πρόβλεψη για ένα εξ αυτής σημαντικό όφελος για την εθνική μας οικονομία, ή εναλλακτικά, πώς θα βρεθεί ένας άλλος τρόπος για να αποκατασταθεί η πρόβλεψη αυτή, και
γ) Πώς τα παραπάνω θα γίνουν ταχύτατα ωστε να μην αναγκαστεί η μητρική Eldorado Gold να παραδεχτεί (αποκαλύψει μάλλον) στον απολογισμό της του τέταρτου τριμήνου του 2016 οτι αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα ως προς την εντός των προθεσμιών που υποσχέθηκε προχώρηση της επένδυσής της στην Ελλάδα ή, το πολύ χειρότερο, προβλήματα με την καθόλου υλοποίησή της.
Θεωρώ οτι προς το παρόν η συζήτηση επικεντρώνεται στο (β) παραπάνω, γιατί αν αυτό ξεπερασθεί με κάποια μεθόδευση η επίλυση του ακανθώδους (α) θα επιχειρηθεί με μη νομικά πάντως επιχειρήματα, μια που τα τελευταία δεν θα επαρκούσαν σε καμία περίπτωση. Όσο για το (γ), θεωρώ πως ο απομένων χρόνος το κάνει ανέφικτο, οπότε το μόνο που μένει στην εταιρεία είναι να συνεχίσει όσο μπορεί την απόκρυψη από τους κατόχους μετοχών της τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η επένδυσή της στην Ελλάδα.
Παρά το ότι η ακύρωση της υποχρέωσης της εταιρείας να εγκαταστήσει μεταλλουργία στο Στρατώνι είναι σαφώς προς το συμφέρον της για λόγους που έχω εκθέσει αλλού, όμως η αποδοχή της ακύρωσης αυτής δεν μπορεί να γίνει (εύκολα) αποδεκτή και από τον υπουργό Σταθάκη -και όλους εκτός της εταιρείας και συνεργάτες που παρακολουθούν την υπόθεση- εξαιτίας της ολοφάνερης αποστέρησης της εθνικής οικονομίας από τα επί πλέον σημαντικά έσοδα που θα αναμένονταν από την εντόπια παραγωγή καθαρών μετάλλων.
Μόνη διέξοδος (για τον υπουργό κυρίως) είναι να ζητηθεί από την εταιρεία μια ίσης απόδοσης μεταλλουργική επεξεργασία των παραγόμενων συμπυκνωμάτων με άλλη, πλην της ακαριαίας τήξης μεθόδου. Κάτι τέτοιο όμως είναι πολύ δύσκολο να γίνει, γιατί αφενός μεν η μέθοδος αυτή (η ακαριαία τήξη) προβλήθηκε ως όχι μόνο η άριστη αλλά και η μόνη αρμόζουσα, που εξασφαλίζει “βέλτιστη προσαρμογή στις διακυμάνσεις της περιεκτικότητας των κοιτασμάτων, άριστη αξιοποίηση των μεταλλευμάτων της περιοχής, καθώς και υψηλή ανάκτηση μετάλλων”: (ΚΥΑ ΕΠΟ του 2011), αφετέρου δε δεν έχει προβλεφθεί στην παραπάνω ΚΥΑ ΕΠΟ δυνατότητα εναλλακτικής μεθόδου μεταλλουργικής επεξεργασίας χωρίς, όπως προαναφέρθηκε, νέα έγκριση περιβαλλοντικών όρων και εκ νέου διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Παρά ταύτα, και επειδή άλλη διέξοδος για την υλοποίηση του εξορυκτικού προγράμματος της εταιρείας δεν διαφαίνεται, νομίζω πως η συζήτηση, από μέρους τουλάχιστον του υπουργείου, θα στραφεί κυρίως στο εξής: στην αναζήτηση (απαίτηση) μιας -έστω και της μη “άριστης”- εναλλακτικής μεταλλουργικής μεθόδου, ωστε να μην εκλείψει εντελώς το επιχείρημα περί σημαντικού οφέλους για την εθνική οικονομία από τη συγκεκριμένη επένδυση. Και στη συνέχεια, με μια οπωσδήποτε παράτυπη (και σκανδαλώδη βέβαια) μεθόδευση να παρακαμφθεί η από τον ισχύοντα νόμο υποχρέωση για νέα έγκριση και νέα περιβαλλοντική αδειοδότηση.
Πέρα όμως από το παράτυπο (έως κατάφωρα παράνομο) μιας τέτοιας πιθανής μεθόδευσης, θα υπάρξουν και άλλα, νέα στην περίπτωση αυτή προβλήματα. Οποιαδήποτε άλλη εναλλακτική μεταλλουργική μέθοδος θα απαιτήσει τη χρήση κυανίου, κάτι που προσκρούει σε παλαιότερη σχετική απαγορευτική απόφαση του ΣτΕ (θέμα παλαιότερης πρότασης μεταλλουργίας χρυσού στην Ολυμπιάδα), αλλά επί πλέον και σε σχετική ρητή απαγορευτική πρόβλεψη της ΚΥΑ του 2011 (όρος δ2.324):
“Για την παραγωγή χαλκού, χρυσού και αργύρου από τα συμπυκνώματα χαλκού-χρυσού Σκουριών και χρυσοφόρων πυριτών Ολυμπιάδας να εφαρμοστεί η μέθοδος της ακαριαίας τήξης, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παράγραφο 5.5.2 της 91 σχετικής ΜΠΕ, αποκλειομένης της χρήσης κυανίου ή ενώσεών του κατά την λειτουργία της μεταλλουργίας.”
Θεωρώ όμως οτι και από μέρους της εταιρείας μια τέτοια λύση (μεθόδευση) δεν θα γίνει εύκολα αποδεκτή. Η δική της προσπάθεια θεωρώ θα είναι να προχωρήσει η επένδυση με αφαίρεση του υποέργου της μεταλλουργίας -κάτι που μεγιστοποιεί τα κέρδη της από την επένδυση- ή, αν κάτι τέτοια δεν γίνει αποδεκτό από πλευράς υπουργείου, θα υπάρξει πιεστική απαίτησή της για νέα νομοθετική ρύθμιση που θα προβλέπει μια πολύ ευνοϊκότερη για την εταιρεία φορολόγηση επί των παραγομένων στην περίπτωση αυτή καθαρών μετάλλων στη χώρα μας. Και επί πλέον, σε συμφωνία με τις προθέσεις του υπουργείου, μια νέα νομοθετική ρύθμιση που θα ακυρώνει με κάποιο τρόπο, δεν ξέρω ποιον, την απαγόρευση χρήσης κυανίου στη “νεα μεταλλουργία”.
Επιχειρώ την πρόβλεψη πως αυτή η προς εκκόλαψη πίσω από τις κλειστές πόρτες του ΥΠΕΝ “νέα μεταλλουργία” (φορτωμένη και αυτή από τη σύληψή της με βαρειές αμαρτίες, όπως και η προηγηθείσα που απορρίφθηκε) θα είναι η υδρομεταλλουργική μέθοδος οξείδωσης και εκχύλισης σε σωρούς (heap leaching), με χρήση κυανίου, για την οποία η εταιρεία έχει ίσως προετοιμαστεί κατάλληλα με πιλοτικές δοκιμές, όταν συνειδητοποίησε πως η πυρομεταλλουργική μέθοδος της ακαριαίας τήξης είχε λίγες πιθανότητες να εγκριθεί τελικά (βλέπε επί του προκειμένου μια πιλοτική κατά τα φαινόμενα εγκατάσταση δοκιμής του heap leaching εντός του υπό διάνοιξη open pit των Σκουριών -αριστερή πλευρά στη φωτογραφία- και τη σχετική περιγραφή της (κεφ.9) στο παρακάτω:
Σε κάθε περίπτωση, το έργο του έστω και μάγου σε κάτι τέτοια Γ. Σταθάκη δεν θα είναι καθόλου, μα καθόλου εύκολο. Και ασφαλώς θα γίνει ακόμα λιγότερο εύκολο αν το κίνημα των Σκουριών -που υπήρξε και λάβαρο του Σύριζα όταν αυτός χρειαζόταν τη λαϊκή στήριξη και το χτίσιμο του ριζοσπαστικού και κινηματικού του προφίλ- δεν σκύψει το κεφάλι. Αν το σκύψει, τότε ο υπουργός Σταθάκης, παρά τις όποιες δυσκολίες, θα αποδειχτεί άλλη μια φορά μάγος: της ολύμπιας αταραξίας και των δύσκολων αποστολών.
Και, μαζί με τον όλο Σύριζα, μέγας ευεργέτης της Eldorado Gold.
4 απαντήσεις στο “Οι κλειστές πόρτες, ο Σταθάκης, η Eldorado και ο “τεχνικός διάλογος” #skouries”
Μοιαζει σπανια, ακομα και στις μερες μας, περιπτωση μιας κοινωνιας τοσο αναισθητης, παγωμενης, αυτοκτονικης, εγκληματικης…
Γιατι, ποσες φορες θα το πουμε, η Γη, δεν ειναι ιδιοκτησια της, ουτε γεωγραφικα ουτε ιδιοκτησιακα. Και παραπερα: διαμορφωνουν το νεο μοντελο προς μιμηση: Βαρια καταθλιπτικα ανθρωποειδη στη θεση των ανθρωπων.
Μεγαλη θλιψη για οσους ειμαστε μακρια για να πυκνωσουμε τις γραμμες των αποφασισμενων…
http://newreport.gr/2016/12/15/%CE%BF-%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%AC%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7%CF%81%CE%AF%CE%B6%CE%B5%CE%B9-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE-%CF%84%CF%89/
Ὁ Σταθάκης μαζί με τόν Ἀλέκο τόν Καπώνη συνθέτει τό ἀνώτερο στάδιο τοῦ “Ἀριστερισμοῦ”, κάτι τὸ ὁποῖος ἦταν εὐκόλως προβλέψιμο βάσει τοῦ ἀνεπαγγέλτου τοῦ ἀνδρός (“καθηγήτής” οἰκονομικῶν) καί με το δεδομένα ὅτι ἡ οἰκονομολογία δὲν εἶναι ἐπιστήμη, εἶναι προκεχωρημένο στρατιωτικό σῶμα ἐπίλεκτων δυνάμεων που σκοπό ἔχει την κατάληψιν χωρῶν με ψυχρά μέσα
[…] ο καθηγητής γεωλογίας Σαράντης Δημητριάδης στο Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη ένας «τεχνικός […]