(Άρθρο της Όλγας Τσιούλφα
εφημερίδα «ο Χρόνος» Κομοτηνής)
«Ο δήμος Μαρώνειας Σαπών λέει ότι ΟΧΙ σε κάθε σκέψη για εξόρυξη και μεταλλουργία χρυσού», τόνισε και ο δήμαρχος Γιάννης Σταυρίδης ο οποίος επικαιροποίησε της θέση της τοπικής κοινωνίας.
Με τη φράση «καλείστε να διαφυλάξετε το νερό, είναι ο σημαντικότερος πόρος που έχουμε», έκλεισε την ομιλία του ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του ΑΠΘ Σαράντης Δημητριάδης. Μίλησε το βράδυ του Σαββάτου στις Σάπες σε εκδήλωση με θέμα: «Χρυσός σημαίνει ζωή χωρίς…νερό» και απάντησε στο ερώτημα εάν τελικά η μεταλλευτική δραστηριότητα είναι επικίνδυνη για τον υδροφόρο ορίζοντα.
Ο δήμος Μαρωνείας Σαπών και η Διανομαρχιακή Επιτροπή Ροδόπης Έβρου κατά της εξόρυξης και μεταλλουργίας χρυσού, διοργάνωσαν την εκδήλωση στην οποία το παρόν έδωσαν πολίτες από όλο το νομό Ροδόπης για να εκφράσουν την αντίστασή τους κατά της εξόρυξης και της μεταλλουργίας χρυσού. Εξάλλου η απάντηση στο ερώτημα εάν η μεταλλευτική δραστηριότητα είναι επικίνδυνη για τον υδροφόρο ορίζοντα, είναι χίλιες φορές «ναι» απάντησε ο κ. Δημητριάδης εξηγώντας ότι ειδικά το κοίτασμα των Σαπών ανήκει στη κατηγορία των επικίνδυνων.
Το νερό είναι ορυκτός πλούτος και είναι το πολυτιμότερο αγαθό, υπενθύμισε στους παραβρισκόμενους ο ομότιμος καθηγητής του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κάτι που σημαίνει ότι όλοι οι υπόλοιποι πόροι έρχονται σε δεύτερη μοίρα, εφόσον το νερό είναι προϋπόθεση για τη ζωή. «Λένε ότι άλλο είναι να τα λέτε από μακριά και, άλλο να πάτε από κοντά να δείτε αυτά που είναι να γίνουν και, αυτό το υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των μεταλλευτικών εταιριών. Η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν τα είχα δει από κοντά, αλλά σήμερα που πήγα και τα είδα, είπα ότι έχουν δίκιο, διότι αυτό που είδα δεν είναι αθώο και τόσο μικρής κλίμακας όσο το είχα φανταστεί διαβάζοντας. Τρόμαξα βλέποντας αυτά που είναι να γίνουν με το χρυσό στις Σάπες», είπε ο κ. Δημητριάδης.
Η μεταλλευτική δραστηριότητα χωρίς καμία αμφιβολία είναι επικίνδυνη για τον υδροφόρο ορίζοντα είπε ο ομότιμος καθηγητής και εξήγησε ότι όπου υπάρχει έντονη δραστηριότητα και ιδίως όταν σχετίζεται με τα θειούχα ορυκτά, τα οποία εντοπίζονται στις Σάπες, ο κίνδυνος είναι δεδομένος. «Ένα επιχείρημα που προβάλλουν είναι ότι τα περισσότερα ατυχήματα έχουν συμβεί στο παρελθόν, τότε που τα θέματα του περιβάλλοντος δεν τα λαμβάναμε υπόψη όπως και μέτρα προστασίας. Αυτό ισχύει αλλά το θέμα είναι ότι και πολύ πρόσφατα είδαμε ατυχήματα που καταστρέφουν υδάτινους πόρους σε πολύ μεγάλη κλίμακα, όχι μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες αλλά στον Καναδά, τις ΗΠΑ, στη Φιλανδία, δηλαδή σε χώρες προηγμένες, που έχουν εμπειρία στο αντικείμενο». Αυτό σημαίνει σύμφωνα με τον ακαδημαϊκό ότι οποιαδήποτε μέτρα και αν ληφθούν ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι, η ζημιά θα είναι δεδομένη. «Ποτέ δε μπορούμε να κάνουμε τις επεμβάσεις όπως τις σχεδιάζουμε χειρουργική ακρίβεια, ώστε να είμαστε 100% βέβαιοι ότι δεν πρόκειται να προκύψει κίνδυνος για άλλα πράγματα όπως το νερό, η γεωργία, η κτηνοτροφία».
ΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑ ΣΤΙΣ ΣΚΟΥΡΙΕΣ ΔΕΙΧΝΕΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ
(ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ: Ο ομιλητής δεν έκανε λόγο για “ατύχημα στις Σκουριές” αφού τέτοιο δεν έχει συμβεί. Αυτό στο οποίο αναφερόταν είναι αυτό: Ρυπασμένο από αρσενικό όλο το υδατικό υποσύστημα του Νεοχωρίου (Έγγραφο της Διεύθυνσης Υδάτων)
Ως παράδειγμα ο ομότιμος καθηγητής έφερε τις Σκουριές της Χαλκιδικής, «όπου ακόμα δεν έχει ξεκινήσει η εξόρυξη, κάνουν τα προκαταρκτικά έργα και το νερό που προέρχονταν από εκεί όπου πρόκειται να γίνει το φράγμα και να τοποθετηθούν τα τέλματα, έχει υποβαθμιστεί. Πριν όταν επισκεπτόμουν την περιοχή οι κάτοικοι ήταν περήφανοι και μου έλεγαν ότι έχουν το καλύτερο νερό, τώρα αυτοί οι ίδιοι αγοράζουν εμφιαλωμένο νερό. Το νερό υποβαθμίστηκε πριν ξεκινήσει η εξόρυξη χρυσού και βέβαια τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα».
Η ΟΞΙΝΗ ΑΠΟΡΡΟΗ
Στην περίπτωση των Σαπών τα μεταλλεύματα που εντοπίζονται είναι τα χειρότερα που θα μπορούσαν να υπάρξουν και αυτό γιατί είναι θειούχα, και «όταν μιλάμε για θειούχα μεταλλεύματα, μιλάμε για τη λεγόμενη όξινη απορροή που δημιουργείται σε τέτοια μεταλλεία». Η όξινη απορροή μεταλλείων είναι το αποτέλεσμα της οξείδωσης των θειούχων ορυκτών σε πολυμεταλλικά μεταλλεία θειούχων μεταλλευμάτων και σε περιοχές διάθεσης αποβλήτων επίπλευσης με τη δράση του νερού, του οξυγόνου και των υπαρχόντων βακτηρίων. Χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά χαμηλό pH και υψηλές συγκεντρώσεις ιόντων βαρέων και τοξικών μετάλλων όπως επίσης και θειϊκών ιόντων, τα οποία ρυπαίνουν μεγάλες εκτάσεις εδαφών και επιφανειακά / υπόγεια υδατικά συστήματα. «Από την επαφή με τον αέρα και το νερό, του υλικού που εξορύσσεται δημιουργείται θειικό οξύ, δηλαδή βιτριόλι, πιο απλά το υγρό των μπαταριών το οποίο ποτίζει τα πάντα και περνά στον υδροφόρο ορίζοντα. Λαμβάνονται μέτρα αλλά και πάλι η διεθνής εμπειρία λέει ότι δεν υπάρχει περίπτωση να έχουμε εξόρυξη τέτοιων μεταλλευμάτων, χωρίς να έχουμε κάποια βλάβη στον υδάτινο ορίζοντα».
Αναφερόμενος στη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που αφορά στην εξόρυξη χρυσού στις Σάπες είπε πως είναι αναξιόπιστη καθώς παρουσιάσει σημαντικές ελλείψεις και λάθη, τα οποία «εάν τα έκαναν φοιτητές μου στο πανεπιστήμιο εγώ θα τους έκοβα». Περαιτέρω μιλώντας για τη διαδικασία επεξεργασίας ο κ. Δημητριάδης τόνισε πως το νερό που θα ληφθεί από την περιοχή, θα επαναχρησιμοποιηθεί. «Το νερό θα το επαναχρησιμοποιύν, διότι στην περιοχή των Σαπών το νερό σπανίζει. Επειδή η μεταλλευτική διαδικασία θέλει πάρα πολύ νερό θα προσπαθήσουν να το εξοικονομήσουν. Πρώτα από όλα παίρνοντας τους τοπικούς πόρους και συνήθως στις μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων το πρώτο καμπανάκι είναι να πουν ότι όλα τα νερά της περιοχής είναι μολυσμένα. Με αυτό τον τρόπο θα πουν: και που τα παίρνουμε τα νερά δεν πειράζει γιατί, έτσι και αλλιώς για εσάς είναι άχρηστα. Αυτό είναι ένα πρώτο καμπανάκι που σημαίνει ότι κάποιο λάκκο έχει η φάβα, άσχετα αν κάποια από τα νερά μπορεί να έχουν όντως υψηλότερη περιεκτικότητα σε κάποιες ουσίες, κάτι που συμβαίνει ούτως ή άλλως σε όλη την Ελλάδα».
ΜΙΑ ΓΙΓΑΝΤΙΑΙΑ ΛΕΚΑΝΗ ΤΕΛΜΑΤΩΝ
Το πιο επικίνδυνο σημείο της εξόρυξης αφορά το σχέδιο διαχείρισης και εγκατάστασης απόθεσης τελμάτων για το έργο των Σαπών. Η εταιρεία «Μεταλλευτική Θράκης» σχεδίασε για το προγραμματιζόμενο έργο εκμετάλλευσης χρυσού στις Σάπες μια γιγαντιαία λεκάνη τελμάτων στη χαράδρα ενός ρέματος που εκρέει στο κεντρικό ρέμα Ζεστόρρεμα, στη τοποθεσία Αλογότοπος, 2 χιλιόμετρα βορειοανατολικά Σαπών. Η μεγάλη έκταση του ρέματος (1.700 μέτρα) με πολλές διακλαδώσεις στη νότια και νοτιοδυτική πλευρά του, η υψομετρική διαφορά ροής (200 μέτρα) και η σχετικά μεγάλη επιφάνεια της λεκάνης απορροής (σχεδόν ένα τετραγωνικό χιλιόμετρο) προμηνύουν έντονη ροή μεγάλων ποσοτήτων βρόχινων νερών. Σε ασυνήθιστες βροχοπτώσεις θα δημιουργούνται μεγάλες πιέσεις στην κατάντη του ρέματος που θα οδηγήσουν αργά ή γρήγορα στη θραύση του φράγματος, όπως στο παράδειγμα της παρόμοιας λεκάνης συγκράτησης τελμάτων στο Mount Polley του Καναδά. Διαρροές και αστοχίες στη γιγαντιαία αυτή λεκάνη τοξικών τελμάτων θα απειλούν το υδρολογικό δίκτυο: Ζεστόρρεμα και στη συνέχεια τον ποταμό Φιλιούρι που διασχίζει ένα μεγάλο τμήμα του κάμπου Σαπών – Ξυλαγανής – Ν. Σιδηροχώρι και εκρέει στον όρμο Ιμέρου, μεταξύ Μαρώνειας και Φαναριού. Από την άλλη πλευρά θα απειλούν τα μεταλλευτικά τέλματα του έργου Περάματος τον παραλιακό χώρο Μεσημβρίας – Μαρώνειας. Τα τέλματα δε θα τελειώσουν με τη μεταλλευτική δραστηριότητα, τόνισε ο κ. Δημητριάδης. «Η εταιρία θα φύγει όταν ολοκληρώσει την εξόρυξη, αλλά το τέλμα με τη τοξικότητα του θα μείνει στον τόπο αιώνες, θα μείνει για πάντα, θα μείνει κληρονομία μόνιμη στον τόπο αυτό».
ΣΥΣΣΩΜΗ Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΩΝ ΣΑΠΩΝ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ΤΟ ΧΡΥΣΟ
Στην εκδήλωση των Σαπών το παρόν έδωσαν ο πρώην δήμαρχος Μαρώνειας Σαπών Ηλίας Ιωαννάκης, ο δημοτικός σύμβουλος Ντίνος Χαριτόπουλος οι οποίοι με την παρουσία τους δήλωσαν τις προθέσεις τους απέναντι στους χρυσοθήρες. «Ο δήμος Μαρώνειας Σαπών λέει ότι ΟΧΙ σε κάθε σκέψη για εξόρυξη και μεταλλουργία χρυσού», τόνισε και ο δήμαρχος Γιάννης Σταυρίδης. Επικαιροποίησε της θέση της τοπικής κοινωνίας η οποία εναντιώνεται σε κάθε σκέψη μεταλλουργίας του χρυσού λέγοντας, μεταξύ άλλων, χαρακτηριστικά: «Ο δήμος Μαρώνειας Σαπών λέει ΟΧΙ σε κάθε σκέψη για εξόρυξη και μεταλλουργία χρυσού. Λέει όχι στην καταστροφή του τόπου μας. Λέει ΟΧΙ στην υποθήκευση του μέλλοντος των παιδιών της. Το δικό μας χρυσάφι είναι ο τόπος μας ,είναι τα νέα παιδιά ,η ελπίδα ,η ιστορία μας ,ο φυσικός μας πλούτος. Και μπορεί να είμαστε φτωχοί, μπορεί η ανεργία να έχει μπει μέσα στα σπίτια μας εδώ και χρόνια, μπορεί η ανέχεια να έχει οδηγήσει πολλούς συμπολίτες στα όρια της επιβίωσης, εντούτοις ο τόπος αυτός συνεχίζει να αντιστέκεται στα σχέδια των χρυσορύχων και των εταιρειών. Αυτός είναι ο πραγματικός αγώνας. Αυτό είναι το μήνυμα της ελπίδας». Ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι ο δήμος θα καθιερώσει και θα εμπλουτίσει την εκδήλωση αυτή ως θεσμό για τον δήμο.
«Λέμε ναι στη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη, αυτή που προέρχεται από την ανάδειξη της αλιείας, της γεωθερμίας, της κτηνοτροφίας του τουρισμού. Λέμε ναι σε εκείνες τις επενδύσεις που σέβονται το περιβάλλον και τον άνθρωπο», είπε ο δήμαρχος Κομοτηνής Γιώργος Πετρίδης δείχνοντας τα δύο πανό που κρέμονταν ακριβώς από πίσω του, από το μπαλκόνι του δημαρχείου Σαπών. «Η «επένδυση» που μας προτείνεται από τους εκπροσώπους τους χρυσού στέκεται απέναντι σε αυτά τα «ναι» γι΄αυτό και εμείς έχουμε εκφραστεί και εκφραζόμαστε απέναντι σε μία τέτοια προοπτική». Στην εκδήλωση παρέστησε και απεύθυνε χαιρετισμό ο βουλευτής Ροδόπης Αϊχάν Καράγιουσουφ, λέγοντας, «είχαμε ξεκινήσει όλοι μαζί έναν αγώνα κατά της καταστροφής του περιβάλλοντος και του τόπο μας, από τέτοια συμφέροντα ιδιωτικά, ξένα και εγχώρια. Εμείς πιστεύουμε ότι ο πλούτος ανήκει στον τόπο, ανήκει στο λαό», τόνισε χαρακτηριστικά. Τη στήριξη του, στον αγώνα των πολιτών του δήμου Μαρώνειας Σαπών μετέφερε μέσω μηνύματος του, ο δήμαρχος Αρριανών Αμέτ Ριτβάν ο οποίος δεν κατάφερε να παραστεί στην εκδήλωση.
Αξίζει να σημειωθεί πως η εκδήλωση πλαισιώθηκε από παράσταση Καραγκιόζη με τον Γιάννη Βουλτσίδη, και ακολούθησε συναυλία με τους: Χρήστο Χατζόπουλο με το μουσικό εργαστήρι ΝΟΤΑ, Σ. Μαργαρίτη, Δ. Βερβερίδη, Δ. Κατσαούνη και Κ. Στεργίου (Ρεμπέτικη-Λαϊκή μουσική), Γ. Κουμή, Θ. Καρατσιάνη, Β. Αλεξόπουλο (Θρακιώτικη μουσική). Τ. Ζαμπογιάννη, Σ. Βαργεμτζίδη και Ν. Τσάτσα (Έντεχνη ελληνική μουσική). Συγκροτήματα ‘Τουρκουάζ Ζιγιάν’ (Ροκ Μουσική). Μουσική από τον Πολιτιστικό και Λαογραφικό Σύλλογο Σαπών. Στον χώρο λειτούργησε επίσης έκθεση τοπικών προϊόντων.
Πηγή: Εφημερίδα Χρόνος (Κομοτηνή)
Περισσότερες φωτογραφίες στο blog ΘΡΑΚΙΚΗ ΓΗ (gitisthrakis.blogspot.com)