Στο σκαμνί δύο στελέχη της εταιρείας για αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος που αφορούν ρύπανση και υποβάθμιση υδάτων και εδάφους επί μακρόν από απόβλητα.
Λουλη Σταυρογιαννη /Avgi.gr
Άβατο δημιουργεί στα Μεταλλεία Κασσάνδρας Χαλκιδικής η ληστρική εις βάρος του δημοσίου συμφέροντος αναθεωρημένη σύμβαση με την Ελληνικός Χρυσός, η οποία βρίσκεται προς κύρωση στη Βουλή, αφού υπάλληλός της θα ελέγχει αν τηρεί η ίδια την περιβαλλοντική νομοθεσία και τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους των έργων και δραστηριοτήτων της!
Εν τω μεταξύ στις 8 Απριλίου οδηγούνται στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων της Θεσσαλονίκης δυο υψηλόβαθμα στελέχη της για σοβαρή ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος την πενταετία 2012-2017.
Το ιδιότυπο καθεστώς του ανεξάρτητου ελεγκτή Περιβάλλοντος (αμφιβόλου συνταγματικότητας και νομιμότητας), ο οποίος θα αμείβεται από την εταιρεία, ευτελίζει τη διαδικασία των περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων καθώς ο ανεξάρτητος ελεγκτής «επικουρεί κάθε αρμόδια κρατική αρχή ή/και τοπική αρχή με την παρουσία του στους σχετικούς ελέγχους και με τη διατύπωση της γνώμης του προς την εν λόγω κρατική αρχή ή/και τοπική αρχή πριν από την έκδοση οποιασδήποτε απόφασης.
Οι έλεγχοι και αποφάσεις από οποιαδήποτε κρατική αρχή ή/και τοπική αρχή κατά παράβαση της παρούσας παραγράφου είναι αυτοδικαίως άκυρες».
Όπερ σημαίνει πως σταματούν οι έκτακτοι έλεγχοι, ενώ πόρισμα δημόσιας αρχής με το οποίο δεν συμφωνεί ο ιδιώτης απλά δεν θα ισχύει.
Το Δημόσιο θα εγκρίνει τη σύμβαση με τον ιδιώτη και, αν διαπιστώσει παράβαση, θα απευθυνθεί πρώτα στην εταιρεία, η οποία θα τον ενημερώσει! Ως γνωστόν οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος μετά από αυτοψία συντάσσουν την έκθεση αυτοψίας, την έκθεση ελέγχου, την οποία επιδίδουν και στον ελεγχόμενο για να την αντικρούσει, και εν συνεχεία καταλήγουν στην πράξη βεβαίωσης παράβασης, η οποία εκ του ιδρυτικού τους νόμου του 2001 διαβιβάζεται και στον εισαγγελέα προς διερεύνηση τυχόν αξιόποινης πράξης.
Βάσει αυτής εκδίδονται και τα διοικητικά πρόστιμα των περιβαλλοντικών παραβάσεων. Με τις πράξεις βεβαίωσης 14504 και 14505/30.9.2015 των επιθεωρητών Περιβάλλοντος αλλά και τις καταγγελίες πολιτών του Δήμου Αριστοτέλη και επιστολή του ομώνυμου δήμου το 2015 και 2016 «για πιθανολογούμενη ρύπανση των υδάτων» ασκήθηκε ποινική δίωξη, η οποία μετά την προανάκριση και κύρια ανάκριση των δύο κατηγορουμένων έφτασε στην έκδοση του παραπεμπτικού βουλεύματος 52/2018 του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Χαλκιδικής. Τα δύο στελέχη της εταιρείας αντιμετωπίζουν αδικήματα σε βαθμό κακουργήματος (οι προηγούμενες δικάσιμες 21 Οκτωβρίου 2019, 11.6 και 19.11.2020 αναβλήθηκαν).
Βαριά ρύπανση
Όπως επισημαίνεται στο βούλευμα, εξαιτίας των ενεργειών και των παραλείψεών τους προκλήθηκε σοβαρή ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος κυρίως τόσο του εδάφους όσο και των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων της ευρύτερης περιοχής της ανατολικής Χαλκιδικής, ενώ συγχρόνως υπήρξαν και σοβαρές αρνητικές συνέπειες στα θαλάσσια ύδατα με ενδεχόμενο κίνδυνο δυσμενούς επιρροής και στους υδρόβιους οργανισμούς, επιτείνοντας σημαντικά την επιβάρυνση του ήδη επιβαρυμένου λόγω της μακρόχρονης δραστηριότητας υδάτινου οικοσυστήματος της περιοχής.
Το Συμβούλιο θεωρεί ότι οι δύο κατηγορούμενοι παρέβησαν κατ’ επάγγελμα τις διατάξεις που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, ενώ από την επανειλημμένη τέλεση των αδικημάτων αυτών επί μακρό χρόνο, πενταετία, και μάλιστα σε όλη την έκταση της ανατολικής Χαλκιδικής, καθώς και από τη συνεχή μη συμμόρφωσή τους στις επανειλημμένες υποδείξεις των αρμόδιων υπηρεσιών (Σώμα Επιθεώρησης Περιβάλλοντος), προκύπτει σκοπός προσπορισμού οικονομικού οφέλους στην Ελληνικός Χρυσός. Το βούλευμα – καταπέλτης παραθέτει και φωτίζει το πλήθος των παραβάσεων και τους λόγους παραπομπής…
Εξακολούθηση του ίδιου εγκλήματος
Στο Στρατώνι του Δήμου Αριστοτέλη στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις των Μαύρων Πετρών και Μαντέμ Λάκκου, με περισσότερες από μια πράξεις που συνιστούν εξακολούθηση του ίδιου εγκλήματος, διέθεσαν από τις μονάδες κατεργασίας νερών μεταλλείου μη επαρκώς επεξεργασμένα υγρά απόβλητα με σημαντικές υπερβάσεις ως προς το επιτρεπόμενο όριο διάθεσης βαρέων μετάλλων, προκαλώντας με τον τρόπο αυτόν σοβαρή ρύπανση τόσο στα ρέματα όσο και στα θαλάσσια ύδατα, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά συνολικά το υδάτινο οικοσύστημα της περιοχής και δη τους υπόγειους υδροφορείς.
Από τη μονάδα κατεργασίας Στρατωνίου στο σημείο εκβολής στη θάλασσα «έφυγαν» υγρά απόβλητα με σημαντικές υπερβάσεις στις συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων, μαγγανίου, μολύβδου, ολικού σιδήρου και ψευδαργύρου και στις παραμέτρους του Ph (όξινος χαρακτήρας) σε σχέση με τα θεσμοθετημένα όρια διάθεσης υγρών αποβλήτων. Από τη μονάδα Μαντέμ Λάκκου διέθεσαν στο ρέμα Κοκκινόλακα υγρά απόβλητα με υπερβάσεις στις συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων αρσενικού, καδμίου και ψευδαργύρου.
1. Παρακολουθούσαν ελλιπώς την ποιότητα των υγρών αποβλήτων κατά παράβαση των ορίων και των εξεταζόμενων παραμέτρων διότι συνέκριναν τα αποτελέσματα των αναλύσεων των υγρών αποβλήτων που διενεργούσε η εταιρεία με παλαιότερα πιο χαλαρά, όρια νομαρχιακής απόφασης του 1985 αντί αυτών της περιβαλλοντικής αδειοδότησης του 2011!
2. Προέβαιναν σε μετρήσεις της συγκέντρωσης του συνόλου των μετάλλων εν διαλύσει και όχι την ολική συγκέντρωση. Απόρροια της ελλιπούς και μη ορθής παρακολούθησης των ποιοτικών παραμέτρων των υγρών αποβλήτων είναι η ρύπανση των επιφανειακών νερών δεδομένου ότι υπήρχε συνεχής διάθεση και εκροή υγρών αποβλήτων είναι η ρύπανση των επιφανειακών νερών δεδομένου ότι υπήρχε συνεχής διάθεση και εκροή υγρών αποβλήτων με υψηλές συγκεντρώσεις σε βαρέα μέταλλα και με όξινο χαρακτήρα χωρίς οι υπερβάσεις αυτές να γίνονται αντιληπτές από την εταιρεία ούτε να αναφέρονται στις αρμόδιες αρχές, επιτείνοντας την υποβάθμιση του ήδη επιβαρυμένου αποδέκτη.
3. Παρέλειψαν να συγκεντρώσουν και να επεξεργαστούν τα όμβρια ύδατα των εγκαταστάσεων, που ήταν επιβαρυμένα με μέταλλα και φερτά υλικά και τα απόθεσαν ανεξέλεγκτα να διαχέονται στο ρέμα Κοκκινόλακα κατά παράβαση περιβαλλοντικού όρου που επιβάλλει την κατασκευή τεχνικών έργων για την πρόληψη μεταφοράς φερτών υλικών από τις εγκαταστάσεις προς τους υδάτινους αποδέκτες προκαλώντας ρύπανση των επιφανειακών νερών και του εδάφους με ενδεχόμενο κίνδυνο επιβάρυνσης και των υπογείων υδάτων.
4. Διέθεσαν ανεξέλεγκτα τα ρυπασμένα φιλτρόπανα που χρησιμοποιούνται για την αφύγρανση των προϊόντων και των αποβλήτων τα οποία θεωρούνται επικίνδυνα απόβλητα χωρίς να μεριμνήσουν να τα συγκεντρώσουν και να τα επεξεργαστούν περαιτέρω, παραδίδοντάς τα σε αδειοδοτημένες εταιρείες διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων προκαλώντας σοβαρή υποβάθμιση των επιφανειακών υδάτων και του εδάφους με κίνδυνο περαιτέρω υποβάθμισης και του υπόγειου υδάτινου αποδέκτη.
5. Κατασκεύασαν τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) Κοκκινόλακα (που τώρα αυξάνουν τη χωρητικότητά του) χωρίς την προβλεπόμενη αργιλική στεγάνωση και στρώση ελάχιστου πάχους 0,5 m στον πυθμένα του επιτείνοντας έτσι τον κίνδυνο περαιτέρω ρύπανσης του ήδη επιβαρυμένου περιβάλλοντος και δη του εδάφους και των υδάτων της περιοχής.
6. Απόθεσαν επικίνδυνα απόβλητα, βεβαρημένα με βαρέα μέταλλα, στον παλαιό χώρο της Λίμνης Σεβαλιέ 1 και εκτός του στεγανοποιημένου τμήματός των, σε χώρο επί του εδάφους και σε επαφή με την υπάρχουσα δασική βλάστηση, χωρίς πρόνοια για την παροχέτευση των στραγγιδίων ή άλλων απορροών κατά παράβαση της εγκεκριμένης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, των περιβαλλοντικών όρων, του άρθρου 14 του 4042/2012 (διαχείριση αποβλήτων), επιτείνοντας το πρόβλημα των επιβαρυμένων απορροών του χώρου αφού απαιτείται η διάθεση των αποβλήτων αυτών μόνο σε ΧΥΤΕΑ.
Με τις ανωτέρω ενέργειες και παραλείψεις προκάλεσαν σοβαρή ρύπανση του εδάφους και του επιφανειακού και υπόγειου υδάτινου οικοσυστήματος της περιοχής.
Καρμπόν παράβαση της νομοθεσίας και στην Ολυμπιάδα
Στην Ολυμπιάδα, στη Δημοτική Ενότητα Παναγιάς του Δήμου Αριστοτέλη, στο υποέργο και στις μεταλλευτικές εγκαταστάσεις διέθεσαν στο περιβάλλον, από τις εκροές των νερών του μεταλλείου, ανεπαρκώς επεξεργασμένα υγρά απόβλητα, με σημαντικές υπερβάσεις ως προς τα επιτρεπόμενα όρια διάθεσης βαρέων μετάλλων και των όξινων παραμέτρων. Ήτοι υψηλές συγκεντρώσεις μαγγανίου, χαλκού, ψευδαργύρου, ολικού χρωμίου και αρσενικού, οι οποίες υπερέβαιναν τα θεσμοθετημένα όρια εγκεκριμένου περιβαλλοντικού όρου από 55% έως 194.300%!
Παρακολουθούσαν ελλιπώς την ποιότητα των υγρών αποβλήτων, όπως και στην περιοχή του Στρατωνίου, χωρίς οι υπερβάσεις να γίνονται αντιληπτές από την εταιρεία ή να αναφέρονται στις αρμόδιες αρχές, επιτείνοντας την υποβάθμιση του ήδη επιβαρυμένου υδάτινου αποδέκτη.
Απόθεσαν περίπου 100.000 τόνους αδρομερές υπόλειμμα κατεργασίας από το εργοστάσιο Ολυμπιάδας στην Πλατεία Φίρε, σε χώρο μη προβλεπόμενο από την ΚΥΑ έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων, ο οποίος δεν είχε τις κατάλληλες υποδομές ούτε για τη διαχείριση των παραγόμενων στραγγιδίων και των απορροών ούτε για την αποφυγή διασκορπισμού του υπολείμματος αυτού στο περιβάλλον, κατά παράβαση εν γένει των διατάξεων περί διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων, προκαλώντας ρύπανση των επιφανειακών νερών και του εδάφους με ενδεχόμενο κίνδυνο επιβάρυνσης και των υπόγειων υδάτων.
Η ίδια κακή πρακτική διαχείρισης και εδώ των ρυπασμένων φιλτρόπανων (επικίνδυνα απόβλητα), τα οποία συγκέντρωναν σε ανοιχτούς κάδους στον αύλειο χώρο του εργοστασίου και διέθεσαν ανεξέλεγκτα τουλάχιστον 41 τόνους εξ αυτών αντί της παράδοσής τους σε αδειοδοτημένες εταιρείες διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων, προκαλώντας με την ενέργεια αυτή σοβαρή υποβάθμιση των επιφανειακών υδάτων και του εδάφους.
Παρέλειψαν να λάβουν επαρκή μέτρα για την αποφυγή διασκορπισμού του προϊόντος συμπυκνώματος σιδηροπυριτών (παραγόμενο μετάλλευμα λεπτόκοκκο σε στερεή μορφή που διαχέεται εύκολα στο περιβάλλον), γεγονός που είχε αποτέλεσμα τη διαφυγή και τον διασκορπισμό του στο περιβάλλον εντός και εκτός του οριοθετημένου χώρου, επιτείνοντας έτσι τον κίνδυνο περαιτέρω υποβάθμισης του ήδη υποβαθμισμένου περιβάλλοντος του οικοσυστήματος της περιοχής εξαιτίας της δυνατότητας απρόσκοπτης της διασποράς του προϊόντος αυτού στο περιβάλλον, αφού το ως άνω προϊόν είναι επικίνδυνο υλικό τόσο για το υδάτινο περιβάλλον όσο και για την υγεία των ανθρώπων αν έρθουν σε επαφή με αυτό.
Νέα πρόστιμα
Εκτός του προστίμου που επιβλήθηκε το 2016 (βλέπε σελίδα 22), η εταιρεία συνέχισε να παρανομεί. Ύστερα από ελέγχους των επιθεωρητών Περιβάλλοντος, με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας και του αναπληρωτή Γ. Σταθάκη και Σ. Φάμελλου, αντίστοιχα, επιβλήθηκε τον Αύγουστο του 2018 δεύτερο πρόστιμο 102.450 ευρώ για μη σύννομη διαχείριση αποβλήτων και ορθού χαρακτηρισμού τους ως προς την επικινδυνότητά τους, ελλιπής παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων των υγρών αποβλήτων και διάθεσή τους με υπερβάσεις και ελλιπή παρακολούθηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των επιφανειακών υδάτων ρέματος Μαυρόλακα.
Παρομοίως και τον Μάρτιο του 2019 για επτά παραβάσεις και πρόστιμο 355.400 ευρώ. Τρεις εξ αυτών συνδέονται με παραλείψεις και παρανομίες στην κατασκευή του ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακα, μία αφορά μη σύννομη διακίνηση προϊόντων, δύο προβληματική διάθεση και παρακολούθηση υγρών αποβλήτων και η έβδομη μη σύννομη διαχείριση στερεών αποβλήτων ρυπασμένων χώρων από αρσενοπυρίτη (επικίνδυνο απόβλητο). Και μετά ήρθε η φιλική κυβέρνηση…