Η πύρρειος ψήφιση του αντι-περιβαλλοντικού νόμου #aposyre_to #skouries


Υπερψηφίστηκε τελικά την Τρίτη 5/5, το νομοσχέδιο του ΥπΕΝ Χατζηδάκη παρά την κατακραυγή. Η ψήφιση του δημιούργησε έντονη ανησυχία για το περιβάλλον στη χώρα και δικαίως. Με 136 άρθρα ποικίλης θεματολογίας, η κυβέρνηση σάρωσε τα τελευταία ψήγματα της περιβαλλοντικής προστατευτικής νομοθεσίας, όσης είχε απομείνει μετά την περίοδο των μνημονίων, στη διάρκεια της οποίας το περιβάλλον, οι δημόσιοι χώροι και οι φυσικοί πόροι βρέθηκαν στο στόχαστρο μαζί με τα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα. Κεντρική φιλοδοξία της κυβέρνησης αποτέλεσε η ικανοποίηση πελατειακών συμφερόντων και η άνευ όρων διευκόλυνση κάθε τύπου «επενδύσεων» παντού, ακόμη και μέσα στις περιοχές προστασίας της φύσης: από εξορύξεις μέχρι ξενοδοχεία, από εργοστάσια μέχρι ανεμογεννήτριες και από αυθαίρετα σε ποτάμια και δάση μέχρι οικοπεδοποίηση στο καμμένο και πολύνεκρο Μάτι και «τακτοποίηση» των αυθαιρεσιών στις Σκουριές.

Tης Δέσποινας Σπανούδη / The Press Project
Στήλη:(φιλ≠)ελευθέρως

Το νομοσχέδιο αντιμετώπισε την προστασία του περιβάλλοντος ως ένα περιττό εμπόδιο, με συνειδητή την επιλογή του νομοθέτη, αντί να θεραπεύσει τα κακώς κείμενα, να συρρικνώσει καίριες δημόσιες λειτουργίες, όπως η περιβαλλοντική αδειοδότηση, οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, η συμμετοχή της αυτοδιοίκησης και των τοπικών κοινωνιών στις αποφάσεις που αφορούν τους τόπους τους. Συνολικά, ο νέος νόμος στοχεύει στην ολοκλήρωση της μετατροπής της χώρας σε χώρο ασύδοτης και ανεμπόδιστης δράσης εταιρειών, μεγαλοεργολάβων και πολιτικών, που ικανοποιούν την εκλογική τους πελατεία. Μέχρι και επαναφορά της εκμετάλλευσης της άγριας ζωής προβλέπει ο νόμος, που, ικανοποιώντας το ισχυρό και πολυπληθές λόμπυ των κυνηγών, επιτρέπει τη χρήση γερακιών στο κυνήγι.

Οι κυβερνητικοί χειρισμοί ήταν διάτρητοι. Με δύο εβδομάδες σε διαβούλευση εν μέσω πανδημίας, των μισών (!) μόνο άρθρων του νομοσχεδίου, αφού τα υπόλοιπα εμφανίστηκαν σαν λαγοί απ’ το καπέλο, όταν κατατέθηκε. Σε μια βουλή που υπολειτουργούσε αποκλειστικά για θέματα σχετιζόμενα με την πανδημία. Με εφαρμογή μιας μη προβλεπόμενης διαδικασίας, αφού 141 βουλευτές ψήφισαν με επιστολική ψήφο. Έτσι, έγινε σαφές ότι η προχειρότητα και η βιασύνη αφορούσαν την πρόθεση της κυβέρνησης να ψηφιστεί άρον – άρον το νομοσχέδιο, για να προλάβει τις αντιδράσεις. Κάτι όμως που τελικά δεν κατάφερε.

Κέρδισε τελικά αυτή τη μάχη η κυβέρνηση και όσοι πίσω από αυτήν έγραψαν ή παρήγγειλαν άρθρα του νόμου; Το γεγονός ότι ο νόμος ψηφίστηκε αποκλειστικά και μόνο από τους κυβερνητικούς βουλευτές έδειξε από μόνο του όχι μόνο τη σοβαρότητα των επιπτώσεων αλλά κυρίως το γεγονός ότι κανένα από τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν θέλησε να αναλάβει το πολιτικό κόστος απέναντι σε μια πραγματικά πάνδημη αντίδραση. Η βολική επιλογή της σκιαμαχίας με την αξιωματική αντιπολίτευση – και σεις τα ίδια κάνατε, κοίτα ποιος μιλάει – δεν κατόρθωσε να κρύψει τις ευθύνες των κυβερνητικών επιλογών.

Το κυριότερο όμως πλήγμα στο νόμο αποτελεί το γεγονός ότι συσπείρωσε απέναντί του το σύνολο όσων με οποιαδήποτε ιδιότητα ασχολούνται με τα θέματα του περιβάλλοντος στη χώρα: επιστημονικούς φορείς, οικολογικές οργανώσεις και ομάδες πολιτών. Σε δύο ηλεκτρονικά ψηφίσματα συλλογής υπογραφών (ένα από 150 ομάδες και οργανώσεις και ένα δύο μεγάλων περιβαλλοντικών ΜΚΟ) υπέγραψαν σε ελάχιστες μέρες πάνω από 50.000 άνθρωποι, ανάμεσά τους και πολλοί πανεπιστημιακοί. Επιστολές με ενστάσεις και αποφάσεις που ζητούσαν από την κυβέρνηση να αποσύρει το νομοσχέδιο απέστειλαν το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, η Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, το Ελληνικό Κέντρο Υγροτόπων – Βιοτόπων, οι διοικήσεις και ο Πανελλαδικός σύλλογος εργαζομένων στους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων περιοχών, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Μηχανικών Περιβάλλοντος, η Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ) καθώς και πλήθος συνδικαλιστικών και αυτοδιοικητικών παρατάξεων. Την αντίθεσή τους δήλωσαν 22 νησιωτικοί Δήμοι, που αντιλαμβάνονται την απειλή να περιστοιχίζονται από πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου ή να μετατραπούν σε εργοταξιακά τοπία γιγάντιων αιολικών διατάξεων, όπως και το Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου. Αναλυτικό υπόμνημα ενστάσεων κατέθεσε και ο Συνήγορος του Πολίτη, ενώ την πλήρη αντίθεσή της εξέφρασε και η Ένωση Διοικητικών Δικαστών, των καθ’ ύλην αρμόδιων να κρίνουν τυχόν προσφυγές.

Οι αντιδράσεις αυτές, αποτυπώθηκαν σε πλήθος αναφορών και άρθρων σε έντυπα και διαδικτυακά μέσα, ενώ, έστω και απρόθυμα, τα κανάλια αναγκάστηκαν να φιλοξενήσουν αρκετές αντιπαραθέσεις επί του νομοσχεδίου. Με τον κ. Χατζηδάκη να επιχειρεί να διασκεδάσει τις αντιδράσεις, διαβεβαιώνοντας ότι θα προφυλαχθεί η κορυφή του Ολύμπου και το φαράγγι της Σαμαριάς, καλώντας όσους εξέφραζαν αντιρρήσεις να του πουν σε ποια Ευρωπαϊκή χώρα δεν κάνουν τα ίδια και απαράλλαχτα, μνημονεύοντας τον κ. Μητσοτάκη ως διεθνούς φήμης «πράσινο» πρωθυπουργό και μην αναγνωρίζοντας σε κανέναν περισσότερο ενδιαφέρον για το περιβάλλον και για τα παιδιά του, από τον ίδιο.

Σε επιστέγασμα των αντιδράσεων διοργανώθηκαν οι πρώτες μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων συγκεντρώσεις, τη Δευτέρα 4 Μάη, ημέρα εισαγωγής του νομοσχεδίου προς ψήφιση. Παρά τη δύσκολη συγκυρία, πάνω από 4000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν μπροστά στη Βουλή και εκατοντάδες άνθρωποι σε συγκεντρώσεις στη Θεσσαλονίκη και σε 10 ακόμη πόλεις. Το περιβαλλοντικό κίνημα βγήκε μπροστά και κατόρθωσε όχι μόνο να εμφανιστεί ενωμένο αλλά και να προκαλέσει δημόσιο ενδιαφέρον και ανησυχία γύρω από ένα δυσνόητο για τον πολύ κόσμο νομοθέτημα. Σε μια περίοδο που το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης μονοπωλείται σχεδόν από την πανδημία και τις σοβαρές επιπτώσεις της στις οικονομικές και κοινωνικές δραστηριότητες, σε μια περίοδο που η κυβέρνηση πανηγυρίζει για την «επιτυχία» της στην αντιμετώπιση του κορονοϊού και την υψηλή της δημοφιλία, σε μια περίοδο, τέλος, που τα καθεστωτικά ΜΜΕ έχουν επιβάλει μια μονοφωνία που θα ζήλευε και ο Κιμ Γιονγκ Ουν της Βόρειας Κορέας, το νομοσχέδιο δεν πέρασε στα ψιλά και νύχτα, όπως επιχειρήθηκε.

Στην πραγματικότητα, ο νόμος αφύπνισε ευρύτερα τμήματα της κοινωνίας και συσπείρωσε εναντίον του όσους ασχολούνται με τα οικολογικά και περιβαλλοντικά θέματα. Γεγονός που αποτελεί παρακαταθήκη τόσο για τον αγώνα ενάντια στην εφαρμογή του, όσο και για τη συνεργασία ομάδων, οργανώσεων και επιστημονικών φορέων που βρέθηκαν κοντά, αντάλλαξαν απόψεις και κινητοποιήθηκαν από κοινού. Γι’ αυτό και τελικά η ψήφιση του νόμου είναι μια «πύρρειος νίκη». Γιατί με την αντίδραση που πυροδότησε, είναι πιθανό τόσο οι πονηροί πολιτευτές όσο και οι ασύδοτοι «επενδυτές» να βρουν μπροστά τους μεγαλύτερες αντιδράσεις και πιο οργανωμένες αντιστάσεις. Αυτό είναι η πρόκληση και το στοίχημα για την ελληνική κοινωνία που αρχίζει – έστω και με αργούς ρυθμούς είναι αλήθεια – να κατανοεί ότι ένα υγιές και εύρωστο περιβάλλον σημαίνει μια πιο υγιή, δραστήρια και ευημερούσα κοινότητα.


Μία απάντηση στο “Η πύρρειος ψήφιση του αντι-περιβαλλοντικού νόμου #aposyre_to #skouries”

  1. Η Κομισιόν καλεί την Ελλάδα να εφαρμόσει το ενωσιακό δίκαιο για τις περιοχές Natura

    Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην ερώτηση ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ για το νομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος
    Οι ελληνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την κατάλληλη αξιοποίηση των ενωσιακών και εθνικών κονδυλίων, ώστε οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών να μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους κατά τον δέοντα τρόπο, τονίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαντώντας στην ερώτηση των ευρωβουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ αναφορικά με τον νέο αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο της κυβέρνησης.

    Οι ευρωβουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Αρβανίτης, Αλέξης Γεωργούλης, Στέλιος Κούλογλου και Έλενα Κουντουρά, στην ερώτηση που κατέθεσαν σημείωναν ότι «η ελληνική κυβέρνηση με διαδικασία φαστ τρακ και χωρίς να λειτουργεί η Βουλή σε πλήρη απαρτία λόγω COVID19, και με την έντονη αντίδραση ΜΚΟ και πολιτών, αλλάζει τη νομοθεσία σε ζητήματα που αφορούν τις διαδικασίες περιβαλλοντικής αδειοδότησης, τη διαχείριση των αποβλήτων, ενώ νομοθετεί ουσιαστικά την κατάργηση της διαβούλευσης, μέσω αύξησης της διάρκειας ισχύος των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, και σταδίων που δε μπορεί να γνωμοδοτήσει μια δημόσια αρχή ή το κοινό, με αποτέλεσμα να εκλείπει η δημόσια συμμετοχή από τις διαδικασίες της ΕΠΕ. Ερχόμενη, έτσι σε αντίθεση με την Οδηγία 2011/92/ΕΚ (άρθρα 6, 11), με το άρθρο 191 της Συνθήκης ΕΕ και με τη Σύμβαση Αάρχους (άρθ. 6 παρ. 10). Επίσης, έρχεται σε αντίθεση με την λογική της Οδηγίας 2011/92/ΕΕ αναφορικά με την εξαίρεση από την διαδικασία ΕΠΕ κατηγοριών έργων, τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο περιβάλλον».

    Στο πλαίσιο αυτό, ρωτούσαν:

    1) Αν είναι ενήμερη για τις προτεινόμενες μεταβολές στη νομοθεσία και αν αυτές συνάδουν με την εφαρμογή του Ενωσιακού δικαίου;

    2) Και συγκεκριμένα αν συμφωνούν οι παραπάνω ρυθμίσεις με τους στόχους και τις προβλέψεις των αντίστοιχων Οδηγιών;

    Επίσης σημείωναν «την αντίθεση η χώρα με τα μεγαλύτερα ποσοστά στην επικράτεια της στο Δίκτυο Natura 2000 (περισσότερο από 30% στη χέρσο και 20% στη θάλασσα) να νομοθετεί τον, εκ των προτέρων, καθορισμό χρήσεων γης και δραστηριοτήτων στις περιοχές Natura 2000, χωρίς επιστημονικές μελέτες και τεκμηρίωση, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να εφαρμοστούν ικανοποιητικά οι Οδηγίες των οικοτόπων και της ορνιθοπανίδας (92/43/ΕΟΚ, 2009/147/ΕΕ) και να καταλήγουμε στην επιλογή να επιτρέπεται κατοικία, οδοί, κατασκευές δικτύων υποδομής, σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές ενώ συγχέονται οι χρήσεις γης με τις ψυχαγωγικές δραστηριότητες ουσιαστικά ακυρώνοντας το έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη με χρηματοδότηση από το τρέχον ΕΣΠΑ για την εκπόνηση Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών και προτάσεων για Σχέδια Διαχείρισης των περιοχών».

    Και ρωτούσαν την Επιτροπή:

    1) Συμφωνούν οι παραπάνω ρυθμίσεις με τους στόχους και τις προβλέψεις των αντίστοιχων Οδηγιών;

    2) Εγείρονται θέματα λόγω προηγούμενων και υφιστάμενων χρηματοδοτήσεων, στο πρόγραμμα εκπόνησης των ΕΠΜ αλλά και στους ίδιους τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών;

    Στην απάντησή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει τα εξής:

    «Η Επιτροπή έχει δηλώσει ότι μια σημαντική πρόκληση για την αποτελεσματική προστασία και διαχείριση των τόπων του Natura 2000 στην Ελλάδα είναι η θέσπιση εθνικού συστήματος για την ολοκληρωμένη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών (όπου περιλαμβάνονται η στρατηγική, η διάρθρωση, τα προγράμματα διαχείρισης, οι αρμοδιότητες, η χρηματοδότηση, η επιβολή της νομοθεσίας και η παρακολούθηση).

    Για να βοηθήσει την Ελλάδα, η Επιτροπή στήριξε τη δημιουργία φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών και διέθεσε κονδύλια της ΕΕ κατά τις προηγούμενες περιόδους προγραμματισμού για τη συγχρηματοδότηση της έναρξης λειτουργίας τους. Επιπλέον, η Επιτροπή συμφώνησε να συγχρηματοδοτήσει την έναρξη λειτουργίας οκτώ νέων φορέων διαχείρισης που συστάθηκαν με τον νόμο 4519/2018.

    Οι ελληνικές αρχές είναι υπεύθυνες για την κατάλληλη αξιοποίηση των ενωσιακών και εθνικών κονδυλίων, ώστε οι φορείς διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών να μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους κατά τον δέοντα τρόπο, σύμφωνα με τις διατάξεις των οδηγιών για τα πτηνά (1) και τους οικοτόπους (2).

    Η Επιτροπή έχει επανειλημμένα επιστήσει την προσοχή των ελληνικών αρχών στο εν λόγω ζήτημα, μεταξύ άλλων μέσω του διμερούς διαλόγου που πραγματοποίησε μαζί τους στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης της ΕΕ για τη φύση, τον άνθρωπο και την οικονομία. Η Επιτροπή παρέπεμψε επίσης την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ λόγω της μη θέσπισης των αναγκαίων στόχων και μέτρων διατήρησης για τους τόπους του Natura 2000 εντός του εδάφους της, σύμφωνα με τις διατάξεις της οδηγίας για τους οικοτόπους· στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται επίσης η αποτελεσματική λειτουργία των φορέων διαχείρισης για τους τόπους».

    Σημειώσεις

    (1) Οδηγία 2009/147/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 30ής Νοεμβρίου 2009, περί της διατηρήσεως των αγρίων πτηνών (κωδικοποιημένη έκδοση που αντικαθιστά την οδηγία 79/409/ΕΟΚ), ΕΕ L 20 της 26.1.2010, σ. 7.

    (2) Οδηγία 92/43/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 21ης Μαΐου 1992, για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της άγριας πανίδας και χλωρίδας, ΕΕ L 206 της 22.7.1992, σ. 7–50.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.