Εκπομπή των δημοσιογράφων Λυριτζή-Οικονόμου στο ΣΚΑΪ, την Παρασκευή 8 Μαΐου [1].
– Μιλά ο αναπληρωτής Υπουργός ΠΑΠΕΝ, Γιάννης Τσιρώνης:
“Η μεταλλουργία που η εταιρεία έχει υποσχεθεί και είναι η βάση της σύμβασης, δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί ούτε σε ημιβιομηχανική κλίμακα. Εδώ πέρα η εταιρεία έχει παραβιάσει την σύμβαση. Αν θέλαμε αύριο το πρωί την κλείναμε. Δεν έχει γίνει ποτέ αυτή η μέθοδος (flash smelting) σε αρσενικούχα πετρώματα”.
– Παρεμβαίνει τηλεφωνικά ο Διευθύνων Σύμβουλος της Ελληνικός Χρυσός, Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος:
“Κάποιοι συγχέουν τις Σκουριές, με τη μεταλλουργία, με το Στρατώνι και την Ολυμπιάδα… Έχει γίνει η εφαρμογή της μεθόδου σε ημιβιομηχανική κλίμακα και έχουμε πιστοποιητικό ότι δουλεύει η μέθοδος ΑΨΟΓΑ. H εφαρμογή αυτή έγινε στην Φινλανδία και στις εγκαταστάσεις της Outokumpu (της Outotec ήθελε να πει), που ανήκει η σχετική πυρομεταλλουργική μέθοδος, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να μεταφερθεί εδώ το τριώροφο κτίριο της εταιρείας από τη Φινλανδία.”.
Κάποιοι μπορεί να συγχέουν τις Σκουριές με το Στρατώνι και την Ολυμπιάδα, αλλά είναι γεγονός ότι και η εταιρεία μπερδεύει την “εργαστηριακή κλίμακα” με την “ημιβιομηχανική ή πιλοτική κλίμακα” και τη “βιομηχανική κλίμακα”… και το χειρότερο είναι ότι το κάνει σκόπιμα. Ευτυχώς για εμάς, οι ξένες εταιρείες στις ανακοινώσεις τους προς τα χρηματιστήρια δεν μπορούν να πούν ψέμματα για τεχνικά θέματα. Έτσι μπορεί στην Ελλάδα οι διάφοροι “επενδυτές” να παραπληροφορούν νομίζοντας ότι απευθύνονται σε ιθαγενείς, αλλά να είναι σίγουροι ότι η αλήθεια δεν κρύβεται.
Τι έλεγε η εταιρεία στην Ελλάδα το 2010 και το 2011
– Ας πάμε πίσω στο 2010 να δούμε τι έλεγε η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων [2]:
Κεφ. 5.5.2. Νέο εργοστάσιο μεταλλουργίας Μαντέμ Λάκκου:
…Η εφαρμοσιμότητα της μεθόδου της ακαριαίας τήξης στην κατεργασία του μίγματος συμπυκνώματος πυριτών Ολυμπιάδας και συμπυκνώματος χαλκού επιβεβαιώθηκε με την εκτέλεση μεγάλης κλίμακας πιλοτικών δοκιμών σε αντιπροσωπευτικά δείγματα πυριτών Ολυμπιάδας και συμπυκνώματος χαλκού που εστάλησαν στο ερευνητικό κέντρο της εταιρείας Outotec στο Pori, Φιλανδίας“.
– Η αρμόδια Δ/ση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του πρώην ΥΠΕΚΑ δεν πείστηκε, αφού οι υποτιθέμενες “μεγάλης κλίμακας πιλοτικές δοκιμές” δεν εμφανίστηκαν ποτέ, και με την έγγραφη γνωμοδότησή της επί της ΜΠΕ επισημαίνει [3]:
“απαιτείται περαιτέρω δοκιμή σε μεγαλύτερη κλίμακα προκειμένου να προσαρμοστεί σε βιομηχανικό επίπεδο στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα των μεταλλείων Κασσάνδρας.”
– Η απάντηση της εταιρείας επιχειρούσε να κόψει κάθε αμφισβήτηση [4]:
Α.4.1. Δεν απαιτείται καμιά περαιτέρω δοκιμή. Σε βιομηχανική κλίμακα έχει εφαρμοστεί και μάλιστα με τον πυρίτη της Ολυμπιάδας.
Α.4.2. Η εφαρμοσιμότητα της μεθόδου είναι επαρκώς τεκμηριωμένη οπότε δεν υφίσταται θέμα αναζήτησης εναλλακτικής μεθόδου.
Τον Ιούλιο του 2011 εγκρίθηκε η ΜΠΕ της Ελληνικός Χρυσός που έλεγε ότι για τη μέθοδο είχαν γίνει “μεγάλης κλίμακας πιλοτικές δοκιμές”, αλλά μέχρι να καταφέρει να πάρει την έγκριση είχε φτάσει να λέει ότι είχαν γίνει “βιομηχανικής κλίμακας δοκιμές”… Σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου όπου υπάρχει στοιχειώδης επιστημονική δεοντολογία κάτι τέτοιο θα ήταν ανεπίτρεπτο, αλλά για την Ελληνική Διοίκηση ήταν ψιλά γράμματα.
Το διάγραμμα ροής της διαδικασίας που εγκρίθηκε ήταν το παρακάτω, που έχει σαν τελικά προϊόντα καθαρά μέταλλα, χρυσό, χαλκό και άργυρο, όπως επιβάλλει η σύμβαση της εταιρείας με το Κράτος.
Μετά την έγκριση, η απάτη αποκαλύπτεται …στο εξωτερικό
Στις 14.7.2011, ΜΕΤΑ την ΑΕΠΟ, δημοσιεύθηκε στα αγγλικά και κατατέθηκε και στα Χρηματιστήρια (TSX και ΑΙΜ) η “Τechnical Report on the Olympias Project” της European Goldfields [5], μητρικής εταιρείας τότε της Ελληνικός Χρυσός. Στο εξωτερικό υπάρχουν κανόνες δεοντολογίας και μάλιστα αυστηροί, ειδικά σε ότι ανακοινώνεται από τις εταιρείες στα Χρηματιστήρια. Εκεί οι συνάδελφοι του κ. Θεοδωρακόπουλου ήταν σαφείς και ξεκάθαροι και μας αποκάλυψαν δυο πολύ σημαντικά πράγματα:
1. Ωμή παραβίαση της Σύμβασης
Όπως σαφώς αναφέρεται στη σελ. 69 της έκθεσης, η εντολή που πήρε η Οutotec από την Ελληνικός Χρυσός ήταν να αναπτύξει μια παραγωγική διαδικασία που να βασίζεται στη μέθοδο flash smelting και να φτάνει ΜΟΝΟ μέχρι την παραγωγή ενός εμπορεύσιμου χρυσοφόρου συμπυκνώματος. Δηλαδή η καλή εταιρεία Ελληνικός Χρυσός αποφάσισε από μόνη της και χωρίς καν να ενημερώσει το Υπουργείο να τροποιήσει το Επενδυτικό Σχέδιο, εγκαταλείποντας την παραγωγή καθαρών μετάλλων που είναι ο στόχος της Σύμβασης!
Το διάγραμμα ροής της διαδικασίας της Outotec είναι το εξής:
Είναι σαφές ότι αυτό είναι ένα εντελώς διαφορετικό διάγραμμα ροής από αυτό που αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά με την ΚΥΑ 201745/2011 και προσπαθούν ακόμα και σήμερα να αδειοδοτήσουν τεχνικά. Το προηγούμενο διάγραμμα δεν μπορεί να ανακοινωθεί στο εξωτερικό διότι είναι τεχνικά και επιστημονικά λάθος καθώς και ανεφάρμοστο βιομηχανικά. Το πραγματικό διάγραμμα λοιπόν είναι: εμπλουτισμός προς παραγωγή συμπυκνώματος – ακαριαία τήξη προς παραγωγή μάτας – εκχύλιση της μάτας για παραγωγή χρυσοφόρου συμπυκνώματος και ΤΕΛΟΣ. Ακόμα και σε αυτό το διάγραμμα, αμφισβητείται η βιομηχανική του εφαρμοσιμότητα λόγω της απομάκρυνσης του αρσενικού ΜΕΤΑ από την τήξη.
Για αυτή την παραβίαση της σύμβασης από την Ελληνικός Χρυσός, η Ελληνική Διοίκηση οφείλει να προβεί σε καταγγελία της σύμβασης και αναστροφή της μεταβίβασης των μεταλλείων.
2. Μεταλλουργικές δοκιμές στα …μπουκαλάκια του εργαστηρίου
Στην ίδια τεχνική έκθεση, ξεκαθαρίζεται ότι ακόμα και για αυτή την “κοντή” διαδικασία, χωρίς απόληψη καθαρών μετάλλων άρα εκτός νομιμότητας με βάση τη σύμβαση, δεν έχουν γίνει παρά εξαιρετικά μικρής κλίμακας δοκιμές:
“H Outotec έκανε σε μίνι-πιλοτικής κλίμακας πυρομεταλλουργικές δοκιμές και εργαστηριακής κλίμακας υδρομεταλλουργικές δοκιμές”.
Ούτε “βιομηχανική κλίμακα” ούτε καν κανονική “πιλοτική κλίμακα”… Χρησιμοποιήθηκε ο όρος μίνι-πιλοτική. Παρακάτω τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο σαφή:
“Προκειμένου να αποκτηθούν πιο ακριβή αποτελέσματα για το σχεδιασμό του εργοστασίου, θα εκτελεστούν συνεχείς υδρομεταλλουργικές δοκιμές με τις απαραίτητες ανακυκλώσεις σε πιλοτική bench κλίμακα, μαζί με πρόσθετες πυρομεταλλουργικές δοκιμές”.
Τα υδρομεταλλουργικά τεστ που έκανε η Outotec ήταν ασυνεχή (batch), το οποίο μεταφράζεται σε προκαταρκτική εργαστηριακή έρευνα σε μπουκαλάκια… Το επόμενο στάδιο λοιπόν που προτείνουν να γίνει (δηλ. μέχρι το 2011 δεν είχε γίνει) είναι continuous bench pilot, το οποίο μεταφράζεται σε προχωρημένη εργαστηριακή έρευνα (το pilot είναι υπερβολή όταν μιλάμε για bench = πάγκος εργαστηρίου), ήτοι μεγάλα δοχεία με μικρή αντλία συνεχούς παροχής. Στην περίπτωση δε της πυρομεταλλουργίας, τα συνεχή τεστ είναι όνειρο θερινής νυκτός να γίνουν στο εργαστήριο. Ονομάζουν mini pilot τα ασυνεχή τεστ που επεξεργάζονται λίγο-λίγο ένα μεγάλο δείγμα συμπυκνώματος σε μικρό καμίνι. Φορτώνουν το καμίνι – τήκεται το φορτίο – ξεφορτώνουν κ.ο.κ. Αυτό είναι το μεγαλύτερο τεστ που μπορεί να χωρέσει στο εργαστήριο, το «τριώροφο» της Outotec. Όμως αυτό δεν είναι ακαριαία τήξη, διότι η μέθοδος αυτή βασίζεται σε συνεχή παροχή προθερμασμένου σπρέϊ ξηρού συμπυκνώματος…
Κι όμως, δεν είναι αστείο… Οι δήθεν “βιομηχανικής κλίμακας” δοκιμές ήταν στην πραγματικότητα κλίμακας… μπουκαλακίων του εργαστηρίου! Δεν είναι αστείο γιατί έτσι αδειοδοτήθηκε περιβαλλοντικά η “μεγάλη επένδυση” που αυτή τη στιγμή κατατρώει τον Κάκαβο.
Από την ίδια Τεχνική Έκθεση παίρνουμε άλλη μια ενδιαφέρουσα πληροφορία. Αναφέρεται ότι (σελ. 76):
“μια πρόσφατη δοκιμή του χρυσοφόρου συμπυκνώματος Ολυμπιάδας με τεχνική πυρομεταλλουργίας χαλκού έδειξε εξαιρετική ανάκτηση, που αντανακλάται στο γεγονός ότι η εταιρεία πληρώθηκε το 97% του περιεχόμενου χρυσού”.
Κι εδώ το θέμα βγάζει ζουμί. Το στοκ 300.000 τόνων συμπυκνωμάτων πυριτών Ολυμπιάδας και τα συμπυκνώματα πυριτών από τα παλαιά τέλματα Ολυμπιάδας που παράγονται από το 2012 μέχρι σημερα, πωλούνται από την εταιρεία σε μεταλλουργίες και έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι τώρα κέρδη περίπου € 150 εκατ. Ποσότητες δείγματος των συμπυκνωμάτων αυτών μπορεί να έχουν αποσταλεί σε όλες τις πυρομεταλλουργίες και υδρομεταλλουργίες του κόσμου. Η διαδικασία όμως για να αγοράσει συμπυκνώματα κάποια μεταλλουργία είναι να πάρει ικανό δείγμα και να το δοκιμάσει σε βιομηχανική δοκιμή για να δει αν της ταιριάζει. Φυσικά δεν μας λένε ούτε σε ποια πυρομεταλλουργία χαλκού έγινε αυτή η δοκιμή, ούτε αν ήταν flash smelting ούτε σε ποια αναλογία μπήκε το συμπύκνωμα της Ολυμπιάδας. Αυτή φυσικά θα ήταν πάρα μα πάρα πολύ μικρή γιατί κανένα εργοστάσιο χαλκού δεν παίζει με την υγεία, ασφάλεια των εργατών και την καθαρότητα των προϊόντων του, εισάγοντας ένα τέτοιο συμπύκνωμα σε σημαντική ποσότητα.
Αυτό θα ήταν ένα τεκμήριο που θα μπορούσε ο κ. Θεοδωρακόπουλος να καταθέσει στο ΥΠΑΠΕΝ: Το συμπύκνωμα πυριτών Ολυμπιάδας δοκιμάστηκε στην “τάδε” συγκεκριμένη πυρομεταλλουργία flash smelting σε μίγμα 88% συμπύκνωμα Ολυμπιάδας και 12% συμπύκνωμα χαλκού, όπως ακριβώς θα είναι η πυρομεταλλουργία του Μαντέμ Λάκκου, και ανέκτησαν το 97% του χρυσού. Πουλήσαμε συμπύκνωμα πυριτών Ολυμπιάδας στη “δείνα” πυρομεταλλουργία flash smelting για την σχεδόν αποκλειστική τροφοδοσία της με δαύτο. Μια κι έξω και καταπίνουμε τη γλώσσα μας!
“Κρυφτούλι” με τις ανύπαρκτες δοκιμές
Στις 10.2.2012, με τις Εγκρίσεις των Τεχνικών Μελετών Ολυμπιάδας [6] και Σκουριών, η ΔΙΜΕΒΟ απαίτησε από την εταιρεία μέσα σε διάστημα τριών ετών:
Όσον αφορά στη μεταλλουργική επεξεργασία του συμπυκνώματος πυριτών, που περιγράφεται γενικά στη συνημμένη μελέτη, να εξειδικευθεί και συμπληρωθεί σε επίπεδο μελέτης εφαρμογής (engineering). Προς τούτο:
α. Να εκτελεσθεί πρόγραμμα δοκιμών σε κατάλληλη ημιβιομηχανική μονάδα, επί τόπου του έργου,
β. Να υποβληθούν στην αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ προς έγκριση, ως Προσάρτημα 6 του όρου Γ.3 της παρούσας, οι ειδικές μελέτες που θα αφορούν κάθε μία από τις μοναδιαίες διεργασίες που συνιστούν την ολοκληρωμένη μεταλλουργική μέθοδο επεξεργασίας.
Οι εν λόγω μελέτες να εκπονηθούν απολύτως σύμφωνα με τα έχοντας υπόψη υπό στοιχεία 6 και 7, που κοινοποιήθηκαν στην εταιρία και να βασιστούν επί των αποτελεσμάτων του προγράμματος δοκιμών.
Είναι προφανές ότι η υπηρεσία ζητά πολύ περισσότερα και πολύ πιο συγκεκριμένα από ένα “πιστοποιητικό”… Η ανταπόκριση της εταιρείας: Ούτε πιλοτική μονάδα ακαριαίας τήξης κατασκευάσθηκε, ούτε οι δοκιμές έγιναν, ούτε μελέτη σύμφωνη με τις απαιτήσεις της ΔΙΜΕΒΟ κατατέθηκε.
Από το 2006 μέχρι σήμερα η εταιρεία παίζει “κρυφτό” με το κρατικές υπηρεσίες: βεβαιώνει σε όλους τους τόνους ότι έχουν γίνει δοκιμές που τεκμηριώνουν τη χρήση της μεθόδου flash smelting στα συγκεκριμένα συμπυκνώματα, αλλά δεν τις καταθέτει ποτέ. Όταν εμείς, οι απλοί πολίτες, επισημάναμε στην Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΔΙΠΑ, πρώην ΕΥΠΕ) την εξαπάτηση που αποκαλύφθηκε από την Τεχνική Έκθεση της European Goldfields, πήραμε την απάντηση ότι “είναι αναρμόδιοι”. Στη συζήτησή μας με τον Προϊστάμενο της υπηρεσίας, το Μάρτιο του 2013, αναγκάστηκε να παραδεχθεί ότι οι δοκιμές αυτές δεν υπήρχαν όταν η υπηρεσία του εξέδωσε την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων. Ένα μήνα αργότερα το Συμβούλιο Επικρατείας, με τη γνωστή απόφαση 1492/2013, έδωσε κάλυμα νομιμότητας στην απάτη επαναλαμβάνοντας το παραμύθι για την “state of the art” μέθοδο και τις εκτεταμένες δοκιμές…
Όλα είναι στον αέρα, αλλά οι υπηρεσίες του ΥΠΑΠΕΝ αρνούνται να παραδεχθούν ότι αδειοδότησαν μια απάτη. Όλα προσχεδιασμένα για γίνει δυνατό το έγκλημα στη Χαλκιδική. Αλλά τέλος τα αστεία για την Ελληνικός Χρυσός αλλά και για το Υπουργείο. Μέχρι το αργότερο τις 12 Ιουνίου 2015 η εταιρεία οφείλει να τηρήσει όσα αναφέρονται παραπάνω. Αυτό κι αν είναι όνειρο θερινής νυκτός. Από εκεί και πέρα, το Υπουργείο οφείλει να ΑΠΟΡΡΙΨΕΙ τη μελέτη, γιατί οι αποδείξεις της απάτης είναι συντριπτικές. Και να το κάνει μέσα στο νόμιμο χρονικό πλαίσιο των 30 ημερών που θέτει το άρθρο 102 του ΚΜΛΕ και με τρόπο που δεν επιδέχεται αμφισβητήσεις, για να μην δοθεί πάλι στην εταιρεία πάτημα να προσφύγει στο ΣτΕ επικαλούμενη παράβαση της διαδικασίας.
Ας προσέξει όμως ο Υπουργός γιατί κάποιοι μέσα στις υπηρεσίες του Υπουργείου παίζουν το παιχνίδι της εταιρείας, ακριβώς όπως έκαναν με την προηγούμενη κατάσταση, και τον εκθέτουν στα μάτια του κόσμου του αγώνα που τους έχει μάθει πια.
Αναφορές:
[2] Ελληνικός Χρυσός, “Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Μεταλλευτικών-Μεταλλουργικών Εγκαταστάσεων στη Χαλκιδική”, http://files.hellas-gold.com/mpe/Kyria_Meleti.pdf, Κεφ. 5.5.2 (σελ. 5.5-11), Αύγουστος 2010
[3] Έγγραφο της Διεύθυνσης Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών- Τμήμα Α” του ΥΠΕΚΑ προς την ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ, με κοινοποίηση στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=sites&srcid=ZGVmYXVsdGRvbWFpbnxncHN5Y2hvZ3lpb3xneDoyNTg1ODQwMGEyMTE2OTVk, 2.12.2010
[4] Ελληνικός Χρυσός, “ΑΠΑΝΤΗΤΙΚΟ ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΤΙΣ ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΕΚΦΡΑΣΜΕΝΕΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗΣ ΤΟΥ”, 11.3.2011
[5] European Goldfields, “Τechnical Report on the Olympias Project”, http://www.eldoradogold.com/uploads/operations-reports/Olympias_Technical_Report_–_July_2011.pdf%20, 14.7.2011
[6] ΔIMEBO, Έγκριση τεχνικής μελέτης Ολυμπιάδας, http://files.hellas-gold.com/tm/ypeka_gge_gdfp_dmbo_100212_30258.5159_egkrish_tm_olympiadas.pdf, 10.2.2012
Μία απάντηση στο “Ελληνικός Χρυσός και τριώροφα ψέμματα”
σαν κατοικος της ορεινης Χαλκιδικης και αγωνιζομενος κατα του εγκληματος που ειναι τοσο δυσκολο να εξηγησεις σε ανθρωπους με απολυτηρια δημοτικου και ωχαδερφιστικες τασεις,χαιρομαι αφανταστα που υπαρχετε και σας συνχαιρω ακομη μια φορα.ραντεβου στο βουνο