“Οι αγώνες πρέπει να κρατηθούν ζωντανοί”

Θέλοντας να βρούμε περισσότερα δεν δυσκολευτήκαμε να συναντήσουμε το όνομα του π. Γιάννη Οικονομίδη του οποίου η δραστηριότητα και η επιμονή για την αντιμετώπιση της εν λόγω οικολογικής καταστροφής είναι παραδειγματική. Ο π. Γιάννης υποδέχθηκε τον Άγγελο Μαρίνη στα Οινόφυτα και παραχώρησε στον αναπνευστήρα μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα συνέντευξη για κάθε Βοιωτό και κάθε πολίτη.

Α: Αρχικά θα θέλαμε κάποιες εισαγωγικές παρατηρήσεις για  το τι συμβαίνει εδώ σχετικά με τη μόλυνση του Ασωπού αλλά και τι έχει γίνει από κινηματική άποψη ενάντια σε αυτήν;

π. Γ. Οικ.: Μόνο επιγραμματικά μπορούμε να πούμε δυο πράγματα καθώς το ζήτημα είναι πολύ μεγάλο. Καταρχήν, σε καμία περίπτωση το θέμα του Ασωπού δεν αφορά μόνον τα Οινόφυτα. Η βιομηχανική περιοχή έρπει κατά μήκος της εθνικής οδού και πλέον έχουν τεκμηριωθεί πολλές περιπτώσεις μεταφοράς βιομηχανικών αποβλήτων και ανεξέλεγκτης απόρριψής τους σε διάφορα ρέματα και χωματερές της ευρύτερης περιοχής. Πολλές απ’ αυτές έχουν δει μάλιστα το φως της δημοσιότητας. Έτσι, το όνομα «Ασωπός» κατέληξε να συμβολίζει όλο αυτό το τεράστιο ζήτημα. Είναι μια υπόθεση που εκτείνεται χρονικά σχεδόν 4 δεκαετίες και χωρικά από τον Ωροπό μέχρι και σχεδόν τη Θήβα.

Εκατέρωθεν της ΕΟ υπάρχουν συνεχώς εργοστάσια, τα λατομεία, ενώ ο υδροφόρος ορίζοντας είναι λίγο πολύ ενιαίος. Το θέμα δεν περιορίζεται τοπικά και μόνον στα Οινόφυτα.

Η περιοχή μας δεν είναι θεσμοθετημένη Βιομηχανική Περιοχή (ΒΙΠΕ) και πρέπει να το τονίσουμε αυτό. Αν και υπήρχε μια πρόβλεψη σε έναν μικρό χώρο για τοποθέτηση βιομηχανιών, αυτή καταπατήθηκε βάναυσα και τελικά έχουμε 40 χρόνια χωροταξικά άναρχης διασποράς βιομηχανιών, φθάνοντας να αποτελεί η περιοχή την πιο μεγάλη και δραστήρια ζώνη της Ελλάδας. Και αυτή η είναι μη θεσμοθετημένη ΒΙΠΕ! Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

Μέσα σε αυτή τη ζώνη είναι ανακατεμένα χωματερές, σπίτια, χωράφια, χημικές βιομηχανίες δίπλα σε βιομηχανίες τροφίμων και άλλα. Αυτά μπορείτε να τα δείτε και μόνοι σας κάνοντας μια βόλτα. Και όλα αυτά χωρίς καμία υποδομή, όπως θα προβλεπόταν σε μια ΒΙΠΕ.

Α: Υπήρξε ποτέ έλεγχος από κάποιον φορέα;

π. Γ. Οικ.: Ουδέποτε υπήρξε! Ό,τι έχει γίνει είναι από το 2004 και μετά που πλέον τεκμηριώθηκε και η ζημιά από κάποιες αναλύσεις του Γενικού Χημείου του Κράτους. Μέχρι τότε για την Πολιτεία δεν υπήρχε καν πρόβλημα.

Η πρώτη αναφορά στην περιοχή μας για το πρόβλημα έγινε από έναν χημικό, τον Θανάση Παντελόγλου, ο οποίος δούλευε σε χημική βιομηχανία απορρυπαντικών. Εκεί διαπίστωσε ότι οι συνταγές που χρησιμοποιούσε για χρόνια δεν είχαν πλέον καλή απόδοση. Ψάχνοντας να δει ποιο συστατικό μειώνει την απόδοση των προϊόντων της εταιρίας του, διαπίστωσε ότι αυτό που προκαλούσε την αλλοίωση ήταν το νερό του δικτύου! Το νερό που δίνονταν σε εμάς ως πόσιμο!

Από το 1969 που ξεκινά η άναρχη εγκατάσταση βιομηχανιών στην περιοχή, όλα τα απόβλητά τους, υγρά και στερεά (καθώς και αυτά αφήνουν υγρά κατάλοιπα), καταλήγουν ανεπεξέργαστα στον υπόγειο υδροφορέα. Είτε με απευθείας απόρριψη στον Ασωπό, είτε μέσω των χωματερών, είτε με άλλου είδους μεταφορά, όπως τα βυτιοφόρα. Σημειώστε ότι τα αστικά απόβλητα είναι 50 τόνοι ημερησίως ενώ τα βιομηχανικά 500 τόνοι! Έτσι, η περιοχή μας παράγει απόβλητα που ισοδυναμούν σε 250.000 κατοίκους, ενώ έχει 10.000.

Α: Οι πολίτες δεν είχαν αντιληφθεί το πρόβλημα;

π. Γ. Οικ.: Όλοι είχαν μια ιδέα. Πέραν του ότι ψοφούσαν τα πρόβατα που έπιναν νερό απ’ το ποτάμι, το πρόβλημα γινόταν αντιληπτό και με τη μυρωδιά ή το χρώμα του ποταμού που πολλές φορές ήταν μαύρο ή κόκκινο. Προκαλούσε πολλές φορές λιποθυμία.

Ακούμε απ’ τον Παντελόπουλο το θέμα με τα απορρυπαντικά. Εκεί ξεκινάμε να στέλνουμε επιστολές αριστερά-δεξιά για το θέμα. Κάποια στιγμή έπρεπε η Ελλάδα να εφαρμόσει την Κοινοτική Οδηγία για το πόσιμο νερό και να κάνει αναλύσεις που θα περιλαμβάνουν μετρήσεις για βαρέα μέταλλα. Πρώτη φορά αυτό έγινε, κατόπιν πιέσεών μας, το 2004. Εκεί βρέθηκε ότι υπάρχει ολικό χρώμιο σε υπέρβαση των παραμετρικών τιμών και άλλοι ρύποι, η ύπαρξη των οποίων, αλλά και η αυξητική τάση τους, έπρεπε να είχε καταγραφεί ήδη από δεκαετίες και να έχουν ληφθεί μέτρα. Μετά, βέβαια, ξεκινούν τα «κόλπα» σχετικά με τη διάκριση του εξασθενούς με το ολικό χρώμιο και τα αντίστοιχα επιτρεπτά όριά τους.

Συνεπώς, από το 2004, που βρέθηκε το ολικό χρώμιο, μέχρι το 2007 που μας είπαν ότι είναι εξασθενές κατά 99%, μέχρι το 2010 που παραδέχθηκε δημόσια η Μπιρμπίλη και το ΥΠΕΚΑ ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στην περιοχή, μέχρι και σήμερα, το Κράτος δεν έχει κάνει τίποτα επί της ουσίας. Έχει αναγνωρίσει το πρόβλημα, έχει εξαγγείλει μέτρα, αλλά δεν έχει πάρει κανένα.

Α: Οι βιομήχανοι έχουν κάνει κάτι σχετικά με τα απόβλητά τους, είτε συλλογικά είτε κατά μόνας;

π. Γ. Οικ.: Είναι αρκετά σύνθετο το θέμα. Θέλουν οπωσδήποτε να μην τους καταλογιστεί περιβαλλοντική ευθύνη. Ή αν τους καταλογιστεί, αυτή να είναι όσο το δυνατό λιγότερη. Προς αυτή την κατεύθυνση λοιπόν, όσοι μπορούν, έχουν κινηθεί. Αυτό που έχουμε καταλάβει είναι ότι οι περισσότεροι προσπαθούν γραφειοκρατικά να καλυφθούν, όπως πχ να βγάλουν άδειες που δεν είχαν. Και αρκετοί απ’ αυτούς τις βγάζουν. Η Νομαρχία συνεχίζει να βγάζει άδειες με τον παράνομο και αμαρτωλό τρόπο που έβγαζε στο παρελθόν. Έτσι, οι βιομήχανοι συνεχίζουν την παράνομη εναπόθεση των αποβλήτων. Εναπόθεση που δηλώνουν ότι δεν κάνουν και έτσι, κατά δήλωση, παίρνουν την άδεια.

Βέβαια, αυτό το μεγάλο σκάνδαλο με τις άδειες έχει τεκμηριωθεί επαρκώς από τον Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης. Το σκηνικό αλλάζει κάπως στο Ποινικό καθώς έχουμε απόφαση που αθωώνει τον Νομάρχη μας, τον νυν Περιφερειάρχη, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι δεν έλεγχε τι υπέγραφε. Καταλαβαίνετε γιατί μεθοδεύσεις μιλάμε. Άλλοι την γλύτωσαν με απαλλακτικά βουλεύματα χωρίς η υπόθεση να φτάσει στο ακροατήριο. Τελικά ενώ το πτώμα του Ασωπού βρέθηκε δεν βρίσκεται με τίποτα ο δολοφόνος!!!

Ωστόσο, αυτό που συμβαίνει εδώ, η αντίδραση των πολιτών, είναι στην αρχή της. Είναι ακόμη σε παιδικό στάδιο. Στο μέλλον θα δούμε φοβερά και τρομερά πράγματα. Έχει αλλάξει το νομοθετικό πλαίσιο: τώρα έχουμε ποινική προστασία του περιβάλλοντος πολύ ευρύτερη, την Οδηγία για την Περιβαλλοντική Ευθύνη που θέλει τον ρυπαίνοντα να πληρώνει την αποκατάσταση της ζημιάς. Δηλαδή, δεν μιλάμε μόνο για πρόστιμα αλλά για «ξανακαθάρισε ό,τι λέρωσες». «Αποκατέστησέ το».

Επίσης, το πρόβλημα δεν μπορεί να κρυφτεί πια. Για παράδειγμα, βρίσκουν σε συγκεκριμένο σημείο 10.000 μικρογραμμάρια εξασθενούς χρωμίου. Εκεί είναι θαμμένα απόβλητα από συγκεκριμένη επιχείρηση. Μια τεράστια επιχείρηση με τζίρο σεβαστό ποσοστό του ΑΕΠ. Δεν κρύβεται άλλο.

Ό,τι γλύτωσαν μέχρι τώρα κάποιοι, αργά ή γρήγορα θα κληθούν να τα επιστρέψουν όλα ή και παραπάνω.

Σε αυτό το σημείο είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν θέλουμε να κλείσουν τα εργοστάσια. Κάθε άλλο. Εμείς λέμε το αντίθετο. Θέλουμε μια βιομηχανία καθαρή και βιώσιμη ώστε να έχουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας δουλειά σε αυτή, αλλά να έχουν και νερό και φυσικούς πόρους. Αν αφήσουμε την κατάσταση ως έχει, τότε δυστυχώς οι επόμενοι θα παραλάβουν ρημάδια. Ούτε δουλειά, ούτε υγεία.

Α: Σκουριές Χαλκιδικής. Οι πολίτες της περιοχής έχοντας υπόψη τους τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο της εξόρυξης χρυσού εναντιώνονται στις σχετικές αποφάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης, της Κεντρικής Διοίκησης και, προφανώς, της εταιρίας El Dorado Gold. Η εν λόγω επένδυση καλύπτει, εξ όσων φαίνεται, όλες τις πτυχές νομιμότητας. Ωστόσο, οι πολίτες αντιδρούν με σθένος. Κατά τη γνώμη σας δικαιολογείται η στάση τους;

π. Γ. Οικ.: Απόλυτα. Καταρχήν, η επένδυση δεν είναι νόμιμη. Νομότυπη ίσως. Έχουν γίνει εξωφρενικά πράγματα. Ακόμη και το ΣτΕ έχει παραπλανηθεί με όλα αυτά που δηλώνουν οι αρμόδιοι. Κάποια στιγμή και το δικαστήριο σηκώνει τα χέρια ψηλά. Εάν δει κανείς τις λεπτομέρειες της υπόθεσης αυτής, θα δει τον απόλυτο παραλογισμό. Θα δει την απουσία της τρέχουσας επιστημονικής γνώσης και τεκμηρίωσης και ξανά ότι όλα γίνονται αποδεκτά «κατά δήλωση» της επιχείρησης. Και παρά το γεγονός ότι υπήρχαν γνωματεύσεις ότι οι ισχυρισμοί της δεν ευσταθούν τεχνικά και επιστημονικά, τελικά βάρυνε η άποψη του κάθε υπηρεσιακού στο Υπουργείο. Ένα Υπουργείο που τις τελευταίες δεκαετίες μεθοδευμένα καταστρέφει τους φυσικούς πόρους της πατρίδας μας. Είναι ξεκάθαρο.

Μάλιστα, για την περιοχή μας ότι το Κράτος παρανομεί το έχουμε και από αμετάκλητη δικαστική απόφαση της Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Το Κράτος παρανομεί με όλα του τα κλαδιά και χέρια. Και με την Δικαιοσύνη όταν αυτή δεν «βλέπει» και με τις υπηρεσίες που αδειοδοτούν και με την πολιτική που επιλέγει.

Θέλω, ωστόσο, να προσθέσω ότι οι πολίτες πρέπει να προσέξουν τον τρόπο που αγωνίζονται διότι το σύστημα πια ενώ καταπίνει αμάσητα τα υποβρύχια, διυλίζει τον κώνωπα εάν φωνάξεις λίγο παραπάνω στη διαδήλωση κλπ. Θέλει προσοχή. Δεν πρέπει να αφήσουμε το δίκιο, τον θυμό και την αγανάκτηση να μας κάνουν να χάσουμε τον έλεγχο. Τα συμφέροντα είναι τεράστια. Οι αγώνες πρέπει να κρατηθούν ζωντανοί.

Α: Τα Οινόφυτα Βοιωτίας έχουν γίνει αντικείμενο πολλών μελετών σε τμήματα εκατοντάδων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων του κόσμου σχετικά με τη ρύπανση του Ασωπού ποταμού. Το ζήτημα του Ασωπού έχει απασχολήσει τον διεθνή Τύπο, το Ευρωκοινοβούλιο και έναν σωρό περιβαλλοντικές οργανώσεις. Είναι τόσο μεγάλος ο αντίκτυπος που έχει στη ζωή των κατοίκων της περιοχής η ρύπανσή του;

π. Γ. Οικ.: Οι μελέτες για την περιοχή γεμίζουν βιβλιοθήκες πια. Δεν θέλουμε άλλες. Θέλουμε μέτρα αποκατάστασης.

Σημειώστε ότι η ρύπανση δεν επιβαρύνει μόνο τους κατοίκους της περιοχής, αλλά πολύ μεγαλύτερη έκταση. Επίσης, επηρεάζει την υγεία των εργαζομένων αλλά και των ευπαθών ομάδων, των παιδιών, των εγκύων αλλά και των επόμενων γενεών.

Όλα αυτά είναι καταγεγραμμένα. Μέχρι στιγμής έχουμε δύο μελέτες που ενώ δεν υπεισέρχονται σε πολύ βάθος, ωστόσο επιβεβαιώνουν την ένταση του προβλήματος. Η μία αφορά μελέτη παιδική νοσηρότητας, που έκανε η κ. Λινού από την Ιατρική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών και η άλλη μια μελέτη θνησιμότητας για την περιοχή μας. Αν και απέχουν μακράν από αυτό που η νομοθεσία επιτάσσει για μια περιοχή σαν τη δική μας, τα στοιχεία τους επιβεβαιώνουν όλα όσα λέγαμε προηγουμένως.

Αν θεωρήσουμε όλοι εμείς, οι πολίτες, οι άνθρωποι, είμαστε αναλώσιμοι και χάριν της ανάπτυξης χάσαμε την υγεία μας, σας πληροφορώ ότι αυτό που συμβαίνει εδώ είναι βόμβα στα θεμέλια και της ανάπτυξης. Το πρόβλημα είναι και οικονομικό. Μην πω κυρίως οικονομικό καθώς η υγεία μεταφράζεται σε λεφτά. Ο πολίτης θα πάει σε γιατρό, θα κάνει εξετάσεις κ.λπ. Επίσης, δεν θα έχεις νερό να κάνεις αγροτική παραγωγή αλλά και οι ίδιες οι βιομηχανίες δεν θα έχουν νερό κατάλληλο για την παραγωγή τους.

Στην περίπτωσή μας καταστρέψαμε φυσικούς πόρους αφαιρώντας τη δυνατότητα στους επόμενους να συνεχίσουν να εκμεταλλεύονται τον πλούτο της περιοχής μας.

Α: Από όσο γνωρίζετε, κατά πόσο και με ποιον τρόπο επηρεάζεται η πέρα των Οινοφύτων περιοχή (π.χ. Θήβα, Δήλεσι κοκ) από την κατάσταση του Ασωπού;

π. Γ. Οικ.: Ο Ασωπός είναι απλά το σύμβολο. Όπου δεν υπάρχει διαχείριση αποβλήτων, το πρόβλημα υπάρχει και εκεί. Στις άλλες περιοχές τίθεται ζήτημα σημαντικό με τα αγροτικά προϊόντα τους. Ό,τι και να λένε οι αγρότες πώς εγώ να εμπιστευθώ ένα προϊόν που έχει ποτιστεί με ρυπασμένο νερό; Πώς;

Υπάρχει και το παράδειγμα της Νάπολι στην Ιταλία. Μάλιστα, όπως έγραφε και το ΒΗΜΑ, η εφημερίδα, αρχιμαφιόζος της περιοχής εξομολογήθηκε ότι δεν τον βαραίνουν οι φόνοι που έχει κάνει αλλά τα περιβαλλοντικά εγκλήματα που προκάλεσαν οι επιχειρήσεις του. Εκεί έθαβε τα τοξικά απόβλητα, όπως εδώ στον Ασωπό, και ό,τι φυτρώνει σήμερα είναι τοξικό. Η εκεί μαφία των αποβλήτων. Το ίδιο έχει συμβεί και εδώ.

Α: Η κατάσταση αυτή δημιουργείται συσσωρευτικά εδώ και κάποιες δεκαετίες. Κατά τη διάρκεια αυτών πέρασαν κάποιοι βουλευτές της Βοιωτίας χωρίς να υπάρχει κάποια σαφής προώθηση των ζητημάτων του Ασωπού. Αν ισχύει αυτό, πείτε μας για ποιους λόγους πιστεύετε ότι παρατηρήθηκε αυτή η «απουσία»;

π. Γ. Οικ.: Πάρτε την έκθεση του οργανισμού που μετρά τη διαφθορά στην Ελλάδα και θα βρείτε την απάντηση εκεί μέσα. Όλα στην Ελλάδα και στην περιοχή μας, κατά διαβολική σύμπτωση, έτειναν να προωθούν και να ενισχύουν όλες αυτές τις πρακτικές της ρύπανσης και της καταστροφής της υγείας και των φυσικών πόρων. Τα πάντα. Είτε οι νομοθεσίες και λοιπά, είτε η… σιωπή ανθρώπων όλων των θεσμών. Και της τοπικής Εκκλησίας και της υπερ-τοπικής. Ο Ιερώνυμος είναι απ’ τα Οινόφυτα. Γιατί σιωπά; Η σιωπή ισούται με αποδοχή. Ακόμη και την Πολιτεία την τραβούμε απ’ τη μύτη ώστε να κινηθούν γρανάζια και να βλέπουμε κάποια αποτελέσματα.

Α: Ούτε από κόμματα της Αριστεράς βλέπετε ανταπόκριση;

π. Γ. Οικ.: Από αυτά βλέπουμε κάποια ανταπόκριση. Μας βοηθάν. Μάλιστα που τώρα ένα από αυτά ενδέχεται να γίνει Κυβέρνηση, περιμένουμε πολλά. Ωστόσο, εμείς πρώτα βλέπουμε και μετά χειροκροτούμε. Έχουν δει πολλά τα μάτια μας.

Λόγου χάρη, την απόφαση του Συμβουλίου της Ευρώπης που αναφέραμε πριν, καμία αρμόδια αρχή δεν ανέλαβε να τη μεταφράσει απ’ τα αγγλικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ πήγε και τη ζήτησε. Και αυτός με τα χίλια ζόρια την πήρε. Έπειτα, έχουμε κάποιες επερωτήσεις σχετικές από πλευράς του ΣΥΡΙΖΑ και του ΚΚΕ. Γενικά θα λέγαμε ότι υπάρχει μια στοιχειώδη βοήθεια, η οποία κάποιες φορές μάλιστα έκανε τη διαφορά. Όπως πχ κάποιες επερωτήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτή τη φορά και απ’ τα μεγαλύτερα κόμματα, καθώς εκεί είναι διαφορετικά τα πράγματα. Την ίδια ώρα είναι χαρακτηριστική η απουσία των αιρετών μας.

Α: Η Τοπική Αυτοδιοίκηση;

π. Γ. Οικ.: Τίποτα. Και το τεκμηριώνουμε και με δικαστικές αποφάσεις. Δεν εννοούμε βέβαια να εμπόδιζαν τα εργοστάσια να ρυπαίνουν. Ίσως ο Δήμος να μην είχε τη δύναμη να κάνει κάτι τέτοιο. Θα μπορούσε όμως να ενημερώνει τον κόσμο. Το πιο απλό! Έτσι καταδικαστήκαμε και για την έλλειψη ενημέρωσης. Ο Δήμος Τανάγρας, η Περιφέρεια αλλά και ο πρώην Δήμος Οινοφύτων.

Α: Τα Οινόφυτα και το Σχηματάρι, ως κοινότητες πολιτών, έχουν αντιληφθεί το μέγεθος της σημασίας του ζητήματος;

π. Γ. Οικ.: Το έχουν αντιληφθεί όπως αντιλαμβάνεται ένας καπνιστής πόσο βλαβερό είναι το τσιγάρο και μάλιστα να τον έχει χτυπήσει καρκίνος στον πνεύμονα και εκείνος να βγαίνει από τον θάλαμο θεραπείας για να κάνει ένα τσιγαράκι στον διάδρομο. Αυτό ακριβώς έχουν και οι πολίτες των Οινοφύτων. Όλοι γνωρίζουν, ουδείς πράττει, ουδείς αντιδρά ανάλογα με τη σοβαρότητα και το μέγεθος του προβλήματος. Ίσως να έχουν αποδεχτεί τη μοίρα τους, με ό,τι συνέπεια να έχει αυτό για τη ζωή τη δική τους και αυτή των οικογενειών τους.

Α: Στις Σκουριές πέραν από τη σφοδρότητα της σύγκρουσης της συντριπτικής πλειοψηφίας των πολιτών με την πολιτεία και τα συμφέροντα της εταιρίας εξόρυξης χρυσού, υπάρχει και μια σφοδρή διαμάχη μεταξύ των ίδιων των πολιτών. Κάποιοι πολίτες υπερασπίζονται σθεναρά την επένδυση καθώς οι ίδιοι ή στενοί συγγενείς τους εργάζονται στα μεταλλεία και/ή έχουν την υπόσχεση να συνεχίσουν να εργάζονται και στο νέο έργο. Κατ’ αναλογία, το γεγονός ότι σχεδόν σε κάθε οικογένεια της περιοχής μας υπάρχει τουλάχιστον ένας που εργάζεται στις τοπικές βιομηχανίες είναι ανασταλτικός παράγοντας για κάποιας μορφής πιο αποφασιστική αντίδραση στην πολιτειακή αδράνεια ή στην εγκληματική αδιαφορία των βιομηχάνων;

π. Γ. Οικ.: Όπως αναφέραμε και προηγουμένως, ναι, είναι μια ανθρώπινη αδυναμία. Αδικαιολόγητη μεν, αλλά υπαρκτή. Με την ανοησία είναι δύσκολο να τα βάλεις. Από ένα σημείο και μετά είναι καθαρή ανοησία. Να αποδέχεσαι, δηλαδή, για λίγες χάντρες να δίνεις το χρυσάφι σου, δεν είναι ανοησία;

Α: Αυτή την περίοδο διεξάγεται ένας δικαστικός αγώνας ενάντια σε συγκεκριμένες επιχειρήσεις. Για πρώτη φορά αιτιολογείται με επίσημες εκθέσεις η ευθύνη τους για τη δημιουργία της περιβαλλοντικής βόμβας του Ασωπού. Οι συγκυρίες δείχνουν ότι ένα σημαντικό βήμα μπορεί να πραγματοποιηθεί. Τι προσμένετε από όλα αυτά;

π. Γ. Οικ.: Καταρχήν ζητάμε την εφαρμογή της νομοθεσίας. Καθαρά και με ουσία. Χωρίς κόλπα και περίεργους αστερίσκους. Η Πολιτεία αυτό δεν το κάνει, επιτρέποντας έτσι στις βιομηχανίες να λειτουργούν ανεξέλεγκτα. Εμείς δεν έχουμε το μαχαίρι, ούτε το καρπούζι. Αυτά βρίσκονται στα χέρια της Πολιτείας. Τι απομένει να κάνουμε εμείς απέναντι σε μια Πολιτεία που κατά κάποιο τρόπο μας πολεμά; Αρχικά, να αξιοποιήσουμε τους θεσμούς που αυτή μας παρέχει.

Α: Υπάρχει ωστόσο, κοινωνία έτοιμη απέναντι στο ενδεχόμενο να συγκρουστεί;

π. Γ. Οικ.: Δεν υπάρχει. Δεν υπάρχει κοινωνία έτοιμη να συγκρουστεί. Υπάρχει όμως μια κοινωνία η οποία έχει θεσπίσει κάποιους νόμους και έχει κάποιους θεσμούς τους οποίους ακόμη και ένας πολίτης μπορεί να αξιοποιήσει. Και ένας πολίτης μπορεί να πάει μπροστά στον Καίσαρα και να του πει «θέλω να δικαστεί η υπόθεσή μου» και να απαιτεί απονομή δικαιοσύνης. Γιατί αυτό είναι το θέμα. Η απονομή Δικαιοσύνης. Και δεν νομίζω να είναι παράλογο ή μη ρεαλιστικό να ζητάμε κάτι τέτοιο.

Επειδή, όμως δεν βλέπουμε την Πολιτεία να το κάνει, τί απομένει; Απομένει πάλι να αξιοποιήσουμε τους θεσμούς και να έρθουμε αντιμέτωποι με αυτήν. Αφού περάσαμε απ’ το στάδιο της τεκμηρίωσης του προβλήματος και της αναγνώρισής του, τώρα περνάμε στη φάση που θα διεκδικήσουμε σοβαρότατες αποζημιώσεις έτσι ώστε να συμβάλουμε στη διαμόρφωση της πολιτικής βούλησης. Μόνο εάν καταφέρουμε να κάνουμε το κόστος της ρύπανσης μεγαλύτερο απ’ το κόστος της μη ρύπανσης, τότε θα έχουμε κερδίσει. Δεν περιμένουμε απ’ τον κ. Περγαντά να γίνει ξαφνικά σωστός πολιτικός και να σκεφτεί τα συμφέροντα του λαού που εκπροσωπεί, ούτε απ’ τους Δημάρχους μας περιμένουμε κάτι αντίστοιχο, ούτε απ’ αυτούς που δίνουν άδειες, ούτε απ’ τους βιομήχανους περιμένουμε να ξυπνήσουν κάποια μέρα με συνείδηση και να πουν «ωπ, τι έγκλημα κάνω εδώ;!;». Περιμένουμε να ξυπνήσουν μια μέρα και να είναι υποχρεωμένοι να καταβάλλουν αποζημιώσεις ή να αποκαταστήσουν την περιβαλλοντική ζημιά που έκαναν. Εάν αυτό το πετύχουμε, τότε σίγουρα θα φροντίσουν την άλλη μέρα να μη ρυπάνουν.

Περάσαμε απ’ το στάδιο του διαλόγου χωρίς αποτέλεσμα. Μόνο κοροϊδία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που μάλιστα μνημονεύεται στην απόφαση του Συμβουλίου, είναι όταν ανακαλύφθηκε ότι οι τρεις γεωτρήσεις απ’ τις οποίες υδρευόταν ο Δήμος Οινοφύτων περιείχαν ουσίες εκτός επιτρεπτών ορίων. Η μία είχε χρώμιο, η άλλη μόλυβδο και η τελευταία νιτρικά. Αυτό που πρότεινε το Υπουργείο Υγείας, παρακαλώ, ήταν «να τις ανακατέψετε ώστε να αραιωθούν οι τρεις ρύποι». Και αυτό το έχουμε με κρατική σφραγίδα και με το ονοματεπώνυμο του υφυπουργού… Είναι να τραβάμε τα μαλλιά μας…

Να ανακατέψω τρία ποτήρια με ακατάλληλο νερό για να φτιάξω κατάλληλο γάλα στο παιδί μου… Η Πολιτεία μας σκοτώνει. Νομότυπα όμως…

Α: Οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες είναι κάτι «ευγενές» αλλά άκαιρο για μια εποχή που έχουμε ανάγκη επενδύσεις; Όταν μάλιστα ακόμη και επιχειρήσεις που εδρεύουν στη χώρα μας επιθυμούν να μεταφέρουν την έδρα τους εκτός αυτής, τότε τι θέση έχουν οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες;

π. Γ. Οικ.: Όχι, δεν είναι άκαιρο. Είναι θέμα επιβίωσης. Αλλά και ανάπτυξης. Αν θέλουμε ένα εργαλείο για να βγούμε απ’ την κρίση είναι αυτό. Είναι ο μόνος τρόπος για ανάπτυξη. Η έλλειψη αυτής της νοοτροπίας, του σεβασμού στην ανθρώπινη ζωή και τη φύση, το ότι δεν είδαμε με το βλέμμα μπροστά, με αειφορία, αλλά λειτουργήσαμε σαν αρπακτικά και κατασπαράξαμε έναν τόπο και τους ανθρώπους του, αυτό σημαίνει «όχι ανάπτυξη». Σημαίνει κέρδη λίγα για λίγους και τεράστιο κόστος για τους πολλούς. Συνολική οπισθοδρόμηση.

Ένα δίλλημα που χτίζεται ως «αφήστε μας ήσυχους ή παίρνουμε τις βιομηχανίες μας και φεύγουμε» είναι ψεύτικο. Η προστασία του περιβάλλοντος με την προστασία των θέσεων εργασίας είναι το ίδιο και το αυτό. Περιβάλλον κατεστραμμένο δεν δίνει δουλειά. Είναι ψευτοδίλημμα. Αυτό που λένε πολλοί εργαζόμενοι ότι «μεγαλύτερη ρύπανση είναι η ανεργία» είναι λάθος. Αντίθετα, ρύπανση ίσον ανεργία. Η ανεργία είναι αποτέλεσμα της ρύπανσης και της στρεβλής ανάπτυξης.