3. Η αντι-αναπτυξιακή φούσκα και τα πράσινα άλογα.
Μερικές αδιαφιλονίκητες αλήθειες τείνουν σήμερα να προσπερνιούνται απαρατήρητες μέσα στη δίνη της νέας τάξης πραγμάτων και της νεοφιλελεύθερης οικονομικής κρίσης. Ο κοινωνικός ορυμαγδός που έχουν επιφέρει τα μνημόνια στη χώρα με την άκρατη λιτότητα, την ανεργία και την κατακρήμνιση των εργασιακών σχέσεων βοηθά ακόμα περισσότερο στην κατεύθυνση αυτή. Οι αλήθειες ίσως να είναι πολυτέλεια, το οποιοδήποτε όμως μεροκάματο είναι σήμερα ανάγκη επιβίωσης. Αυτό το γεγονός εκμεταλλεύονται σήμερα οι επίδοξοι χρυσοθήρες και οι πολιτικοί τους εκπρόσωποι (με προεξάρχοντα τον Χρήστο Πάχτα) που με τις επίπλαστες υποσχέσεις τους λειτουργούν σαν ψευδοπροφήτες του παραδείσου ενώ έχουν προδιαγράψει το δρόμο προς την κόλαση προσφέροντας χάντρες και καθρεφτάκια στους ιθαγενείς.
Αναμφίβολα οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα έχει επίδραση στο περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους. Αδιαμφισβήτητα -πάλι- το περιβάλλον και οι φυσικοί πόροι αποτελούν -και θάπρεπε αποκλειστικά να αποτελούν- πηγή ζωής και βιοπορισμού για τον άνθρωπο. Για να γίνει η επίδραση αυτή αρνητική έως καταστροφική εξαρτάται από το βαθμό της αναστρεψιμότητας των βλαβών που υφίστανται ώστε οι πόροι και το φυσικό κεφάλαιο να σπαταλώνται αλόγιστα παρά να ανανεώνονται. Στη πρώτη περίπτωση η ζωή μετρέπεται ακόμα και σε θάνατο και ο βιοπορισμός σε αθέμιτο κέρδος που υποθηκεύει και τις επερχόμενες γενιές. Ακριβώς στο σημείο αυτό κρύβεται μια ακόμα σοβαρή πολιτική διάσταση του προβλήματος, δηλαδή η πολιτική συνεκτίμηση ανάμεσα στο προσδοκώμενο οικονομικό/κοινωνικό όφελος και την αειφορία των περιβαλλοντικών πόρων ώστε η δραστηριότητα να χαρακτηριστεί σαν επένδυση. Δυστυχώς στην περίπτωση που εξετάζουμε όχι μόνο δεν έγινε τέτοια συνεκτίμηση αλλά το οικονομικό όφελος βρίσκεται ετεροβαρώς υπέρ μιας εταιρείας με αμφιλεγόμενο παρελθόν και οι ζημίες -πάλι ετεροβαρώς- εναντίον των φυσικών πόρων και της κοινωνίας.
Ιδού λοιπόν μερικές από τις παραμέτρους που δεν συνεκτιμήθηκαν:
Οι (επιπλέον) 800 – πρόσκαιρες και κακοαμοιβόμενες θέσεις εργασίας-δουλείας που προβλέπονται από τη ΜΠΕ σε ορίζοντα 10 ετών και που θα βρίσκονται διαρκώς υπό την απειλή του φτηνού «ξένου» δυναμικού και της κατάρας του αιώνα -του καρκίνου, όπως παλαιότερα με την πνευμονοκονίαση- είναι σταγόνα στο ωκεανό σε σχέση με τα αναμενόμενα κέρδη των €15 (!!) δις. Είναι αμελητέες μπροστά στις 5000 (!!) θέσεις εργασίας που έταξε σε προσωπικό επίπεδο -προεκλογικά και προ ΜΠΕ- ο ατζέντης των χρυσοθήρων Χρήστος Πάχτας. Αν η εταιρεία δεν υποβάθμιζε σκόπιμα τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και είχε πράγματι σαν σκοπό της να τηρήσει όρους αειφορίας του φυσικού κεφαλαίου με περιορισμό της κερδοφορίας της, τότε οι θέσεις που θα προβλέπονταν μόνο για αποκατάσταση των περιβαλλοντικών βλαβών θάπρεπε να είναι πολλαπλάσιες.
Στις σημερινές συνθήκες, αυτές ακριβώς οι θέσεις εργασίας είναι το δόλωμα στους ανυποψίαστους κατοίκους της περιοχής -και όχι μόνο- για τη μεγαλύτερη λεηλασία ανθρώπινου και φυσικού κεφαλαίου που έγινε μεταπολεμικά στη χώρα. Πρόκειται κυριολεκτικά για «πολύ φασαρία για το τίποτα» αν αναλογιστεί κανείς το πόσες θέσεις εργασίας δεν δημιουργήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια από τη σκόπιμη αναπτυξιακή υποβάθμιση της περιοχής με τα «έργα» βιτρίνας του πάλαι ποτέ «Χαλκιδικάρχη» Χρήστου Πάχτα. Εκατοντάδες νέες θέσεις εργασίας θα μπορούσαν να προκύψουν και σε σύντομο μάλιστα χρονικό διάστημα από μια σωστή ιεράρχηση και «επιδότηση» των εγκαταλελειμένων -προς χάριν της μεταλλείας- δραστηριοτήτων που απορρέουν από τα φυσικά και ανθρωπογενή πλεονεκτήματα της περιοχής. Και επειδή «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», ας αναφερθεί ότι οι πρώτες θέσεις «εργασίας» που προσφέρθηκαν από την εταιρεία ήταν σε κάποιους «μπουχτισμένους» από υποσχέσεις συμπολίτες με ρόλο μεταξύ σεκιούριτι και θαμώνα καντίνας -και με αμοιβή βούλγαρου ανειδίκευτου- που θα «φύλαγαν» το βουνό της εταιρείας -που ποτέ δεν έγινε δικό της- από τους υποτιθέμενους κακούς «αντιδρώντες».
Οι ακίνητες περιουσίες των κατοίκων της περιοχής εκτός του ό,τι απαξιώνονται οριστικά και αμετάκλητα (δηλαδή θα έχουν αμελητέα αξία μετά από λίγα χρόνια) μέσα σε ένα υποβαθμισμένο περιβάλλον, κάποιες από αυτές γίνονται και ιδιοκτησία της σωτήριας εταιρείας έναντι κανενός τιμήματος με βάση το νόμο περί μεταλλειοκτησίας.
Επειδή κάθε άλλη δραστηριότητα θεωρείται* ότι παρεμποδίζει την κύρια δραστηριότητα της χρυσοθηρίας, αλλά και λόγω της αλλαγής των χρήσεων γης, δεν ενθαρρύνονται ούτε δημιουργούνται νέες δραστηριότητες που στηρίζονται στα φυσικά πλεονεκτήματα της περιοχής (τουριστικές, αγροτικές, κτηνοτροφικές μονάδες κλπ). Οι υπάρχουσες αντίστοιχες δραστηριότητες θα φθίνουν αναγκαστικά από την τραγική υποβάθμιση του περιβάλλοντος και την απώλεια φυσικών πόρων (λειψυδρία, κατεστραμμένα δάση, ερημοποίηση, ρυπασμένα νερά, αέρας, έδαφος, θάλασσα). Αυτά συνεπάγονται την απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας στο εγγύς μέλλον. Ειδικά ο τουρισμός θα πάψει να είναι η βαριά βιομηχανία της Χαλκιδικής και τη θέση της θα την έχει πάρει η τοξική και ρυπογόνος (διαβαλκανική) μεταλλουργία.
*Είναι χαρακτηριστικό ότι το δίλημμα «ή εμείς ή αυτοί (δηλ. οι άλλες δραστηριότητες)» το έβαλε για πρώτη φορά δημόσια η πλευρά των χρυσοθήρων δια στόματος του γενικού διευθυντού της «Ελληνικός Χρυσός».
Ας κάνουμε την πιο ευνοϊκή απλούστευση, ότι δηλαδή οι κάτοικοι της περιοχής και οι πολίτες όλης της χώρας δεν έχουν «πάρει χαμπάρι» τι «παίζεται» με την υπόθεση αυτή και ότι μένουν σιωπηλοί και αδρανείς και δεν διεκδικούν τη ζωή και το μέλλον τους. Ακόμα ότι η εταιρεία μαζί με τους πολιτικούς συνεργούς της θα τηρήσουν κατά γράμμα ό,τι συνυπέγραψαν και συναποφάσισαν. Τότε οι κάτοικοι θα ξυπνήσουν μια μέρα (μετά από 10-15 χρόνια το πολύ) και θα αντικρύσουν το νέο τοπίο: τον κρανίου τόπο. Μόνο και μόνο για το λόγο ότι αυτά που υπογράφηκαν είναι αίολα και ανυπόστατα και οι υποσχέσεις που δόθηκαν είναι ψεύτικες. Κάθε προοπτική ανάπτυξης θα έχει κάνει φτερά μαζί με έναν αμύθητο πλούτο και οι στρατιές των ανέργων θα οδεύουν ποιος ξέρει προς τα που (άνεργοι θα είναι και οι απασχολούμενοι στην εταιρεία, άνεργοι και όσοι ασχολούνται με άλλες δραστηριότητες). Η περιοχή θα είναι μια χέρσα γη που της αφαιρέθηκε η ικμάδα της μέσα από μια εντατική μονοκαλλιέργεια και έξω από τη φέρουσα ικανότητά της…
Τα περιβόητα -και αόρατα- αντισταθμιστικά οφέλη προς την τοπική κοινωνία (μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης) αποτελούν τελικά μια παγίδα με δόλωμα κοκαλάκια για τα τοπικά κατοικίδια. Κατ’ αρχήν η τοπική αυτοδιοίκηση όχι μονο δεν πρέπει να υποκύψει στον όρο «αντισταθμιστικά» γιατί αυτά δεν αντισταθμίζουν τίποτα άλλο παρά τις ζημίες στο περιβάλλον (που στην περίπτωση δεν αντισταθμίζονται με κανένα τίμημα) αλλά οφείλει να έχει ουσιαστικό μερίδιο στα κέρδη της δραστηριότητας -αφού φυσικά πρώτα διασφαλίσει τους όρους της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Δεν συνέβη τίποτα από τα δυο. Η ουσία είναι πως στην ΑΕΠΟ(Κ) όντως διασφαλίζονται αντισταθμιστικά οφέλη προς τον τοπικό δήμο υπό μορφή…μπάζων (θα διατίθενται στο δήμο τα περισσεύματα των εργασιών εκσκαφής για επίστρωση δρόμων κλπ !!!). Και επειδή η δημοτική αρχή καλλιέργησε ψευδώς άλλες προσδοκίες στους πολίτες επαιτεί τώρα από την εταιρεία κάποιες χορηγίες σε πολιτιστικές εκδηλώσεις και…πετρέλαιο θέρμανσης για τους δημοτικούς χώρους (και εις ανώτερα!).
Το – ομολογουμένως- εύπεπτο, όπως και για τις θέσεις εργασίας, παραμύθι για έσοδα του δημοσίου από φορολόγηση των κερδών της εταιρείας το αποδέχτηκαν ακόμα και οι δικαστές του ΣτΕ στο τελευταίο σκεπτικό τους για τη συνέχιση της αποψίλωσης του αρχέγονου δάσους στον Κάκαβο (το υδροφόρο βουνό όπου θα γίνει η πρώτη και μικρότερη -διαμέτρου 1,5 km (!)- τύπου ανοιχτού πηγαδιού εξόρυξη στην περιοχή). Να ποια είναι όμως η αλήθεια. Κατ’ αρχήν τα έσοδα από φορολόγηση κερδών θα είναι τα μοναδικά που θα έχει το ελληνικό δημόσιο αφού «τα κατάφερε» να κάνει τα μεταλλεία ιδιωτικά και να μην έχει ούτε δικαιώματα ούτε μισθώματα. Τα δικαιώματα και τα μισθώματα θα ήταν εύκολη υπόθεση είσπραξης εσόδων, πολλαπλάσιων από τους φόρους ακόμα και αν αυτοί εισπράττονταν στο ακέραιο (θα φανεί παρακάτω ότι αυτό είναι όνειρο θερινής νυκτός).
Είναι κοινό μυστικό και κάτι σαν άγραφος παγκόσμιος νόμος, οι γίγαντες της εξορυκτικής βιομηχανίας να εξαφανίζουν τα κέρδη μέσα από φορολογικούς παραδείσους και μέσα από μυστικές δικαιοδοσίες των θυγατρικών εταιρειών, όπως το Delaware των ΗΠΑ και η Ολλανδία χωρίς να παραβιάζουν κανένα νόμο (!). Αυτό συμβαίνει γιατί οι εταιρείες δεν είναι υποχρεωμένες να δημοσιεύουν όλα τους τα έσοδα, κόστη, κέρδη, φόρους και τις ποσότητες των φυσικών πόρων που χρησιμοποίησαν ή απέκτησαν, για κάθε χρονιά και για κάθε χώρα όπου δραστηριοποιούνται και άρα είναι αδύνατο αυτά να συγκριθούν με τη συμφωνία που έγινε στην κάθε χώρα. Τα κέρδη διοχετεύονται μέσα από εταιρείες-διαύλους που εδρεύουν στους φορολογικούς παραδείσους και μέσα από δαιδαλώδεις διαδικασίες. ΟΛΕΣ οι μεταλλευτικές εταιρείες που πέρασαν από τα Μεταλλεία Κασσάνδρας, είχαν την ιδιοκτησία μέσω κάποιας Ολλανδικής εταιρείας -το ίδιο και η Eldorado Gold- και πλήρωσαν ελάχιστους έως μηδενικούς φόρους.
Αυτά τα γνωρίζουν οι φωστήρες των υπουργείων. Γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται ποτέ να βρουν φορολογητέα ύλη. Πρώτον γιατί δεν έχουν σκοπό να τα «βάλουν» με τον άγραφο νόμο και τον δαίδαλο της φοροαποφυγής αφού αυτά έχουν συμφωνηθεί σαν άβατα στο ντηλ που έκαναν. Όπως ακριβώς συμβαίνει με το άβατο των φοροαπαλλαγών των εφοπλιστών. Δεύτερον γιατί ακόμα και να ήθελαν να δείξουν υπερβάλλοντα ζήλο και να βρούν φορολογητέα ύλη, έχει αποδειχθεί ακλόνητα -και με τα πράγματα να πάνε απ’ το κακό στο χειρότερο- ότι δεν είναι σε θέση να συλλάβουν τη φοροαποφυγή από (τυχαίο παράδειγμα) έναν σουβλατζή, θα τη συλλάβουν από έναν παγκόσμιο κολοσσό που δεν θέλει να πληρώσει φόρο;
Η συνέχεια της ανάρτησης θα γίνεται καθημερινά από τούς Ενεργούς πολίτες Δ.Ε. Αρναίας.
To πρώτο μέρος εδώ.
Το δεύτερο μέρος εδώ.
To τρίτο μέρος εδώ.