Άφθονο ρέει το δηλητήριο στο Λαύριο!

Σύμφωνα με τον δείκτη επικινδυνότητας για οικιστικές περιοχές, τουλάχιστον το 80% του Λαυρίου είναι ρυπασμένο με αρσενικό, κάδμιο, χρώμιο, χαλκό, νικέλιο, μόλυβδο, αντιμόνιο και ψευδάργυρο.

Από το άρθρο της Ζέτας Αγγελάτου για την ενημερωτική ημερίδα «Παίζοντας με τα βαρέα…» που έγινε την Κυριακή 3/4/2011 με θέμα τα βαρέα μέταλλα στα σχολεία του Λαυρίου, παραλείπουμε την εισαγωγή  και πάμε στην ουσία. Προτείνουμε να διαβαστεί με προσοχή από τους κατοίκους της Χαλκιδικής και ειδικά του Στρατωνίου.

…Όταν δημιουργήθηκε στο Τεχνολογικό Πάρκο Λαυρίου το εργαστήρι της μέτρησης των βαρέων μετάλλων, έγιναν κάποιες μετρήσεις του εδάφους από την κ. Μιχαηλίδου στο χώρο στον οποίο έπαιζε το παιδί της με τα χώματα και συγκεκριμένα στο νηπιαγωγείο. Οι μετρήσεις αυτές, σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο ήταν πολύ ανησυχητικές, γι’ αυτό και πραγματοποιήθηκε η συγκεκριμένη ημερίδα.

Η κ. Μιχαηλίδου ανέφερε συγκεκριμένα πως με προσωπική της πρωτοβουλία, πήραν οκτώ δείγματα από το προαύλιο του 1ου και 3ου νηπιαγωγείου πέρυσι τον Φεβρουάριο προκειμένου να γίνει ανάλυση. Τα τελικά αποτελέσματα βγήκαν τον Ιούνιο και αναρτήθηκαν τον Οκτώβριο στα σχολεία, καθώς σύμφωνα με την κ. Μιχαηλίδου τους καλοκαιρινούς μήνες που διαμεσολάβησαν δεν έγινε κάποια ενέργεια από τον τότε Δήμαρχο για την επίλυση του προβλήματος. Αλλά και οι τώρα συγκυρίες έχουν φέρει σε αδράνεια την επίλυση του. Διευκρίνισε πως στόχος της ημερίδας δεν αποτελεί η δυσφήμιση της πόλης, αλλά η προσπάθεια επούλωσης της συγκεκριμένης πληγής, μέσω της σωστής ενημέρωσης των πολιτών αλλά και της δέσμευσης των αρμόδιων φορέων για τα έργα που είναι αναγκαίο να πραγματοποιηθούν.

Πρώτος εισηγητής ήταν ο κ. Δημητριάδης Αλέξανδρος, Διευθυντής της Διεύθυνσης Γεωχημείας  και Περιβάλλοντος του ΙΓΜΕ, αναφέροντας πως είναι η δεύτερη ή τρίτη φορά που παρουσιάζονται τα συγκεκριμένα δεδομένα και καθησυχάζοντας τους παρευρισκομένους να μη θορυβηθούν. Τόνισε πως η παρέμβαση έπρεπε να έχει γίνει από το 1940, καθώς από τότε ήταν γνωστό το πρόβλημα. Δείχνοντας μάλιστα τα συγκεκριμένα δεδομένα στο εξωτερικό, οι άνθρωποι διερωτούνται για ποιο λόγο δεν έχει παρέμβει η Πολιτεία. Ανέφερε πως το πρόβλημα δημιουργήθηκε στο Λαύριο, αλλά και στη Λαυρεωτική χερσόνησο γενικότερα, καθώς η περιοχή είχε την τύχη και την ατυχία να είναι πλούσια σε μεταλλεύματα. Χαρακτήρισε μάλιστα τη Λαυρεωτική ένα απέραντο μουσείο, που θα μπορούσε να αναπτύξει ποιοτικό τουρισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Ωστόσο, το κομμάτι αυτό μένει ανεκμετάλλευτο, υποστήριξε. Να σημειωθεί ότι η ρύπανση της Λαυρεωτικής έχει ξεκινήσει 3.500 χρόνια π.Χ., όταν και ξεκίνησε η εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων.

Για την μόλυνση της περιοχής έχουν γίνει πολλές μελέτες και έχουν γραφτεί τόμοι βιβλίων. Η Λαυρεωτική χερσόνησος καλύφθηκε με 698 δείγματα σε περίπου 170 τετραγωνικά χλμ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ένα πολύ μεγάλο μέρος της περιοχής είναι ρυπασμένο με αρσενικό, κάδμιο, μόλυβδο και αντιμόνιο. Σύμφωνα με τον δείκτη επικινδυνότητας για οικιστικές περιοχές, τουλάχιστον το 80% της περιοχής είναι ρυπασμένη με αρσενικό, κάδμιο, χρώμιο, χαλκό, νικέλιο, μόλυβδο, αντιμόνιο και ψευδάργυρο. Ο αντίστοιχος μάλιστα δείκτης για τις καλλιέργειες, χαρακτηρίζει σχεδόν ολόκληρη την περιοχή απαγορευτική για καλλιέργειες.

Η μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το ΙΓΜΕ και το ΕΜΠ έδωσε τελικές προτάσεις για την αποκατάσταση του χώρου καθώς την οικονομική διάσταση. Η δειγματοληψία έγινε από το εδαφικό κάλυμμα, τη σκόνη των σπιτιών, τα μεταλλουργικά απορρίμματα, το μητρικό πέτρωμα, το υπόγειο νερό και τα φυτά. Επίσης έγινε κοκκομετρική ανάλυση των μεταλλουργικών απορριμμάτων και του εδαφικού καλύμματος και χημική ανάλυση κάθε κλάσματος. Επίσης ως δείγμα χρησιμοποιήθηκε αίμα παιδιών από την τελευταία επιδημιολογική μελέτη(1988). Οι χαρτογραφήσεις έγιναν σε κλίμακα 1:5000. Τελικός στόχος του έργου αποκατάστασης εδάφους στο δήμο Λαυρίου ήταν η δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος περιβαλλοντικού σχεδιασμού για την αποκατάσταση εδάφους στην αστική και περιαστική περιοχή του Λαυρίου και τη δημιουργία καλύτερων συνθηκών διαβίωσης για τον τοπικό πληθυσμό. Ωστόσο, σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, οι τοπικοί άρχοντες δεν υιοθέτησαν τίποτα από αυτά.

Βλέποντας κανείς το χάρτη που υποδεικνύει τα μεταλλουργικά απορρίμματα και το ρυπασμένο έδαφος του Λαυρίου, διαπιστώνει πως το μεγαλύτερο μέρος του εδάφους είναι ρυπασμένο, με απορρίμματα επίπλευσης, σκουριές και πυρίτη να κυριαρχούν σε κάποια σημεία. Σύμφωνα με το χάρτη που δείχνει τη φυσική κατάσταση του πρώτου εδαφικού καλύμματος της περιοχής, οι τιμές του μολύβδου κυμαίνονται από 1 μέχρι 1850 mg/kg πετρώματος. Πρόκειται για τα φυσιολογικά όρια που υπάρχουν στο Λαύριο και στα οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να παρέμβει. Μετά την ανθρωπογενή ρύπανση, οι τιμές του μολύβδου κυμαίνονται πλέον από 810 έως 151.579 μικρογραμμάρια μολύβδου ανά κιλό εδάφους. Το χειρότερο όμως είναι η κατανομή μολύβδου στη σκόνη των σπιτιών, καθώς αυτή εισπνέεται και εισέρχεται στον οργανισμό. Σε αυτήν την περίπτωση οι τιμές του μολύβδου κυμαίνονται από 488 έως 18.617 mg/kg σκόνης. Γι΄ αυτό  και είναι απαραίτητη η λήψη κατάλληλων μέτρων από τους κατοίκους για την προστασία της υγείας τους.

Όσον αφορά την κατανομή του αρσενικού στο εδαφικό κάλυμμα της αστικής περιοχής του Λαυρίου, οι τιμές του κυμαίνονται από 50 έως 24.000 mg/kg εδάφους. Ενώ, στο πέτρωμα οι τιμές κυμαίνονται από 0,5 έως 1.032 mg/kg πετρώματος και η οριακή τιμή που υπολογίστηκε για το έδαφος στο Λαύριο είναι μόλις 25 mg/kg εδάφους!

Επιπλέον, εμφανής είναι η ανθρωπογενής ρύπανση του εδαφικού καλύμματος και από τις τιμές του αντιμονίου, οι οποίες κυμαίνονται από 3 έως 567 mg/kg εδάφους. Ενώ, στο πέτρωμα οι τιμές κυμαίνονται από 0,5 έως 71 mg/kg πετρώματος και η οριακή τιμή υπολογίστηκε για το έδαφος του Λαυρίου στα 24 mg/kg εδάφους! Όπως προκύπτει, το 90% της περιοχής είναι ρυπασμένο με αντιμόνιο.

Στη συνέχεια, ο κ. Δημητριάδης, αφού παρουσίασε τα όρια λήψης μέτρων για το έδαφος που καθορίστηκαν για το Λαύριο, ενημέρωσε τους παρευρισκομένους πως ο δείκτης ρύπανσης, ο οποίος υπολογίστηκε για τα στοιχεία αρσενικό, βάριο, Βηρύλλιο, Κάδμιο, Χαλκό, Νικέλιο, Μόλυβδο και Ψευδάργυρο χρησιμοποιώντας τις συγκεντρώσεις των εν λόγω στοιχείων σε σχέση με τα αντίστοιχα όρια δράσης για το έδαφος του Λαυρίου, δείχνει ότι η ρύπανση κυμαίνεται από -1 έως 1.121 φορές πάνω από τα όρια λήψης μέτρων.

Όσον αφορά το επίμαχο θέμα της έκθεσης των παιδιών στους περιβαλλοντικούς ρύπους, προκύπτει πως σε μεγαλύτερο κίνδυνο εκτίθενται τα παιδιά στην Πράσινη Αλεπού (ουσιαστικά τα παιδιά που ζουν πάνω στη Σαβούρα), αλλά και σε κάποιες περιοχές κοντά στο Νυχτοχώρι, το Καβοδόκανο και τον Άγιο Αντρέα. Ωστόσο, ο κ. Δημητριάδης τόνισε πως πρόκειται απλώς για τη διαβάθμιση της έκθεσης και πως δυστυχώς όλα τα παιδιά είναι εκτεθειμένα.

Δυστυχώς, η επίπτωση της έντονης ρύπανσης στην υγεία των παιδιών είναι εμφανής. Σύμφωνα με έρευνα για την κατανομή μολύβδου στο αίμα των παιδιών, προκύπτει ότι το 90% των παιδιών έχουν συγκεντρώσεις μολύβδου μεγαλύτερες από 10 εκατομμυριοστά του γραμμαρίου μολύβδου ανά 100 χιλιοστογραμμάρια αίματος, τιμή που θεωρείται η μέγιστη αποδεκτή για τα παιδιά.

Το πραγματικό κόστος της πρότασης που μας παρουσίασε ο κ. Δημητριάδης για την πλήρη αποκατάσταση του χώρου είχε υπολογισθεί το 1999 στα 40 εκατομμύρια ευρώ. Να σημειώσουμε πως το κόστος σύμφωνα με το ΥΠΕΧΩΔΕ ήταν πέντε φορές πάνω! Γι’ αυτό και χρειάζεται, σύμφωνα με τον κ. Δημητριάδη, μια ριζική αναθεώρηση του τιμολογίου του ΥΠΕΧΩΔΕ για τα δημόσια έργα, καθώς μας κατηγορεί και η Ε.Ε. γι΄αυτό. Ο κ. Δημητριάδης έκλεισε αναφέροντας πως με στόχο την ποιότητα ζωής των κατοίκων και ιδιαίτερα των παιδιών, τα αποτελέσματα όλων των ερευνών πρέπει να χρησιμοποιηθούν για:

• Τη λήψη μέτρων,
• Τον ορθολογικό σχεδιασμό χρήσεων γης, και
• Τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.
  Διαφορετικά, πρέπει να βρεθούν άλλες εναλλακτικές λύσεις.

Στη συνέχεια, το λόγο έλαβε ο κ. Καλιαμπάκος Δημήτρης, καθηγητής της σχολής Μεταλλειολόγων Μηχανικών Ε.Μ.Π., μιλώντας για την εξυγίανση των εδαφών στο χώρο του Τ.Π.Π.Λ. (πρώην Γαλλική εταιρεία μεταλλείων Λαυρίου) ως παράδειγμα επίλυσης του προβλήματος των ρυπασμένων εδαφών στο Λαύριο. Τόνισε αρχικά πως το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί και δεν θα υπάρχει εις αεί.

Τα έργα εξυγίανσης στο Τ.Π.Π.Λ. ήταν τα ακόλουθα:

1. Αποκατάσταση των ρυπασμένων εδαφών μέσω της εκσκαφής, της μεταφοράς και της απόθεσης των ρυπασμένων αποθέσεων σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εντός του Τ.Π.Π.Λ.
2. Κατασκευή υπόγειου χώρου για την αποθήκευση επικίνδυνων αποβλήτων
3. Εξυγίανση κτιρίου Κονοφάγου
4. Εγκατάσταση περιβαλλοντικού εργαστηρίου σε χώρο του Τ.Π.Π.Λ., που θα διαμορφωθεί κατάλληλα για το σκοπό αυτό, με όλο τον απαιτούμενο, για την επαρκή λειτουργία του, εξοπλισμό.

Στόχος ήταν να μηδενιστεί ο κίνδυνος για τον άνθρωπο και να ελαχιστοποιηθεί για το περιβάλλον. Ο κ. Καλιαμπάκος περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο έγινε η αποκατάσταση των ρυπασμένων εδαφών τονίζοντας την τεράστια επιμονή που δόθηκε στα μέτρα εργασίας. Όσον αφορά το κτίριο του Κονοφάγου, πρόκειται για ένα κτίριο που περιέχει σημαντικές ποσότητες πολύ επικίνδυνων υλικών και είναι έτοιμο να καταρρεύσει. Για παράδειγμα περιέχει περίπου 9.000 kg αρσενικό! Από το Δεκέμβρη του 2008 επιμένουν με συνεχείς παρεμβάσεις πως πρέπει να βρεθεί λύση στο πρόβλημα. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τον κ. Καλιαμπάκο, υπάρχει δέσμευση ότι μέσα σε 10 μέρες θα υπάρξει χρηματοδότηση για την εξυγίανση του κτιρίου. Εξήγησε στη συνέχεια πως τα επικίνδυνα αυτά υλικά έχει προβλεφθεί να μεταφερθούν στο ειδικά κατασκευασμένο υπόγειο συγκρότημα αποθήκευσης επικίνδυνων αποβλήτων, που αποτελεί μάλιστα τον ίσως πιο ασφαλή χώρο στην Ελλάδα.

Τέλος, ο κ. Καλιαμπάκος αναφέρθηκε στα συμπεράσματα που βγάζει ο ίδιος. Συγκεκριμένα, υποστήριξε ότι στο Λαύριο υπάρχει ένα γνωστό πρόβλημα ρύπανσης το οποίο είναι διαχειρίσιμο. Η πλήρης και συνεχής ενημέρωση του κοινού είναι το πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ενώ απαιτείται ένα συνολικό σχέδιο δράσης με προτεραιότητες και ιεράρχηση. Χρειάζεται επίσης συστηματική επιστημονική τεκμηρίωση των προβλημάτων και χρήση τεχνολογιών αιχμής και πάνω απ’ όλα ενότητα και επιμονή στην διεκδίκηση των λύσεων.

Αμέσως μετά, ο κ. Πρωτονοτάριος Βασίλης, Δρ. Χημικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., μίλησε για τις πρόσφατες μετρήσεις για βαρέα μέταλλα στα προαύλια των 1ο και 3ο νηπιαγωγείων Λαυρίου. Μας ενημέρωσε πως οι μετρήσεις στα σχολεία έγιναν ύστερα από πρωτοβουλία των γονέων. Έγινε λήψη 8 αποκλειστικά επιφανειακών δειγμάτων από το προσωπικό του εργαστηρίου και η διεξαγωγή των χημικών αναλύσεων έγινε αφιλοκερδώς. Ο κ. Πρωνοτάριος παρουσίασε τα αποτελέσματα αυτά, τονίζοντας πως υπάρχει μια πολύ μεγάλη διαφοροποίηση στις συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων και των λοιπών τοξικών στοιχείων σε σχέση με τη θέση 1 και τις υπόλοιπες θέσεις. Οι συγκεντρώσεις στη θέση 1, δηλαδή την περιοχή του Φοίνικα, παραπέμπουν σχεδόν σε καθαρή σκουριά. Δε βλέπουμε την ίδια εικόνα και στις υπόλοιπες θέσεις, σύμφωνα με τα αποτελέσματα. Αυτό όμως δε σημαίνει πως τα υπόλοιπα νούμερα δεν είναι ανησυχητικά, διευκρίνισε. Παρατηρείται λοιπόν υπέρβαση ακόμη και των πιο ελαστικών ορίων όσον αφορά τη συγκέντρωση των βαρέων μετάλλων.

Συμπεραίνοντας, ανέφερε πως το αποτέλεσμα ήταν σχετικά αναμενόμενο με βάση την εμπειρία του Εργαστηρίου σε αναλύσεις εδαφών Λαυρεωτικής και τις μελέτες του Ε.Μ.Π. και του ΙΓΜΕ. Τόνισε επιπλέον πως υπάρχει ανάγκη για συλλογή περισσότερων στοιχείων καθώς η έρευνά τους δεν ήταν ολοκληρωμένη. Αφορούσε μονάχα τα δύο νηπιαγωγεία και αποτελεί ένδειξη για τη ρύπανση στα σχολεία. Τέλος, πρότεινε:

• Πολιτική απόφαση για ολοκληρωμένη διαχείριση του προβλήματος.
• Συλλογή πληροφοριών για προέλευση χώματος.
• Συστηματική δειγματοληψία από σχολεία του Λαυρίου.
• Πλήρεις χημικές και ορυκτολογικές αναλύσεις εδαφών.
• Ταυτοποίηση ρύπανσης.
• Ανάπτυξη μοντέλων εκτίμησης επικινδυνότητας για ποσοτικοποίηση κινδύνου.
• Μελέτη αποκατάστασης εξειδικευμένη για κάθε εξεταζόμενο χώρο.

Εν συνεχεία, για τις συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό από την έκθεσή του σε βαρέα μέταλλα και την αντιμετώπισή τους μίλησαν ο κ. Μακρόπουλος Βασίλειος, καθηγητής επαγγελματικής και βιομηχανικής υγιεινής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας και ο κ. Αθανασέλης Σωτήρης, αναπληρωτής καθηγητής τοξικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο κ. Μακρόπουλος μιλώντας για το αρσενικό, ανέφερε πως βρίσκεται στο έδαφος σε τρισθενείς και πεντασθενείς ανόργανες ενώσεις, συνήθως σε μεταλλεύματα που περιέχουν κάδμιο, χαλκό και μόλυβδο. Η μέση συγκέντρωση στο έδαφος είναι από 0,1 έως 20mg/kg εδάφους και σε επιβαρυμένα εδάφη έχουν μετρηθεί 80mg/kg. Στην ατμόσφαιρα μη επιβαρυμένων περιοχών, οι συγκεντρώσεις αρσενικού είναι περίπου 1ng/m3 . Στην ατμόσφαιρα των πόλεων κυμαίνεται από 1 έως 20ng/m3 . Σε πόλεις που γειτνιάζουν σε εργοστάσια καύσης άνθρακα, οι συγκεντρώσεις ανεβαίνουν έως και 0,5μg/m3  , ενώ πλησίον μεταλλουργικών βιομηχανιών χαλκού και μολύβδου οι συγκεντρώσεις φτάνουν από 0,5 έως 5ng/m3 .

Η επιβάρυνση του γενικού πληθυσμού, όπως μας ανέφερε ο κ. Μακρόπουλος, είναι 92,8% μέσω της διατροφής. Ειδικότερα, σχεδόν 90% από την κατανάλωση ψαριών και οστρακοειδών επειδή έχουν την τάση να συγκεντρώνουν οργανικές μορφές αρσενικού. Ωστόσο, οι μορφές αυτές είναι μη τοξικές και δεν μας ενδιαφέρουν. Επιπλέον, το  7% από το νερό, το 0,2 από την ατμόσφαιρα και 0,01 από το έδαφος. Οι συγκεντρώσεις ανόργανων, δηλαδή τοξικών ενώσεων, στο χώμα που έχουν πρόσβαση τα παιδιά, είναι πολύ σημαντικές, τόνισε.

Όσον αφορά τις επιπτώσεις στην υγεία, η χρόνια υψηλή έκθεση αρσενικού μπορεί να προκαλέσει καρκίνο του δέρματος, του πνεύμονα, του ήπατος, της ουροδόχου κύστης και των νεφρών, ενώ η χρόνια έκθεση σε υψηλές δόσεις σχετίζεται λόγω της ικανότητας των ενώσεων του αρσενικού να διαπερνούν τον πλακούντα με πρόωρες αποβολές. Υπάρχουν ενδείξεις που σχετίζουν την έκθεση σε ανόργανες ενώσεις αρσενικού με την εμφάνιση υπεκεράτωσης στο δέρμα, διαταραχές χρωματισμού, υπέρτασης, καρδιαγγειακών νοσημάτων, περιφερειακή αγγειοπάθεια και διαβήτη.

Κλείνοντας, ο κ Μακρόπουλος υποστήριξε πως για την αντιμετώπιση, πρέπει να γίνουν προσπάθειες απομάκρυνσης του αρσενικού από το έδαφος, τους παιδικούς σταθμούς και τα σχολεία ή εναλλακτικά κάλυψη του εδάφους με στόχο τη μείωση έκθεσης των παιδιών σε ανόργανες μορφές αρσενικού, λόγω κατάποσης εδάφους ή εισπνεόμενης σκόνης. Επιπλέον, βιολογική παρακολούθηση σε τακτά διαστήματα των συγκεντρώσεων αρσενικού στα ούρα.

Τελευταίο ακούσαμε τον κ. Αθανασέλη Σωτήρη, ο οποίος μίλησε για τον μόλυβδο κάνοντας αρχικά έναν διαχωρισμό ανάμεσα στην βλαπτικότητα(τοξικότητα) και στην επικινδυνότητα. Στην πρώτη περίπτωση πρόκειται για την ικανότητα ενός φυσικού ή χημικού παράγοντα να προκαλεί βλάβη της υγείας ή θάνατο, ενώ στη δεύτερη για την πιθανότητα ένας φυσικός ή χημικός παράγοντας να εκδηλώσει τη βλαπτικότητά του κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες. Στόχος λοιπόν είναι η δημιουργία τέτοιων συνθηκών, που όσο τοξικό και αν είναι το μέταλλο, οι επιπτώσεις για την υγεία θα είναι ελάχιστες, τόνισε.

Όσον αφορά το που ανευρίσκεται ο μόλυβδος στο περιβάλλον, ενημέρωσε το κοινό πως εντοπίζεται στην αποδόμηση χρωμάτων μολύβδου, στη βενζίνη με τετρααιθυλιούχο μόλυβδο, στις εργασίες κατεργασίας μολύβδου, καθώς επίσης και στα ορυχεία ή χυτήρια μολύβδου. Ο πληθυσμός εκτίθεται στο μόλυβδο μέσω του ρυπασμένου αέρα, του εδάφους, του νερού, των τροφίμων και των ποτών. Ακόμη μέσω επαγγελματικών ή και μη επαγγελματικών δραστηριοτήτων, όπως το κάπνισμα, η ζωγραφική και το ψάρεμα.

Όσον αφορά την τύχη του μόλυβδου, ο περισσότερος αποβάλλεται από τον οργανισμό. Τα παιδιά και οι έγκυες είναι αυτοί που απορροφούν περισσότερη ποσότητα, ενώ ο απορροφηθείς μόλυβδος κατανέμεται στον οργανισμό και αποθηκεύεται κυρίως στα οστά και στα ερυθρά αιμοσφαίρια. Το σωματικό φορτίο του μολύβδου αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας και ο χρόνος ημίσειας ζωής του αποθηκευθέντος μολύβδου στα οστά είναι τα 20 χρόνια.

Ο μόλυβδος ευθύνεται για την πρόκληση αναιμίας, νεφρικής ανεπάρκειας και μειωμένης γονιμότητας, καθώς επίσης μπορεί να επηρεάσει και το νευρικό σύστημα. Να σημειωθεί ότι οι φυσιολογικές – αποδεκτές συγκεντρώσεις αίματος στο αίμα έγκειται στα 10μg/dl. Στα 15 μg/dl έχουμε αυξημένη έκθεση, στα 25 μg/dl σημαντική έκθεση, ενώ στα 40 μg/dl επικίνδυνη έκθεση και εμφάνιση συμπτωμάτων, όπως μας ενημέρωσε ο κ. Αθανασέλης.

ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΜΙΛΗΤΕΣ

1. Καθάρισμα του σπιτιού με ηλεκτρική σκούπα ή σφουγγάρισμα και όχι με τον παραδοσιακό τρόπο.
2. Να μην τινάζονται τα χαλιά.
3. Παπούτσια και ρυπασμένα ρούχα εκτός σπιτιού.
4. Να μην γίνεται το ξεσκόνισμα με το φτερό, αλλά με ελαφρώς βρεγμένο πανί.
5. Να σκεπάζεται πάντοτε το φαγητό.
6. Καλό πλύσιμο φρούτων και λαχανικών.
7. Αποφυγή γαλακτοκομικών προϊόντων της περιοχής.
8. Τα παιδιά δεν πρέπει να παίζουν με το χώμα και τα υλικά στις παραλίες, γιατί εκτός από την εισπνοή, τα τοξικά στοιχεία μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό τους με κατάποση, λόγω της συνήθειάς τους να βάζουν τα χέρια τους στο στόμα, καθώς και μέσω του δέρματος.
9. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να πλένουν συχνά τα χέρια τους.
10. Συχνό πλύσιμο παιδικών ρούχων.
11. Συχνό πλύσιμο και βούρτσισμα κατοικίδιων εκτός σπιτιού.
12. Κάλυψη εδάφους με γκαζόν.

Στη συνέχεια, ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση, κατά τη διάρκεια της οποίας οι εισηγητές τέθηκαν στη διαθεσιμότητα των παρευρισκομένων για οποιαδήποτε ερώτηση.