Έχει συμβόλαιο η Ελληνικός Χρυσός με την Οutotec για την κατασκευή του εργοστασίου πυρομεταλλουργίας Μαντέμ Λάκκου;

Aυτό είναι στοιχείο που μπορεί και θα έπρεπε ΑΜΕΣΑ να το απαιτήσει να προσκομιστεί το ΥΠΑΠΕΝ ερχόμενο σε επαφή απευθείας με την Οutotec, την εταιρεία κάτοχο της τεχνολογίας (know how) flash smelting. Έτσι θα λυθεί κάθε αμφιβολία, όχι μόνο για το αν λέει την αλήθεια η Ελληνικός Χρυσός ή εμείς οι «κακοί» που την καταγγέλλουμε για απάτη. Αλλά, και κύρια, θα ξεκαθαριστεί ότι η εταιρεία καθόλου δε σέβεται το συμβόλαιο με το Ελληνικό Κράτος, που έχει κυρωθεί με νόμο και δεσμεύει και την εταιρεία και το κράτος. Και θα αποκαλυφθεί ποια είναι πραγματικά η εταιρεία που κάποιοι της εμπιστεύθηκαν το μέλλον της Χαλκιδικής και την αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου.

Εμπλουτισμός στις Σκουριές… Και πού είναι το flash smelting;

Από το site της Outotec δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι τέτοιο. H Outotec είναι μια ιδιαίτερα εξωστρεφής εταιρεία που ανακοινώνει κάθε επιχειρηματική συμφωνία και κάθε σημαντικό νέο συμβόλαιο για παροχή τεχνολογίας και υπηρεσιών. Γνωρίζουμε, επειδη το έχει ανακοινώσει η Outotec, ότι έχει με την Hellas Gold συμβόλαιο παροχής τεχνογνωσίας και εξοπλισμού για το εργοστάσιο εμπλουτισμού των Σκουριών (δείτε παρακάτω). Για τη μεταλλουργία flash smelting δεν υπάρχει καμία αναφορά. Ένα τέτοιας κλίμακας συμβόλαιο νέας βιομηχανικής εφαρμογής της πολυδιαφημισμένης της μεθόδου εντός ΕΕ, κάπου θα έπρεπε να εμφανίζεται. Δεν είναι πουθενά γιατί δεν υφίσταται ούτε σχεδιάζεται νέα βιομηχανική εφαρμογή.

Ο λόγος? Το flash smelting αρσενοπυρίτη δεν βρίσκεται ακόμα στο στάδιο ανάπτυξης βιομηχανικής κλίμακας, όπως αναληθώς και χωρίς ντροπή και σεβασμό προς τον Έλληνα πολίτη και το κράτος ισχυρίζεται εντός Ελλάδας και μόνο η Ελληνικός Χρυσός. Βρίσκεται στο στάδιο της μικρής εργαστηριακής κλίμακας, της οποίας τα αποτελέσματα δεν είναι σήμερα ανακοινώσιμα. Πρέπει να λυθεί πρώτα σωρεία προβλημάτων με καινοτομίες. Οι καινοτομίες στη συνέχεια να κατοχυρωθούν εμπορικά με διπλώματα ευρεσιτεχνίας και, αφού κατοχυρωθούν, να ανακοινωθούν στη διεθνή επιστημονική και βιομηχανική κοινότητα, δηλ. σε διεθνή ειδικά τεχνολογικά-επιστημονικά συνέδρια και περιοδικά. Συνεπώς, σε αυτό μας είπε αλήθεια ο κ. Δημητριάδης της Ελληνικός Χρυσός: «Τα αποτελέσματα είναι απόρρητα» [1]. Εκ του ασφαλούς φυσικά, γιατί νόμιζε ότι μιλούσε σε «ιθαγενείς» που δεν γνώριζαν την παραπάνω διαδικασία…

Τα “απόρρητα” αποτελέσματα

Υπάρχει βέβαια κι ένας ακόμα σοβαρότερος λόγος που η Ελληνικός Χρυσός κράτησε τα αποτελέσματα των δοκιμών που έκανε για λογαριασμό της η Outotec σαν επτασφράγιστο μυστικό, τόσο «απόρρητα» και «εμπιστευτικά» που δεν υποβλήθηκαν μέχρι το Δεκέμβριο 2014 ούτε στην αρμόδια υπηρεσία, η οποία τα ζητούσε επιμόνως από το 2006 που υποβλήθηκαν τα προκαταρκτικά με την προμελέτη του Επενδυτικού Σχεδίου …

Σε δημοσιευμένη στις 14.7.2011 Τεχνική Έκθεση της μητρικής εταιρείας (της European Goldfields τότε), η μητρική δηλώνει καθαρά ότι η Ελληνικός Χρυσός ανέθεσε στην Outotec να αναπτύξει μια μεταλλουργική διαδικασία που να φτάνει ΜΟΝΟ μέχρι την παραγωγή ενός εμπορεύσιμου χρυσοφόρου συμπυκνώματος (της μάτας) και όχι καθαρών μετάλλων [2]. Και αυτό η Ελληνικός Χρυσός δεν μπορούσε να ρισκάρει να αποκαλυφθεί παρά μόνο ΜΕΤΑ την περιβαλλοντική αδειοδότηση γιατί είναι αντίθετο  προς το βασικό όρο της σύμβασης με το Ελληνικό Κράτος αλλά και προς την ΚΥΑ ΕΠΟ που έλαβε. ΑΝ ΦΥΣΙΚΑ γινόταν ποτέ η αποκάλυψη, γιατί η εταιρεία πάντα ποντάριζε στην κάλυψη και τη συγκάλυψη από τις υπηρεσίες του Υπουργείου, με τις ευλογίες της προηγούμενης πολιτικής ηγεσίας.

Στάθηκαν όμως πολλαπλά άτυχοι σε διάφορες συγκυρίες με τελευταία την πρόσφατη αλλαγή ηγεσίας. Και τώρα που έχει έρθει η ώρα της έγκρισης ή μη της τεχνικής μελέτης της μεταλλουργίας, η εταιρεία έχει όλα τα μάτια στραμμένα πάνω της και είναι υποχρεωμένη να εκθέσει όλα της τα στοιχεία υπό το φώς της δημοσιότητας και όχι το σκοτάδι της συγκάλυψης.

“Οποιος έχει τα κότσια να την εγκρίνει”

Σε ραδιοφωνική συνέντευξή του στις 13.2.2015 [3], ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικός Χρυσός κ. Θεοδωρακόπουλος δήλωσε ότι «η μελέτη μας έχει υποβληθεί από το Δεκέμβριο» και «όποιος έχει τα κότσια να την εγκρίνει». Συμπλήρωσε βέβαια ότι «τη μέθοδο δεν την αλλάξαμε και δεν μπορούμε να την αλλάξουμε» και εδώ του αναγνωρίζουμε ότι λέει αλήθεια, όπως κάναμε με τον συνάδελφό του παραπάνω. Η εταιρεία δεν μπορεί να βελτιώσει τη μέθοδο, όχι μόνο διότι δεν προτίθεται να ασχοληθεί με θεωρητικά θέματα, αλλά και κύρια διότι η εφαρμογή του flash smelting, όπως ακριβώς περιγράφεται στη ΜΠΕ, αποτελεί βασικό και απαράβατο όρο της χορήγησης της ΑΕΠΟ του 2011. Αν πειραχθεί το flash smelting κατά το ελάχιστο επιβάλλεται:

1. αναθεώρηση του επενδυτικού σχεδίου
2. νέα διαδικασία για την τροποποίηση των περιβαλλοντικών όρων,

Γι αυτό λέμε και ξαναλέμε ότι η ΑΕΠΟ μετά την αποκάλυψη της απάτης του flash smelting δεν ισχύει και πρέπει να ανακληθεί.

Για να επανέλθουμε στην πραγματικότητα και στην κάτοχο της τεχνογνωσίας Outotec, πρόσφατα το συμβόλαιο ύψους 250 εκατ. ευρώ που εξασφάλισε για τον εσυγχρονισμό της παλιάς μεταλλουργίας χαλκού RTB Bor στη γειτονική μας Σερβία με εγκατάσταση καμίνου flash smelting στη θέση της καμίνου τήξης χαλκού παλιάς τεχνολογίας, ανακοινώθηκε με δελτίο τύπου και παρουσιάστηκε εκτενώς στο Newsletter της “SMELTING NEWS” (εικόνα αριστερά).

Close, colonel, but no cigar

Mια αναζήτηση στο site της Outotec με τον όρο “Greece” ή «Hellas Gold» αποδίδει μόνο ένα δελτίο τύπου του 2007 [4], σχετικά με συμβόλαιο με την Ελληνικός Χρυσός ύψους 30 εκατ. ευρώ παροχής τεχνογνωσίας για την κατασκευή του εργοστασίου εμπλουτισμού χαλκού-χρυσού στις Σκουριές. Και μόνο αυτό. Δεν υπάρχει καμμία αναφορά στο υποτιθέμενο μεγάλο έργο του συγκροτήματος μεταλλουργίας, παραγωγής θειϊκού οξέος και συναφών εγκαταστάσεων, που θα ήταν της τάξης των 400 εκατ. ευρώ (διπλάσια σχεδόν αξία από το Bor γιατί περιέχει επιπλέον του καμινιού flash smelting τη διαχείριση αρσενικού και το ραφινάρισμα των μετάλλων). Επιπλέον, η Οutotec θα είχε κάθε λόγο όχι απλά να το διαφημίσει αλλά πραγματικά να το πανηγυρίσει γιατί θα ήταν ένα μεγάλο βήμα μπροστά στον ανταγωνισμό τεχνολογιών, μία πραγματική επανάσταση στον τομέα της βιομηχανικής αξιοποίησης των αρσενικούχων συμπυκνωμάτων χαλκού και ταυτόχρονα της βιομηχανικής αξιοποίησης χωρίς κυάνωση των δυσκατέργαστων χρυσοφόρων συμπυκνωμάτων αρσενοπυρίτη.

Close, colonel, but no cigar Mr Wright, σας λέμε χαριτολογώντας όπως έλεγαν σε όσους έχαναν το βραβείο-πούρο στις αμερικάνικες εμποροπανηγύρεις του περασμένου αιώνα.

Θα ήταν αναμενόμενο δηλαδή ότι η εταιρεία που θα ανέπτυσσε μια ΝΕΑ μέθοδο πυρομεταλλουργίας που θα έλυνε το τεράστιο πρόβλημα του αρσενικού στη βιομηχανία χαλκού [5] και του κυανίου στη βιομηχανία χρυσού, θα το πατεντάριζε και μετά θα το ανακοίνωνε θριαμβευτικά σε δημοσιεύσεις και επιστημονικά συνέδρια και θα απολάμβανε τα τεχνολογικά πρωτεία και τα οικονομικά οφέλη. Μια τέτοια μέθοδο όλες οι εταιρείες χαλκού του κόσμου που παράγουν «βρώμικα» συμπυκνώματα (με υψηλές συγκεντρώσεις αρσενικού >1%) και δεν μπορούν να τα διαθέσουν στα διπλανά από τα δικά τους μεταλλεία εργοστάσια flash smelting (όπως το Chelopech που αντί να τροφοδοτεί το Πίρντοπ* αναγκάζεται να στέλνει το συμπύκνωμα στη Ναμίμπια [6]) θα έτρεχαν να τη χρησιμοποιήσουν αντί να εξετάζουν αμφίβολες ιστορίες όπως τη θεωρητική μετάβαση από την πυρομεταλλουργία στην υδρομεταλλουργία, που αχρηστεύει τον τεράστιο εγκατεστημένο εξοπλισμό δίπλα τους.

Γι’ αυτό και η Οutotec κρατάει αποστάσεις ασφαλείας από τα καμώματα της πελάτισσάς της στην Ελλάδα δηλώνοντας καθαρά τι έχει κάνει: μόνο μικρής κλίμακας δοκιμές που δεν καταλήγουν σε καθαρά μέταλλα αλλά σε ένα χρυσοφόρο συμπύκνωμα…

* Για το Υπουργείο εδώ προκύπτει και ένα άλλο ενδιαφέρον ερώτημα που μπορεί να απευθύνει στην εταιρεία Aurubis που λειτουργεί 3 εργοστάσια flash smelting σε Eυρωπαϊκό έδαφος (Αμβούργο, Ολέν και Πίρντοπ):

“Θα δεχόσαστε συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη Ολυμπιάδας στην τροφοδοσία των εργοστασίων σας και αν ναι, ποια θα ήταν η μέγιστη ποσότητα που θα μπορούσατε να απορροφήσετε? Επίσης, ποιες τεχνολογίες διαχείρισης αρσενικού χρησιμοποιούν τα εργοστάσιά σας?”

Πολύ ενδιαφέρουσα θα είναι η απάντηση!

Η Οutotec αφαιρεί το αρσενικό από το συμπύκνωμα πριν την ακαριαία τήξη. Κάτι ξέρει

Mεταλλουργία για την Hellas Gold δεν βρήκαμε στο site της Outotec, ανακαλύψαμε όμως κάτι άλλο ενδιαφέρον: την Outotec® Partial Roasting Process [7]. Μια νέα τεχνολογία μερικής φρύξης για την αφαίρεση του αρσενικού και άλλων ακαθαρσιών από συμπυκνώματα χαλκού και χρυσού  πριν την τελική κύρια πυρομεταλλουργική τους επεξεργασία. Η πρώτη τέτοια εγκατάσταση κατασκευάστηκε για το μεταλλείο Ministro Hales της Codelco στη Χιλή και όπως ήδη γράψαμε (στο [5]), δεν στέφθηκε από ιδιαίτερη επιτυχία…

Η Οutotec βέβαια γνωρίζει καλά τη μεταλλουργική βιομηχανία και γνωρίζει ότι η περιεκτικότητα των συμπυκνωμάτων σε αρσενικό πρέπει να μειωθεί σε αποδεκτά επίπεδα (συνήθως κάτω του 0,5%) για να γίνει δυνατή η πυρομεταλλουργική επεξεργασία του flash smelting. Οι πειραματισμοί είναι θεμιτοί αλλά θα έβαζε άραγε η Οutotec το όνομά της και τη φήμη της σε κίνδυνο με μια βιομηχανική  εφαρμογή του flash smelting σε συμπυκνωματα με 11% αρσενικό;

Μάλλον δύσκολα. Ποιος δυσφημεί ποιόν λοιπόν? Όποιος έχει τα κότσια να το απαντήσει.

____________

Αναφορές:

[1] «Εμπιστευτικά τα στοιχεία για το flash smelting. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να τα αποκαλύψουμε»!

[2] Πώς η κάτοχος της τεχνολογίας flash smelting διαψεύδει και «αδειάζει» την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ

[3] Μιχάλης Θεοδωρακόπουλος, διευθύνων σύμβουλος «Ελληνικός Χρυσός»

[4] Outotec to deliver concentrator technology for Hellas Gold in Greece

[5] Tο πρόβλημα του αρσενικού στη μεταλλουργία χαλκού. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ το «έλυσε» με απάτη

[6] Πίρντοπ, Βουλγαρία: πώς η μεταλλουργία χαλκού δηλητηρίασε μια πόλη

[7] Outotec launches a new partial roasting process to purify contaminated copper and gold concentrates