“Συκοφαντικό” χαρακτηρίζει η εταιρεία Ελληνικός Χρυσός το άρθρο μας “Η Ελληνικός Χρυσός είχε εκτρέψει το ρέμα που έπνιξε την Ολυμπιάδα“, ενώ παράλληλα το επιβεβαιώνει. Το ρέμα Μπασδέκη που έπνιξε στη λάσπη την Ολυμπιάδα την Παρασκευή 22/11 έχει υποστεί εκτροπή από την εταιρεία που εκμεταλλεύεται τα μεταλλεία – την ΑΕΕΧΠΛ στο παρελθόν και την Ελληνικός Χρυσός πιο πρόσφατα. Η εικόνα κάτω, όπου φαίνεται το ρέμα Μπασδέκη με τον οικισμό της Ολυμπιάδας στο βάθος, προέρχεται από τον “Απολογισμό Βιώσιμης Ανάπτυξης 2017” της Ελληνικός Χρυσός:
Στην ανακοίνωσή της η εταιρεία λέει τα εξής:
“Σε συνέχεια δημοσιευμάτων που στοχοποιούν με τρόπο συκοφαντικό την εταιρεία, διασπείροντας ανυπόστατους ισχυρισμούς περί σύνδεσης της εκτροπής του ρέματος Μπασδέκη με την έκταση που έλαβαν τα πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή της Ολυμπιάδας, η Ελληνικός Χρυσός κρίνει απαραίτητο να προβεί σε μια σειρά διευκρινίσεων.
Έργο εκτροπής του ρέματος Μπασδέκη είχε πραγματοποιηθεί στο παρελθόν, και συγκεκριμένα την περίοδο 1982-1983, καθώς σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων τα νερά της βροχής, καθώς και εκείνα του χειμάρρου Μπασδέκη, διείσδυαν στα υπόγεια μεταλλευτικά έργα, θέτοντας σε σοβαρό κίνδυνο την ασφάλεια των στοών και των εργαζομένων σε αυτές.
Ωστόσο, τα ιδιαιτέρως έντονα πλημμυρικά φαινόμενα της περιόδου 2000 – 2014 επέφεραν ολοσχερή καταστροφή του προϋπάρχοντος έργου εκτροπής. Συνεπώς, η μελέτη που εκπόνησε και το συνακόλουθο έργο που υλοποίησε η Ελληνικός Χρυσός, αποσκοπούσε στην αποκατάσταση και αναβάθμιση ενός απαραίτητου, πλην κατεστραμμένου τότε, έργου εκτροπής του χειμάρρου, σε εφαρμογή των περιβαλλοντικών όρων δ1.18, δ1.24 και δ2.30 της ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/2011.
Το εν λόγω έργο δεν είναι απαραίτητο μόνο για την ασφάλεια των εργαζομένων στις υπόγειες μεταλλευτικές εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός στην Ολυμπιάδα, αλλά και για την συνολική βέλτιστη διαχείριση των επιφανειακών υδάτων στην περιοχή και τη μεγιστοποίηση του διαθέσιμου καθαρού νερού.
Σε ό,τι αφορά τους ψευδείς και παραπλανητικούς για την κοινή γνώμη ισχυρισμούς ότι το έργο της εκτροπής του ρέματος Μπασδέκη συνδέεται με σχέση αιτίου-αποτελέσματος με τις πρόσφατες πλημμύρες στην Ολυμπιάδα, σκόπιμο είναι να προστεθεί στα όσα εκτίθενται παραπάνω, η παρατήρηση ότι το έργο απέχει πάνω από 3 χιλιόμετρα από τον οικισμό της Ολυμπιάδας, ενώ η πλημμύρα έλαβε χώρα χαμηλά στον οικισμό, πλησίον της θάλασσας, λόγω των φερτών υλικών που παρέσυρε η έντονη βροχόπτωση.
Μάλιστα, το ίδιο το έργο συνέβαλε στη συγκράτηση φερτών υλικών που θα μπορούσαν να έχουν καταλήξει στον οικισμό επιδεινώνοντας περαιτέρω την κατάσταση. Άλλωστε, η σφοδρότητα των φαινομένων ήταν τέτοια που υπερίσχυσε κάθε ανθρώπινης παρέμβασης.
Εκφράζουμε τη βαθιά λύπη μας που ακόμα και στην ύστατη στιγμή που μια ολόκληρη περιοχή παραδόθηκε στο έλεος μιας πρωτοφανούς κακοκαιρίας που ξεπέρασε τις ανθρώπινες δυνάμεις κατά την αντιμετώπισή της, ορισμένοι βρίσκουν την ευκαιρία να καπηλευτούν την καταστροφή που έπληξε τις ζωές των κατοίκων της ΒΑ Χαλκιδικής, αρνούμενοι με παιδαριώδη τρόπο την ανάγκη για ενότητα, κοινή προσπάθεια και μόχθο για να επιστρέψουμε στην ομαλότητα.”
Ας κάνουμε κι εμείς με τη σειρά μας μερικές διευκρινίσεων:
1. Το ότι πολλές καταστροφικές πλημμύρες είτε προκαλούνται είτε οι επιπτώσεις τους μεγεθύνονται από τις ανθρώπινες επεμβάσεις στις κοίτες των χειμάρρων δεν χρειάζεται ανάλυση. Είναι φαινόμενο που βλέπουμε με αυξάνόμενη συχνότητα τα τελευταία χρόνια. Το ρέμα Μπασδέκη δεν μπαζώθηκε για να γίνει σπίτια – το αντίθετο μάλιστα: μετά τα προηγούμενα πλημμυρικά επεισόδια, το κάτω τμήμα της κοίτης του διαπλατύνθηκε, ευθυγραμμίστηκε και σταθεροποιήθηκε με ζαρζανέτια, ώστε να μη “φρακάρει” εύκολα από φερτά υλικά. Στο συγκεκριμένο ρέμα υπάρχει μόνο μία – αλλά σοβαρή – επέμβαση, η εκτροπή της κοίτης στο ανώτερο τμήμα του από τη μεταλλευτική εταιρεία. Και η Ελληνικός Χρυσός έχει την απαίτηση να μην εξεταστεί η πιθανή ευθύνη της στην ένταση του πλημμυρικού φαινομένου;
2. Δεν εξετάζουμε το αν ήταν απαραίτητο το έργο ή όχι, αλλά το αν ήταν σωστά κατασκευασμένο και επαρκές για μια βροχόπτωση που ήταν έντονη μεν αλλά όχι ιδιαίτερα ακραία. Η εταιρεία έχει την υποχρέωση να προστατεύσει όχι μόνο τις εγκαταστάσεις της αλλά και τον οικισμό που βρίσκεται στην πορεία του ρέματος. Αυτού του είδους τα έργα – εκτροπή του νερού με αύλακες – συχνά έχουν σαν αποτέλεσμα να στέλνουν τα νερά στα κατάντι, δηλαδή προς τον οικισμό, με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα, άρα καταστροφική δύναμη. Αυτό ήταν το ερώτημα που θέσαμε, για να απαντηθεί από τις αρμόδιες αρχές: “Μήπως η εκτροπή του ρέματος Μπασδέκη ήταν ένα έργο «με καλό σκοπό» – την προστασία των επιφανειακών υδάτων και των μεταλλευτικών εγκαταστάσεων – αλλά τραγικά αποτελέσματα;”. Πού την είδε τη “συκοφαντία” η Ελληνικός Χρυσός;
3. Ο ισχυρισμός ότι “το έργο απέχει πάνω από 3 χιλιόμετρα από τον οικισμό της Ολυμπιάδας” και άρα – υπονοείται – δεν ευθύνεται για το πλημμυρικό φαινόμενο, είναι επιεικώς αστείος. Το γεγονός ότι τα ορμητικά νερά παρέσυραν τα κοντέινερ από τις εγκαταστάσεις της Ελληνικός Χρυσός δείχνει ότι σε εκείνο το σημείο, περίπου 1,5 χιλιόμετρο πριν από τον επαρχιακό δρόμο Σταυρού-Ολυμπιάδας, το ρέμα/χείμαρρος είχε ήδη ξεφύγει από την κοίτη του. Διαφορετικά, ας εξηγήσει η εταιρεία πώς βρέθηκε το κοντέινερ της να κολυμπάει στα νερά 500 μέτρα χαμηλότερα.
Εν τέλει για το ότι το έργο της εκτροπής του ρέματος δεν ευθύνεται για την πλημμύρα στην Ολυμπιάδα, δεν παρέχεται κάποια απόδειξη πέραν της διαβεβαίωσης της ίδιας της εταιρείας. Με δεδομένο το κακό περιβαλλοντικό μητρώο της Ελληνικός Χρυσός, διατηρούμε τις επιφυλάξεις μας.