Όπως ανακοινώθηκε χθες, μετά από 12 μέρες μαζικών και αιματοβαμμένων κινητοποιήσεων, η κυβέρνηση του Εκουαδόρ υπαναχώρησε σε σχέση με τις τιμές των καυσίμων και συμφώνησε να ξεκινήσει διάλογο με τις οργανώσεις των ιθαγενών. Aλλά σε αντίθεση με τις αναφορές των μέσων ενημέρωσης που παρουσίαζαν τις κινητοποιήσεις μόνο ως αντίδραση στην αύξηση των τιμών των καυσίμων, οι ιθαγενικές οργανώσεις από όλη τη χώρα είχαν κάνει σαφές ότι αυτό ήταν απλώς η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Το “paquetazo” (χοντρό πακέτο) του ΔΝΤ περιλαμβάνει επίσης μεταρρυθμίσεις στα εργασιακά που υποβαθμίζουν σοβαρά την προστασία των εργαζομένων, ισοπέδωση των μισθών προς στα κάτω και προώθηση εξορυκτικών έργων μεγάλης κλίμακας (μέταλλα, πετρέλαιο, φυσικό αέριο). Τα αιτήματα των κινητοποιήσεων, όπως διατυπώθηκαν στις 10 Οκτωβρίου από τη Συνομοσπονδία Αυτοχθόνων Εθνών του Ισημερινού (CONAIE) ήταν α) η κατάργηση των οικονομικών μέτρων και β) το όχι στον εξορυκτισμό.
Φωτογραφία: Η περήφανη περιοχή του Intag σε πορεία στο Κίτο ενάντια στα μέτρα λιτότητας, με πανώ “Εκουαδόρ ελεύθερο από μεταλλεία”. Η εξόρυξη είναι βασικό στοιχείο των απαιτήσεων του ΔΝΤ.
Οι κινητοποιήσεις είναι ενδεικτικές της ευρείας, εδώ και δεκαετίες αντίθεσης των ιθαγενικών και αγροτικών κοινοτήτων ιδιαίτερα, στην επιβολή εξορυκτικών έργων στις περιφέρειές τους. Παρά τις πολυάριθμες από τα κάτω προσπάθειες ανάδειξης τοπικής αυτονομίας και αφοσίωσης στην προώθηση πιο βιώσιμων τρόπων βιοπορισμού, η κυβέρνηση πέρασε σαν οδοστρωτήρας πάνω από κάθε πράξη τοπικής αντίστασης, με τον ισχυρισμό ότι η μεταλλευτική ανάπτυξη είναι απαραίτητη για την παραγωγή “εθνικού” πλούτου και την αποπλήρωση του χρέους. Η ανακοινωθείσα παύση των κινητοποιήσεων πιθανότατα δεν θα είναι το τέλος της αναταραχής
Επειδή υπάρχουν σημαντικές ομοιότητες με αυτά που συμβαίνουν στην Ελλάδα, αναδημοσιεύουμε σε μετάφραση την ανακοίνωση που εξέδωσε πριν από λίγες μέρες το Mining Watch Canada:
Οι Καναδικές εταιρίες εξόρυξης είναι μέρος του προβλήματος, καθώς η καταστολή εναντίον των αυτοχθόνων και των κοινωνικών κινημάτων κλιμακώνεται στον Ισημερινό.
8 Oκτωβρίου 2019 – Το MiningWatch εκφράζει την αυξανόμενη ανησυχία του για την «κατάσταση εξαίρεσης» (κατάσταση έκτακτης ανάγκης) που ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ισημερινού Λένιν Μορένο στις 3 Οκτωβρίου, το οποίο επιδιώκει να χορηγήσει εξαιρετικές εξουσίες στις αστυνομικές και στρατιωτικές δυνάμεις για την καταστολή των κινητοποιήσεων των αυτοχθόνων και της κοινωνίας των πολιτών κατά του λεγόμενου “paquetazo” (πακέτου) μέτρων λιτότητας. Η κατάργηση των κυβερνητικών επιδοτήσεων στη βενζίνη και τη ντίζελ την προηγούμενη εβδομάδα ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι μιας σειράς μέτρων οικονομικής λιτότητας που επιδιώκουν να «ανοίξουν» τον Ισημερινό στις ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με εντολή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, της Interamerican Development Bank και άλλων διεθνών δανειστών που αναδιαπραγματεύονται το χρέος του Εκουαδόρ.
Όπως ομάδες σαν τους Comunanalysis κατήγγειλαν νωρίτερα, η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις από διεθνείς δανειστές και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να υπογράψει τη συμφωνία του 2019 με το ΔΝΤ, η οποία προωθεί τις ξένες επενδύσεις ως μέσο εξασφάλισης των δανείων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αποδεικνύοντας ότι έχει “στρατηγικά έργα εξόρυξης” που θα παράγουν ξένο νόμισμα, η κυβέρνηση μπόρεσε να επαναδιαπραγματευτεί το χρέος.
Tο ΔΝΤ έχει επίσης συμβουλεύσει εκπροσώπους του Εκουαδόρ για την τροποποίηση του φορολογικού καθεστώτος στον τομέα των εξορύξεων, προκειμένου να εξαλειφθούν τα «αντικίνητρα στις επενδύσεις» κάτι που έχει επικροτηθεί από το ΔΝΤ και τις εξορυκτικές εταιρίες.
Οι κοινότητες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, υπερασπίζοντας τα εδάφη τους απέναντι στην απειλή των εξορύξεων στις περιοχές τους, μια επίθεση που έχει την πλήρη υποστήριξη της κυβέρνησης, των διεθνών δανειοδοτικών ιδρυμάτων και χρηματοπιστωτικών τραπεζών, καθώς και ξένων (πρωτίστως Καναδικών, αλλά επίσης Αυστραλιανών και Κινεζικών) εξορυκτικών εταιριών.
Οι Καναδικές εταιρείες είναι εν μέρει υπεύθυνες για την αύξηση της βίας σε αυτόχθονες και αγροτικές κοινότητες που αντιτίθενται στην ισχύ της κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τη βάση δεδομένων του MiningWatch Καναδά, το 2019 υπήρχαν 12 Καναδικές εξορυκτικές εταιρείες με πάνω από 40 έργα εξόρυξης στη χώρα. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται έργα που αποκαλούνται «στρατηγικά» και έτσι έχουν ενσωματωθεί στα αναμενόμενα έσοδα που πάνε στην αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους, όπως το έργο Loma Larga της INV Metals στην επαρχία Azuay που βρήκε ισχυρές αντιδράσεις και το έργο Fruta del Norte της Lundin Mining στην επαρχία Zamora Chinchipe.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι περιοχές όπου εμφανίζεται η ισχυρή αντίσταση έναντι των καναδικών εταιριών εξόρυξης τον τελευταίο μήνα είναι οι ίδιες περιοχές όπου έχουν αποσταλεί στρατιωτικές δυνάμεις για να καταστείλουν την παρεμπόδιση των έργων. Στις 17 Αυγούστου το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε ότι παρά τις αξιώσεις του Αντιπροέδρου και του Προέδρου των Μεταλλείων, η κεντρική κυβέρνηση δεν μπορεί να αποτρέψει ούτε να παρακάμψει τις λαϊκές διαβουλεύσεις ή τα δημοψηφίσματα σχετικά με την εξόρυξη σε εδάφη που πλήττονται, δεδομένου ότι αυτά είναι προστατευμένα από το σύνταγμα. Παρόλο που το δικαστήριο απέρριψε το ερώτημα δημοψηφίσματος που υπέβαλε η επαρχία του Azuay, ενέκρινε τον συνεχιζόμενο αγώνα και την αντίθεση των κοινοτήτων που επλήγησαν από το έργο Loma Larga στο ευαίσθητο οικοσύστημα του χερσότοπου (páramo).
Στις 20 Αυγούστου μια συνέλευση στην επαρχία Intag, στην οποία συμμετείχαν 2000 άτομα, δημοσίευσε μια ανακοίνωση που έδινε στις εταιρείες εξόρυξης δύο μήνες να αποσυρθούν εντελώς από τις κοινότητές τους. Οι δηλώσεις αυτές απευθύνονταν σε τρεις εταιρείες, μία από τις οποίες είναι Καναδική εταιρεία. Η Cornerstone Capital Resources προσπαθεί να κάνει έρευνα στην περιοχή μέσω συμπράξεων με την κρατική επιχείρηση εξόρυξης ENAMI. Οι δραστηριότητές τους αποτέλεσαν αντικείμενο κριτικής και εναντίωσης σε ολόκληρη τη χώρα.
Στις 23 Αυγούστου, η κυβέρνηση των ιθαγενών Shuar Arutam ανακοίνωσε ότι είναι απαλλαγμένη από εξορύξεις, απαιτώντας την αποχώρηση εταιρειών εξόρυξης, οι περισσότερες από τους οποίες είναι Καναδικές (Aurania Resources, Luminex Resources και Solaris Copper). Την ίδια ημέρα που δηλώθηκε η κατάσταση “Εξαίρεσης” και ο στρατός επιτέθηκε στις κινητοποιήσεις των Shuar, η Aurania Resources είχε ανακοινώσει ότι είχε φέρει τον εξοπλισμό γεωτρήσεών της στην περιοχή των Shuar, ξεκινώντας τη γεώτρηση την ίδια εβδομάδα.
Οι αποκλεισμοί παραμένουν ισχυροί γύρω από πολλά από τα μεγάλα Καναδικά έργα που προαναφέρθηκαν, παρά τις ενεργές και συνεχείς προσπάθειες της αστυνομίας και των στρατιωτικών να χρησιμοποιήσουν αέρια, να κακοποιήσουν και να συλλάβουν όσους εμπλέκονται στις διαμαρτυρίες. Περίπου 200 άτομα έχουν συλληφθεί και ένας διαδηλωτής φέρεται να έχει χάσει τη ζωή του.
Η ένταση γύρω από τα έργα εξόρυξης φέρεται να έχει κορυφωθεί, όπως δείχνει η πρόσφατη φωτιά στο καμπ εξόρυξης Rio Blanco. Η κυβέρνηση του Ισημερινού και οι επιχειρήσεις εξόρυξης υποκινούν τη βία αρνούμενοι να πάρουν σοβαρά τις αντιρρήσεις των ντόπιων. Ως έκφραση θυμού, οι κοινότητες παίρνουν την κατάσταση στα χέρια τους.
Η εθνική οργάνωση ιθαγενών CONAIE, σαν απάντηση στην ανακοίνωση της κυβέρνησης, ανακοίνωσε τη δική της κατάσταση έκτακτης ανάγκης, ζητώντας από την αστυνομία και τον στρατό να αποχωρήσουν από τα εδάφη των ιθαγενών ή να «αντιμετωπίσουν το δίκαιο των ιθαγενών».
Οι καναδικές εταιρείες προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τη ρητορική της κυβέρνησης για το εξωτερικό χρέος για να δικαιολογήσουν τα σχέδιά τους στους επενδυτές, παρά το ανθρώπινο και οικολογικό κόστος. Αλλά αυτό δεν αντικατοπτρίζει την τοπική πραγματικότητα και την αδιαμφισβήτητη και γενικευμένη αντίσταση στις δραστηριότητες εξόρυξης στη χώρα. Καθώς γράφεται αυτό το κείμενο, οι Shuar Arutam ψεκάζονται με αέρια από το στρατό στις κινητοποιήσεις τους. Η συνεχιζόμενη παρουσία καναδικών εταιρειών στην περιοχή προκαλεί πραγματική απειλή για τη ζωή των κοινοτήτων και των αυτοχθόνων πληθυσμών που υπερασπίζονται τα εδάφη τους από την επικείμενη κοινωνικο-οικολογική καταστροφή.
Διαβάστε περισσότερα εδώ:
Some Key Points to Understand What Is Going on in Ecuador in Light of Recent Massive Protests
Ecuador Has Big Plans for Its Mining Industry. But at What Environmental Cost?