Σε ανάρτησή μας τον περασμένο Απρίλιο είχαμε αναλύσει πώς η Ελληνική μεταλλευτική βιομηχανία “φουσκώνει” τη συνεισφορά της στην οικονομία και την απασχόληση για να βελτιώσει την εικόνα της – με απώτερο στόχο να κερδίσει την υποστήριξη της κοινής γνώμης για έργα που μέχρι σήμερα συναντούν ισχυρή κοινωνική αντίσταση. Είχαμε διαπιστώσει ότι ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) θεωρεί αυθαίρετα ως “δική του” συνεισφορά στην οικονομία μεγάλους κλάδους μεταποίησης, μέχρι και την τσιμεντοβιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή! Προκύπτουν έτσι εξωπραγματικά μεγέθη, όπως δεκαπλάσιος του πραγματικού αριθμός ανθρώπων δήθεν εργαζόμενων στη μεταλλευτική βιομηχανία και υπερδιπλάσια της πραγματικής συμμετοχή στο ΑΕΠ. Τα μεγέθη αυτά αποτυπώνονται σε έρευνα (2017) του ΙΟΒΕ σε συνεργασία – φυσικά – με το ΣΜΕ, που αποτελεί το “ευαγγέλιο” του Συνδέσμου.
Πρόσφατο “κρούσμα” είναι η συνέντευξη που έδωσε στις 25/6 στο ραδιοσταθμό “Πρακτορείο 104,9 FM” ο γενικός διευθυντής του ΣΜΕ, κ. Χρήστος Καβαλόπουλος. Δήλωσε εκεί: “Οι περίπου 120-150 επιχειρήσεις του κλάδου, μικρές και μεγάλες, απασχολούν άμεσα και έμμεσα περί τους 100.000 εργαζομένους“. Μύθος, όπως θα αναλύσουμε στη συνέχεια.
Περισσότερο ειλικρινής ο Προέδρος του ΣΜΕ, κ. Αθανάσιος Κεφάλας, με άρθρο του στο ΕΘΝΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 9/6/2019, παραδέχεται ότι τα νούμερα αυτά είναι “υποθετικά” και προκύπτουν απο ένα “σενάριο”. Παραθέτουμε αυτούσιο το άρθρο:
“Με τον όρο «ελληνική εξορυκτική βιομηχανία» ορίζουμε τις δραστηριότητες εξόρυξης και μεταποίησης εγχώριων ορυκτών πρώτων υλών, ενώ ο όρος «συμβολή» αναφέρεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων που εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από την παρουσία του κλάδου στην Ελλάδα.
Για τον σκοπό αυτό συγκρίνονται ορισμένα οικονομικά μεγέθη όπως ΑΕΠ και απασχόληση ανάμεσα σε δύο καταστάσεις: την υπάρχουσα και μια «υποθετική», στην οποία δεν υπάρχει δραστηριότητα εξόρυξης. Στην «υποθετική» περίπτωση θεωρείται δεδομένο ότι, εάν δεν υπήρχε η εξόρυξη, δεν θα υπήρχαν στην Ελλάδα δραστηριότητες που μεταποιούν ορισμένες από τις εγχώριες πρώτες ύλες. Συγκεκριμένα, πρόκειται για την παραγωγή βασικών μετάλλων, όπως αλουμίνα, πρωτόχυτο αλουμίνιο, σιδηρονικέλιο, καθώς και άλλα προϊόντα, όπως το κλίνκερ, το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή τσιμέντου, ενώ εκτιμάται ότι δεν θα είχε αναπτυχθεί στην Ελλάδα αντίστοιχη μεταποίηση με εισαγόμενα ορυκτά. Με το ίδιο σκεπτικό, σε μια πρόσθετη παραλλαγή της «υποθετικής» περίπτωσης, υπολογίζεται η συνεισφορά που αντιστοιχεί στην ηλεκτροπαραγωγή με λιγνίτη.
Στην «υποθετική» περίπτωση, όμως, δεν θα έλειπε από την οικονομία μόνο η δραστηριότητα που καταγράφεται στην εξορυκτική βιομηχανία από τη Στατιστική Αρχή, δηλαδή η «άμεση επίδραση» (direct effects), αλλά και οι δραστηριότητες που τροφοδοτούν την εξορυκτική βιομηχανία («έμμεση επίδραση», indirect effects).
Τέλος, εκτός από προϊόντα και υπηρεσίες από άλλους κλάδους, κάθε οικονομική δραστηριότητα απαιτεί εργασία. Οι εργαζόμενοι προσφέρουν στην εξορυκτική βιομηχανία ώρες εργασίες για τις οποίες ανταμείβονται. Με μέρος του εισοδήματος που λαμβάνουν πληρώνουν για καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες, προκαλώντας έναν επιπλέον κύκλο-γύρο επιδράσεων στην οικονομική δραστηριότητα, οι οποίες ονομάζονται στη σχετική βιβλιογραφία εκτίμησης οικονομικών επιδράσεων «προκαλούμενες» ή «επαγόμενες» (induced effects).
Το ΙΟBE, εφαρμόζοντας την καθιερωμένη μεθοδολογία εκτίμησης των άμεσων, έμμεσων και προκαλούμενων επιδράσεων με τη χρήση υποδείγματος εισροών-εκροών της ελληνικής οικονομίας, κατέληξε ότι η συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας στο ΑΕΠ της χώρας ανήλθε το 2016 σε 3,9 δισ. ευρώ, εκ των οποίων περίπου 2,6 δισ. ευρώ προέρχονται από τις εξορυκτικές δραστηριότητες και το υπόλοιπο 1,3 δισ. ευρώ από τη μεταποίηση των εγχώριων ορυκτών πρώτων υλών. Εάν επιπλέον ληφθεί υπόψη η ηλεκτροπαραγωγή με καύση λιγνίτη, τότε η συμβολή στο ΑΕΠ το 2016 υπολογίζεται σε 5,4 δισ. ευρώ. Σε όρους απασχόλησης, η συμβολή της εξορυκτικής βιομηχανίας εκτιμάται αντίστοιχα σε 81.000 άτομα σε όρους ισοδύναμων πλήρους απασχόλησης (ΙΠΑ) και σε 107.500 ΙΠΑ, εάν ληφθεί υπόψη και η ηλεκτροπαραγωγή με λιγνίτη.
Επομένως, όλα τα ανωτέρω μεγέθη, τα οποία πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την αξιολόγηση της ελληνικής εξορυκτικής βιομηχανίας, αναφέρονται σε όρους συνολικής και όχι άμεσης συμβολής.”
Πάμε λοιπόν από την αρχή, διότι ο ΣΜΕ νομίζει ότι απευθύνεται σε ανθρώπους χωρίς κριτική σκέψη και χωρίς δυνατότητα έρευνας. Τα πραγματικά, επίσημα στοιχεία είναι αυτά που δίνει η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Όλα τα υπόλοιπα εντάσσονται σε αυτό που έλεγε ο Μαρκ Τουέιν: “Υπάρχουν τριών ειδών ψέμματα : Τα ψέμματα, τα καταραμένα ψέμματα και οι στατιστικές”. Εν προκειμένω, οι μεταλλευτικές στατιστικές.
Yπάρχουν πολλοί τρόποι να πάρεις από μια έρευνα νούμερα που να “δείχνουν” αυτό που θέλεις να δείξουν και ένας από αυτούς είναι να επιλέξεις τι θα συμπεριλάβεις στο μέγεθος που μετράς. Σε ο,τι αφορά την εξορυκτική βιομηχανία τα πράγματα είναι – κατ’αρχήν – ξεκάθαρα: 11.700 άτομα εργάζονται στον κλάδο της εξόρυξης, ποσοστό 0,3% του εργατικού δυναμικού (ΕΛ.ΣΤΑΤ., Έρευνα εργατικού δυναμικού Δ’ τρίμηνο 2018). Τους αριθμούς αυτούς δέχεται πάνω-κάτω και το ΙΟΒΕ που επικαλείται την Eurostat. 10.900 εργαζόμενοι στους κλάδους εξόρυξης το 2017:
Το μέγεθος δεν είναι ασφαλώς εντυπωσιακό οπότε ο ΣΜΕ αποφάσισε να “οικειοποιηθεί” εργαζόμενους και από άλλους κλάδους. Μεταποίηση: αλουμίνα-αλουμίνιο, σιδηρονικέλιο, προϊόντα μαγνησίας. Τσιμεντοβιομηχανία! Όμως η ΥΠΟΘΕΣΗ ότι δεν θα υπήρχε τσιμεντοβιομηχανία χωρίς το εγχώριο κλίνκερ (προϊόν ασβεστολίθου) δεν ευσταθεί δεδομένου ότι υπάρχουν πολλές χώρες που παράγουν τσιμέντο με εισαγόμενο κλίνκερ. Μάλιστα η Κίνα, η μακράν μεγαλύτερη παραγωγός τσιμέντου στον κόσμο, που το 2017 έκλεισε χιλιάδες ρυπογόνα εργοστάσια σε μια προσπάθεια καταπολέμησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, κάνει πλέον μεγάλες εισαγωγές κλίνκερ από άλλες χώρες για να καλύψει τις ανάγκες σε τσιμέντο.
Αλλά ούτε και ο αριθμός των 14.000 εργαζομένων φαινόταν αρκετά “ελκυστικός” και έτσι ο ΣΜΕ αποφάσισε να συμπεριλάβει στις “επιδράσεις” της εξορυκτικής βιομηχανίας ακόμα και την ηλεκτροπαραγωγή! Αυτό πια ούτε το ΙΟΒΕ το πολυδέχεται και στους πρώτους πίνακες της περίφημης μελέτης του η ηλεκτροπαραγωγή δεν αναφέρεται καν. Ούτε ο κ. Καβαλόπουλος το πολυπιστεύει αφού στη συνέντευξή του αναφέρει ότι “η συμμετοχή του κλάδου στο ΑΕΠ ανέρχεται σε περίπου 3%” που προφανώς δεν περιλαμβάνει την ηλεκτροπαραγωγή.
Και προσέξτε πώς ο πραγματικός αριθμός των εργαζομένων στην εξορυκτική βιομηχανία ΔΕΚΑΠΛΑΣΙΑΖΕΤΑΙ ΠΛΑΣΜΑΤΙΚΑ για να εξυπηρετήσει τους επικοινωνιακούς στόχους της εξορυκτικής βιομηχανίας:
- 22.000 άτομα μας λέει ο παρακάτω πίνακας του ΙΟΒΕ ότι είναι η ΑΜΕΣΗ απασχόληση στον εξορυκτικό κλάδο. Στην πραγματικότητα είναι το μισό, 10.900. Μας το είπε το ίδιο το ΙΟΒΕ σε προηγούμενο πίνακα – και μετά για να κάνει το χατήρι του ΣΜΕ συμπεριέλαβε και τους εργαζόμενους στην τσιμεντοβιομηχανία και την ηλεκτροπαραγωγή, δηλαδή το σύνολο των εργαζομένων των ΑΓΕΤ-LAFARGE, ΤΙΤΑΝ και ΔΕΗ!
- Άλλα 22.000 άτομα είναι η ΕΜΜΕΣΗ απασχόληση, δηλαδή οι συνεργάτες και προμηθευτές, όχι μόνο των εξορυκτικών επιχειρήσεων αλλά και της τσιμεντοβιομηχανίας και της ηλεκτροπαραγωγής!
- Άλλα 61.000 άτομα είναι, λέει η ΠΡΟΚΑΛΟΥΜΕΝΗ απασχόληση, που υποθετικά προκύπτει από τα καταναλωτικά προϊόντα και τις υπηρεσίες που αγοράζουν όλοι οι ανωτέρω, πραγματικοί και υποθετικοί, εργαζόμενοι με τους μισθούς τους. Ψώνια στο σούπερ μάρκετ, διακοπές, φροντιστήρια παιδιών.
Με αυτές τις αλχημείες φτάνουμε τελικά στο μαγικό αριθμό 107.000 ΔΗΘΕΝ εργαζομένων στις εξορυκτικές επιχειρήσεις που παραπλανητικά επικαλούνται οι κύριοι του ΣΜΕ.
Σε χώρες όπου η εξορυκτική βιομηχανία δεν έχει συμπλέγματα ανωτερότητας και δεν προσπαθεί να εμφανιστεί ως κάτι που δεν είναι, λένε απλά την αλήθεια. Στη Σουηδία, τη μεγαλύτερη μεταλλευτική χώρα της Ευρώπης, οι εργαζόμενοι στον εξορυκτικό κλάδο είναι μεταξύ 6.300 και 13.000, ανάλογα με την πηγή. Λογικό νούμερο και μάλλον μικρό συγκρινόμενο με το 10.900 της Ελλάδας.
Τι άλλο περιλαμβάνει η Σουηδική βιομηχανία; Tσιμέντο, με Σουηδικό κλίνκερ. Χάλυβα, με Σουηδικό σίδηρο. Αυτοκίνητα, κινητά, μηχανισμούς ακριβείας, μηχανολογικό εξοπλισμό εξόρυξης, οπλικά συστήματα, σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιώντας τους δικούς της ορυκτούς πόρους. Αλλά οι άνθρωποι είναι σοβαροί και δε διανοούνται να συμπεριλάβουν το τσιμέντο, το χάλυβα και τους λοιπούς τομείς της μεταποίησης στις “επιδράσεις” της εξορυκτικής βιομηχανίας.
Δεν πρόκειται φυσικά για ονειρώξεις μεγαλείου των εγχώριων εκμεταλλευτών αλλά για μια συνειδητή προσπάθεια διαστρέβλωσης της πραγματικότητας και παραπλάνησης, τόσο της κοινής γνώμης όσο και της πολιτικής εξουσίας. Ο στόχος αυτής της προπαγανδιστικής εκστρατείας είναι διττός: Από τη μια, με την υπόσχεση των χιλιάδων θέσεων εργασίας να καμφθεί η αντίσταση των τοπικών κοινωνιών σε συγκεκριμένα μεγάλης κλίμακας, καταστροφικά και ρυπογόνα έργα. Και από την άλλη, να πετύχει η εξορυκτική βιομηχανία κάποια από τα πάγια αιτήματά της: περιβαλλοντική αδειοδότηση με συνοπτικές διαδικασίες, χωροταξικό σχεδιασμό που να ευνοεί την εξόρυξη, πρόσβαση για εξόρυξη στις προστατευόμενες περιοχές της χώρας. Οι αναφορές του νέου Υπουργού ΠΕΝ κ. Χατζηδάκη σε αυτά ακριβώς τα ζητήματα κατά την παραλαβή του Υπουργείου δείχνουν ότι η νέα κυβέρνηση έχει την πρόθεση να τα ικανοποιήσει.