Τραγική η κατάσταση του περιβάλλοντος από τη δράση της Eldoradο σε Σκουριές, Ολυμπιάδα, Μαντέμ Λάκκου και Στρατώνι
Μαρία Παναγιώτου και Ντίνα Ιωακειμίδου / Εφημερίδα “Δημοκρατία”
ΜΕΡΟΣ 11ο
Για τη δράση της καναδικής εταιρίας εξόρυξης Eldoradο Gold, η οποία αποτελεί τη μητρική εταιρία της Ελληνικός Χρυσός που δραστηριοποιείται στη Χαλκιδική, έχουν γραφτεί πολλά από το 2012 και μετά, έτος κατά το οποίο πέρασαν στην κατοχή της τα μεταλλεία της περιοχής αντί πινακίου φακής, δηλαδή μόλις 11.000.000 ευρώ. Για την ιστορία, μάλιστα, καλό είναι να υπενθυμίσουμε ότι «τα 11.000.000 ευρώ δεν τα πήρε το Δημόσιο γιατί πήγαν κατευθείαν στην προηγούμενη εταιρία, την TVX, για να πληρωθούν οι οφειλές της προς τους απολυμένους.
Τα υπόλοιπα χρέη, προς ασφαλιστικά ταμεία κ.λπ., ο κ. Πάχτας αποφάσισε να τα φορτωθεί ο Ελληνας φορολογούμενος», όπως αναφέρει στη «δημοκρατία» η Μαρία Καδόγλου, μέλος του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων στη Χαλκιδική, αναφερόμενη στον πρώην δήμαρχο Αριστοτέλη Χρήστο Πάχτα. Η διαφορά με τις υπόλοιπες περιοχές στις οποίες αναφερθήκαμε στην έρευνά μας είναι πως εδώ το… έγκλημα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη.
Το τελευταίο διάστημα έχει έρθει στο φως πλήθος φωτογραφιών και βίντεο που δείχνουν την τραγική κατάσταση του περιβάλλοντος στην περιοχή δράσης της Ελληνικός Χρυσός στην Ολυμπιάδα: πορτοκαλιά νερά, μαύρα νερά, άσπρα νερά, μπαζωμένα ρέματα, δρόμοι καλυμμένοι με ένα παχύ γκρίζο στρώμα τελμάτων εμπλουτισμού. «Αυτό που συμβαίνει στην πραγματικότητα είναι πως έχουμε τεράστιους όγκους που πρέπει να εξορυχτούν με τοξικές ουσίες» λέει στη «δημοκρατία» ο Σαράντης Δημητριάδης, ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ). «Για να επεξεργαστείς αυτούς τους όγκους, από τους οποίους πετάς το 99,99%, θα μολύνεις το νερό και θα καταστρέψεις το περιβάλλον. Και να ξέρετε πως το νερό είναι ο χρυσός του μέλλοντος» συμπληρώνει.
Ολο το έργο στην περιοχή περιλαμβάνει τέσσερα τμήματα: των Σκουριών, της Ολυμπιάδας, του Μαντέμ Λάκκου και του Στρατωνίου. Ιδιαίτερα σημασία έχει το τμήμα των Σκουριών, το οποίο, αφενός, είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τα υπόλοιπα, αφετέρου, περιλαμβάνει πρώτη φορά στην περιοχή επιφανειακή εξόρυξη και θα προκαλέσει, αν προχωρήσει, ιδιαίτερα σοβαρές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις.
Ανατριχιαστικές είναι και οι συνέπειες που θα προκληθούν στην περιοχή, αν η Eldorado εφαρμόσει για την εξόρυξη του χρυσού τη μέθοδο της ακαριαίας τήξης (flash melting), η οποία έως σήμερα δεν έχει εφαρμοστεί πουθενά αλλού στον κόσμο και είναι απαγορευτική για πετρώματα υψηλής περιεκτικότητας σε αρσενικό, όπως αυτά της Ολυμπιάδας, όπου φτάνει στο 11%. «Το μεγαλύτερο άλυτο πρόβλημα της βιομηχανίας χαλκού παγκοσμίως είναι η αδυναμία επεξεργασίας των κοιτασμάτων υψηλής περιεκτικότητας σε αρσενικό με τις παραδοσιακές πυρομεταλλουργικές μεθόδους, όπως η flash smelting – και όταν λένε “υψηλή περιεκτικότητα”, εννοούν μεγαλύτερη από 1%, όχι 11%!
Συμπυκνώματα με περιεκτικότητα υψηλότερη του 0,3% δεν γίνονται πλέον δεκτά ούτε στις πυρομεταλλουργίες της Κίνας» τονίζει ο κ. Δημητριάδης. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις που έχουν προκληθεί ήδη στην περιοχή είναι ανατριχιαστικές. Αξίζει να αναφέρουμε χαρακτηριστικά πως γύρω στα 2.800 στρέμματα μοναδικού δάσους έχουν αποψιλωθεί μέχρι στιγμής για να γίνουν οι εγκαταστάσεις, ενώ προβλέπεται να «φαγωθούν» περίπου άλλα τόσα.
Παράλληλα, τα ύδατα μολύνονται με οξύτητα και βαρέα μέταλλα. Η μόλυνση αυτή παρατηρείται σε μεγάλη έκταση στις περιοχές Στρατωνίου και Ολυμπιάδας, και επιδεινώνεται με την επέκταση της εκμετάλλευσης και με την απόρριψη ανεπαρκώς επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων, όπως διαπίστωσαν και οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος. Και τα σχέδια της εταιρίας δεν έχουν ακόμη ολοκληρωθεί. Ειδική αναφορά, όμως, αξίζει να γίνει στα δασικά ρέματα που καταργούνται και μετατρέπονται σε χώρους απόθεσης εκατομμυρίων τόνων τοξικών μεταλλευτικών αποβλήτων. Η εταιρία ισχυρίζεται ότι τα φράγματα και οι χώροι απόθεσης έχουν σχεδιαστεί για αντιπλημμυρικά φαινόμενα που γίνονται μία φορά στα 200 χρόνια.
Στην πραγματικότητα, όμως, τέτοια ακραία φαινόμενα έχουν γίνει υπερβολικά συχνά τα τελευταία χρόνια. Ενα από αυτά τα φράγματα-χώρους απόθεσης, του Κοκκινόλακκα, που βρίσκεται 500 μέτρα από το Στρατώνι, έχει μάλιστα κατασκευαστεί πάνω σε ένα από τα πιο επικίνδυνα ρήγματα του ελληνικού χώρου, το οποίο το 1932 έδωσε σεισμό 7,2 Ρίχτερ.
«Το φράγμα στον Κοκκινόλακα είναι ο πρώτος χώρος υγειονομικής ταφής αποβλήτων πάνω σε ρήγμα το οποίο είναι γνωστό, ενεργό και το οποίο τον 20ό αιώνα έχει δώσει τις μεγαλύτερες επιφανειακές μετατοπίσεις που έχει δώσει ρήγμα στον ηπειρωτικό ελληνικό χώρο» θα πει στη «δημοκρατία» ο Κωνσταντίνος Παπαζάχος, καθηγητής Σεισμολογίας στο AΠΘ.
«Μιλάμε για έναν σεισμό ο οποίος είχε επιφανειακή μετατόπιση 2 μέτρων, άνοιγμα το οποίο τοπικά έφτασε τα 10 μέτρα και διάρρηξη η οποία είχε μήκος πάρα πολλά χιλιόμετρα και πέρασε και τότε από τη μεταλλευτική δραστηριότητα και έκοψε το μεταλλικό κτίριο του συρμού μεταφοράς μεταλλευμάτων στα δύο» συμπληρώνει ο κ. Παπαζάχος. Μία πραγματική ωρολογιακή βόμβα που μπορεί να καταστρέψει ολοσχερώς την περιοχή.
Αντίδραση από 11 οργανώσεις στην εξορυκτική δραστηριότητα
Αμεση ήταν η αντίδραση 11 περιβαλλοντικών οργανώσεων (ANIMA, ΑΡΧΕΛΩΝ, ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ S.O.S, Προστασία της Φύσης, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία, Εταιρία Προστασίας Πρεσπών, Καλλιστώ, Οικολογική Εταιρία Ανακύκλωσης, MEDASSET, Greenpeace, WWF) στην εκτεταμένη έρευνα που πραγματοποιεί εδώ και μέρες η «δημοκρατία» για τις εξορυκτικές εργασίες που πρόκειται να πραγματοποιηθούν στη χώρα μας.
Σε κοινή ανακοίνωση που εξέδωσαν χθες, οι οργανώσεις αναφέρουν μεταξύ άλλων μερικές από τις διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στην έρευνά μας, βάσει των οποίων κινδυνεύουν από την εξορυκτική δραστηριότητα όχι μόνο οι φυσικοί θησαυροί του τόπου μας, αλλά και «η οικονομική δραστηριότητα των ευρύτερων περιοχών, κυρίως ο τουρισμός και η πρωτογενής παραγωγή». Οι οργανώσεις αναφέρουν ακόμη πως «η μετατροπή της μισής σχεδόν Ελλάδας σε οικόπεδα πετρελαίων ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σε μεγάλη περιβαλλοντική και κοινωνική υποβάθμιση» και τονίζουν πως «το να επιτρέπεται η έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων μέσα σε προστατευόμενες περιοχές, με μέρος των εργασιών πετρελαίου να μην υπόκειται καν σε περιβαλλοντική αδειοδότηση, αποτελεί αδιανόητη θεσμική οπισθοδρόμηση».
Αναμένουμε με ενδιαφέρον κάποια αντίδραση και από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Διαβάστε επίσης:
ΜΕΡΟΣ 1ο: Εδωσαν τα κοιτάσματα για ένα κομμάτι ψωμί
ΜΕΡΟΣ 2ο: Οι εξορύξεις απειλούν την υδροδότηση της χώρας
ΜΕΡΟΣ 3ο: «Ψίχουλα» τα έσοδα από τις εξορύξεις
ΜΕΡΟΣ 4ο: «Παραμύθια» και οι θέσεις εργασίας!
ΜΕΡΟΣ 5ο: Τους παίρνουν τη γη με το «έτσι θέλω»
ΜΕΡΟΣ 6ο: Βάζουν χέρι και στις περιοχές Natura!
ΜΕΡΟΣ 7ο: «Νταβατζιλίκι» άνευ ορίων από τη Repsol
ΜΕΡΟΣ 8ο: «Πειράματα» στου… κασίδη το κεφάλι
ΜΕΡΟΣ 9ο: «Οχι» στα σχέδια του πετρελαϊκού λόμπι
ΜΕΡΟΣ 10ο: Πετρελαϊκές με «μαύρο» βιογραφικό!