Συνέντευξη τύπου με μεγάλο ενδιαφέρον έδωσε η διοίκηση της Ελληνικός Χρυσός αλλά όπως φαίνεται από τα σχετικά άρθρα που διαβάσαμε (και τα διαβάσαμε όλα), είτε δεν τέθηκαν οι ουσιαστικές ερωτήσεις που έπρεπε να τεθούν είτε ο πρόεδρος της εταιρείας, Χρήστος Μπαλάσκας, ήταν πολύ αποτελεσματικός στο να αποφύγει να τις απαντήσει.
Της Μαρίας Καδόγλου
Ακολουθούν οι δηλώσεις του, όπως αναφέρονται στον τύπο, με σχολιασμό από εμάς.
Μεταλλουργία και απειλές
“Η βασική εκκρεμότητα αφορά την αδειοδότηση της μονάδας μεταλλουργίας στο Μαντέμ Λάκκο, όπου θα πραγματοποιείται η επεξεργασία των συμπυκνωμάτων της Ολυμπιάδας και των Σκουριών, με την κυβέρνηση να επιζητεί διασφαλίσεις ότι η επένδυση θα γίνει, ώστε να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία από την παραγωγή μεταλλευμάτων στη χώρα”. Για το ζήτημα αυτό ο κ. Μπαλάσκας δήλωσε:
“Οι Καναδοί θα προχωρήσουν σε δοκιμαστική εφαρμογή της τεχνολογίας για την παραγωγή καθαρών μετάλλων εφόσον αδειοδοτηθούν. Και ο λόγος είναι ότι για να εφαρμοστεί η τεχνολογία της Φιλανδικής εταιρείας που παρέχει την τεχνολογία της ακαριαίας τήξης (flash smelting), απαιτείται η αγορά της που υπολογίζεται σε περίπου 40 εκ. ευρώ και ο αναγκαίος τεχνολογικός εξοπλισμός, τον οποίο επίσης θα χορηγήσει η προμηθεύτρια εταιρεία, που ανεβάζει πολύ τη δαπάνη. Ένα τόσο μεγάλο κόστος δεν μπορείς να το επωμιστείς εάν δεν έχεις τις άδειες. Είναι σαν να σου λένε θα κατασκευάσεις πρώτα το εργοστάσιο και μετά θα σου δώσουμε την άδεια. Κανένας μέτοχος δεν πρόκειται να το δεχθεί αυτό. Οι μέτοχοι θα προστατεύσουν την επένδυσή τους με όποιον τρόπο επιλεγεί»”.
Δυστυχώς κανείς από τους δημοσιογράφους που παρακολούθησαν τη συνέντευξη τύπου δεν ήταν αρκετά ενημερωμένος για να διαγνώσει ότι αυτά ειπώθηκαν για λόγους εντυπωσιασμού αλλά δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Ο κ. Μπαλάσκας αναφέρεται σε έναν όρο που υπήρχε στις εγκρίσεις Τεχνικών Μελετών του 2012 και απαιτούσε να γίνει δοκιμαστική εφαρμογή της τεχνολογίας flash smelting σε ημιβιομηχανική κλίμακα “επι τόπου του έργου”. Ο όρος αυτός που πράγματι ζητούσε από την εταιρεία να κατασκευάσει ένα δοκιμαστικό εργοστάσιο μεταλλουργίας στο Μαντέμ Λάκκο, ουσιαστικά ακυρώθηκε από το ΣτΕ το οποίο υποχρέωσε το Υπουργείο να δεχτεί και να αξιολογήσει τα αποτελέσματα των δοκιμών που η εταιρεία πραγματοποίησε στη Φινλανδία. Αυτό έγινε, το ΥΠΕΝ υπάκουσε στο ΣτΕ, εξέτασε λεπτομερώς όλα όσα υπέβαλε η εταιρεία και απεφάνθη ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία δεν μπορεί να εφαρμοστεί όπως εγκρίθηκε περιβαλλοντικά το 2011.
Το αρμόδιο Υπουργείο λοιπόν δεν ζητάει πλέον από την Ελληνικός Χρυσός να μπει σε έξοδα για να δοκιμάσει “επί τόπου” την τεχνολογία, αυτό έχει τελειώσει. Το αδιέξοδο με την αδειοδότηση της μεταλλουργίας δεν οφείλεται στο υποτιθέμενο υψηλό κόστος των δοκιμών, αλλά στην αποδεδειγμένη πλέον ακαταλληλότητα της τεχνολογίας. Η “επένδυση” βρίσκεται στο κενό με αποκλειστική ευθύνη της εταιρείας. Θεωρούμε ότι το Δημόσιο έχει το δίκαιο με το μέρος του και όλα τα νομικά όπλα για να αντιμετωπίσει με επιτυχία οποιαδήποτε νομικη ενέργεια της εταιρείας. Αρκεί να το θέλει.
Αυτό που ζητάει ο κ. Μπαλάσκας είναι απλά παράλογο: να αδειοδοτηθεί η εταιρεία του για κάτι που ήδη γνωρίζουμε ότι είναι ανέφικτο. Αλλά έχει λόγο που το ζητάει. Έτσι θα ξεμπλοκαριστεί νομικά η υπόλοιπη “επένδυση” – χωρίς το βασικότερο κομμάτι της, τη μεταλλουργία – ώστε να δοθούν άλλες άδειες που στην πραγματικότητα η εταιρεία γνωρίζει ότι καθόλου “ρουτίνας” δεν είναι.
Έτσι η Ελληνικός Χρυσός θα κερδίζει εξάγοντας τα συμπυκνώματα από Σκουριές και Ολυμπιάδα, χωρίς να αφήνει κανένα οικονομικό όφελος στη χώρα. Κάτι τέτοιο είναι αντίθετο προς το δημόσιο συμφέρον και καμμία κυβέρνηση δεν πρέπει να το δεχτεί.
Ύψος επενδύσεων
Και συνέχισε ο πρόεδρος της Ελληνικός Χρυσός με άλλη μια προσπάθεια εντυπωσιασμού της κοινής γνώμης:
“Εφ’οσον δοθούν οι άδειες, θα γίνουν επιπλέον 1,5 δισεκατομμύριο επενδύσεις, 700 εκατ. δολ. για την ολοκλήρωση των έργων στις Σκουριές και περίπου άλλα τόσα για το εργοστάσιο της μεταλλουργίας. Είναι έλλειμμα εμπιστοσύνης η αμφισβήτηση των προθέσεων της εταιρείας για υλοποίηση του έργου”.
Ξανά: ποιο εργοστάσιο μεταλλουργίας; Ποια τεχνολογία θα εφαρμόσει αυτό το εργοστάσιο που ζητά αδειοδότηση και γιατί να εμπιστευθεί η Πολιτεία τις “καλές προθέσεις” της εταιρείας από τη στιγμή που δεν υπάρχει εφαρμόσιμη μελέτη μεταλλουργίας;
ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα
“Ο κ. Μπαλάσκας τόνισε ότι υπάρχει κίνδυνος να κλείσουν τα μεταλλεία, αν δεν αδειοδοτηθεί ο χώρος απόθεσης στην περιοχή του Κοκκινόλακκα. Η εκκρεμότητα εν προκειμένω είναι ότι η εταιρεία άλλαξε τη μέθοδο στεγάνωσης της περιοχής απόθεσης, με στόχο να εφαρμοστεί καλύτερη τεχνολογία σε σχέση με αυτήν που είχε αδειοδοτηθεί. Ο Κοκκινόλακας βρίσκεται σε καθεστώς πιλοτικής λειτουργίας και η προσωρινή άδεια που έχει λήγει στο τέλος του χρόνου. Αν δεν δοθεί η οριστική άδεια, τα μεταλλεία της Ολυμπιάδας και του Στρατωνίου δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν”.
Και πάλι ο κ. Μπαλάσκας αποκρύπτει πράγματα, αλλά κανείς από αυτούς που τον ακούν δεν το αντιλαμβάνεται. Ο ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα προορίζεται να δεχθεί 20 εκατ. τόνους επικίνδυνων μεταλλευτικών και μεταλλουργικών απόβλητων φορτωμένων με τοξικά υλικά, όπως κυάνιο, ξανθάτες, αρσενικούχος σκοροδίτης κ.α. Τη σημασία του στρώματος συμπιεσμένης αργίλου που η εταιρεία “παρέλειψε” να τοποθετήσει στον πυθμένα του έχουν εξηγήσει τόσο οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος (στην υπ’αρίθ. 14504/30-10-2015 Πράξη Βεβαίωσης Παράβασης) όσο και ο ομότιμος καθηγητής γεωλογίας κ. Σαράντης Δημητριάδης (εδώ).
Αλλά η στεγάνωση του ΧΥΤΕΑ, που έχει φτιαχτεί επάνω σε επικίνδυνο σεισμικό ρήγμα, είναι μόνο μία από τις παραβιάσεις της περιβαλλοντικής και της τεχνικής έγκρισης που έχει διαπιστώσει η Επιστημονική Επιτροπή Ελέγχου του έργου. Οι άλλες δύο, για τις οποίες δεν λέει τίποτα ο κ. Μπαλάσκας, είναι:
- Δεν έχει λιθογομωθεί η παλιά εγκαταλελειμμένη στοά +173 που βρίσκεται κάτω από το χώρο απόθεσης.
- Στο κατάντι φράγμα δεν έχει ενσωματωθεί πυρήνας από αδιαπέραστο υλικό όπως προβλεπόταν.
Περισσότερα για το ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα εδώ: Φάμελλος (1): «Έχουμε δώσει στην Εldorado προσωρινές άδειες χωρίς να έχουν επιλυθεί πολλά τεχνικά ζητήματα περιβάλλοντος»
Αν λοιπόν οι απαιτήσεις περιβαλλοντικής προστασίας του τόπου από το επικίνδυνο φράγμα και το επικίνδυνο περιεχόμενό του, δεν επιτρέψουν την αδειοδότηση του ΧΥΤΕΑ, αυτό θα μπορούσε πράγματι να οδηγήσει σε αδυναμία λειτουργίας των μεταλλείων της Ελληνικός Χρυσός. Αλλά και πάλι, την αποκλειστική ευθύνη θα την έχει η ίδια Ελληνικός Χρυσός.
Αριθμός εργαζομένων
“Στην επένδυση απασχολούνται άμεσα ή έμμεσα 5.000 άτομα”, λέει ο κ. Μπαλάσκας.
Ο ισχυρισμός καταρρίπτεται από τα ίδια τα στοιχεία της εταιρείας. Σύμφωνα με την εγκεκριμένη ΜΠΕ, οι άμεσες θέσεις εργασίας θα είναι 1.300 και μαζί με τις έμμεσες και τις παρακινούμενες 2.180. Και αυτό όχι τώρα αλλά στην πλήρη ανάπτυξη όλων των υποέργων. Το να ισχυρίζεται ο κ. πρόεδρος ότι σήμερα, χωρίς Σκουριές, χωρίς εργοστάσιο μεταλλουργίας και μονάδα θειϊκού οξέος, χωρίς νέο εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο, χωρίς νέο λιμένα στο Στρατώνι, χωρίς καν τη συνδετήρια στοά Μαντέμ Λάκκου – Ολυμπιάδας, η εταιρεία έχει 5.000 εργαζόμενους, είναι σκέτη προπαγάνδα με ολοφάνερο στόχο.
Επανεξέταση των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων όλου του έργου;
Το πιο ενδιαφέρον σημείο της συνέντευξης όμως ήταν αυτό που αναφέρει το euro2day.gr:
«Το ΥΠΕΝ άνοιξε ζήτημα επανεξέτασης των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων όλου του έργου, οι οποίες λήγουν το 2021».
Προφανώς αυτό είναι πάρα πολύ σοβαρό, αλλά δεν φαίνεται να έγινε κάποια διευκρινιστική ερώτηση. Το newmoney.gr από την άλλη γράφει:
“Η δεύτερη σοβαρή επισήμανση που έγινε χθες είναι ότι το 2021 εκπνέουν οι περιβαλλοντικοί όροι που έχουν δοθεί από το 2011 για τα μεταλλεία Χαλκιδικής ως ενιαία επένδυση. Οι Καναδοί επομένως έχουν περιθώριο μία τριετία για να τρέξουν το έργο, σύμφωνα με τα όσα προβλέπουν οι εγκεκριμένοι όροι”.
Το τι ήθελε να πει ο ποιητής – ο κ. Μπαλάσκας – είναι και πάλι ασαφές. Καλείται το ΥΠΕΝ να δώσει διευκρινίσεις.