Σωτηριολογικός εξορυκτισμός. Παραμυθιών και ονειρώξεων συνέχειες #skouries


Tου Σαράντη Δημητριάδη, ομότιμου καθηγητή γεωλογίας ΑΠΘ


Πριν λίγες μέρες είχαμε εδώ στη Θεσσαλονίκη, με αφορμή την έναρξη της 83ης ΔΕΘ, μια Συζήτηση Στρογγυλής Τραπέζης που οργάνωσε ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων, με τίτλο: «Οι Ορυκτές Πρώτες Ύλες ως Βασικός Μοχλός Ανάπτυξης για την Ελληνική Οικονομία». Η συζήτηση έγινε στο περίπτερο των ΗΠΑ, παρόντος και του πρεσβευτή κ. Geoffrey Pyatt ο οποίος και την χαιρέτισε εισαγωγικά. Κατά τη συζήτηση αυτή στην οποία συμμετείχαν διπλωμάτες, πολιτικοί, επιχειρηματίες και ακαδημαϊκοί ακούστηκαν πολλά και διάφορα που, όπως μεταφέρθηκαν δημοσιογραφικά και όπως θα ήταν και προσχεδιασμένα άλλωστε, είναι/ήταν προσεκτικά διαλεγμένα ώστε να μας οδηγούν σε παρηγορητικές σκέψεις για μια, όχι εξ ουρανού αλλά εκ βάθους γης (πιο συγκεκριμένα γης βορειοελλαδικής) σωτηρία μας:

http://www.thestival.gr/society/economy/item/405267-to-7-tou-aep-mporei-na-prosferei-i-biomixania-orykton-proton-ylon

https://www.newsit.gr/ellada/amythiti-periousia-krymmeni-stin-voreia-ellada-orima-koitasmata-xrysou-pseydargyrou-kai-molyvdou-aksias-18-dis-eyro/2613615/

https://greekcitytimes.com/2018/09/11/billions-worth-of-gold-deposits-in-northern-greece/

Θεωρώ πως τουλάχιστον στα όσα λίγα δημοσιογραφικά προβλήθηκαν από τη συζήτηση αυτή αξίζει ένας σχολιασμός. Θα τον επιχειρήσω περιοριζόμενος ακόμα περισσότερο σε όσα εκφράζουν οι γνώμες που προβλήθηκαν επιστημόνων ειδικότερα και πολιτικών, όχι διπλωματών και επιχειρηματιών που αυτοί κάνουν τη δουλειά τους και φανερά εξυπηρετούν τα συγκεκριμένα τους συμφέροντα.

Ο κ. Ι. Πασπαλιάρης, καθηγητής του ΕΜΠ στον Τομέα Μεταλλουργίας και Τεχνολογίας Υλικών ανέφερε πως στην Βόρεια Ελλάδα υπάρχουν ώριμα (sic) κοιτάσματα χρυσού, ψευδαργύρου και μολύβδου αξίας περίπου 18 δις ευρώ, τα οποία «θα πρέπει να αξιοποιηθούν από τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις». Το ’’ώριμα’’ που χρησιμοποιεί και η σύνδεση χρυσού ψευδαργύρου και μολύβδου με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο κ. Πασπαλιάρης αναφέρεται στα κοιτάσματα των μεταλλείων Κασσάνδρας, η εκμετάλλευση των οποίων έχει παραχωρηθεί στην Ελληνικός Χρυσός (ουσιαστικά στην καναδική Eldorado Gold), οπότε ο κ. Πασπαλιάρης μοιάζει να μεταφέρει με τα λεγόμενά του τις εκτιμήσεις της Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold, αποσπώντας τες από τον μη κατονομαζόμενο φορέα τους και επενδύοντάς τες με το κύρος του ακαδημαϊκού του τίτλου. Σε προέκταση, εκείνο το «αξιοποιηθούν από τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις» εγώ τουλάχιστον το εκλαμβάνω ως πρόταση: «να αξιοποιηθούν από την ξένη μεταλλευτική εταιρεία η οποία κατέχει τα κοιτάσματα αυτά».

Βέβαια, είναι απόλυτο δικαίωμα του κ. Πασπαλιάρη και ουδέν επιλήψιμο επ’ αυτού, να υιοθετεί αν αυτό κάνει και να μεταφέρει αν θέλει και πιστεύει πως ισχύουν τις όποιες εκτιμήσεις της συγκεκριμένης εταιρείας. Της οποίας οι σχεδιασμοί εξάλλου δεν του είναι ούτως ή άλλως άγνωστοι, αφού έχει ο ίδιος καταθέσει ως μάρτυρας προς υπεράσπιση των θέσεών της κατά την φετινή διαδικασία της Διαιτησίας που επιλήφθηκε των διαφορών μεταξύ της Ελληνικός Χρυσός και του Ελληνικού Δημοσίου. Το μόνο που έχω να παρατηρήσω στα λεγόμενά του, όπως δημοσιογραφικά μεταφέρθηκαν, είναι ότι θα έπρεπε εκ της ιδιότητάς του να γνωρίζει, ή αν γνωρίζει να μην αποκρύψει, πως τα αποθέματα χρυσού, ψευδαργύρου και μολύβδου που αναφέρει και που συμπεραίνω πως δεν μπορεί να είναι άλλα από αυτά των μεταλλείων Κασσάνδρας, είναι ήδη και συμβατικά κατοχυρωμένα υπέρ αποκλειστικά της Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold (τα αντίστοιχα εμπλουτίσματα σφαλερίτη και γαληνίτη εξάγονται και θα εξάγονται από την εταιρεία ως τέτοια και η πρόσκτηση των καθαρών μετάλλων, ειδικότερα δε ψευδαργύρου και μολύβδου, θα γίνεται καθ’ ολοκληρία σε μεταλλουργίες του εξωτερικού υπέρ αποκλειστικά της Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold). Και ως ειδικός στα της μεταλλουργίας γνωρίζει ασφαλώς πως μαζί με το μόλυβδο (το χαμηλής προστιθέμενης αξίας εμπλούτισμα πιο συγκεκριμένα του γαληνίτη) που θα εξάγεται από την Ελληνικός Χρυσός, θα εξάγεται ταυτόχρονα κρυμμένος σε αυτό και ο άργυρος που κατ’ εξοχήν ενυπάρχει στον γαληνίτη.

Θα ήθελα λοιπόν να σημειώσω πως από δικούς μου υπολογισμούς, βασισμένους αποκλειστικά και μόνο στα στοιχεία της ΜΠΕ της Ελληνικός Χρυσός (και ανεξάρτητα από την λειτουργία ή όχι στο μέλλον της μεταλλουργικής μονάδας στο Στρατώνι) οι από τα μεταλλεία Κασσάνδρας ποσότητες των υψηλής προστιθέμενης αξίας καθαρών μετάλλων που θα ανακτηθούν σε μεταλλουργίες του εξωτερικό και υπέρ αποκλειστικά της Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold θα είναι οι εξής:

841.366 τόνοι ψευδαργύρου, 588.490 τόννοι μολύβδου και 1.767 τόννοι αργύρου.

Επί πλέον, με βάση την ισχύουσα σύμβαση, θα ανακτηθούν στο εξωτερικό και πάλι υπέρ αποκλειστικά της Ελληνικός Χρυσός/Eldorado Gold και τα εξής:

Το σύνολο των συμπυκνωμάτων μίγματος πυριτών που θα παραχθούν (ήδη άρχισαν να παράγονται) κατά τη φάση 2 του μεταλλείου Ολυμπιάδας (συνολικά 351.280 τόννοι με περιεχόμενους 8,6 τόννους χρυσού και 11,2 τόννους αργύρου). Επίσης, το σύνολο των συμπυκνωμάτων χαλκού-χρυσού (συνολικά 632.000 τόννοι) που θα παραχθούν κατά τα πρώτα έξι παραγωγικά έτη λειτουργίας του μεταλλείου Σκουριών, πριν το ξεκίνημα της μεταλλουργικής μονάδας -αν αυτή λειτουργήσει τελικά- με περιεχόμενους 164.347 τόννους χαλκού και 17 τόννους χρυσού. Και τέλος, το μη κατευθυνόμενο στη μεταλλουργική μονάδα (αν αυτή τελικά λειτουργήσει) μέρος των παραγόμενων συμπυκνωμάτων χαλκού-χρυσού του μεταλλείου Σκουριών (συνολικά 2.448.000 τόννοι, με περιεχόμενους 636.532 τόννους χαλκού και 66,1 τόνους χρυσού).

Από αυτά τα ’’ώριμα’’ κοιτάσματά του κ. Πασπαλιάρη λοιπόν και πριν ξαπλώσουμε επάνω τους για να ονειρευτούμε τις επιχειρήσεις που θα τα εκμεταλλευτούν για πάρτη μας, θα πρέπει να αφαιρεθούν πρώτα όλα τα παραπάνω, κάνοντας έτσι το στρώμα των ονείρων μας απογοητευτικά λεπτό, σχεδόν ανύπαρκτο.

O κ. Νικόλαος Αρβανιτίδης, σήμερα στέλεχος του Geological Survey of Sweden και πρώην Δ/ντής του παραρτήματος του ΙΓΜΕ Βορείου Ελλάδας, είναι σταθερός (έως φανατικός θα έλεγα) υποστηρικτής και διαφημιστής των εξορύξεων παντός είδους μεταλλευμάτων και μετάλλων, υπαρκτών ή θρυλούμενων, ειδικά δε στο βορειοελλαδικό χώρο. Και αυτό βέβαια είναι δικαίωμά του που ο ίδιος προφανώς το θεωρεί και επιστημονική του υποχρέωση. Και ασφαλώς δεν υπήρχε περίπτωση να ήταν απών από μια τέτοια συζήτηση μεταξύ ’’ Ιπποτών της Μεταλλευτικής Στρογγυλής Τραπέζης’’. Μόνο που μου φαίνεται πως έχει δυσκολίες στο να μετριάσει τον ενθουσιασμό του λαμβάνοντας υπόψη σοβαρά και κάποιες, που δεν είναι λίγες, από τις αρνητικές συνέπειες των εξορύξεων. Και πως δεν είναι φυσικό να έρχεται και επανέρχεται με μια κάθε φορά νέα πρόταση για κάποιο νέο μετάλλευμα ή μέταλλο που γίνεται της μόδας (ως ζητούμενο από τις βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας) και που ασφαλώς, δεν μπορεί, το έχουμε και πρέπει να το εξορύξουμε, πού αλλού; Στη βόρεια Ελλάδα. Τώρα μας προτείνει να βάλουμε στο στόχαστρο το κοβάλτιο. Αύριο θα είναι κάποιο άλλο. Πάλι βέβαια ’’υπαρκτό’’ στη βόρεια Ελλάδα και να το ψάξουμε, αλλιώς δεν θα είμαστε πρωτοπόροι στην αιχμή της τεχνολογικής προόδου. Ώστε να αποκομίσουμε και τα σωτήρια για την οικονομία μας οφέλη από αυτή μας την πρωτοπορία. Όλα αυτά βέβαια είναι νέα που ακούγονται ευχάριστα στ’ αυτιά μας. Αλλά τόσο μακριά από την υλοποιήσιμη πραγματικότητα….

Από κοντά και ο φίλος μου Βασίλης Μέλφος, στο ίδιο μοτίβο, προτείνει στους Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης να φροντίσουν -να βάλουν τα χρήματα δηλαδή- ώστε, σε σύμπραξη φαντάζομαι με κάποιους ειδικούς επιστήμονες, να ερευνηθούν πιο συστηματικά και τελικά να εξορυχθούν, πάλι φαντάζομαι, κάποια μη κατονομαζόμενα, «κρίσιμα ή σπάνια μέταλλα». Εδώ βέβαια στη Βόρεια Ελλάδα, πού αλλού. Να υπενθυμίσω μόνο επ’ αυτού ότι όσο πιο σπάνια είναι και όσο μικρότερη η ποσοτική παρουσία κάποιων ’’κρίσιμων μετάλλων’’, τόσο πιο επιβαρυντική περιβαλλοντικά, έως αποτρόπαιη είναι η εξόρυξη και επεξεργασία τους.

Και επειδή δεν κατάφεραν να παραστούν στην Στρογγυλή Τράπεζα οι συνάδελφοι γεωλόγοι από τη Θράκη, έσπευσαν να φωνάξουν από εκεί πως «είμαστε και εμείς εδώ»:

https://empros.gr/2018/09/se-ekseliksi-erevna-tou-igme-gia-chryso-sta-kimmeria/

Αλλά στην Στρογγυλή Τράπεζα μίλησε και ο πολιτικός προστάτης πάντων των εξορύξεων, ο βουλευτής του ΚΙΝΑΛ και πρώην υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Γιάννης Μανιάτης. Και είπε μεταξύ άλλων τα εξής αξιοσημείωτα: «η κυβέρνηση καθυστερεί να δημοπρατήσει 20 εκτάσεις για την εκμετάλλευση ορυκτών, παρότι από τον Οκτώβριο του 2014 είχε έτοιμα τα τεύχη δημοπράτησης». Επειδή συμβαίνει να γνωρίζω κάπως την υπόθεση αυτή θα παρατηρήσω τα εξής:

Πρώτη μεταξύ των είκοσι αυτών εκτάσεων είχε επιλεγεί μια έκταση 90 χιλιάδων στρεμμάτων στην περιοχή του Κιλκίς. Το υπουργείο του οποίου ηγείτο τότε ο κ. Μανιάτης προχώρησε το 2012 σε δημόσιο διεθνή ανοιχτό πλειοδοτικό διαγωνισμό για την εκμίσθωση του δικαιώματος έρευνας και εκμετάλλευσης του παραπάνω δημόσιου μεταλλευτικού χώρου ο οποίος διεξήχθη τον ίδιο χρόνο και κατέληξε υπέρ της εταιρείας ΑΚΤΩΡ Α.Τ.Ε. της οικογένειας Μπόμπολα. Όλα αυτά έγιναν κατά παράβαση της οδηγίας 2001/42, χωρίς δηλαδή να έχει προηγηθεί κατά το στάδιο εκπόνησης των σχετικών σχεδίων και προ της εγκρίσεώς τους η οποιαδήποτε μελέτη εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα είχε η σχετική έρευνα και εξόρυξη.

Ήταν ίσως μια δικής του έμπνευσης προσπάθεια του κ. Μανιάτη να εφαρμόσει τότε και για πρώτη φορά και κατά παράκαμψη κάθε νομικής υποχρέωσης την υπεραπλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης εξορυκτικών έργων, ουσιαστικά την αδειοδότησή τους με απλά την αξιολογική κρίση και βούληση του αρμόδιου υπουργού, του ίδιου δηλαδή. Κατά της προφανώς παράνομης αυτής διαδικασίας προσέφυγαν φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης του νομού Κιλκίς, επιστημονικοί και επαγγελματικοί φορείς, τοπικοί σύλλογοι και ενώσεις προσώπων με νομική προσωπικότητα και φυσικά πρόσωπα. Η υπόθεση, μετά από σειρά αναβολών, εκδικάστηκε τελικά στο Εφετείο Αθηνών αλλά πριν την έκδοση απόφασης η πλειοδοτήσασα κατά τον διαγωνισμό εταιρεία απέσυρε το ενδιαφέρον της και η υπόθεση τέθηκε στο αρχείο. Αυτή ήταν μια πολύ τυπική -και άτυχη βέβαια- συμβολή του κ. Μανιάτη στη μη καθυστέρηση των δημοπρατήσεων για την εκμετάλλευση ορυκτών πόρων.

Κατά τον Ελύτη: «αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι και ένα καράβι. Που σημαίνει πως με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Κατά τους Ιππότες της Μεταλλευτικής Στρόγγυλης Τραπέζης δεν χρειάζονται ελιές, αμπέλια και καράβια για να ξαναφτιάξουμε την Ελλάδα. Μόνο χρυσός, βισμούθιο, κοβάλτιο και σπάνιες γαίες, όσο πιο σπάνιες γίνεται.

Και λίγα λόγια για τον εξορυκτισμό γενικά.

Είναι βέβαια μεγάλη αλήθεια πως η εξορυκτική βιομηχανία στην Ελλάδα έχει μακρά ιστορία και αποτελεί παράδοση. Και πως συνέβαλε, με συμβολικό μάλιστα τρόπο, στην εντός του τυπικά καπιταλιστικού μας συστήματος ’’ανάπτυξή’’ ενός κλάδου της οικονομίας μας -ακριβέστερα στον υπερπλουτισμό μιας συγκεκριμένης μερίδας επώνυμων και πασίγνωστων επιχειρηματιών μας. Είναι όμως επίσης αλήθεια πως αυτή η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν είχε θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, όχι δε μόνο στη χώρα μας αλλά και παγκοσμίως. Το ακριβώς αντίθετο: άφησε/αφήνει πίσω της σοβαρότατες και ανεξίτηλες περιβαλλοντικές πληγές. Αυτός είναι ο λόγος που η εξορυκτική βιομηχανία θεωρείται ως η πλέον ρυπαίνουσα παραγωγική δραστηριότητα.

Μέχρι τη δεκαετία του 1970 ελάχιστη ή καθόλου συνειδητοποίηση της σοβαρότητας και καμία σχεδόν ανησυχία προκαλούσε αυτή η δυσάρεστη πλευρά της εξορυκτικής δραστηριότητας. Το μόνο που ενδιέφερε και μετρούσε ήταν το προς εξόρυξη και επεξεργασία υλικό: η ποσότητα και η εκμεταλλευσιμότητά του. Το περιβάλλον μέχρι τότε, χωρίς μάλιστα ιδιαίτερους χωροταξικούς περιορισμούς, απλά φιλοξενούσε τις δραστηριότητες αυτές κατά τον βολικότερο για τις ίδιες τρόπο και θεωρούνταν (ξηρά, ποτάμια, θάλασσα και αέρας) ως ο τελικός και ’’απέραντος -άρα και αμετάβλητος- φυσικός αποδέκτης’’ όλων των προς απόρριψη (κατά κανόνα δε και τοξικών) απόβλητών της. Η συνειδητοποίηση ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχίζεται χωρίς σοβαρές επιπτώσεις και ότι η περιβαλλοντική ρύπανση όχι μόνο δεν ’’αυτοεπουλώνεται’’ αλλά, αντίθετα, παραμένει, αθροίζεται και γιγαντώνεται με σημαντικότατες αρνητικές συνέπειες στους ζωτικούς για την επιβίωσή μας πόρους (με πρώτο το νερό), στη βιόσφαιρα και τα οικοσυστήματα και στη δημόσια υγεία, σε πλανητική μάλιστα και όχι μόνο τοπική κλίμακα, άρχισε να συζητείται σοβαρά κατά τη δεκαετία του 1970, πρώτα στις πιο προηγμένες χώρες και σε κύκλους ακαδημαϊκών με κοινωνικές και οικολογικές γνώσεις και ανησυχίες, με σημαντική δε καθυστέρηση και στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, όπως και στη δική μας. Θα πρέπει βέβαια από την άλλη να σημειωθεί πως ασφαλώς και υπάρχει διαβάθμιση ως προς τη βλαπτικότητα των εξορυκτικών δραστηριοτήτων ανάλογα με το είδος του εξορυσσόμενου υλικού, το είδος της μετέπειτα επεξεργασίας του, το είδος και την τοξικότητα των αποβλήτων που παράγονται και την κλίμακα εξόρυξης. Έτσι, ενώ κάποιες τέτοιες δραστηριότητες μπορούν να θεωρηθούν ήπιες και περιβαλλοντικά αποδεκτές εξαιτίας του σχετικά μικρού τους αρνητικού περιβαλλοντικού αποτυπώματος, κάποιες άλλες, όσο και αν προβληθούν ως ιδιαίτερα κερδοφόρες, δεν μπορούν (δεν θα έπρεπε/πρέπει να μπορούν) σε καμία περίπτωση να θεωρηθούν ως αποδεκτές επειδή συνεπάγονται σοβαρές βλαπτικές συνέπειες στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.

Πέρα από το αρνητικό οικολογικό του αποτύπωμα ο εξορυκτισμός συνδέεται ιστορικά με αποικιοκρατικές πρακτικές, έχει χαρακτηριστεί δε ως ο σκληρός πυρήνας του σημερινού παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού συστήματος και η πιο αρχετυπική μορφή του. Οι χώρες που δεν ανήκαν/ανήκουν στις βιομηχανικά και αμυντικά ισχυρές και ανεξάρτητες και οι οποίες έτυχε να έχουν πλούσια μεταλλευτικά αποθέματα υπήρξαν κατά κανόνα και εξακολουθούν να είναι υποκείμενα άγριας εκμετάλλευσης (με την κυριολεκτική και μεταφορική έννοια του όρου αυτού), αρπαγής ουσιαστικά του ορυκτού τους πλούτου, με μηδαμινά για τις ίδιες οικονομικά οφέλη. Οι χώρες της Αφρικής και της λατινικής Αμερικής είναι τα τυπικότερα παραδείγματα. Ας μην ξεχνάμε επίσης πως η ύπαρξη πλούσιων ορυκτών πόρων (κοιτασμάτων μεταλλευμάτων όπως και υδρογονανθράκων) και η έλξη που αυτά ασκούν σε παγκόσμιους παίκτες και επίδοξους εκμεταλλευτές τους είναι ο κύριος σήμερα παράγοντας δημιουργίας γεωπολιτικής αστάθειας και εμπόλεμων καταστάσεων, με όλες τις εξ αυτών τραγικές συνέπειες για τους πληθυσμούς των χωρών αυτών (πολλές τέτοιες καταστάσεις σε χώρες της κεντρικής Αφρικής και της Μέσης Ανατολής).

Αυτές οι αρνητικές πλευρές του εξορυκτισμού ελάχιστα έχουν εξαλειφθεί στις μέρες μας. Παρά δε την πολύ βαθύτερη συνειδητοποίηση των περιβαλλοντικών κινδύνων και των διεργασιών που τους διέπουν, παρά τη σημαντική πρόοδο των μεταλλευτικών τεχνικών και παρά την αυστηρή, υποτίθεται, περιβαλλοντική νομοθεσία η οποία εισάγει συγκεκριμένους περιορισμούς στον κλάδο αυτόν. Τόσους παρόλα αυτά που να μην εμποδίζουν σοβαρά την εξορυκτική δραστηριότητα, η οποία, περιβεβλημένη με κάθε δυνατή νομική προστασία, παραμένει μέχρι σήμερα κυρίαρχη -στην πράξη απαγορευτική εκ προοιμίου προς όλες τις άλλες παραγωγικές δραστηριότητες με τις οποίες τυχόν βρεθεί να συναγωνίζεται. Είναι εξάλλου το πανίσχυρο διεθνές μεταλλευτικό λόμπι εκείνο που καταρτίζει στην ουσία τους «Μεταλλευτικούς κώδικες» και υποδεικνύει (υπαγορεύει σωστότερα) στα νομοθετούντα σώματα πού (ως πού) είναι ανεκτά για τις μεταλλευτικές επιχειρήσεις τα όρια αυτών των περιορισμών.

Σε ότι αφορά την περιβαλλοντική διάσταση των εξορυκτικών δραστηριοτήτων στη χώρα μας, αρκεί ως μαρτυρία η ειλικρινής δήλωση της προ μερικών ετών ειδικής γραμματέως του ΥΠΕΚΑ κ. Μ. Καραβασίλη, η οποία καθήμενη στο πλευρό του τότε υπουργού Περιβάλλοντος Γ. Μανιάτη είπε στις 16/2/2012 στη Βουλή κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου (με αφορμή συζήτηση για τα σχέδια εξορύξεων στην περιοχή του Κιλκίς που προανέφερα) τα εξής: «Στην Ελλάδα έχουν γίνει μέχρι τώρα χιλιάδες εξορύξεις. Όλες ήταν κάκιστες και παντού χωρίς εξαίρεση προκάλεσαν περιβαλλοντικές καταστροφές. Τώρα θέλουμε να κάνουμε την πρώτη εξόρυξη που θα γίνει τέλεια, δεν αξίζει να προσπαθήσουμε;». Τη συνέχεια και την τύχη αυτής της ’’τέλειας προσπάθειας’’ ανέφερα στα προηγούμενα.

Σε ότι αφορά την ’’αποικιοκρατική διάσταση’’ του εξορυκτισμού παγκοσμίως, καμία σημαντική μεταβολή προς το καλύτερο δεν έχει παρατηρηθεί. Το μόνο που άλλαξε είναι η αντικατάσταση των εκμεταλλευτών ενός μητροπολιτικού κέντρου από άεθνα corporations. Και η αναγόρευση των ιδιαίτερα κερδοφόρων για τα ίδια επενδύσεών τους σε ’’σωσίβια’’ των σε κάθε περίπτωση δυσπραγούντων ιθαγενών.

Να ξαναθυμηθούμε τον Ελύτη;

«Όταν η συμφορά συμφέρει, λογάριαζέ την για πόρνη»

Σαράντης Δημητριάδης


Μία απάντηση στο “Σωτηριολογικός εξορυκτισμός. Παραμυθιών και ονειρώξεων συνέχειες #skouries”

  1. η νεκρώσιμη ακολουθία θα εχει συνέχεια και ετσι 23-25.9 στο ΑΠΘ που μαζί με μαμά ΔΕΗ οργανώνεται Συνέδριο … για τον Λιγνίτη …θα παραβρεθώ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.