Από το ΞΕΚΙΝΗΜΑ:
Μιλήσαμε με τον Τόλη Παπαγεωργίου, έναν άνθρωπο που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στον αγώνα ενάντια στις εξορύξεις στη Χαλκιδική, και μέλος του Παρατηρητηρίου Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων.
- Eρώτηση: Τόλη, μπορείς να μας πεις σε ποιά φάση βρίσκεται αυτή τη στιγμή η «επένδυση» της Eldorado Gold; Μπορείς να μας δώσεις μια γενική εικόνα της κατάστασης;
Απάντηση: Είναι χαρακτηριστικό ότι όταν η Eldorado ήρθε στην Ελλάδα για να αγοράσει τα μεταλλεία τον Φλεβάρη του 2012, η μετοχή της ήταν στα 17,5$. Εδω και ένα χρόνο η εταιρία πασχίζει να κρατήσει τη μετοχή της πάνω από το ένα δολλάριο για να μην τη διώξουν από το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης. Η εταιρία πλήρωσε για την αγορά των μεταλλείων Κασσάνδρας 2,4δις$. Αυτή τη στιγμή τα αποθέματα της σε ρευστό είναι περίπου 400εκ$.
Στις Σκουριές, η εταιρία έχει ανακοινώσει (και άρχισε να το εφαρμόζει) ότι το έργο έχει μπει σε φάση συντήρησης και επισκευών. Και ότι η ετήσια δαπάνη για το έργο στις Σκουριές θα είναι 2-3εκ€. Ουσιαστικά, το πρόγραμμα εξόρυξης για τις Σκουριές έχει αναβληθεί για πολύ αργότερα, για δύο κυρίως λόγους.
Ο πρώτος είναι ότι χρειάζεται περίπου 700εκ ευρώ πρόσθετη επένδυση, χρήματα που δεν διαθέτει αυτή τη στιγμή η εταιρία. Ο δεύτερος είναι ο συνδιασμός της άρνησης της περαιτέρω αδειοδότησης και της γενικής αντίδρασης που υπάρχει στην κοινωνία για την επένδυση.
Επιπλέον, το άλλο μεταλλείο που μέχρι σήμερα ήταν προσοδοφόρο, το μεταλλείο της Μαύρης Πέτρας κάτω από τη Στρατονίκη βρίσκεται σε φάση εξάντλησης του κοιτάσματος. Αυτό έχει ως συνέπεια το πλυντήριο του Στρατωνίου να δουλεύει μόνο 1-2 μέρες τη βδομάδα.
Είναι βέβαιο κατά την κρίση μου ότι ο Σταθάκης δεν θα τολμήσει να δώσει άδεια επέκτασης της εξόρυξης του κοιτάσματος της Μαύρης Πέτρας. Γιατί το χωριό ήδη βουλιάζει, και μια τέτοια ενέργεια του Σταθάκη θα ήταν εγκληματική παραφροσύνη.
Έτσι, θεωρώ ότι κάθε άλλο πρόγραμμα που σχετίζεται με τις δραστηριότητες του Στρατωνίου σταματάει.
[Σημείωση «Ξ»: Για τους αναγνώστες μας που δεν γνωρίζουν τη γεωγραφία της περιοχής στο τέλος του άρθρου παρατίθεται χάρτης με τις τοποθεσίες]
- Ερ: Οπότε αυτή τη στιγμή τι κάνει η εταιρία;
Απ: Ουσιαστικά όλη η δραστηριότητα της Eldorado στα μεταλλεία Κασσάνδρας εστιάζεται αποκλειστικά στο πρόγραμμα της Ολυμπιάδας. Και εδώ προκύπτει αμέσως ένα προφανές αδιέξοδο, γιατί όταν μιλάμε για Ολυμπιάδα εννοούμε τα κοιτάσματα χρυσούχου αρσενοπυρίτη. Αυτά τα κοιτάσματα υποτίθεται ότι θα περνούσαν από επεξεργασία με τη μεταλλουργία χρυσού πάνω στην οποία στήθηκε όλη η επένδυση και η σύμβαση του ελληνικού δημοσίου με την Ελληνικός Χρυσός. Όμως, όπως έχει αποδειχτεί τελεσίδικα, η μέθοδος της μεταλλουργίας που πρότεινε η εταιρία αποτελεί μια απάτη και δεν μπορεί να εφαρμοστεί. [Σημείωση «Ξ»: Διαβάστε περισσότερα γιατί είναι απάτη η μέθοδος επεξαργασίας του αρσενοπυρίτη της Ολυμπιάδας με την οποία εχει δεσμευτεί η Eldorado Gold εδώ]
Για την εξυπηρέτηση του προγράμματος της Ολυμπιάδας προβλέπονται 3 φάσεις. Η πρώτη φάση είχε να κάνει με την επεξεργασία των αποβλήτων στη λίμνη τελμάτων της Ολυμπιάδας. Αυτά είναι απόβλητα που είχε αφήσει η προηγούμενη εταιρία και ήταν μέσα στις υποχρεώσεις της Eldorado να τα «καθαρίσει». Η εταιρία πήρε ότι συμπύκνωμα αρσενοπυρίτη μπορούσε από αυτή τη διαδικασία και τα εξήγαγε στην Κίνα χωρίς το ελληνικό δημόσιο να αποκομίσει ούτε ένα ευρώ. Αυτή η φάση έχει ήδη τελειώσει.
Η δεύτερη φάση αφορά την εξόρυξη από τα υπόγεια μεταλλεία κάτω από την Ολυμπιάδα, και αφορά ποσότητες 400-450 χιλιάδες τόνους το χρόνο. Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε σήμερα, ενώ η εταιρία δήλωσε ότι το επόμενο βήμα είναι η επαύξηση της παραγωγής στις 650 χιλιάδες τόνους το χρόνο. Στην τρίτη φάση προβλέπεται πολύ μεγαλύτερη παραγωγή, που θα έχει πολύ μεγάλες καταστρεπτικές επιπτώσεις στο νερό, τη θάλασσα, τον αέρα και το έδαφος της Ολυμπιάδας.
- Ερ: Πρόσφατα είχαμε νέα αδειοδότηση της εταιρίας από το υπουργείο για το εργοστάσιο εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο. Τι σημαίνει αυτή η εξέλιξη;
Απ: Ήδη έχουμε αναφερθεί σε άρθρο μας για αυτή τη νέα έγκριση από τον κ. Σταθάκη του εργοστασίου εμπλουτισμού στο Μαντέμ Λάκκο. Το εργοστάσιο αυτό θα αποτελούσε τη βάση για τη φάση τρία της ανάπτυξης του μεταλλείου Ολυμπιάδας. Σε αυτό θα γινόταν υποτίθεται η επεξεργασία όλου του κοιτάσματος της Ολυμπιάδας για την παραγωγή αρσενοπυρίτη, που θα τροφοδοτούσε την μεταλλουργία. Εξηγήσαμε ότι το εργοστάσιο αυτό είναι στην πραγματικότητα ένα φάντασμα. Όλη η δραστηριότητα θα επικεντρωθεί στο εργοστάσιο της Ολυμπιάδας, ενώ με βάση το επενδυτικό σχέδιο και τις εγκρίσεις στη φάση αυτή δεν θα υπήρχε καμία δραστηριότητα εκεί, και όλο το κοίτασμα θα μεταφερόταν μέσω υπόγειας στοάς στο Μαντέμ Λάκκο για να γίνει η επεξεργασία στη μονάδα μεταλλουργίας. Όμως, ούτε η στοά έχει φτιαχτεί, ούτε φυσικά πρόκειται να φτιαχτεί εργοστάσιο μεταλλουργίας μια και η μέθοδος της εταιρίας (το λεγόμενο flash smelting) έχει αποδειχτεί ότι είναι μια απάτη.
- Ερ: Πιστεύεις ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις στην Ολυμπιάδα; Η περιοχή αυτή είχε δώσει μεγάλο αγώνα κατά της προηγούμενης εταιρίας TVX Gold αλλά στον αγώνα ενάντια στην Eldorado δεν είδαμε να κινητοποιείται.
Απ: Θεωρώ βέβαιο ότι το αμέσως προσεχές διάστημα, η μεγάλη παρανομία που εξελίσσεται στην Ολυμπιάδα, οι καταστροφικές συνέπειες της γιγάντωσης της παραγωγής του υπόγειου μεταλλείου αλλά και της επεξεργασίας του κοιτάσματος στην επιφάνεια θα γίνουν αισθητές από τους αδιάφορους στην πλειοψηφία τους σήμερα κατοίκους. Αλλά και από τους επισκέπτες που κατακλύζουν την Ολυμπιάδα κάθε καλοκαίρι. Με αυτό τον τρόπο πιστεύω ότι θα υποχρεωθεί η εταιρία να περιορίσει για τα επόμενα 2-3 χρόνια την παραγωγή στις 400 χιλιάδες τόνους. Όμως, το κλείσιμο του μεταλλείου και του εργοστασίου της Ολυμπιάδας όπως εξηγήσαμε παραπάνω δεν πρόκειται να συμβεί, μια και εκεί πια επικεντρώνεται όλη η δραστηριότητα της εταιρίας. Αυτό εκτιμάω ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις στην περιοχή.
- Ερ: Ποιά είναι η γνώμη σου για την φάση που βρίσκεται σήμερα ο αγώνας ενάντια στις εξορύξεις στη Χαλκιδική;
Απ: Το δικό μου γενικό συμπέρασμα είναι ότι ο μακρύς αγώνας αρχικά των κατοίκων της Ολυμπιάδας και του Στριμονικού Κόλπου από το 1987 μέχρι το 1989 κατά της ΜΕΤΒΑ, και από το 1995 μέχρι το 2003 κατά τις TVX Gold, προκάλεσε την πτώχευση αυτής της ισχυρής εταιρίας και την ματαίωση της εφαρμογής του πρώτου επενδυτικού σχεδίου για την εξόρυξη χρυσού και χαλκού στη Χαλκιδική.
Το μεγάλο κίνημα από το 2006 μέχρι και το 2016 κατά της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός πιστεύω ακράδαντα ότι οδηγεί στο ίδιο αποτέλεσμα, δηλαδή την πτώχευση της Eldorado Gold ή τουλάχιστον την απώλεια των μεταλλείων Κασσάνδρας από αυτήν και την ακύρωση της μεταλλουργίας χρυσού και χαλκού.
Στην περίπτωση όμως αυτή, η ματαίωση πιστεύω ότι θα συμπαρασύρει συνολικά το μεταλλευτικό πρόγραμμα στα μεταλλεία της Χαλκιδικής. Για μένα αυτό θα είναι μια μεγάλη επιτυχία του κινήματος και μια δικαίωση των αγώνων και των θυσιών μας μέχρι σήμερα. Πολλοί ισχυρίζονται ότι το κίνημα μας έχει αποδυναμωθεί. Είμαι τελείως αντίθετος σε αυτή τη θέση. Πιστεύω ότι το κίνημα έχει δικαιωθεί. Θεωρώ ότι τα επιτεύγματα του κινήματος πρέπει να τονιστούν, χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι πρέπει να μην υπάρχει συνεχής επαγρύπνηση για την απίθανη περίπτωση που κάποια νέα εταιρία, σε συννενόηση με κάποια άλλη ή την υπάρχουσα κυβέρνηση, θα θέλει να επαναλάβει το τρείς φορές αποτυχημένο πείραμα.
Έχει αποδειχτεί ότι η φέρουσα ικανότητα της Χαλκιδικής για την αποδοχή τέτοιων φαραωνικών επενδύσεων είναι μηδενική. Οι κυβερνήσεις και ο κάθε επίδοξος πιθανός επενδυτής πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις ήδη απποτυχημένες προσπάθειες να επιβληθούν τέτοια έργα, και να τις θεωρήσουν ως γενική απόρριψη τους. Η Χαλκιδική είναι από τη φύση της τοποθετημένη και προορισμένη για άλλου είδους βιώσιμες δραστηριότητες, συμβατές με το φυσικό και το κλιματολογικό της περιβάλλον.
Μεταλλεία Κασσάνδρας είναι το σύνολο των μεταλλευτικών παραχωρήσεων που αγόρασε η Eldorado Gold, συνολικής έκτασης 317.000 στρεμμάτων, και περιλαμβάνουν:
- Τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Ολυμπιάδας: το υπόγειο μεταλλείο, το εργοστάσιο και τη λίμνη τελμάτων (χώρο απόθεσης αποβλήτων της προηγούμενης εταιρίας TVX Gold)
- Τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Στρατωνίου που περιλαμβάνουν: τα υπόγεια μεταλλεία Μαύρων Πετρών / Μαντέμ Λάκκου (εξαντλημένο), το εργοστάσιο εμπλουτισμού, τη σκάλα φόρτωσης Στρατωνίου και τους παλαιούς χώρους απόθεσης στην περιοχή του Μαντεμ Λάκκου. Στο Μαντέμ Λάκκο σχεδιάζεται να γίνουν και νέες εγκαταστάσεις όπως ο ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα
- Τις νέες Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Σκουριών που περιλαμβάνουν το επιφανειακό όρυγμα (open pit), το εργοστάσιο εμπλουτισμού, χώρους απόθεσης αποβλήτων και συναφείς υποδομές. Επίσης περιλαμβάνουν και τις νέες περιοχές στην οποίες σχεδιάζεται να ξεκινήσει εξόρυξη με ανοιχτό όρυγμα όπως η Τσικάρα, η Πιάβιτσα και η Φυσώκα.