Χρυσοί κανόνες, σκουριασμένες πρακτικές #skouries

Τη Διεθνή Εβδομάδα Ασφάλειας, 7-11 Μαΐου, γιόρτασε η Eldorado Gold στα έργα της ανά τον κόσμο. Στην εκδήλωση που έγινε στις Σκουριές παραβρέθηκε και ο CEO της Eldorado Gold, Τζορτζ Μπερνς (στη φωτογραφία μαζί με τον Χρήστο Μπαλάσκα και τον Δημήτρη Δημητριάδη, πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της Ελληνικός Χρυσός αντίστοιχα).

Όπως διαβάζουμε στην ανακοίνωση της εταιρείας, “αυτή την εβδομάδα εγκαινιάστηκαν οι «Χρυσοί Κανόνες για την Ασφάλεια» ένα νέο εταιρικό πρόγραμμα που καθιστά τους εταιρικούς μας στόχους για την υγεία και την ασφάλεια ως ένα κομμάτι της καθημερινής εργασίας όλων μας”. Πρόκειται για ένα σύνολο διαδικασιών ασφαλείας που πρέπει να ακολουθούν όλοι οι εργαζόμενοι και οι εργολάβοι κατά την εργασία τους, το οποίο μοιράστηκε στους εργαζόμενους με τη μορφή εγχειριδίου τσέπης.

Πολύ ωραία είναι όλα αυτά και προφανώς η ασφάλεια πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα σε κάθε εργασιακό χώρο, πόσο μάλλον σε μια εγγενώς επικίνδυνη δουλειά όπως είναι το μεταλλείο. Αλλά η ερώτηση έρχεται αυθόρμητα: πριν εγκαινιαστούν οι “χρυσοί κανόνες”, δηλαδή μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, δεν ήταν “κομμάτι της καθημερινής εργασίας” η ασφάλεια; Είναι τόσο θεμελιώδη και αυτονόητα αυτά που διερωτάται κανείς για ποιο λόγο όλη αυτή η φιέστα. Οι “χρυσοί κανόνες” εστιάζουν στην εκπαίδευση των εργαζομένων στην ασφάλεια – αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε οτι τη βασική ευθύνη για ο,τι συμβαίνει μέσα στο εργοτάξιο και για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων την εχει η ίδια η εταιρεία.

Και εδώ μάλλον βρίσκεται η απάντηση στο γιατί δόθηκε τέτοια επικοινωνιακή προβολή στο θέμα της ασφάλειας. Γιατί το μητρώο της Ελληνικός Χρυσός σε αυτόν τον τομέα δεν είναι καθόλου καλό.

Πριν από λίγο καιρό έγιναν γνωστές οι συνθήκες θανάτου δύο εργαζομένων της εταιρείας εν ώρα εργασίας, το 2016 και το 2017. Ο πρώτος, ένας 53χρονος γομωτής-πυροδότης στο μεταλλείο Μαύρων Πετρών, καταπλακώθηκε από όγκο μεταλλεύματος που δεν είχε επαρκώς ελεγχθεί για τη σταθερότητά του και κατέπεσε από την οροφή της στοάς. Δεν είναι η πρώτη φορά που έχει σκοτώσει αυτό το μεταλλείο, για την επικινδυνότητα του οποίου εμείς, “οι κακοί antigold”, φωνάζουμε από χρόνια. Στην αγωγή της οικογένειας του θύματος κατά της εταιρείας που εκδικάστηκε στον Πολύγυρο στις 14 Μαρτίου, περιγράφονται πολύ σοβαρές παραλείψεις και παραβίαση των στοιχειωδών κανόνων ασφαλείας από την εργοδότρια εταιρεία που οδήγησαν στο θάνατο του 53χρονου. Κανένας συνάδελφος του άτυχου εργαζόμενου δεν πήγε στο δικαστήριο για να συμπαρασταθεί στην οικογένεια απέναντι στην εταιρεία.

Ο δεύτερος ήταν ένας 46χρονος υλοτόμος, υπάλληλος εργολαβικής εταιρείας που είχε αναλάβει την αποψίλωση έκτασης δάσους στο Λάκκο Καρατζά στις Σκουριές για λογαριασμό της Ελληνικός Χρυσός. Το δυστύχημα ερευνά αυτεπάγγελτα η Εισαγγελία Πολυγύρου ενώ η χήρα του υλοτόμου κατέθεσε μήνυση για τον θάνατο του συζύγου της και επίκειται η κατάθεση αγωγής. Η εταιρεία εγκαλείται για ανυπαρξία πρόβλεψης οργάνωσης, κακή εργασιακή πρακτική και ελλιπή μέτρα ασφαλείας.

«Ασφάλεια στα Μεταλλεία Κασσάνδρας σημαίνει να νοιάζεσαι» ήταν το σλόγκαν της Ελληνικός Χρυσός για την Εβδομάδα Ασφάλειας. Αλλά οι οικογένειες των δύο νεκρών, πέρα από τυπικά συλλυπητήρια, δεν έλαβαν καμία αποζημίωση ή άλλη βοήθεια από την εταιρεία και αφέθηκαν να τα βγάλουν πέρα μόνες τους. Είναι νέα “ήθη” αυτά στα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Παλιότερα αυτή η ίδια εταιρεία, όπως και όλες οι προηγούμενες, φρόντιζαν να βοηθούν οικονομικά μετά από δυστυχήματα, μια πρακτική που βοηθούσε να αποφευχθούν οι εντάσεις και οι αναταραχές. Αλλά αυτά τα “χουβαρνταλίκια” σταμάτησαν με τις περικοπές εξόδων.

Είναι η πρώτη φορά που οι οικογένειες των νεκρών αναγκάζονται να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για ηθική δικαίωση και αποζημίωση. Για τον πρώτο, η εταιρεία δεν δίστασε να ρίξει το φταίξιμο στον ίδιο για το θάνατό του, για να γλυτώσει την αποζημίωση. Για τον δεύτερο, η εταιρεία λέει οτι δεν ήταν δικός της υπάλληλος αλλά εργολαβικής εταιρείας. Εργαζόμενος “β’κατηγορίας” δηλαδή, από αυτούς που η Ελληνικός Χρυσός τους συνυπολογίζει για να φουσκώσει τον αριθμό των εργαζομένων της, αλλά δε θέλει να τους ξέρει όταν δεν τη συμφέρει. Μετά την άρνηση των δασικών συνεταιρισμών της περιοχής να κόψουν το δάσος στις Σκουριές ανέλαβε η εν λόγω εργολαβική εταιρεία, με αποτέλεσμα περίπου το 90% των εργαζομένων στην υλοτόμηση να είναι ανειδίκευτοι στη δύσκολη και επικίνδυνη αυτή εργασία.

Μετά τις εξοργιστικές αποφάσεις του Άρειου Πάγου για τα εργατικά ατυχήματα και έχοντας απέναντί τους ολόκληρη στρατιά δικηγόρων της εταιρείας, ο αγώνας των οικογενειών για δικαιοσύνη θα είναι σίγουρα άνισος.

Τα ιστολόγια της Ελληνικός Χρυσός αναφέρονται συχνά στη “μεταλλευτική οικογένεια της Β. Χαλκιδικής”. Διερωτώμαστε: έτσι φέρονται οι οικογένειες;