Toυ Σαράντη Δημητριάδη, ομότιμου καθηγητή γεωλογίας Α.Π.Θ.
Φωτό: Kamoto – KOV open pit
Άλλη μια από τις συνηθισμένες “αβαρίες”, συνοδευόμενες από τις σχετικές παράπλευρες απώλειες, που σχετίζονται με τις μεγα-εξορύξεις και τα ανοικτά ορύγματα (open pits) έγινε χθές στο KOV open mine στη Δημοκρατία του Κονγκό, σε μεταλλείο που ανήκει στον Ελβετικό γίγαντα GLENCORE. Και άλλη μια αμήχανη προσπάθεια δημοσιοποίησης του συμβάντος από μέρους της εταιρείας με την επιστράτευση της δημιουργικής ασάφειας (a “geotechnical failure” -τι να κάνουμε, ενίοτε συμβαίνουν και αυτά).
http://www.mining.com/landslid
Αυτή τη φορά όμως η περίπτωση θα μπορούσε να είναι κάτι από τα μελλούμενα στον τόπο μας. Η κατολίσθηση του πρανούς στο KOV open mine που καταπλάκωσε δύο εργαζόμενους, ενώ άλλων πέντε αγνοείται η τύχη, φαίνεται οτι έχει την αιτία της στην βαθειά αποστράγγιση που γινόταν εκεί, όπως θα γίνεται και εδώ στις Σκουριές για να είναι δυνατή η προχώρηση των οξορύξεων.
Όσο για τα μασημένα λόγια και τη δημιουργική ασάφεια των πρώτων ανακοινώσεων από μέρους της εταιρείας, διαβάστε τις και προσπαθήστε να καταλάβετε:
Το ατύχημα είχε λέει ως αιτία: “the ongoing de-watering of the pit in the vicinity of the failure”, ενώ “an unknown amount of damage to the dewatering infrastructure of the pit also occured”.
Και ας μην τολμήσει βέβαια κανείς να ισχυριστεί οτι εκεί είναι Κογκό ενώ εδώ η Ελλάδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, γιατί η ιλουστρασιόν GLENCORE, ακόμα και αν υποτεθεί οτι δεν πολυνοιάζεται για τους κονγκολέζους εργαζόμενούς της ή για το περιβάλλον, ασφαλώς και νοιάζεται, και πολύ μάλιστα, για τη φήμη της και για την ελβετική ακρίβεια και τη συνέχιση των δραστηριοτήτων στα εργοτάξια και ιδίως στο open pit της.
6 απαντήσεις στο “Βαθέων αποστραγγίσεων επικινδυνότητες”
Άλλο πράγμα το dewatering άλλο οι αποστραγγιστικές γεωτρήσεις. Dewatering στα ελληνικά θα το πεις απάντληση υδάτων. To Katanga είναι πλημμυρισμένο αντλούνε τα νερά. Ουσιαστικά είναι λίμνες, 12 εκατομμύρια κυβικά νερό έχουνε τα δύο open pit έκαστος.
To άρθρο που παραθέτεις έχει μια φωτογραφία που φαίνονται τα μεταλλεία σαν λίμνες.
Οπότε άλλο πράγμα το dewatering και άλλο οι αποστραγγιστικές γεωτρήσεις στις Σκουριές. Πες για τους κινδύνους που ενδέχεται να έχει η ταπείνωση του υδροφόρου ορίζοντα στις Σκουριές αλλά μην χάνεις την μπάλα με ό,τι δυστύχημα γίνεται στον κόσμο.
Εγώ πάντως δεν βλέπω καθόλου στη συγκεκριμένη φωτογραφία το μεταλλείο να είναι σαν λίμνη. Μόνο στον πυθμένα του, όπως και σε κάθε ανοικτό όρυγμα, βλέπω λιμνούλες με στάσιμο νερό. Και δε νομίζω οτι η άντληση νερού από τέτοιες λιμνούλες πλημμύρισης στον πυθμένα ενός open pit είναι δυνατό να προκαλέσει ένα “geotechnical failure” που θα καταλήξει σε κατάρρευση του πρανούς του open pit. Αν είναι πράγματι έτσι, τόσο το χειρότερο για τις Σκουριές. Αν όμως η πλημμύριση είναι όντως υψηλής στάθμης και συνεχής, τότε η απάντληση των υδάτων της, σε ό,τι ειδικότερα αφορά την ευστάθεια του πρανούς του open pit, μπορεί να πράγματι επικίνδυνη, όχι όμως λιγότερο από ότι είναι η αποστράγγιση με περιφερειακές γεωτρήσεις. Στην πρώτη περίπτωση μπορεί να έχουμε απώλεια πλευρικής στήριξης στη βάση του πρανούς, στη δεύτερη εσωτερική παραμόρφωση του πρανούς και κίνδυνο ολίσθησης λόγω καθιζήσεων. .
Όσο για τους άλλους κινδύνους που ενδέχεται να έχει η ταπείνωση του υδροφόρου ορίζοντα στις Σκουριές, τους έχω πεί και ξαναπεί πολλές φορές. Γι’ αυτό εξάλλου συμπεριλαμβάνομαι τιμητικά στην ομάδα των “κινδυνολόγων”.
Η αρχική πηγή του άρθρου έχει άλλη φωτογραφία. Μια φωτογραφία με τα ορύγματα πλημμυρισμένα, μιας και από το 2000 μέχρι το 2007 είχαν κλείσει και αφεθεί να πλημμυρίσουν με 10-12 εκ. κυβικά νερό. Τόσα κυβικά νερό δεν χωράνε σε μια λιμνούλα.
Θα διαφωνήσω ότι είναι ίδιας επικινδυνότητας, ως προς την ευστάθεια των πρανών, ο καταβιβασμός του υδροφόρου εντός του πρανούς και η άντληση των νερών που ουσιαστικά βγάζουν ένα πρανές βυθισμένο στην επιφάνεια.
Για τη φωτογραφία: η του αρχικού άρθρου είναι παρμένη από μικρή απόσταση και με πολύ ευρυγώνιο φακό, πράγμα που μεγεθύνει το κεντρικό θέμα σε σχέση με το περιβάλλον του. Αν μάλιστα δεν κάνω λάθος, οι δύο λίμνες στη φωτογραφία του αρχικού άρθρου μου μοιάζουν με τις δύο λιμνούλες στο κέντρο και λίγο πάνω και αριστερά της άλλης φωτογραφίας, που είναι παρμένη από πολύ μεγάλη απόσταση και με κανονικό φακό. Δεν θα επιμείνω όμως επ’ αυτού μιας και φαίνεται πως έχεις καλύτερη πληροφόρηση και με ποσοτικά μάλιστα στοιχεία.
Για το θέμα της επικινδυνότητας: Θα συμφωνήσω μαζί σου, μόνο όμως στην περίπτωση που τα πρανή δομούνται από συμπαγή και ομογενή πετρώματα ή από διαφορετικούς μεν αλλά επάλληλους οριζόντιους σχηματισμούς. Σε κάθε άλλη περίπτωση υπάρχει ένα πλήθος από παράγοντες που ένας δυσμενής μεταξύ τους συνδυασμός μπορεί να κάνει την επικινδυνότητα εξαιτίας ενός υποβιβασμού της στάθμης του υδροφόρου ορίζοντα (ξήρανση των πετρωμάτων) πολύ μεγαλύτερη από την επικινδυνότητα εξαιτίας της άντλησης από ένα πλημμυρισμένο όρυγμα. Τέτοιοι παράγοντες είναι η ανομοιογένεια των συμμετεχόντων πετρωμάτων στο περιβάλλον του ορύγματος, η συμμετοχή τύπων πλούσιων σε φυλλοπυριτικά, τυχόν τεκτονικός κατακερκατισμός τους, η γενική κλίση των επιφανειών μεταξύ των σχηματισμών αυτών και σε σχέση με την κλίση των πρανών, η σύμφωνη ή ασύμφωνη, μικρή ή μεγάλη, κλίση των επιφανειών κατάκλασης ή σχισμού σε σχέση με την κλίση των πρανών, οι διαφορετικές μεταξύ τους υδρομηχανικές ιδιότητες των διαφορετικών σχηματισμών (συντελεστής κορεσμού σε νερό και συντελεστές διόγκωσης με ενυδάτωση ή συρρίκνωσης με ξήρανση, ευκολία δημιουργίας αποκολλήσεων και επιφανειών ολίσθησης μεταξύ των διαφορετικών ή εντός ενός από αυτούς, και πολλά άλλα).
Και να μην μας διαφεύγει πως οι δύο επεμβάσεις: υποβιβασμός του υδροφόρου ορίζοντα γύρω από ένα όρυγμα αφενός και άντληση νερού από τον πλημμυρισμένο πυθμένα του αφετέρου, μπορεί και να δράσουν αθροιστικά αυξάνοντας στο έπακρο την επικινδυνότητα.
Για τις ίδιες τις Σκουριές: υπό αυτές τις συνθήκες, αβεβαιότητας αν θέλεις, εκτός από αυτά που μεταξύ μας συζητάμε, θα έλεγα καλό είναι να βάλει και ο Θεός το χεράκι του.
από το Στανο …..κερνάω
….Coca-Cola ….στις Σκουριές
Ααα, coca-cola δεν πίνουμε!