Τι τηνικάδε αφίξαι…;, του Σαράντη Δημητριάδη #skouries

Φωτογραφία από την εκδήλωση της 2ας Ιανουαρίου για τις Σκουριές στη Μ. Παναγία, όπου ο κ. Δημητριάδης, ομότιμος καθηγητής γεωλογίας Α.Π.Θ. ήταν ένας εκ των εισηγητών.

Παραθέτω στη συνέχεια τη δική μου απάντηση στην παραπάνω ερώτηση που τυχόν θα μου έθετε κάποιος μεγαλοπαναγιώτης ή όποιος άλλος κατά την εκδήλωση της βραδιάς της 2 Ιανουαρίου 2016:

Αλήθεια, γιατί είμαι εδώ; Γιατί ήρθα από τη Θεσσαλονίκη στη Μεγάλη Παναγία, χειμωνιάτικα  και πρωτοχρονιάτικα; Για να κάνω τι άραγε;

Η απάντηση για τους ανενδοίαστους, ένθερμους υποστηρικτές της επένδυσης της Ελληνικός Χρυσός στη Χαλκιδική είναι εύκολη και προφανής: βρίσκομαι εδώ από ανεύθυνο και επικίνδυνο ερασιτεχνισμό, από κόλλημα του εγκεφάλου, από ψευτο-οικολογική ψευτο-ευαισθησία ή και από κάτι άλλο παρόμοιο, αρκούντως κολακευτικό για την αφεντιά μου. Επιτρέψτε μου όμως, μια και είμαι τελικά εδώ, να πω ο ίδιος σε όλους εσάς γιατί πραγματικά είμαι εδώ και τι επιδιώκω.

Κατ’ αρχήν δεν είμαι εδώ φορώντας μάσκα, κρατώντας στρακαστρούκες, πετώντας πέτρες και βρίζοντας. Είμαι εδώ απλά ως ενδιαφερόμενος για το σημερινό θέμα  πολίτης, πολύ περισσότερο απ’ό,τι ως σχετικός με το θέμα. Και δεν ήρθα για να εκτοξεύσω προκατασκευασμένες καταστροφολογικές προφητείες ή απειλές. Άλλωστε, τι παραπάνω θα μπορούσα να προσθέσω εγώ στην πραγματικότητα που ξεγυμνώνεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο μπροστά σε εσάς κυρίως. Πώς μπορώ εγώ να σας εξηγήσω και πώς να σας πείσω ότι δήθεν η πραγματικότητα είναι άλλη, καλύτερη ή χειρότερη από αυτήν που βλέπετε με τα ίδια σας τα μάτια ή από αυτήν που κατέγραψε ο αλάνθαστος και αδέκαστος φωτογραφικός φακός;

Πόσο πραγματικά λάθος κάνουν οι ανωνύμως αρθρογραφούντες υποστηρικτές της εταιρείας όταν αντί να επικεντρώνονται κατά την υπεράσπισή της στο να δώσουν, εάν βέβαια μπορούν, πειστικές απαντήσεις σε αντικειμενικά στοιχεία που αποκαλύπτονται και στα εύλογα ερωτήματα που εγείρονται, προτιμούν να επιτίθενται προσωπικά προσπαθώντας να μειώσουν όλους εκείνους που αποκαλύπτουν τέτοια στοιχεία, εκείνους που θέτουν ερωτήματα σκληρά σε κάποιες περιπτώσεις, εκείνους που καταγγέλλουν δημόσια όσες θεωρούν ως νομικές ή συμβατικές παραβάσεις από μέρους της εταιρείας.

Η αναζήτηση και επισήμανση νομικών ή συμβατικών παραβάσεων που αφορούν στο περιβάλλον και η δημόσια καταγγελία τους, πέρα από θεσμοθετημένο καθήκον των κατά περίπτωση αρμόδιων ελεγκτικών οργάνων, είναι επίσης αναφαίρετο δικαίωμα και των απλών πολιτών κάθε ελεύθερης-δημοκρατικής χώρας, για να μην πω και καθήκον τους (άρθρα 24 και 120 του Συντάγματος). Με τον τρόπο αυτόν εξάλλου και τα ίδια τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα, εκτός από εκτελεστές εντολών της Πολιτείας (πάλι των πολιτών δηλαδή) υπόκεινται -πρέπει να υπόκεινται- και αυτά τα ίδια τελικά στον έλεγχο των ίδιων των πολιτών, που δια των αντιπροσώπων τους είναι οι μόνοι πραγματικοί φορείς εξουσίας σε μια Δημοκρατία.

Αναφαίρετο δικαίωμα του όποιου πολίτη είναι και η, στοχοποιημένη αν θέλετε και για οποιονδήποτε λόγο, ακόμα και ως λόξα, με νόμιμα πάντοτε μέσα παρακολούθηση των ενεργειών και δραστηριοτήτων μιας εταιρείας για τη διαπίστωση του κατά πόσον αυτές γίνονται εντός των πλαισίων της νομιμότητας και των συμβατικών υποχρεώσεων που έχει αυτή αναλάβει έναντι του Δημοσίου, των πολιτών αυτής της χώρας, όλων μας και του καθενός χωριστά δηλαδή.

Η οποιαδήποτε αρχική αδειοδότηση λειτουργίας μιας εταιρείας, επιβεβαιωμένη και κατοχυρωμένη με όσες θέλετε αποφάσεις του ΣτΕ, δεν αποτελεί και εν λευκώ εντολή ανεξέλεγκτης παραπέρα δραστηριότητάς της εταιρείας αυτής, άνευ όρων και περιορισμών και με εξασφαλισμένη την πλήρη ασυλία της. Η αυτονόητη και αδιαμφισβήτητη αυτή αρχή δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να αγνοηθεί ή καταργηθεί με σαθρά επιχειρήματα, όπως το αστείο στη γενική και άνευ εξαιρέσεων επιχείρημα περί της αναγκαιότητας των εξορύξεων για να έχουμε τα απαραίτητα για τον σύγχρονο τρόπο ζωής μας μέταλλα -κάτι που σχετικοί και άσχετοι μας το πετάνε στα μούτρα κάθε δυο και τρεις. Γιατί ασφαλώς και δεν σκοπεύουμε να θυσιάσουμε τη νομιμότητα, όπως την ξέρουμε και είναι γενικά αποδεκτή, καθώς και το περιβάλλον, τις υφιστάμενες άλλες παραγωγικές δραστηριότητες ή δυνατότητες και το πολύτιμο και απολύτως απαραίτητο για τη ζωή μας νερό, στο βωμό της εξόρυξης επί πλέον ψευδαργύρου, χαλκού και χρυσού. Γιατί δεν πρόκειται για χάρη κανενός να μεταβούμε αδιαμαρτύρητα σε μια απαστράπτουσα αλλά άψυχη και ανήθικη high tech μεταδημοκρατία. Δεν θα αφεθούμε να γίνουμε δηλαδή ένα heavy metal-rare earth βασίλειο ανομίας. Γιατί πολλά μπορεί να λέγονται και ενίοτε να γίνονται πιστευτά περί προσωρινών αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον, περί αναδόμησης κατεστραμμένων βουνών και επαναφοράς τους “εις την προτέραν κατάστασιν”, καθώς και άλλα τέτοια μαγικά, όμως, τουλάχιστον ακόμα μέχρι τώρα, κανείς δε βγήκε να υποστηρίξει ανοικτά πως για να τροφοδοτήσουμε την παγκόσμια αγορά με μέταλλα και για να έχει ο καθένας από νηπιακή ηλικία δικό του ένα (ή και δύο) tablet ωστε να βλέπει στην οθόνη μεταξύ άλλων πώς ήταν κάποτε τα δάση και τα τρεχούμενα νερά, θα πρέπει να πάψουν να ισχύουν οι κανόνες απαρέγκλιτου σεβασμού της νομιμότητας -αν και κάτι τέτοιο επιχειρήθηκε σιωπηλά σε πολλά μέρη και σε πολλές περιπτώσεις, δεν χρειάζεται νομίζω να γίνω πιο συγκεκριμένος επ’ αυτού. Και βέβαια, η επίκληση των “παράνομων”, αν είναι τέτοιες, διαμαρτυριών των πολιτών έναντι των ενεργειών μιας κάποιας εταιρείας δεν λύνει τα χέρια της ωστε να παραβαίνει από μέρους της την ισχύουσα νομιμότητα για να πατσίσει.

Να λοιπόν ένας πρώτος και από μόνος του επαρκής λόγος για τον οποίο είμαι εδώ: γιατί είμαι ένας πολίτης ενδιαφερόμενος (θέλετε από λόξα; ας είναι κι’έτσι όσο ακόμα αυτή δεν είναι παράνομη) για τις δραστηριότητες των μεταλλευτικών εταιρειών γενικά στη χώρα μας και ειδικότερα για τη συγκεκριμένη επένδυση στην ανατολική Χαλκιδική. Λόγος επίσης για την εδώ προσέλευσή μου απόλυτα νόμιμος όπως θεωρώ. Για να δω και να ακούσω κατ’ αρχήν από πρώτο χέρι και σε πλήρη ανάπτυξη όσα διάβασα και είδα στη σχετική έρευνα του Παρατηρητηρίου. Για να ζητήσω σχετικές διευκρινίσεις, να σχολιάσω όποια σημεία της κρίνω σκόπιμο, να ρωτήσω να μάθω ποια ήταν η μέχρι τώρα αντίδραση της εταιρείας στα ουκ ολίγα και σοβαρά καταγγελλόμενα και να μοιραστώ γενικά μαζί σας τους σχετικούς προβληματισμούς που ανακύπτουν.

Ήρθα λοιπόν ως ακροατής, και αν χρειαστεί και σχολιαστής μιας δημόσιας καταγγελίας. Να προσθέσω μόνο εδώ ότι θεωρώ πως η εταιρεία άργησε ήδη πολύ να απαντήσει με συγκεκριμένα στοιχεία στα συγκεκριμένα καταγγελλόμενα. Η μόνη, από όσο γνωρίζω, επίσημη σχετική ανακοίνωση της δεν απαντάει κατά τη γνώμη μου σε τίποτα συγκεκριμένο και σχημάτισα την εντύπωση ότι μάλλον αποσκοπούσε στο να περιορίσει την ευρύτερη δημοσιοποίηση της έρευνας του Παρατηρητηρίου. Η γενική δήλωση πως η εταιρεία τηρεί πάντοτε τη νομιμότητα ήταν βέβαια αναμενόμενη από μέρους της, δεν αρκεί όμως για να κάνει, τουλάχιστον εμένα, να πάψω να γαργαλιέμαι με το θέμα. Έχω εξάλλου ακούσει ακριβώς την ίδια κατηγορηματική δήλωση από όλες τις βιομηχανίες που ρυπαίνουν τον Ασωπό, ενώ σε επίπεδο προσώπων και για άλλα θέματα την ίδια ακριβώς κατηγορηματική δήλωση περί αυστηρής τήρησης της νομιμότητας την έχω ακούσει και από διάφορους Τσουκάτους, Μαντέληδες, Τζοχατζόπουλους, Παπαντωνίου, Παπακωνσταντίνου, Παπαγεωργόπουλους κ.α. όμοιους. Ο σκωπτικός και υποτιμητικός σχολιασμός των καταγγελλόμενων που στη συνέχεια επιχειρήθηκε από, θα τους έλεγα κύκλους περί την εταιρεία, δεν κατάφερε να πάει βήμα παραπέρα ή βαθύτερα από το να περιοριστεί στο μόνο για το οποίο είναι ικανοί αυτοί οι περί την εταιρεία “κύκλοι”: στο μοίρασμα γνωματεύσεων για τις δήθεν “κουζουλάδες” όσων αντιτίθενται ή έστω και μόνο έχουν το “θράσος” να αμφισβητούν τα έργα και τις ημέρες της εταιρείας. Κάποιος βέβαια καταφεύγει σε τέτοιες μεθόδους όταν δεν έχει καθόλου επιχειρήματα ή όταν αυτά δεν αρκούν για να πείσουν. Ας μην ξεχνούν επί πλέον οι “κύκλοι” αυτοί πως ενίοτε από μικρό και από τρελό μαθαίνονται κάποιες αλήθειες, αόρατες ή αποσιωπημένες από τους θεωρούμενους ως γνωστικούς.

Βέβαια, οφείλω να πω πως στη μια και μόνη επίσημη σχετική ανακοίνωση της εταιρείας επί του θέματος τονίζεται πως αυτή δεν αισθάνεται την οποιανδήποτε υποχρέωση να απαντήσει στα καταγγελλόμενα, πολύ περισσότερο να απολογηθεί γι’ αυτά, επειδή δεν προέκυψαν λέει από έρευνα θεσμοθετημένων ελεγκτικών οργάνων. Η εταιρεία ξεκαθαρίζει οτι αποδέχεται ως μόνο συνομιλητή και επιτηρητή των πεπραγμένων της το κράτος. Αποδεκτό, έστω, αυτό. Μόνο που τα καταγγελλόμενα και τα φωτογραφημένα από πολίτες θα έπρεπε να τα έχουν ήδη υπόψη τους τα θεσμοθετημένα ελεγκτικά όργανα και η Διοίκηση, μέχρι και του υψηλότατου βαθμού της. Ωστε να μην χρειαστεί η εσπευσμένη συγκρότηση και αποστολή μικτών κλιμακίων ελεγκτών να πάνε και να δούνε τι; αυτά που απλοί πολίτες κατάφεραν να δουν και να φωτογραφίσουν. Αυτά για τα οποία θα έπρεπε οι αρμόδιοι ελεγκτές και η Διοίκηση γενικότερα να έχουν έτοιμη την απάντηση στο αν είναι ή δεν είναι νόμιμα. Και βέβαια την άλλη κρίσιμη απάντηση στην περίπτωση που δεν είναι νόμιμα: τι ακριβώς έκαναν γι’ αυτό.

Κανείς ασφαλώς δεν μπορεί να εξαναγκάσει την εταιρεία να απαντήσει ή απολογηθεί σε κάτι που καταγγέλλουν απλοί πολίτες. Θα περιμένουμε κατά συνέπεια όλοι εμείς να ακούσουμε τι θα περιέχει ή έκθεση του μικτού κλιμακίου ελεγκτών που μετά την δημοσιοποίηση της έρευνας του Παρατηρητηρίου και κατ’ εντολή του αρμόδιου Υπουργού έχει προβεί σε επί τόπου διερεύνηση των καταγγελλόμενων και μετά να ακούσουμε και τη γνώμη της εταιρείας επ’ αυτών. Εμάς, εν τω μεταξύ, κανένας δεν μπορεί να μας εμποδίσει να συνεχίσουμε να εξετάζουμε τις φωτογραφίες του πληγωμένου Κάκαβου και να αποτιμούμε τα όσα αυτές καταγράφουν. Τουλάχιστον αυτά δεν μπορούν να αμφισβητηθούν, ούτε από την εταιρεία, ούτε από τις όποιες δημόσιες υπηρεσίες, ούτε από τα όποια ελεγκτικά όργανα, ούτε από το όποιο διοικητικό δικαστήριο. Και κραυγάζουν για μια εξήγηση, αν όχι για μια απολογία.

Είμαι εδώ λοιπόν για να ακούσω, να ρωτήσω και να σχολιάσω αν χρειαστεί. Και για τίποτε άλλο. Ούτε μισό παραπάνω, ούτε μισό παρακάτω.