Η ομόθυμη αντίδραση όλων των φορέων της Θεσσαλονίκης στην κατάργηση της ΕΡΤ3, από την εκκλησία και την αυτοδιοίκηση μέχρι τον επιχειρηματικό, τον πνευματικό και τον επιστημονικό της κόσμο, ήταν αναμφίβολα μια εξαιρετικά θετική, όσο και αναμενόμενη κίνηση για μια υγιή κοινωνία. Η συνέργεια και η σύνθεση διαφορετικών δυνάμεων στην ίδια κατεύθυνση είναι προφανές ότι συμβάλλουν στην επίτευξη του στόχου, μεγιστοποιώντας τα περιθώρια επιτυχίας. Μόνο που η ενότητα ήρθε καθυστερημένα και για μάλλον λάθος λόγους. Αφού η αφορμή για να ηχήσει ο συναγερμός δεν ήταν η κύρια αιτία του προβλήματος, το κλείσιμο δηλαδή της ΕΡΤ, αλλά μία από τις επιπτώσεις της, η υποβάθμιση της ΕΡΤ3 ως ισχυρού και αυτόνομου περιφερειακού ραδιοτηλεοπτικού φορέα. Οι Θεσσαλονικείς δηλαδή είδαμε το δένδρο της ΕΡΤ3, αλλά χάσαμε το δάσος της ΕΡΤ…
Ούτε όμως και το μαύρο της ΕΡΤ, από μόνο του, δεν είναι η μεγάλη εικόνα. Το κλείσιμο δηλαδή της ΕΡΤ, σε μια εποχή συνεχούς απαξίωσης των δημόσιων αγαθών και συρρίκνωσης του δημόσιου τομέα, δεν μπορεί να ιδωθεί ως ένα αποσπασματικό και μεμονωμένο γεγονός. Πρόκειται για μια συστηματική πολιτική που βρίσκεται στον πυρήνα της νεοφιλελεύθερης στρατηγικής που συνειδητά ακολουθεί η συγκυβέρνηση της χώρας, υπό την καθοδήγηση των διεθνών δανειστών μας.
Το κλείσιμο της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης λοιπόν εντάσσεται σε μια διαρκή και συστηματική προσπάθεια υποβάθμισης των δημόσιων αγαθών. Η αντίληψη του δημοσίου, η αξίωση του συλλογικού και η αίσθηση του κοινού ενοχοποιούνται συστηματικά και υπονομεύονται διαρκώς στην Ελλάδα του Μνημονίου. Λες και η διαφθορά ξεκίνησε και αναπτύχθηκε από… παρθενογένεση αποκλειστικά εντός του δημόσιου τομέα. Λες και δεν υπήρξαν ιδιωτικά συμφέροντα, ελληνικά, ευρωπαικά ή διεθνή, που υποκίνησαν και εκμεταλλεύτηκαν το μεγάλο φαγοπότι. Αφού είναι γνωστό ότι: “It takes two…”
Όπως έγραφε πρόσφατα σε άρθρο του ο Δημήτρης Παπανικολάου, λέκτορας του πανεπιστημίου της Οξφόρδης: «Καθώς το Δημόσιο ως σύστημα διαχείρισης δαιμονοποιείται ως αενάως αντιπαραγωγικό και κοστοβόρο, κάτι πολύ πιο βαθύ, η έννοια του δημοσίου, εντέχνως ακυρώνεται. Σε πρώτη φάση υπονομεύεται η έννοια του δημόσιου και εκθειάζεται η σημασία της αγοράς. Σε δεύτερη φάση η σχέση μας με τα δημόσια αγαθά εξατομικεύεται. Και σε μια τρίτη φάση, η εξατομικευμένη αυτή σχέση φαίνεται πολύ λογικό ότι πρέπει και να ιδιωτικοποιηθεί, να διαμορφωθεί δηλαδή, απολύτως, με τους όρους της αγοράς. Μιλάμε λοιπόν για μια πορεία που πρέπει να περιγράφεται, σε στάδια, ως εξής: απαξίωση (του κοινού αγαθού), εξατομίκευση (της σχέσης με αυτό), ιδιωτικοποίηση. Τρία στάδια που χρησιμοποιούνται για να στηρίξουν την άνοδο του νεοφιλελευθερισμού σε πολλές χώρες και με διαφορετικούς ρυθμούς»
Στη δική μας περίπτωση πρώτη ήταν η δημόσια εκπαίδευση, με τα πανεπιστήμια να υφίστανται σε επίπεδο θεσμικό, (νόμος Διαμαντοπούλου, με όραμα το επιχειρηματικό πανεπιστήμιο), οικονομικό, (εξαντλητική λιτότητα και στη συνέχεια διαθεσιμότητα προσωπικού), αλλά και επικοινωνιακό, (με τις εκλεγμένες διοικήσεις τους, πάλαι ποτέ πνευματική ηγεσία, να κατηγορούνται για όλα τα δεινά της Έλληνικής κοινωνίας), την πλέον ανελέητη επίθεση. Όπως έλεγε συνάδελφος πρύτανης περιφερειακού πανεπιστημίου: “με όλα αυτά που λέγονται, ελπίζω η μητέρα μου να μη μάθει ότι έγινα… Πρύτανης!”
Στη συνέχεια ήρθε η ώρα του φυσικού πλούτου, με το φυσικό, το πολιτισμικό, αλλά και το κοινωνικό περιβάλλον της Χαλκιδικής να απειλείται από μια εξόχως καταστροφική δραστηριότητα εξόρυξης χρυσού, ξένων συμφερόντων, η οποία για τις ανάγκες της περίπτωσης βαφτίστηκε “αναπτυξιακή”. Στην ίδια κατηγορία εντάσσεται και η προσπάθεια ιδιωτικοποίησης του νερού της ύδρευσης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, σε μια εποχή όπου οι Ευρωπαικές πρωτεύουσες που στο παρελθόν είχαν προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του τομέα της ύδρευσης, παραδέχονται το λάθος τους και αναθεωρούν. Στα νεοφιλελεύθερα “επιτεύγματα” ασφαλώς κεντρική θέση κατέχει και η δημόσια υγεία, η οποία δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι δέχτηκε τη χαριστική βολή επί μνημονιακών ημερών. Το κλείσιμο της ΕΡΤ, ιδωμένο με αυτό το πρίσμα, μάλλον φαίνεται σαν μια αναμενόμενη, όσο και συνεπής στη γενική γραμμή συγκυβέρνησης και δανειστών, ενέργεια…
Με αφορμή λοιπόν την κρίση και με πρόσχημα τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας και κυρίως ερήμην της ελληνικής κοινωνίας, η οποία ουδέποτε συναίνεσε, προεκλογικά ή μετεκλογικά, γίνεται στις μέρες μας ένας βαθύς μετασχηματισμός της ελληνικής δημόσιας ζωής, στα πρότυπα και τα μέτρα του παγκοσμιοποιημένου νεοφιλελεύθερου οικονομικού συστήματος. Τα δημόσια αγαθά απαξιώνονται και υποβαθμίζονται, ενώ οι δημόσιες δομές ενοχοποιούνται, συρρικνώνονται ή διαλύονται, προκειμένου στη θέση τους να αναπτυχθούν ιδιωτικές, οι οποίες αργά ή γρήγορα θα ελεγχθούν από τους διεθνείς δανειστές μας και τα συμφέροντα που αυτοί εκπροσωπούν.
Το γεγονός συνεπώς ότι εδώ και μήνες, η μόνη ραδιοτηλεόραση που εκπέμπει επισήμως και φυσικά καρπώνεται το συντριπτικό μερίδιο της “αγοράς” είναι η ιδιωτική, εκτός που έχει τη δική του, ξεχωριστή σημασία, προβάλλει και στις οθόνες μας το τι θα… παίζει προσεχώς.
Γιάννης Α. Μυλόπουλος
Πρύτανης Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης – Καθηγητής Πολυτεχνικής Σχολής
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2014 στην Εφημερίδα των Συντακτών
Μία απάντηση στο “Δημόσια αγαθά υπό διωγμόν, του Γιάννη Μυλόπουλου”
ΚΟΙΤΑ ΠΟΙΟΣ ΜΙΛΑΕΙ :
«Mπορείς να κοροϊδεύεις πολλούς για λίγο, μπορείς να κοροϊδεύεις λίγους για πολύ, αλλά δεν μπορείς να τους κοροϊδεύεις όλους για πάντα». Είναι η περίπτωση του Γιάννη Μυλόπουλου, ο οποίος ενσαρκώνει με τον πλέον πειστικό τρόπο το χιλιοειπωμένο απόφθεγμα του Αβραάμ Λίνκολν.
Google Adsense Center
Του Νίκου Ηλιάδη
Συνιστά πραγματικό άθλο αυτό που κατάφερε μέσα σε λιγότερο από έναν χρόνο ο πρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Πέρυσι τον Δεκέμβριο ο επονομαζόμενος, τότε, «Άρης Βελουχιώτης» των πρυτάνεων ήταν το πρόσωπο με την υψηλότερη δημοφιλία στον ακαδημαϊκό χώρο. Ήταν εκείνος που συμβόλιζε την αντίσταση και την ανυπακοή στον νόμο Διαμαντοπούλου, ο εγγυητής του δημόσιου χαρακτήρα του πανεπιστημίου, έχοντας την υποστήριξη και τη συμπάθεια σημαντικής μερίδας των καθηγητών του ΑΠΘ, της συντριπτικής πλειονότητας των φοιτητών καθώς και των υπαλλήλων, μόνιμων και εργολαβικών, στους οποίους έταζε μονιμότητα. Έναν χρόνο μετά ο Γιάννης Μυλόπουλος είναι ζήτημα εάν μπορεί να κυκλοφορήσει αμέριμνος στο Πανεπιστήμιο καθώς όλοι οι χθεσινοί φίλοι και σύμμαχοι έγιναν τώρα οι σφοδρότεροι πολέμιοί του.
Η λάθος στρατηγική
Τα πράγματα για τον πρύτανη άρχισαν να σκουραίνουν στα μέσα του καλοκαιριού. Ήταν η περίοδος που υπό φυσιολογικές συνθήκες και βάσει όσων προέβλεπε ο νόμος Διαμαντοπούλου θα έπρεπε να τερματίσει τη θητεία του. Έχοντας το τέλος Αυγούστου ως χρονικό ορίζοντα, η πρυτανεία δεν είχε μεριμνήσει για το τι θα συνέβαινε από εκεί και μετά. Μεγάλο μέρος της κρατικής χρηματοδότησης εξαντλήθηκε πρόωρα, ενώ εξανεμίστηκε και το σύνολο των αποθεματικών της διαβόητης Εταιρείας Αξιοποίησης της Περιουσίας του ΑΠΘ. Το μόνο που δεν υπολόγισαν οι πρυτανικές αρχές ήταν πως θα παρέμεναν στη θέση τους και μετά τον Αύγουστο, οπότε η βόμβα που προοριζόταν για τους επόμενους έσκασε τελικώς στα δικά τους χέρια.
Έντρομος μπροστά στα άδεια ταμεία, ο πρύτανης απευθύνθηκε στο υπουργείο Παιδείας, ζητώντας έκτακτη επιχορήγηση περίπου επτά εκατομμυρίων ευρώ. Μπροστά στην άρνηση -αλλά και την προφανή αδυναμία- του υπουργείου να ανταποκριθεί, ο πρύτανης επινόησε να εμπλέξει στα σχέδιά του τους εργολαβικούς υπαλλήλους.
Οι υποσχέσεις για μονιμότητα
Μένοντας απλήρωτοι, οι εργαζόμενοι σε φύλαξη και καθαριότητα ξεκινούν τον Σεπτέμβριο κινητοποιήσεις. Σε μια από τις πρώτες συνελεύσεις τους εμφανίζονται οι Γιάννης Μυλόπουλος και Γιάννης Παντής (αντιπρύτανης Οικονομικών), δηλώνοντας απερίφραστα ότι «τα αιτήματά σας είναι δίκαια» και «είμαστε μαζί σας στον αγώνα που κάνετε». Προχωρούν μάλιστα ένα βήμα παραπέρα, λέγοντας προς τους εργολαβικούς πως επιδίωξη της πρυτανείας είναι η μονιμοποίησή τους, μέσω πρόσληψης στην Εταιρεία Αξιοποίησης, αφού δεν υπήρχε δυνατότητα απευθείας πρόσληψης στο Πανεπιστήμιο που ήταν και η αρχική πρόθεσή τους. Το μέτωπο πρυτανικών αρχών και εργολαβικών με τη συνεπικουρία του ΣΥΡΙΖΑ κατά κύριο λόγο αλλά και του ΠΑΜΕ ήταν αρραγές και ισχυρό.
Προϊόντος του χρόνου όμως, το Πανεπιστήμιο μετατράπηκε σε μια απέραντη χωματερή, ακυρώνοντας κάθε δραστηριότητα, γεγονός που άρχισε να εξοργίζει τους καθηγητές αλλά και μερίδα φοιτητών. Δυσαρέσκεια άρχισαν να εκφράζουν και οι εργολαβικοί καθώς εξακολουθούσαν να παραμένουν απλήρωτοι και με άδηλο το εργασιακό μέλλον τους.
Η στροφή προς τη νομιμότητα
Η πρώτη ρήξη μεταξύ πρυτανείας και εργολαβικών ήρθε μετά την κατάληψη του κτιρίου Διοίκησης. Με τα πράγματα διαρκώς να σκουραίνουν και τις εισαγγελικές αρχές να έχουν διατάξει οκτώ προκαταρκτικές έρευνες, ο πρύτανης αποφάσισε σταδιακή στροφή προς τη νομιμότητα. Απέφυγε να μποϊκοτάρει την εκλογή -έστω διά της ηλεκτρονικής ψήφου- του νέου συμβουλίου διοίκησης, ενώ παράλληλα άρχισαν οι προστριβές με τους έως χθες συμμάχους του, τους εργολαβικούς. Πλήρης ρήξη επήλθε όταν ο αντιπρύτανης Οικονομικών πρότεινε στους απεργούντες υπαλλήλους την πρόσληψή τους στην Εταιρεία Αξιοποίησης με τον προβλεπόμενο στο νέο νόμο κατώτερο μισθό των 480 ευρώ(!), την ώρα που αρκετοί εξ αυτών ελάμβαναν ήδη 800, 900 ακόμη και χίλια ευρώ.
Οι άγνωστες καταθέσεις
Στις αρχές Νοεμβρίου ο κ. Μυλόπουλος έδωσε την πρώτη κατάθεσή του στην αστυνομία. Εκεί είπε, σύμφωνα με πληροφορίες, ότι η κατάσταση στο Πανεπιστήμιο είναι δύσκολη, αλλά διέψευσε ότι υπήρχαν φθορές. Επίσης αρνήθηκε να κατονομάσει τους πρωταγωνιστές των κινητοποιήσεων, ζητώντας μάλιστα να μην ασκηθούν διώξεις. Στη συνέχεια όμως άλλαξε στάση. Έτσι, πριν από περίπου δέκα ημέρες οι κύριοι Μυλόπουλος και Παντής ζήτησαν εγγράφως από την εισαγγελία να παρέμβει, ώστε να λήξει η κατάληψη του κτιρίου Διοίκησης. Το ίδιο έπραξαν με νέα επιστολή τους -μαζί και με προέδρους και κοσμήτορες σχολών του ΑΠΘ- προς την εισαγγελία στις αρχές της εβδομάδας.
Επιπλέον, την περασμένη Πέμπτη, λίγες ώρες πριν από την επέμβαση της αστυνομίας, ο κ. Μυλόπουλος εκλήθη εκ νέου για κατάθεση στην αστυνομία. Σύμφωνα με αστυνομική πηγή, αυτή τη φορά ο πρύτανης έδωσε ονόματα, ενώ στο ερώτημα εάν επιθυμεί τη δίωξή τους εκείνος απάντησε διπλωματικά πως «εμένα με ενδιαφέρει η αποκατάσταση της λειτουργίας του Πανεπιστημίου και τίποτε άλλο». Λίγες ώρες αργότερα η αστυνομία, ανταποκρινόμενη στο αίτημα της πρυτανείας, εισέβαλε στο κτίριο Διοίκησης και συνέλαβε έντεκα καταληψίες. Μόλις τέσσερις ώρες μετά ο κ. Μυλόπουλος εξέδωσε ανακοίνωση λέγοντας πως ζήτησε την απελευθέρωση όσων συνελήφθησαν στην επιχείρηση, την οποία ο ίδιος είχε ζητήσει!
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΗΣ Τα γύρισε και ο αντιπρύτανης
Το αίτημα δικαστικής συνδρομής που υπέβαλε ο κ. Μυλόπουλος τον οδήγησε σε ρήξη και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Την περασμένη Τρίτη η νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ ζήτησε ευθέως την παραίτησή του, ενώ αποστάσεις από τον πρύτανη κρατούν πλέον και οι προσκείμενοι στην Κουμουνδούρου ακαδημαϊκοί. Σημαντικό θέμα προέκυψε και με τον αντιπρύτανη Γιάννη Παντή, ο οποίος είναι μέλος του ΣΥΡΙΖΑ. Έπειτα από πιέσεις που δέχθηκε ο κ. Παντής, εξαναγκάστηκε να διαχωρίσει τη θέση του από τον κ. Μυλόπουλο και να άρει την υπογραφή του που είχε βάλει στις επιστολές προς την εισαγγελία. Είπε μάλιστα στους συντρόφους του ότι η υπογραφή του στις επιστολές προς την εισαγγελία μπήκε χωρίς να ερωτηθεί! Έτσι, με επιστολή του που ανάρτησε στον «ηλεκτρονικό διάλογο», στον οποίο συμμετέχουν οι καθηγητές του ΑΠΘ, τα ξημερώματα της Πέμπτης από τη μακρινή Ταϊβάν όπου βρισκόταν, ο αντιπρύτανης δήλωνε ότι διαφωνεί με την επέμβαση της αστυνομίας στο ΑΠΘ.