Τέλη υπέρ του Δημοσίου στα ιδιωτικά μεταλλεία, τίποτα για τους Δήμους!


Στο Ν.4203/2013 που εγκρίθηκε από τη Βουλή στις 24 Οκτωβρίου 2013 έχει περιληφθεί η πολυαναμενόμενη διάταξη για την επιβολή τελών υπέρ του Δημοσίου στα ιδιωτικά μεταλλεία. Στο άρθρο 12 είναι η “Ρύθμιση μεταλλευτικών και λατομικών θεμάτων” που μας ενδιαφέρει ειδικά:

Ν.4203/2013 “Ρυθμίσεις θεμάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και άλλες διατάξεις” (ΦΕΚ Α΄235 / 01.11.2013) by tzeferisp

– Με την παρ. 2 του αρθ. 12 ορίζεται ότι από το ποσό των μισθωμάτων που εισπράττει το Δημόσιο από τους Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους (ΔΜΧ), ποσοστό 20% θα διατίθεται στους οικείους Δήμους, ανάλογα με το ποσοστό επιφάνειας του χώρου εκμετάλλευσης που εμπίπτει εντός των ορίων του κάθε Δήμου. Το ύψος των μισθωμάτων για τους ΔΜΧ υπολογίζεται σύμφωνα με το ΝΟΜΟ 4042/2012 αρθ. 63.  και αποδίδεται αναδρομικά για την προηγούμενη χρονιά. Πρόκειται ουσιαστικά για μια μεταφορά πόρων από το Δημόσιο προς τους Δήμους ως αντιστάθμισμα της περιβαλλοντικής ζημίας και της γενικότερης υποβάθμισης της ποιότητας ζωής στην περιοχή.

Πρέπει να σημειώσουμε ότι τόσο τα Μεταλλεία Κασσάνδρας Χαλκιδικής όσο και το μεταλλείο του Περάματος είναι ιδιωτικά και όχι δημόσια μεταλλεία, κατά συνέπεια η μεταλλειοκτήτρια εταιρεία (η Εldorado) δεν πληρώνει μισθώματα ώστε να ωφεληθούν αναλογικά και οι τοπικοί Δήμοι. Δημόσιο είναι το μεταλλείο των Σαπών (ΔΜΧ Ε5) το οποίο δεν πληρώνει μισθώματα διότι …από το 1993 μέχρι σήμερα (20 χρόνια) είναι στη φάση της “έρευνας”. Δημόσιος είναι επίσης ο μεταλλευτικός χώρος Βάθης-Αντιγόνειας-Γερακαριού στο Νομό Κιλκίς για την εκμίσθωση του οποίου έγινε το 2012 δημόσιος διαγωνισμός που κατακυρώθηκε (τι έκπληξη!) στην “ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ”. Η υπόθεση εκκρεμεί στα δικαστήρια όπου έχουν προσφύγει κάτοικοι της περιοχής για την ακύρωση του διαγωνισμού, με βασικό επιχείρημα ότι ο συγκεκριμένος ΔΜΧ περιέχει ορυκτά του ουρανίου, το δικαίωμα αναζήτησης, εξόρυξης και εκμετάλλευσης των οποίων σύμφωνα με το άρθρο 143γ του Μεταλλευτικού Κώδικα “κέκτηται μόνον το Δημόσιο”

– Η παρ. 3 του αρθ. 12 εισάγει για πρώτη φορά την καταβολή τέλους υπέρ του Δημοσίου από τα ιδιωτικά μεταλλεία τα οποία, στα 40 χρόνια που ισχύει ο Μεταλλευτικός Κώδικας (ν.δ. 210/1973) δεν πλήρωναν απολύτως τίποτα για την εκμετάλλευση των ορυκτών πόρων. To ύψος των τελών δεν είναι ακόμη γνωστό. Ο τρόπος υπολογισμού τους θα καθοριστεί με ΚΥΑ και σύμφωνα με το πόρισμα της αρμόδιας επιτροπής που συστήθηκε γι’αυτό το σκοπό από το ΥΠΕΚΑ τον περασμένο Φεβρουάριο. Σε αναλογία με τη σχετική διάταξη της παρ.2 για τα μισθώματα των ΔΜΧ, ένα ποσοστό 20% των τελών από τα ιδιωτικά μεταλλεία θα διατίθεται στους οικείους Δήμους εντός των οποίων διενεργείται η μεταλλευτική δραστηριότητα, ΟΜΩΣ: “Η διάθεση αυτή θα γίνεται ΜΟΝΟΝ και ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ για την κάλυψη του συνόλου των προϋπολογισμών συγκεκριμένων έργων που προγραμματίζονται από τους εν λόγω Δήμους και χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό ή την κάλυψη του συνόλου της εθνικής συμμετοχής για αντίστοιχα έργα που συγχρηματοδοτούνται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση”!!!

Τελικά οι Δήμοι οι οποίοι θα υφίστανται την περιβαλλοντική υποβάθμιση δεν θα εισπράττουν απολύτως τίποτα! Τίποτα παραπάνω από χρήματα που ούτως ή άλλως θα έπαιρναν από το Δημόσιο για χρηματοδότηση συγκεκριμένων έργων.

Giona_2008-09-014

Εξόρυξη βωξίτη στη Γκιώνα. Μερικώς αποκατεστημένο μεταλλείο!

Ας ξεκαθαρίσουμε μερικά πράγματα: Η εξόρυξη είναι μια δραστηριότητα με εξαιρετικά σοβαρό περιβαλλοντικό αποτύπωμα, ειδικά όταν είναι μεγάλης κλίμακας, ειδικά όταν συνοδεύεται από μεταλλουργική βιομηχανία, μια δραστηριότητα που συχνά οδηγεί σε μη αναστρέψιμη παραμόρφωση του φυσικού τοπίου, ρύπανση και εξάντληση των υδατικών πόρων, μια δραστηριοτητα που μπορεί να αλλοιώσει ολοκληρωτικά και για πάντα το χαρακτήρα μιας περιοχής.   Η απόδοση οικονομικών αντισταθμισμάτων στους τοπικούς Δήμους για τη ζημία που υφίστανται από μία τέτοια δραστηριότητα είναι αναμφισβήτητα ένα μέτρο σωστό και δίκαιο. Επίσης σωστό και δίκαιο και κατά τη γνώμη μας προαπαιτούμενο κάθε άλλης συζήτησης είναι το δικαίωμα των κοινωνιών να επιλέξουν μεταξύ του τόπου τους και των αργυρίων. Παρόμοια “ανταποδοτικά” τέλη πληρώνουν εδώ και πολλά χρόνια στους ΟΤΑ οι λατομικές επιχειρήσεις, αδρανών, μάρμαρων και βιομηχανικών ορυκτών (περισσότερα για τα τέλη της λατομικής δραστηριότητας εδώ. Η σχετική νομοθεσία βρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό αναμόρφωση). Αυτήν όμως την “ανταπόδοση” το ΥΠΕΚΑ χωρίς αιτιολογία την στερεί από τους Δήμους που έχουν την ατυχία να έχουν στη γη τους ιδιωτικά μεταλλεία και επαναλαμβάνουμε ότι μιλάμε για το Δήμο Αριστοτέλη Χαλκιδικής, το Δήμο Αλεξανδρούπολης κ.λ.π.   Eίναι τουλάχιστον κοροϊδία να έχουν έσοδα οι Δήμοι που έχουν στο έδαφός τους απλά λατομεία αδρανών και όχι αυτοί που υποχρεούνται να δεχθούν κολοσσιαίας κλίμακας επεμβάσεις, ρυπογόνες μεταλλουργικές βιομηχανίες και επικίνδυνα τοξικά απόβλητα που θα παραμείνουν στον τόπο εις τον αιώνα τον άπαντα! Η δική μας ξεκάθαρη άποψη είναι ότι “επενδυτικά σχέδια” των οποίων οι επιπτώσεις είναι μη αναστρέψιμες για το περιβάλλον, την προοπτική και την ποιότητα ζωής του τόπου δεν τα συζητάμε καν και με κανένα οικονομικό αντιστάθμισμα.

Και βέβαια τα όποια έσοδα από τη μεταλλευτική δραστηριότητα, ΑΝ η κοινωνία τη δέχεται με τα καλά της και τα κακά της, πρέπει να είναι ΘΕΣΜΟΘΕΤΗΜΕΝΑ και ΦΑΝΕΡΑ και η διαχείρισή τους ΔΙΑΦΑΝΗΣ και προς όφελος όλου του τόπου. Το έργο με τις “δωρεές” και τις “χορηγίες” της όποιας μεγάλης μεταλλευτικής επιχείρησης στον όποιο Δήμο, το “σ’ευχαριστούμε, ω εταιρεία”, λες και ο τόπος χρωστάει στην εταιρεία και όχι το αντίστροφο, τους Δημάρχους και τοπικούς πολιτικούς που “κάνουν παιχνίδι” με τις “ευγενικές προσφορές” της εταιρείας με αντάλλαγμα την εδραίωση της θέσης της στην περιοχή, το βλέπουμε δεκαετίες τώρα σε όλες τις περιοχές της χώρας όπου ασκείται μεταλλευτική δραστηριότητα. ΦΤΑΝΕΙ. Η αδιαφάνεια είναι γόνιμο έδαφος για τη διαφθορά και τη διαπλοκή, φαινόμενα που συνοδεύουν την εξορυκτική βιομηχανία παγκοσμίως. Και ο Δήμος Αριστοτέλη είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγήν: μια εταιρεία που ξεκοιλιάζει το βουνό και στραγγίζει τα νερά, οχυρωμένη πίσω από τα ΜΑΤ για να την “προστατεύουν” από τη συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων που ΠΟΤΕ δε συναίνεσαν. Μια εταιρεία που μοιράζει μεγάλα ποσά για να κλείσει μάτια και και στόματα και ένας Δήμαρχος υποχείριο της εταιρείας που πρώτα παίρνει τα λεφτά και μετά θέτει την την αποδοχή τους προς ψήφιση από ένα πειθήνιο δημοτικό συμβούλιο, ενώ απολογισμός της χρήσης τους δεν γίνεται ποτέ. Έτσι γίνονται οι μπίζνες σε κάποιες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Αν και βρισκόμαστε στην Ευρώπη στον 21ο αιώνα, η περίπτωση της Χαλκιδικής με τα μεταλλεία θα μπορούσε άνετα να είναι case study της νεο-αποικιοκρατίας, μαζί με τη Γουατεμάλα και τη United Fruit. ΦΤΑΝΕΙ!

– Στην παρ.8 του αρθ. 12 υπάρχει άλλη μία τροποποίηση του Μεταλλευτικού Κώδικα που πρέπει να αναφερθεί: Η προσθήκη μιας παραγράφου στο αρθ.89 του Μ.Κ. περί “συμμεταλλειοκτησίας” μεταλλείου από το Ελληνικό Δημόσιο και ιδιώτες εντός Δημόσιου Μεταλλευτικού Χώρου, σε συνδυασμό με την παρ.1 του αρθ. 90 Μ.Κ., δίνει τη δυνατότητα ορισμού “διαχειριστή” του κοινού μεταλλείου, εντός του ΔΜΧ, διαφορετικού από τον αποκλειστικό νόμιμο διαχειριστή που είναι το Ελληνικό Δημόσιο.

Στην τροποποίηση αυτή αντέδρασε έντονα η τοπική κοινωνία του Κιλκίς, διότι έτσι θα άνοιγε η πόρτα ώστε να περιέλθουν στη διαχείριση ιδιωτών ορυκτά τα οποία σύμφωνα με το άρθρο 143γ Μ.Κ. είναι εξηρημένα υπέρ του Δημοσίου και συγκεκριμένα τα ουρανιούχα ορυκτά του ΔΜΧ Βάθης-Αντιγόνειας-Γερακαριού που προαναφέρθηκε. Μετά από τις αντιδράσεις, στο άρθρο 12 προστέθηκε η παρ.11 σύμφωνα με την οποία: “Οι παράγραφοι 7 έως 10 δεν εφαρμόζονται επί των εξηρημένων υπέρ του Δημοσίου μεταλλευτικών ορυκτών κατά την έννοια του άρθρου 143 του ν.δ. 210/1973”. Αυτό σημαίνει πως οι νέες διατάξεις για την κοινή συμμεταλλειοκτησία δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε περιπτώσεις όπως αυτή του Κιλκίς με την αποδεδειγμένη ύπαρξη ουρανίου.

Όπως αναφέρει σε ανάρτησή του το “Μέτωπο Αγώνα Ενάντια στα Μεταλλεία σε Κρούσια-Πάικο”: “Αξίζει να επισημανθεί, πως η προσθήκη της παραπάνω παραγράφου από πλευράς ΥΠΕΚΑ είναι αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς και πιέσεων που ασκήθηκαν από όλες τις πολιτικές παρατάξεις, τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Όταν μια κοινωνία αγωνίζεται ενωμένη, λειτουργεί συντονισμένα και με συγκεκριμένους στόχους, μπορεί να κατορθώσει πράγματα που σε πρώτη ανάγνωση φαντάζουν αδύνατα”.

Στο νεοψηφισθέν σχέδιο νόμου για τις Α.Π.Ε. υπάρχουν κι άλλες αλλαγές που αφορούν τον εξορυκτικό τομέα, τις οποίες μπορείτε να διαβάσετε στο oryktosploutos.net.


3 απαντήσεις στο “Τέλη υπέρ του Δημοσίου στα ιδιωτικά μεταλλεία, τίποτα για τους Δήμους!”

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.