Τα γεγονότα που οδήγησαν στην επιβολή “καθεστώτος πολιορκίας” σε τέσσερις πόλεις της Γουατεμάλας που αντιτίθενται σε μεταλλευτική “επένδυση” Καναδικής εταιρείας, περιγράφονται στο εξαιρετικό άρθρο του NISGUA που παρατίθεται στη συνέχεια σε μετάφραση.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι η προσπάθεια των αρχών να συνδέσουν τους κατοίκους που αγωνίζονται ενάντια σε καταστορφικά μεταλλευτικά έργα με τρομοκρατικές ή άλλες εγκληματικές οργανώσεις. Στην περίπτωση της Γουατεμάλας, οι ηγέτες και κάτοικοι των διαμερισμάτων Santa Rosa και Jalapa κατηγορούνται για σχέσεις με το καρτέλ των ναρκωτικών και συγκεκριμένα με το βίαιο συνδικάτο των Zetas του Μεξικό (πηγή). Από τα 44 εντάλματα σύλληψης που εκδόθηκαν, ήδη κατά την δεύτερη μέρα της “κατάστασης πολιορκίας” είχαν εκτελεστεί τα 16. Φωτογραφία από εδώ. Αυτό που προφανώς συμβαίνει είναι ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια κυβερνητική επιχείρηση εκκαθάρισης των αντιπάλων της εταιρείας Tahoe Resources.
Εν τω μεταξύ είναι σε εξέλιξη η δίκη (για την οποία θα διαβάσετε παρακάτω) του υπευθύνου ασφαλείας της εταιρείας, για την ένοπλη επίθεση ενάντια σε μέλη των κοινοτήτων που αντιτίθενται στο μεταλλείο, με έξι τραυματίες και έναν νεκρό. Μόλις χθες κατατέθηκαν η δίκη αποδείξεις ότι ο υπεύθυνος ασφαλείας έδωσε ευθεία εντολή να δολοφονηθούν οι αντίπαλοι του μεταλλείου, ενώ έδωσε επίσης εντολή να καθαριστεί το σημείο της επίθεσης και να αλλάξει η αναφορά της αστυνομίας (πηγή). Στη μαγνητοφωνημένη συνομιλία που παρουσιάστηκε στη δίκη ακούγεται να λέει: “Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε στους ανθρώπους να εγκαταστήσουν αντίδραση. Σκοτώστε αυτούς τους μπάσταρδους“. Αλλά αυτό δεν είναι τρομοκρατία ή εγκληματική οργάνωση, είναι “επένδυση”!
Η ποινικοποίηση των κοινωνικών αγώνων ως “τρομοκρατία” ή “οργανωμένο έγκλημα” είναι επαναλαμβανόμενο μοτίβο στη Λατινική Αμερική. Στο Περού, οι μεγάλες εφημερίδες, όπως η El Comercio και Correo, αποκαλούν τους χιλιάδες διαδηλωτές “μια μικρή ομάδα”, “αριστερίζοντες”, “εξτρεμιστές”, “με δεσμούς με τρομοκρατικές οργανώσεις” (πηγή). Το Περού έχει δεκάδες ανοιχτά μέτωπα σθεναρής αντίστασης ενάντια σε μεταλλευτικά έργα. Ένα από αυτά είναι το Cañariaco της Καναδικής Candente Copper, στα βόρεια της χώρας, στο οποίο αντιστέκεται η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων που είναι ιθαγενείς Quechua. Η CEO της εταιρείας όμως βλέπει άλλα πράγματα: “Άνθρωποι με άλλα επιχειρηματικά συμφέροντα οδηγούν τις διαμαρτυρίες κατά του έργου. Αυτοί οι ηγέτες έχουν σχέσεις με τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως το Επαναστατικό Κίνημα Túpac Amaru και το “Φωτεινό Μονοπάτι” (Shining Path). Είναι πολύ σημαντικό για εμάς η κυβέρνηση να βρει ποιοι είναι οι χρηματοδότες που κρύβονται πίσω από τους υποκινητές, ώστε οι κοινότητα και όλοι οι άνθρωποι να μάθουν τι πραγματικά συμβαίνει” (πηγή).
Αν όλα αυτά τα τρομακτικά σας φαίνονται κάπως γνωστά, δεν είναι ιδέα σας… Τα ακούμε και εδώ στην Ελλάδα, πάντα χωρίς αποδείξεις (μόνο οι Túpac Amaru μας λείπουν). Η λάσπη στον ανεμιστήρα είναι η πάγια τακτική της μεταλλευτικής βιομηχανίας για να αντιμετωπίζει τους αντιπάλους της, σε όλο τον κόσμο.
Η κυβέρνηση του Περού, υπό τον “αριστερό” Ollanda Humala διολισθαίνει όλο και περισσότερο σε αντιδημοκρατικές τακτικές. Τον Ιανουάριο του 2013 τέθηκε σε εφαρμογή στο Περού ένας νέος νόμος που καθιστά υποχρεωτική τη διαβούλευση με τις ιθαγενικές κοινότητες πριν απο την εγκριση μεταλλευτικών έργων στη γη τους, χωρίς να τους δίνει δικαίωμα βέτο, σε συμφωνία με τις διεθνείς συνθήκες για τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών. Η αισιοδοξία εξανεμίστηκε γρήγορα, καθώς στις 1 Μαϊου το Reuters ανέφερε ότι ο Υπουργός Ενέργειας και Μεταλλείων έπεισε τον Πρόεδρο Humala να αποκλείσει από την κάλυψη του νόμου τις κοινότητες Quechua. Σύμφωνα με τον Υπουργό “η ευρεία εφαρμογή του νόμου στις Άνδεις θα μπορούσε να καθυστερήσει μεταλλευτικές επενδύσεις ύψους $50 δις”. Οι Quechua είναι η μεγαλύτερη ιθαγενικής προέλευσης πληθυσμιακή ομάδα του Περού. Ένα μέλος της κυβέρνησης, ο Υφυπουργός Πολιτισμού, παραιτήθηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας διότι …ευτυχώς υπάρχουν ακόμα άνθρωποι με αξιοπρέπεια… (από το Reuters).
Για τη Χαλκιδική δεν χρειάζεται να μιλήσουμε εμείς. Τα λέει όλα ο δικηγόρος των κατοίκων Γιώργος Κυρίτσης εδώ.
Διαβάστε το μεταφρασμένο άρθρο για τη Γουατεμάλα από το NISGUA:
Η κυβέρνηση της Γουατεμάλα κηρύσσει “κατάσταση πολιορκίας” σε τέσσερις κοινότητες γύρω από το μεταλλείο Escobal της Tahoe
Κατά τις πρώτες πρωινές ώρες της Πέμπτης, 2 Μαΐου, μία ημέρα μετά την πρώτη επέτειο της κατάστασης πολιορκίας στην Santa Cruz de Barillas, Huehuetenango, η κυβέρνηση της Γουατεμάλας ανακήρυξε άλλη μία κατάσταση πολιορκίας σε τέσσερις δήμους γύρω από το μεταλλείο Escobal της Tahoe Resources. Η επιβολή του στρατιωτικού νόμου έρχεται λιγότερο από ένα μήνα μετά την οριστική άδεια εκμετάλλευσης που έλαβε η Minera San Rafael, θυγατρική της Tahoe Resources. Η άδεια χορηγήθηκε χωρίς τη συγκατάθεση των επηρεαζόμενων κοινοτήτων και μέσα σε ένα πλαίσιο κλιμάκωσης της βίας και της ποινικοποίησης ενάντια σε υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των νομικών τους συμβούλων.
Κατά τα τελευταία τρία χρόνια, τέσσερις δήμοι, μεταξύ των οποίων δύο από αυτούς σήμερα βρίσκονται σε κατάσταση πολιορκίας, πραγματοποίησαν δημοψηφίσματα σε δημοτικό επίπεδο απορρίπτοντας έργα εξόρυξης στην επικράτειά τους. Τους τελευταίους δύο μήνες, οκτώ χωριά στο San Rafael Las Flores έχουν πραγματοποιήσει κοινότικά δημοψηφίσματα, δεδομένου ότι οι προσπάθειες να πραγματοποιηθεί μια διαβούλευση σε επίπεδο δήμου απετράπησαν από νομικές προσφυγές και ασφαλιστικά μέτρα που κατατέθηκαν από άτομα που εργάζονται για την Minera San Rafael. Σε καθένα από αυτά τα δημοψηφίσματα, ο πληθυσμός ψήφισε με συντριπτική πλειοψηφία κατά του έργου στο Escobal.
“Με το δημοψήφισμα θα αποφασίσουμε για το μέλλον μας” Πανώ της Επιτροπής για την υπεράσπιση της Ζωής και της Ειρήνης (Φωτογραφία: NISGUA)
Σε συνέντευξη Τύπου χθες, ο πρόεδρος Otto Pérez Molina και ο Υπουργός Εσωτερικών Mauricio López Bonilla εξήγησε ότι η αναστολή των βασικών πολιτικών ελευθεριών είναι σε ισχύ για τους δήμους του Casillas και San Rafael Las Flores, στο διαμέρισμα της Santa Rosa, καθώς και Jalapa και Mataquescuintla, στο διαμέρισμα της Jalapa.
Η κατάσταση πολιορκίας της Santa Rosa και του Jalapa (Φωτογραφία: MiMundo.org)
Ενώ ο Pérez Molina και ο López Bonilla ισχυρίζονται ότι η κατάσταση πολιορκίας δεν είναι απάντηση στην αντίδραση στο μεταλλείο, οι πράξεις τους δείχνουν το αντίθετο. Εξέχοντες ακτιβιστές της κοινότητας, μέλη της Επιτροπής για την υπεράσπιση της Ζωής και της Ειρήνης, και οι ηγέτες των κοινοτικών δημοψηφισμάτων στο Σαν Ραφαέλ, δέχθηκαν έφοδο της αστυνομίας στα σπίτια τους το πρωί της Πέμπτης. Η κυβέρνηση έχει εκδώσει τουλάχιστον 18 εντάλματα σύλληψης για άτομα που φέρεται να εμπλέκονται σε παραβατικές πράξεις, συμπεριλαμβανομένων του Roberto Gonzalez, προέδρου του Κοινοβουλίου του Xinca και του Rudy Pirvaral της Επιτροπής για την υπεράσπιση της Ζωής και της Ειρήνης.
Σε δηλώσεις του προς τους δημοσιογράφους, ο Bonilla προσπάθησε να εξηγήσει ότι η αντίδραση στην εξόρυξη έχει χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για τη δημιουργία οργανωμένου εγκλήματος στην περιοχή. “Υπάρχει μια διαφορά ανάμεσα στη δικαιολογημένη σύγκρουση και την ψευτο-σύγκρουση … λέγοντας ότι είναι αντίθετοι [στο μεταλλείο] μέσω παραβατικών πράξεων, κρύβονται πίσω από τη δικαιολογία της αντίθεσης στην εξόρυξη. Τους συμφέρει να κάνουν τον κόσμο να πιστέψει ότι υπάρχει σύγκρουση γύρω από την εξόρυξη σε όλους τους δήμους. “
Η κατάσταση πολιορκίας της Santa Rosa και του Jalapa (Φωτογραφία: MiMundo.org)
Την τελευταία εβδομάδα υπήρξε αύξηση των συγκρούσεων και της βίας στα διαμερίσματα γύρω από το μεταλλείο.
Το Σάββατο 27 Απρίλη η ασφάλεια του μεταλλείου πυροβόλησε και τραυμάτισε έξι μέλη της κοινότητας, καθώς περπατούσαν στο δημόσιο δρόμο που βρίσκεται μπροστά από τις εγκαταστάσεις της μονάδας. Ένας από τους άνδρες παραμένει στο νοσοκομείο σε κρίσιμη κατάσταση. Ο Alberto Rotondo, επικεφαλής της ασφάλειας της Minera San Rafael, κατηγορείται ως υπεύθυνος για την επίθεση. Το ιατρικό προσωπικό επιβεβαίωσε ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε με πραγματικά πυρά και όχι πλαστικές σφαίρες, όπως είχε αρχικά δηλώσει η εταιρεία και ο López Bonilla. Το πρωί της 30 Απριλίου, οι αρχές της Γουατεμάλας συνέλαβαν τον Rotondo στο αεροδρόμιο, καθώς επιχειρούσε να διαφύγει από τη χώρα. Ο Rotondo έχει επισήμως κατηγορηθεί για απόπειρα ανθρωποκτονίας.
Τη Δευτέρα 29 Απρίλη, καθώς η διοίκηση της Minera San Rafael και η κυβέρνηση της Γουατεμάλα υπέγραφαν συμφωνία για τα δικαιώματα που πρέπει να καταβληθούν στο κράτος, πάνω από 2.000 κάτοικοι του San Rafael Las Flores βγήκαν στους δρόμους σε μια ειρηνική πορεία αντίθεσης στο μεταλλείο. Αργότερα εκείνο το απόγευμα, τα μέλη της κοινότητας συλλαμβάνουν και κρατούν 23 μέλη της εθνικής αστυνομίας στο Jalapa, πιστεύοντας ότι είχαν κινητοποιηθεί για να καταστείλουν την πορεία στο San Rafael. Μια επιχείρηση της κρατικής αστυνομίας την επόμενη ημέρα οδήγησε στην απελευθέρωση των αστυνομικών.
Αργότερα την ίδια μέρα, ένα μέλος της κρατικής αστυνομίας σκοτώθηκε σε ένοπλη επίθεση που πραγματοποιήθηκε από ομάδα κουκουλοφόρων στην Sabana Redonda, μια κοινότητα που βρίσκεται κοντά στο ορυχείο. Αν και το περιστατικό αυτό είναι ακόμα υπό έρευνα από τις αρχές της Γουατεμάλας, η επίθεση ταιριάζει με το μοτίβο που έχει στο παρελθόν καταγγελθεί από οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, το οποίο χαρακτηρίζεται από παράνομες συνομωτικές ομάδες με την πρόθεση να δημιουργήσου αστάθεια στην περιοχή και απονομιμοποιήσουν την ειρηνική αντιπολίτευση στο ορυχείο.
Αυτά τα πρόσφατα γεγονότα υπογραμμίζουν την ανάγκη για μια σε βάθος έρευνα σχετικά με τις επιθέσεις και τη βία που εξασκείται στις κοινότητες γύρω από το μεταλλείο, όπως ζητά η αναφορά με πάνω από 4.000 υπογραφές που παραδόθηκε από τη NISGUA στην Εισαγγελία της Γουατεμάλας στις αρχές Απριλίου.
Παρά τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης την Πέμπτη ότι βρίσκεται σε διάλογο με τις κοινότητες που επηρεάζονται από το μεταλλείο, η ανάπτυξη 8.500 στρατιωτικών και αστυνομικών στους τέσσερις δήμους δείχνει το αντίθετο. Μακριά από το να ενεργεί ως μεσολαβητής, η κυβέρνηση της Γουατεμάλας έχει αντ ‘αυτού επιλέξει να απαντήσει στη σύγκρουση με την καταστολή των κοινοτήτων που αντιτίθενται στα μεγάλης κλίμακας αναπτυξιακά έργα και τον στιγματισμό των ηγετών της κοινότητας και των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
NISGUA ακολουθεί τις διαδικασίες διαβούλευσης στις κοινότητες γύρω από το μεταλλείο της Tahoe Resources από το 2011.