Άρθρο που δημοσιεύθηκε στη Γερμανική εφημερίδα JungeWelt στις 30.10.2012. Για τη μετάφραση ευχαριστούμε τον @iptamenos33
Στη βόρεια Ελλάδα μια Καναδική εταιρεία θέλει να ξεκινήσει μεγαλεπήβολα έργα εκμετάλλευσης χρυσού. Υπάρχει αντίσταση. Μια συνομιλία με τη Μαρία Καδογλου.
Συνέντευξη: Heike Schrader, Αθήνα
Η Μαρία Κάδογλου έιναι μέλος της οργάνωσης Hellenic Mining Watch – Resistance to destructive mining in Greece
Στη περιοχή γύρω από τις Σκουριές, στη χερσόνησο Χαλκιδική στη βόρεια Ελλάδα, υπάρχει χρυσούχο ορυκτό. Τώρα, η καναδική εταιρία θέλει να ξεκινήσει εργασίες. Τι έχει σχεδιαστεί;
Πάνω από το 90% αυτής της περιοχής καλύπτεται από δάσος που μερικώς αποτελείται απο υπεραιωνόβια δέντρα. Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι υπάρχει χρυσός εκεί, και σε μικρότερη κλίμακα εκμεταλλεύεται εδώ και δεκαετίες.
Τα κέρδη είναι λίγα – αλλά η χρυσούχος περιοχή είναι τεράστια. Για αυτό το λόγο η “Eldorado Gold” εξασφάλισε τα δικαιώματα εκμετάλλευσης 317.000 στρεμμάτων. Σχεδίαζονται τρια μεταλλεία (ορυχεία): ένα στις Σκουριές, ένα στην Ολυμπιάδα και ένα στο Στρατώνι. Στις Σκουριές οι εργασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. Εκεί ξεριζώνονται από το Μάρτιο 33.000 στρέμματα δάσους -κατ’ εντολη της εταιρέιας- για την κατασκευή δρόμων και τη δημιουργία χώρων για εργοστάσια, αποθήκες και απορρίμματα. Μέχρι στιγμής έχει γίνει η αποδάσωση περίπου 4000 στρεμμάτων.
Σκοπός είναι η καθημερινή υπαίθρια εξόρυξη 25.000 τόνων μεταλλεύματος που να μετατραπεί σε σκόνη. Έπειτα, η σκόνη περνάει από μια χημική επεξεργασία/διαδικασία η οποία οδηγεί στην εξόρυξη λιγότερου από μισό γραμμάριο ανά τόνο μεταλλέυματος. Το υπόλοιπο είναι απορρίμματα.
Θα χρησιμοποιηθέι και το τοξικό κυανιούχο κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας / προετοιμασίας του χρυσοόυχο μεταλλέυματος;
Η εταιρεία χρησιμοποιεί, λέει, μια τεχνική η οποία δεν κάνει χρήση κυανιούχου, μια παραλλαγή του “Flash-Smelting” η οποία μέχρι τώρα δεν έχει χρησιμοποιηθεί ξανά. Το μετάλλευμα στις Σκουριές είναι πιο πολύ χαλκούχο, αυτό της Ολυμπίαδας περίεχει περισσότερο αρσενοπυρίτη· και τα δυο θα πρέπει να επεξεργαστούν στο Στρατώνι. Στην περίπτωση που η τεχνική του “Flash-Smelting” δεν λειτουργεί με τέτοιες διαφορετικές προϋποθέσεις, η “Eldorado Gold” σίγουρα θα στραφεί στην δοκιμασμένη εναλλακτική του κυανιούχου.
Ποιοι αντιστέκονται σε αυτά τα σχέδια;
Μια μειοψηφία των κατοίκων των χωριών στα βουνά ή κοντά στο Στρατώνι, είτε δουλεύει ήδη για την εταιρεία, είτε ελπίζει σε αναθέσεις έργων από την εταιρεία, η οποία πάντα ισχυριζόταν ότι θέλει να δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας, κάτι το οποίο όμως είναι ένα ψέμα. Οι υπόλοιποι κάτοικοι αντιστέκονται – ειδικά στα χωριά που ζουν από τον τουρισμό, την δασοκομία, τη γεωργία ή την αλιεία.
Αντιστεκόμαστε στην εκμετάλλευση χρυσού με τέτοιο μεγαλεπήβολο τρόπο. Μέχρι στιγμής από τις υπόγειες στόες βγαίνουν ‘μόνο’ 600-700 τόνοι μεταλλεύματος ημερησίως αλλά και αυτό έχει ήδη προκαλέσει μη-αναστρέψιμες ζημιές στο περιβάλλον. Και το σχέδιο είναι να εξορύττονται 25.000 τόνοι την ημέρα, όπως συμβαίνει στην Αυστραλία.
Σε αντίθεση [με την Αυστραλία], το τοπίο μας δεν είναι έρημος, αλλά η δεύτερη πιο σημαντική τουριστική περιοχή της Ελλάδας. Έχει υπολογιστεί ότι κάθε ώρα στην περιοχή των Σκουριών θα γίνεται καθίζηση 3.100 τόνων σκόνης.
Τι συνέπειες θα είχε η εκμετάλλευση χρυσού για τα υπόγεια νερά και τα ποτάμια;
Το νερό του βουνού Κάκαβος στις Σκουριές τροφοδοτεί τα υδραγωγεία των χωριών σε ολόκληρη την περιοχή, και ρέει μερικώς στον Χαβρία ο οποίος παρέχει νερό στην υπόλοιπη Χαλκιδική. Για την εξόρυξη του χρυσού απαιτούνται μεγάλες ποσότητες νερού. Επιπλέον θα πρέπει να κατέβει η στάθμη των υπόγειων νερών κατά 300 με 400 μέτρα, για να μην εμποδίζει την εξόρυξη του μεταλλεύματος. Ολα αυτά έχουν καταστροφικές συνέπειες για τα δάση και την ύδρευση της περιοχής.
Τι μπορείτε να κάνετε ακόμα για να αποτραπεί η εκτέλεση αυτών των σχεδίων;
Καταθέσαμε αγωγή στην ανώτερη δικαστική αρχή και περιμένουμε την απόφαση προς το τέλος του έτους. Επιπλέον, από την άνοιξη έχουμε οργανώσει μια σειρά από κινητοποιήσεις, διαδηλώσεις και παρόμοιες δράσεις.
Η μεγαλύτερη δράση πραγματοποιήθηκε στις 21 Οκτωβρίου. Τι συνέβη τότε;
Περπατήσαμε με πάνω από 2.500 συμμετέχοντες μέσα από το δάσος μέχρι το εργοτάξιο, όπου εκείνη τη στιγμή έγιναν εργασίες αποδάσωσης. Εκεί η αστυνομία μας έκλεισε το δρόμο και κάναμε μια καθιστική διαμαρτυρία. Μετά από μιάμιση ώρα η αστυνομία μας επιτέθηκε ξαφνικά με δακρυγόνα και οι δικοί μας έτρεξαν πανικόβλητοι στο δάσος για να σωθούν.
Αλλά τα χειρότερα ήρθαν μετά: Όταν ξαναβρεθήκαμε στα αυτοκίνήτα μας και θέλαμε να φύγουμε, η αστυνομία επιτέθηκε εκ νέου. Χτύπησαν όπου μπορούσαν, έσπασαν παρμπρίζ, τράβηξαν τον κόσμο έξω, τους έριξαν κάτω και τους κλώτσησαν. Είδα με τα ίδια μου τα μάτια πως οι αστυνομικοί έριξαν μάλιστα ένα δακρυγόνο σε ένα αυτοκίνητο – και δεν ήταν το μόνο τέτοιο περιστατικό! Ένας οδηγός που έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου λόγω δακρυγόνου και χτύπησε πάνω σε ένα δέντρο, κατηγορείται μάλιστα για απόπειρα πρόκλησης σωματικής βλάβης.