Και μετά τους απαράδεκτους “Νέους Φακέλους”, συνεχίζεται η προσπάθεια “αγιοποίησης” των υπευθύνων για το μεγάλο σκάνδαλο των Μεταλλείων Κασσάνδρας Πάχτα-Κούτρα. Ο Τάσος Τέλλογλου ξαναχτυπά, αυτή τη φορά από την εφημερίδα του συγκροτήματος Αλαφούζου. Για τις διαθέσεις του συγκροτήματος απέναντι στην ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία.
H κατάρρευση της επένδυσης της TVX στη Xαλκιδική, η διάδοχη λύση του AKTΩPA και ο «Eλληνικός Xρυσός»
Tου Τασσου Tελλογλου από την “Kαθημερινή”
Mία πτήση με το ελικόπτερο προς την Κοζάνη αποδείχθηκε μοιραία για τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΑΚΤΩΡΑ Δημήτρη Κούτρα. Στην ίδια πτήση συνεπιβάτης του μεταλλειολόγου, που μετά τη μεταπολίτευση είχε υπηρετήσει στη διοίκηση του ΤΕΕ, ήταν ο τότε υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας Χρίστος Πάχτας. Ο κ. Πάχτας, που είναι χημικός, άρχισε να συζητά με τον κ. Κούτρα για καταλύτες, και αυτή τη συζήτηση την ξαναθυμήθηκε όταν μερικούς μήνες αργότερα, μετά από μία απόφαση του ΣτΕ, η επένδυση της καναδικής TVX κατέρρεε και έπρεπε να σώσει τους μεταλλωρύχους της ορεινής Χαλκιδικής από την ανεργία. Ολοι οι επιχειρηματίες, με μια επιφάνεια στην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου (Κυριακόπουλος, Μυτιληναίος, Κοπελούζος) δεν έβλεπαν με «καλό μάτι» τη συμμετοχή σε μια επένδυση η οποία είχε «καεί»: Παρά τα τουλάχιστον 350 εκατ. δολ. που είχαν ξοδέψει οι Καναδοί στην περιοχή, μία σειρά φόβοι που υπήρχαν σχετικά με την απόθεση του κυανίου σε μία μεγάλη λίμνη και η χρήση εκρηκτικών στις στοές κάτω από το χωριό Στρατονίκη, είχαν προκαλέσει την αρνητική προδιάθεση της πλειοψηφίας των κατοίκων έναντι της επένδυσης.
Για τον κ. Κούτρα το τερέν δεν ήταν άγνωστο. Το 1967-68 είχε περάσει ως φοιτητής από τις Σκουριές, ένα πανάρχαιο κοίτασμα στο κέντρο της μεταλλευτικής περιοχής και είχε γράψει τη διπλωματική του εργασία για τη δυνατότητα εκμετάλλευσης του χαλκούχου κοιτάσματος. «Πίστευα ότι μπορούσε να γίνει εκμετάλλευση του κοιτάσματος» λέει σήμερα ο κ. Δ. Κούτρας. Ο κ. Πάχτας τελικά βρήκε στον κ. Κούτρα τη διάδοχη λύση της TVX. Μία λύση όμως που η Ε.Ε. χαρακτήρισε πρόσφατα συγκαλυμμένη επιδότηση, θεωρώντας ότι το μεταλλευτικό πεδίο πουλήθηκε 14 εκατ. φθηνότερα και ότι η διαφορά αυτή αποτελούσε «συγκαλυμμένη επιδότηση». Για τον κ. Πάχτα που, εν τω μεταξύ, εξελέγη δήμαρχος του Καλλικρατικού Δήμου Αριστοτέλη «ένα μεταλλείο χωρίς άδεια αξίζει μηδέν».
Ο κ. Κούτρας, που συχνά-πυκνά ανασύρει από τα συρτάρια του, επιχειρηματολογώντας, το κλασικό βιβλίο του Δημήτρη Μπάτση (εκτελέστηκε με τον Μπελογιάννη) «Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα», έπρεπε να πείσει τους βασικούς μετόχους του ΑΚΤΩΡΑ να συμμετάσχουν σε μία μεταποιητική δραστηριότητα, που μέχρι τότε ήταν άγνωστη γι’ αυτούς. Στόχος του ήταν με την επιτυχία της επένδυσης να «αποκαταστήσει τη χαμένη τιμή των μεταλλειολόγων στην περιοχή.
Η εκμετάλλευση του μεταλλείου των «Μαύρων Πετρών» βοήθησε την «Ελληνικός Χρυσός» να προπωλήσει τα δικαιώματα ασημιού (σ.σ. υπάρχει και τέτοιο σε κράμα με τον μόλυβδο) στην καναδική εταιρεία Silver Wheaton, η οποία κατέβαλλε 57,5 εκατ. δολ., ποσό χάρη στο οποίο αγοράστηκαν οι εγκαταστάσεις της μεταλλουργίας χαλκού της εταιρείας, που περιμένουν την έγκριση του ελληνικού δημοσίου για να τοποθετηθούν στις Σκουριές ως εργοστάσιο εμπλουτισμού. Οι αντίπαλοι της επένδυσης, μεταξύ των οποίων και ένας επιχειρηματίας από τη Θεσσαλονίκη, υποστήριξαν ότι η πώληση αυτή τιμολογήθηκε στα Νησιά Κάιμαν, αλλά παρέλειψαν ότι η έδρα της τιμολογούσας εταιρείας Silver Wheaton είναι εκεί και ότι η τιμολόγηση έγινε σε συνεννόηση με τις ελληνικές φορολογικές αρχές που αντιμετώπισαν μία μάλλον πρωτοφανή δοσοληψία.
Από το 2004 και μετά η «Ελληνικός Χρυσός» αναγκάστηκε για να καλύψει τις χρηματοδοτικές ανάγκες να βγει στις διεθνείς αγορές για να πουλήσει τα συμπυκνώματα χρυσού που είχε «κληρονομήσει» στην Ολυμπιάδα. Οι αντίπαλοι της επένδυσης, όπως το «Παρατηρητήριο μεταλλευτικών δραστηριοτήτων», θεωρεί ότι αυτά τα συμπυκνώματα έπρεπε να έχουν τιμολογηθεί στην περιουσία της μεταλλευτικής περιοχής, όταν η κυβέρνηση Σημίτη παραχώρησε τα παλιά μεταλλεία στην «Ελληνικός Χρυσός». Η πραγματικότητα είναι ότι η εταιρεία κατάφερε χάρη σε προσπάθειες του διευθυντή Ανάπτυξης της μητρικής European Goldfields, Δημήτρη Δημητριάδη, να βρει αγορές για τα συμπυκνώματα εκ του μηδενός, πουλώντας στην αρχή σε πολύ χαμηλές τιμές. Εξάλλου ο χρυσός που δεν έχει υποστεί μεταλλουργική επεξεργασία αφήνει κέρδη κυρίως στον μεταλλουργό. Σε επτά (7) χρόνια οι συνολικές πωλήσεις της «Ελληνικός Χρυσός» έφτασαν τα 230 εκατ. ευρώ και αυτό το ύψος προσέγγισε το κόστος επί των πωλήσεων. Οι δε επενδύσεις ξεπέρασαν τα 100 εκατ. ευρώ.
«Θα ζητήσουμε αποζημίωση αν…»
Την εποχή της διπλωματικής εργασίας του κ. Κούτρα, το 1967-68, η αξιοποίηση του χρυσού ήταν απαγορευτική, καθώς η τιμή του δεν επέτρεπε την εξόρυξή του (σ.σ. γύρω στα 20 δολ. η ουγγιά έναντι 1.550 σήμερα). Παρά το γεγονός ότι στη νέα εξορυκτική θέση Σκουριές, το κοίτασμα χαλκού ξεπερνάει σε ποσότητες κατά οκτώ φορές το κοίτασμα χρυσού, η τιμή του χρυσού εκτοξεύει τα προσδοκώμενα έσοδα από τη μεταλλουργική εκμετάλλευσή του κοντά στο 50% του συνόλου. Η μητρική εταιρεία European Goldfields υπολόγιζε με μία τιμή αναφοράς στα 1.376 δολ. την ουγγιά· θα μπορούσε το 2013 να γίνει ο μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού της ηπείρου. Η εταιρεία θα είναι σε θέση να αποπληρώσει, με τις σημερινές τιμές, το σύνολο του χρέους μέσα σε δώδεκα μήνες από την έναρξη της παραγωγής σε πλήρη κλίμακα. Στις 16 Δεκεμβρίου 2010, ένα κονσόρτσιουμ τραπεζών (BNP, Investec, Unicredit) ενέκρινε ένα δάνειο 300 εκατ. δολ. στην «Ελληνικός Χρυσός». Για την εκταμίευσή του η εταιρεία πιέζεται. «Αν μέχρι τέλος Ιουνίου δεν έχει λυθεί το θέμα με την αδειοδότησή μας θα αναγκαστούμε να προασπίσουμε τα συμφέροντά μας ζητώντας αποζημίωση».