Aκύρωση του Έργου Χρυσού των Σαπών από το Συμβούλιο Επικρατείας


Δευτερη σημαντικοτατη αποφαση, μετα την ακυρωση του εργου της Ολυμπιαδας

Με την απόφαση αριθμός 2170/2006, το Ε’ Τμήμα του Συμβουλίου Επικρατείας έκανε δεκτή την αίτηση του Δήμου Σαπών για την ακύρωση της 3330/391/10.2.2000 απόφασης Προέγκρισης Χωροθέτησης του «Έργου Χρυσού Σαπών Ν. Ροδόπης”.

Πιστό στην παράδοση των αποφάσεων που αποσκοπούν στην προάσπιση του φυσικού κεφαλαίου της χώρας, το Συμβούλιο Επικρατείας, μετά την ιστορική απόφαση 613/2002 που ακύρωσε το έργο χρυσού Ολυμπιάδας, μας δίνει μια δεύτερη σημαντικότατη απόφαση για το ίδιο θέμα. Βασίζεται στη θεμελιώδη αρχή της πρόληψης και της προφύλαξης για την προστασία του περιβάλλοντος, όπως και η 613/2002 την οποία και επικαλείται.

Οι μεταλλευτικές έρευνες στην περιοχή των Σαπών από την εταιρεία GREENWICH RESOURCES PLC ξεκίνησαν το 1993. Το Φεβρουάριο του 2000 εκδόθηκε η Προέγκριση Χωροθέτησης για το «έργο χρυσού των Σαπών», που περιλάμβανε το υπόγειο μεταλλείο της «Οχιάς» και το επιφανειακό μεταλλείο του «Αγίου Δημητρίου», φράγμα και λίμνη τελμάτων στην περιοχή «Αλογότοπος» και εργοστάσιο μεταλλουργίας χρυσού με τη μέθοδο της κυάνωσης.

Το πρωτοφανές για τα Ελληνικά χρονικά κίνημα αντίστασης στα χρυσωρυχεία που αναπτύχθηκε στη Θράκη οδήγησε την εταιρεία σε αλλαγή τακτικής. Στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που υπέβαλε προς έγκριση, ενώ εκκρεμούσε ακόμη η αίτηση ακυρώσεως της Προέγκρισης Χωροθέτησης, άλλαξε τόσο την υπόγεια μέθοδο εκμετάλλευσης όσο και τη μεταλλουργική μέθοδο απόληψης του χρυσού. Συγκεκριμένα, επιλέχθηκε μια διαδικασία βαρυτομετρικού εμπλουτισμού και επίπλευσης του μεταλλεύματος χωρίς κυάνωση, με το επιχείρημα ότι «η χρήση κυανίου έχει προκαλέσει μια συναισθηματική αντίδραση στην κοινωνία»!

Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Περιφερειακό Τμήμα Θράκης, που κλήθηκε να κρίνει τη νέα μέθοδο, βρήκε ότι είναι «αναξιόπιστη και μη επαρκώς τεκμηριωμένη» και ότι «ζητείται η αδειοδότηση μιας διαδικασίας διαφορετικής από εκείνη που τελικώς θα εφαρμοστεί». Δηλαδή ότι επρόκειτο για έναν ελιγμό που αποσκοπούσε στον εφησυχασμό της κοινής γνώμης και στην παράκαμψη του σκοπέλου του Συμβουλίου Επικρατείας.

Όπως και στην περίπτωση της Ολυμπιάδας, το Συμβούλιο Επικρατείας δεν εισήλθε σε ευθεία αξιολόγηση των συνεπειών του έργου, καθώς αυτό θα απαιτούσε τη γνώση πραγματικών καταστάσεων και τεχνικών θεμάτων και θα εξέφευγε των ορίων του ακυρωτικού ελέγχου. Αυτό που οδήγησε στην ακυρωτική απόφαση ήταν το ότι, λόγω της μεταβολής των μεθόδων εκμετάλλευσης, δηλαδή των κύριων τεχνικών χαρακτηριστικών του έργου, δεν κατέστη δυνατόν να ελέγξει το Δικαστήριο αν κατά την έγκριση του τηρήθηκε από τη Διοίκηση η αρχή της προφύλαξης. Αυτός ο λόγος ακυρώσεως είναι τόσο ισχυρός, ώστε η εξέταση των λοιπών λόγων ακυρώσεως που είχε προβάλλει ο Δήμος Σαπών θεωρήθηκε περιττή.

Ακολουθεί ένα απόσπασμα από την απόφαση 2170/2006:

«Με βάση την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία συνετάγη εν όψει της προεγκρίσεως χωροθετήσεως του έργου, επελέγη, ως προς μεν τον τρόπο εξορύξεως του μεταλλεύματος, η μέθοδος εκμεταλλεύσεως με κατακρήμνιση οροφής με ανιόντα διατρήματα, ως προς δε τον τρόπο ανακτήσεως του εμπεριεχομένου στο μετάλλευμα χρυσού, η μέθοδος της κυανώσεως. Προς αιτιολόγηση της επιλογής των δυο αυτών μεθόδων στη μελέτη εκτίθενται τα πλεονεκτήματα καθεμιάς από αυτές και επεξηγείται ο λόγος προκρίσεως αυτών έναντι των λοιπών μεθόδων που εξετάσθηκαν. Αναφέρεται μάλιστα, ότι η επιλεγομένη μέθοδος μεταλλείας κρίνεται «ιδανική», ενώ η επιλεγομένη μέθοδος μεταλλουργικής κατεργασίας ως «τεχνολογία εκλογής».

Αντιθέτως, η μεταγενέστερη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η οποία συνετάγη εν όψει της εγκρίσεως των περιβαλλοντικών όρων του έργου, προτείνει την εγκατάλειψη των μεθόδων αυτών και την υιοθέτηση μεθόδων, οι οποίες είχαν αποκρουσθεί από την αρχική μελέτη και τις οποίες ήδη χαρακτηρίζει ως πλέον φιλικές για το περιβάλλον της περιοχής εν σχέσει προς τις αρχικώς επιλεγείσες. Η μεταβολή αυτή αφορά στα κύρια τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, αφού μεταβάλλει την μέθοδο μεταλλείας και την μέθοδο μεταλλουργίας, επηρεάζει δε εμμέσως και τα λοιπά ουσιώδη τεχνικά χαρακτηριστικά του έργου, όπως την προβλεπομένη λίμνη τελμάτων, της οποίας το περιεχόμενο συναρτάται με την επιλεγόμενη μέθοδο κατεργασίας του μεταλλεύματος.

Με τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλομένη προέγκριση χωροθετήσεως, η οποία εκδόθηκε εν όψει τεχνικών χαρακτηριστικών του έργου και λοιπών πραγματικών δεδομένων που συνδέονται με τις προκριθείσες από την αρχική μελέτη μεθόδους εκμεταλλεύσεως, δεν παρίσταται νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, εφ’ όσον οι διαπιστώσεις και επιλογές της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, στην οποία στηρίζεται, κλονίζονται από τις αντιθέτου περιεχομένου διαπιστώσεις και επιλογές της νεότερης μελέτης, δεν καθίσταται δε δυνατός, εν όψει αυτών, ο έλεγχος τηρήσεως της αρχής της προφυλάξεως κατά την χωροθέτηση και εκτέλεση του έργου.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στην προηγούμενη σκέψη, πρέπει να γίνει δεκτή η κρινόμενη αίτηση και να ακυρωθή η παραδεκτώς προσβαλλόμένη πράξη, κατά τον βασίμως προβαλλόμενο σχετικό λόγο ακυρώσεως, αποβαίνει δε περιττή η εξέταση των λοιπών προβαλλομένων λόγων, ενώ πρέπει να απορριφθούν οι παρεμβάσεις».


Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.