Το ΥΠΕΝ επικαλείται το “απόρρητο” της Ελλ. Χρυσός και αρνείται να χορηγήσει στοιχεία #skouries

Η παρούσα ανάρτηση θα μπορούσε να έχει τίτλο “η Οδύσσεια του πολίτη που προσπαθεί να μάθει τι συμβαίνει στον τόπο του”. Δημοσιεύουμε μία από τις πάρα πολλές αιτήσεις με ερωτήματα και αιτήσεις χορήγησης εγγράφων που έχουμε καταθέσει ως “Παρατηρητήριο” στις κρατικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την αδειοδότηση και τον έλεγχο της Ελληνικός Χρυσός. Οι περισσότερες έχουν μείνει αναπάντητες, με διάφορες αιτιολογίες ή – συνηθέστερα – χωρίς αιτιολογία.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, από τον περασμένο Μάρτιο είχαμε ζητήσει από την ΔΜΕΒΟ/ΥΠΕΝ την τεχνική μελέτη της μονάδας λιθογόμωσης του μεταλλείου Ολυμπιάδας. Σε τηλεφωνική επικοινωνία μας την αρνήθηκαν, με το αιτιολογικό οτι τίθεται σε κίνδυνο το οικονομικό και εμπορικό απόρρητο της εταιρείας. Με επόμενη γραπτή αίτηση ζητήσαμε να αφαιρεθούν τα κομμάτια της μελέτης που προστατεύονται από τις διατάξεις περί απορρήτου και να μας χορήγηθεί η υπόλοιπη μελέτη, όπως σαφώς προβλέπεται από τη νομοθεσία. Νέα άρνηση, με τον ισχυρισμό οτι “σε αυτές τις μελέτες oι προστατευόμενες πληροφορίες και οι αιτούμενες περιβαλλοντικές πληροφορίες είναι συνυφασμένες”…

Στην αίτηση που δημοσιεύουμε εδώ διατυπώνουμε αναλυτικά ερωτήματα, κάποια από τα οποία έχουν τεθεί κι άλλες φορές και δεν έχουν απαντηθεί, μήπως και πάρουμε επιτέλους κάποιες απαντήσεις για την εξέλιξη των έργων της Ελληνικός Χρυσός στην περιοχή – συγκεκριμένα για το υποέργο Ολυμπιάδας το οποίο ήδη λειτουργεί αν και δεν έχει πλήρως αδειοδοτηθεί.

Το ζήτημα όμως δεν είναι το αν θα απαντηθεί αυτή η μία συγκεκριμένη αίτηση, είναι πολύ ευρύτερο:

1. Το οικονομικό και εμπορικό απόρρητο χρησιμοποιείται συστηματικά για να αποκλειστεί η πρόσβαση των πολιτών, όχι σε συγκεκριμένα στοιχεία που είναι πράγματι απόρρητα αλλά σε ολόκληρες μελέτες και στο σύνολο των πληροφοριών που αυτές περιέχουν. Με την ίδια αιτιολογία, η ίδια υπηρεσία έχει αρνηθεί τη χορήγηση των τεχνικών και γεωτεχνικών μελετών του  χώρου απόθεσης επικινδύνων αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) Κοκκινόλακκα. Θυμίζουμε οτι ο ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα έχει κατασκευαστεί επάνω σε ενεργό σεισμικό ρήγμα, δίπλα σε οικισμό και στη θάλασσα, οι Επιθεωρητές Περιβάλλοντος έχουν διαπιστώσει ατέλειες στην κατασκευή και ήδη έχουν γίνει από το ΥΠΕΝ δύο διαφορετικές επιτροπές για τον έλεγχο της κατασκευής του. Τα πορίσματα αυτών των επιτροπών τα έχουμε επίσης ζητήσει από το Υπουργείο αλλά δεν μας έχουν (ακόμα) χορηγηθεί. Αλλά για ένα τέτοιο υψηλής επικινδυνότητας έργο, από μια αστοχία του οποίου απειλούνται σοβαρά άνθρωποι, περιβάλλον και περιουσίες, τα κρίσιμα τεχνικά (και όχι απόρρητα οικονομικά) στοιχεία θα έπρεπε να είναι ανοιχτά και διαθέσιμα σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και φυσικά στους φορείς και πολίτες.
2. Η μοναδική υπηρεσία που έχει το δικαίωμα να κάνει την περί απορρήτου αξιολόγηση είναι αποκλειστικά και μόνο η υπηρεσία που αρχικά απέρριψε την αίτηση. Τουτέστιν, το αν πράγματι τα στοιχεία αυτά εμπίπτουν στο εμπορικό απόρρητο δεν είναι ελέγξιμο.
3. Ο χρόνος μετράει εναντίον των πολιτών. Σε μια απλή αίτηση χορήγησης εγγράφων, οι δημόσιες υπηρεσίες υποχρεούνται να απαντήσουν εντός 20 ημερών. Για άλλα αιτήματα/ερωτήματα, η προθεσμία μπορεί να φτάνει τις 60 μέρες. Αν η υπηρεσία απαντήσει άλλα αντί άλλων (όπως συχνά συμβαίνει) και γίνει νέο ερώτημα, η προθεσμία ανανεώνεται. Αν δεν απαντήσει καθόλου, η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί μέσω εισαγγελέα, ΣτΕ ή Συνηγόρου του Πολίτη. Αν δεν εγκαταλείψεις την προσπάθεια, όταν πάρεις απάντηση θα είναι πλέον πολύ αργά.

Και η μεν εταιρεία μπορεί να βολεύεται με την αδιαφάνεια γιατί έχει πράγματα να κρύψει από τα μάτια του κόσμου. Η υπηρεσία όμως;

Ακολουθεί η αίτηση προς τη Διεύθυνση Μεταλλευτικών, Ενεργειακών και Βιομηχανικών Ορυκτών:

ΘΕΜΑ: Επανάληψη/εξειδίκευση ερωτημάτων σχετικά με τις Μεταλλευτικές Εγκαταστάσεις Ολυμπιάδας της Ελληνικός Χρυσός

Ιερισσός, 30 Αυγούστου 2017

Με την Σχετ. (α) αίτηση χορήγησης εγγράφων ζητήσαμε να μας χορηγηθεί αντίγραφο της τεχνικής μελέτης της μονάδας μονάδας λιθογόμωσης Ολυμπιάδας, η οποία έλαβε από την υπηρεσία σας την ΔΜΕΒΟ/Α/Φ.10.1.6/οικ. 174060/904/15.3.2016 άδεια εγκατάστασης και την ΔΜΕΒΟ/Α/Φ.10.ΕΓΚ.6/184734/3763πε/14.3.2017 άδεια λειτουργίας.

Σας ενημερώσαμε οτι το “Παρατηρητήριο” εξετάζει το ενδεχόμενο προσφυγής στο Συμβούλιο Επικρατείας για την ακύρωση της προαναφερθείσας άδειας λειτουργίας. Επίσης σε τηλεφωνική μας επικοινωνία, αλλά και με τη νέα αίτησή μας Σχετ. (β), σας διευκρινίστηκε οτι δεν μας ενδιαφέρουν ούτε ζητούμε να γνωρίσουμε τα τμήματα της εν λόγω μελέτης που προστατεύονται από τις διατάξεις περί απορρήτου (οικονομικά στοιχεία της εταιρείας, πατέντες κλπ), αλλά αποκλειστικά και μόνο ο,τι αφορά το περιβάλλον.

Παρ’ολα αυτά, με την Σχετ. (γ) απάντησή σας αρνηθήκατε να μας χορηγήσετε την εν λόγω μελέτη, ακόμα και μετά την αφαίρεση των εμπιστευτικού χαρακτήρα πληροφοριών, με την επίκληση των διατάξεων περί “εμπορικού ή βιομηχανικού απορρήτου” και προβάλλοντας οτι “στις τεχνικές μελέτες, εν γένει, τα ως άνω δεδομένα και οι παρεχόμενες περιβαλλοντικές πληροφορίες είναι συνυφασμένα”.

Ωστόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση πρόκειται για μια – κατά την ΚΥΑ 201745/2011 – “συμβατικού τύπου” μονάδα λιθογόμωσης, δηλαδή για τυπικές και ευρέως χρησιμοποιούμενες παγκοσμίως βιομηχανικές διαδικασίες που εφαρμόζονται εδώ και πολλά χρόνια στα Μεταλλεία Κασσάνδρας. Θεωρούμε οτι αν υπάρχει στη μελέτη κάποιο ειδικό “know-how” που ανήκει στην εταιρεία ή άλλο “μυστικό που έχει οικονομική αξία για την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης” αυτό θα πρέπει να είναι σαφώς προσδιορισμένο και να προστατεύεται, αυτό και μόνο, από τη δημοσιοποίηση, χωρίς να παρεμποδίζεται η χορήγηση άλλων πληροφοριών που το κοινό δικαιούται κατά το νόμο να γνωρίζει. Όσο για τα οικονομικά στοιχεία του έργου (π.χ. προϋπολογισμός), είναι ασφαλώς προστατευτέα αλλά μάλλον βρίσκονται σε διαφορετικό κεφάλαιο της μελέτης από τις αιτούμενες περιβαλλοντικές πληροφορίες.

Αρνούμενοι τη χορήγηση της εν λόγω μελέτης, ακυρώσατε το δικαίωμά μας να προσφύγουμε στη δικαιοσύνη. Δεχθήκατε όμως οτι μπορούμε να λάβουμε γνώση των μελετών με απλή ανάγνωση στο γραφείο της υπηρεσίας σας ή να διατυπώσουμε συγκεκριμένο ερώτημα για τα στοιχεία που μας ενδιαφέρουν.

Αναγκαζόμαστε να επανέλθουμε στην αίτησή μας λόγω των εξελίξεων στο μεταλλείο Ολυμπιάδας οι οποίες καταγράφονται στα επίσημα δελτία τύπου της εταιρείας. Συγκεκριμένα:

Η εξόρυξη του μεταλλείου Ολυμπιάδας έχει ξεκινήσει και το εργοστάσιο εμπλουτισμού έχει τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία από τις αρχές Μαΐου. Στο δελτίο τύπου της 27-7-2017 της Εldorado Gold (http://www.eldoradogold.com/news-and-media/news-releases/press-release-details/2017/Eldorado-Reports-2017-Second-Quarter-Results/) αναφέρεται οτι κατά το 2ο τρίμηνο του 2017 παρήχθησαν από το εργοστάσιο Ολυμπιάδας 2.052 ουγγιές χρυσού (περιεχόμενες στο συμπύκνωμα πυριτών) που η εταιρεία ονομάζει “προ-εμπορική παραγωγή”. Επίσης, στην τηλεδιάσκεψη της διοίκησης της Eldorado Gold με οικονομικούς αναλυτές στις 28-8-2017 (http://s2.q4cdn.com/536453762/files/doc_financials/2017/q2/Eldorado-Gold-Corporation-Q2-2017-Earnings-Conference-Call-Jul-28-2017.pdf) αναφέρθηκε οτι οταν το εργοστάσιο έφτασε να επεξεργάζεται 50 τόνους μεταλλεύματος την ώρα που αντιστοιχεί στο 80% περίπου της δυναμικότητας σχεδιασμού, εντοπίστηκε τεχνικό πρόβλημα που την περιόριζε στο 60% εκείνης του σχεδιασμού. Συνεπώς, η «προ-εμπορική παραγωγή» είναι παραγωγή σε δυναμικότητα τουλάχιστον 60%.

Τα ανωτέρω συμφωνούν με αυτά που αναφέρουν οι κάτοικοι της περιοχής: από το Μάιο ξανάρχισαν οι αποστολές κοντέινερ με συμπυκνώματα από την Ολυμπιάδα στη Θεσσαλονίκη, με ρυθμό 20-25 ή και περισσότερα κοντέινερ ημερησίως. Άρα το εργοστάσιο λειτουργεί ήδη, σε δυναμικότητα που δεν είναι αμελητέα, παράγοντας εμπορεύσιμα συμπυκνώματα αλλά και απόβλητα. Ωστόσο ο χώρος απόθεσης Κοκκινόλακκα που προορίζεται να δεχθεί τα τέλματα εμπλουτισμού του μεταλλείου Ολυμπιάδας δεν έχει ακόμα λάβει άδεια λειτουργίας.

Διατυπώνουμε λοιπόν συγκεκριμένο ερώτημα, όπως εσείς μας προτρέψατε, αναφορικά με την από 20-3-2017 αίτησή μας. Αναλυτικά, ζητούμε να μας χορηγηθούν απαντήσεις, με βάση τις τεχνικές και η/μ μελέτες που διαθέτει η υπηρεσία σας, επί των ακόλουθων θεμάτων:

1. Ποια είναι η εγκεκριμένη από την υπηρεσία σας δυναμικότητα παραγωγής του εργοστασίου εμπλουτισμού Ολυμπιάδας στο σύνολο των προϊόντων του και αντίστοιχα ποια είναι η παραγωγή αποβλήτων αυτού. Είναι τα παραπάνω μεγέθη σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/26.7.2011;

2. Ποιο είναι το επιτρεπόμενο χρονοδιάγραμμα λειτουργίας του εργοστασίου εμπλουτισμού Ολυμπιάδας. Είναι το παραπάνω μέγεθος σύμφωνο με τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/26.7.2011;

3. Ποια είναι η εγκεκριμένη διάθεση προϊόντων του εργοστασίου εμπλουτισμού Ολυμπιάδας. Είναι το παραπάνω σύμφωνο με τα προβλεπόμενα στην σύμβαση που υπεγράφη μεταξύ ελληνικού δημοσίου και εταιρείας;

4. Ποια είναι η εγκεκριμένη διάθεση αποβλήτων του εργοστασίου εμπλουτισμού Ολυμπιάδας και ποιος είναι ο χαρακτηρισμός τους σύμφωνα με την Οδηγία για τα Εξορυκτικά Απόβλητα. Ποιο είναι το επικαιροποιημένο σχέδιο διαχείρισής τους, καθώς παρήλθε 5ετία από την ΚΥΑ ΕΠΟ του 2011. Είναι αδειοδοτημένες οι εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων;

5. Ποιο τμήμα των αποβλήτων διατίθεται στη λιθογόμωση, με ποια μέθοδο διενεργείται αυτή, και ιδίως με ποια αναλογία ανάμιξης με συνδετικά υλικά. Είναι η παραπάνω διαδικασία σύμφωνη με τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ ΕΠΟ 201745/26.7.2011;

Επειδή η Φάση ΙΙ του υποέργου Ολυμπιάδας (εξόρυξη- εμπλουτισμός- απόθεση αποβλήτων) έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία χωρίς να έχει πλήρως αδειοδοτηθεί

Επειδή ειδικά η διάθεση των δυνητικά επικίνδυνων αποβλήτων εμπλουτισμού είναι ένα κρίσιμο ζήτημα για την περιοχή λόγω των σημαντικών επιπτώσεων του στο περιβάλλον

Eπειδή με την αιτιολογία του βιομηχανικού και εμπορικού απορρήτου δεν μας χορηγήσατε την τεχνική μελέτη λιθογόμωσης Ολυμπιάδας την οποία από τις 20-3-2017 ζητήσαμε και, κατόπιν της προτροπής σας, προχωρήσαμε και εξειδικεύσαμε με αναλυτική διατύπωση τα ερωτήματά μας

Για αυτούς τους λόγους η παρούσα ΑΙΤΗΣΗ κατατίθεται ως ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ με την θερμή παράκληση να αντιμετωπιστεί ως τέτοια. Αναμένουμε την σύντομη ανταπόκριση της υπηρεσίας σας.

Με τιμή

Για το ΠΜΔ