#skouries: Flash smelting με πατάτες στο φούρνο: Ένα πιάτο από τη μεγαλύτερη ξένη επένδυση στην Ελλάδα για κουτοχορτοφάγους

Του Σαράντη Δημητριάδη, ομότιμου καθηγητή γεωλογίας ΑΠΘ

Τα επόμενα αναφέρονται στην επένδυση της Ελληνικός Χρυσός (Ε.Χ.) στην ανατολική Χαλκιδική και στο επειχειρησιακό σχέδιο που τη συνοδεύει. Αφήνοντας κατά μέρος πολλές άλλες σημαντικότατες πλευρές του σχεδίου αυτού, περιβαλλοντικές, κοινωνικές κ.α., θα επικεντρωθώ στη συνέχεια σε μία μόνο, που συνιστά όμως τον πυρήνα της οικονομικής διάστασης της όλης επένδυσης.

Πιο συγκεκριμένα, θα προσπαθήσω, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά στοιχεία της Ε.Χ. από το επειχειρησιακό της σχέδιο και από τη Μ.Π.Ε.της, να απαντήσω στις εξής τρεις στενά αλληλοσυσχετιζόμενες ερωτήσεις:

α. Πόσο σωστή είναι η γενική εντύπωση οτι η Ε.Χ. με το επενδυτικό της σχέδιο θα εκμεταλλευτεί με τον ορθολογικότερο τρόπο το πολυμεταλλικό δυναμικό που της παραχωρήθηκε -έναντι ασήμαντου τιμήματος όπως είναι γνωστό- από το Ελληνικό Δημόσιο; -ορθολογικότερο επίσης για ποιόν; δεδομένου οτι ο όρος αυτός μπορεί, και μάλλον δεν έχει την ίδια ακριβώς έννοια θεωρούμενος από την πλευρά της Ε.Χ. αφενός και του Ελληνικού Δημοσίου αφετέρου.

β. Πόσο σωστή είναι η κοινή εντύπωση οτι όλο το δυναμικό των μεταλλείων που θα εκμεταλλευτεί η Ε.Χ. θα καταλήξει -με την προβλεπόμενη μεταλλουργική μονάδα- στην παραγωγή καθαρών μετάλλων εντός της χώρας;

γ. Πόσο σωστή είναι η εντύπωση οτι το Ελληνικό Δημόσιο με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων της επένδυσης πέτυχε το μέγιστο δυνατό από άποψη αναμενόμενων φορολογικών εσόδων;

Την κορωνίδα της επενδυτικής πρότασης της Ελληνικός Χρυσός αποτελεί η πρόταση-πρόβλεψη κατασκευής μεταλλουργικής μονάδας στο Μαντέμ Λάκκο (Στρατώνι) που θα εκμεταλλευτεί με τον καλύτερο (υποτίθεται) τρόπο την ιδιάζουσα πολυμεταλλικότητα των κοιτασμάτων της ανατολικής Χαλκδικής. Για μια low cost -κατά δικό της αυτοχαρακτηρισμό- μεταλλευτική εταιρεία όπως είναι η Eldorado Gold, μητρική της Ελληνικός Χρυσός και πραγματικός χρηματοδότης της όλης επένδυσης, αυτό είναι ένα μη κανονικά αναμενόμενο, συνάμα δε πολύ φιλόδοξο και παρακινδυνευμένο ξάνοιγμα προς μη οικεία γι’ αυτήν νερά.

Στη μονάδα μεταλλουργίας του Μαντέμ Λάκκου, μετά την κατασκευή και έναρξη της λειτουργίας της, σχεδιάζεται η τελική ανάκτηση καθαρών μετάλλων: χαλκού, χρυσού και αργύρου. Αυτή η γενική -και απλουστευτική όπως θα φανεί στη συνέχεια- στη διατύπωσή της πρόταση από μέρους της εταιρείας, για καθετοποίηση δηλαδή της παραγωγής μέχρι τελικών προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, βάρυνε αποφασιστικά και έγειρε την πλάστιγγα υπέρ της υλοποίησης του επενδυτικού της σχεδίου, με την έκδοση της σχετικής ΚΥΑ έγκρισης περιβαλλοντικών όρων το 2011. Με την έννοια οτι η ανάκτηση καθαρών μετάλλων εντός της χώρας και η εδώ φορολόγηση της παραγωγής και εμπορίας τους αποδίδει (αναμένεται να αποδώσει) πολλαπλάσια έσοδα για το κράτος από τα συγκριτικά πολύ λιγότερα που αποδίδει (θα απέδιδε) η εδώ παραγωγή απλά μεταλλευτικών συμπυκνωμάτων προς εξαγωγή. Στην κοινή γνώμη λοιπόν -αλλά και σε πολλούς πιο σχετικούς- έμεινε η εντύπωση πως όλο το μεταλλευτικό δυναμικό της ανατολικής Χαλκιδικής θα αξιοποιηθεί από την Ε.Χ. εντός της χώρας, περνώντας από τη μεταλλουργική μονάδα της, με κατάληξη την παραγωγή των καθαρών μετάλλων που εμπεριέχονται σ’ αυτό και με τα ανάλογα αναμενόμενα υψηλά φορολογικά έσοδα για το Ελληνικό Δημόσιο. Η αλήθεια είναι πως χωρίς αυτήν την πρόταση της εταιρείας, να εγκαταστήσει δηλαδή μεταλλουργική μονάδα ευέλικτη (υποτίθεται) και υψηλής δυναμικότητας, η έκδοση της ΚΥΑ ΕΠΟ θα ήταν πολύ δύσκολη, δεδομένων των πολλών και σημαντικών αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που συνεπάγεται μια τόσο μεγάλης, όπως προβλέπεται, κλίμακας εξορυκτική και μεταλλευτική δράση σε ένα σημαντικό μέρος της τουριστικής Χαλκιδικής, δίπλα στα ερείπια της γενέτειρας του Αριστοτέλη -δίπλα ίσως και στον τάφο του- και στην είσοδο σχεδόν του Αγίου Όρους.

Ως μέθοδος που προτάθηκε από την Ε.Χ. να εφαρμοστεί στη μελλοντική της μονάδα μεταλλουργίας, η οποία και έγινε δεκτή κατ’ αρχήν με την ΚΥΑ ΕΠΟ του 2011 και υπό όρους με την έγκριση των τεχνικών μελετών, είναι η πυρομεταλλουργική μέθοδος της “ακαριαίας τήξης” (FLASH SMELTING). H μέθοδος αυτή είναι γνωστή και χρησιμοποιείται εδώ και πάνω από εβδομήντα χρόνια, εφαρμόζεται δε για τη μεταλλουργική επεξεργασία συμπυκνωμάτων από θειούχα μεταλλεύματα χαλκού κυρίως, λιγότερο νικελίου και ακόμα λιγότερο μολύβδου. Η μέθοδος έχει σημαντικά πλεονεκτήματα, με κυριότερο οτι το ίδιο το μεταλλευτικό συμπύκνωμα με το θείο που περιέχει λειτουργεί ως καύσιμη ύλη: το περιεχόμενο στο συμπύκνωμα θείο ενώνεται (καίγεται) με το οξυγόνο θερμού αέρα που εισάγεται μαζί του στο θάλαμο καύσης της μεταλλουργικής καμίνου όπου αναπτύσσονται θερμοκρασίες κοντά στους 1.300 βαθμούς κελσίου. Άπαξ λοιπόν και ξεκινήσει η λειτουργία της καμίνου, αυτή συνεχίζεται σχεδόν αυτόνομα με την απλή συνεχόμενη τροφοδότησή της με το θειούχο συμπύκνωμα και τον θερμό αέρα. Η μέθοδος αυτή όμως έχει και σημαντικούς περιορισμούς, όπως εξάλλου και όλες οι διάφορες άλλες μεταλλουργικές μέθοδοι. Για κάποια θειούχα συμπυκνώματα μάλιστα είναι εντελώς ακατάλληλη. Ιδιαίτερα για εκείνα στη σύσταση των οποίων συμμετέχει και αρσενικό (με τη μορφή ορυκτών όπως ο εναργίτης, ο αρσενοπυρίτης ή ο αρσενικούχους σιδηροπυρίτης).

Ο λόγος που μεταλλεύματα όπως τα παραπάνω με σημαντική περιεκτικότητα σε αρσενικούχα ορυκτά είναι εντελώς ακατάλληλα για πυρομεταλλουργική επεξεργασία είναι οτι εντός της μεταλλουργικής καμίνου flash smelting το τοξικότατο αρσενικό, σε αντίθεση με τα άλλα μέταλλα που λειώνουν, εξαερώνεται ήδη από τους 600 βαθμούς. Προκύπτουν λοιπόν με την παρουσία αυτού του εξαιρετικά επικίνδυνου στοιχείου και την κατανομή του στα παραγόμενα για παραπέρα επεξεργασία προϊόντα σοβαρότατα προβλήματα ασφάλειας που αφορούν αφενός μεν την όλη βιομηχανική διάταξη, αφετέρου δε, και το κυριότερο, την ανάγκη για περιβαλλοντικά απόλυτα ασφαλη εις το διηνεκές απόρριψη των αρσενικούχων μεταλλευτικών αποβλήτων. Για το λόγο αυτόν αποτελεί παγκόσμια μεταλλουργική πρακτική να μην γίνονται αποδεκτά για πυρομεταλλουργική επεξεργασία συμπυκνώματα θειούχων μεταλλευμάτων στα οποία η περιεκτικότητα σε αρσενικό υπερβαίνει το 0,3 %, με μια ανοχή έως 0,5 % που συνεπάγεται όμως επιβάρυνση με έξτρα κόστος επεξεργασίας. Θειούχα λοιπόν συμπυκνώματα με περιεκτικότητες σε αρσενικό πάνω από τα όρια αυτά είναι ακατάλληλα ως πρώτη ύλη για ασφαλή πυρομεταλλουργική επεξεργασία. Κανένας δεν θα προχωρούσε στην παραγωγή τους με πρόβλεψη την επεξεργασία τους από πυρομεταλλουργικές μονάδες γνωρίζοντας τη δυσκολία (ουσιαστικά τον αποκλεισμό) της διάθεσής τους σ’ αυτές. Τι συμβαίνει όμως με την περίπτωση των δικών μας θειούχων μεταλλευμάτων και με τους σχεδιασμούς της Ελληνικός Χρυσός.

Τα επί μέρους μεταλλεία της Ε.Χ. στην ανατολική Χαλκιδική είναι τρία: Των Σκουριών, του Στρατωνίου (Μαύρων Πετρών) και της Ολυμπιάδας.

1. Το μετάλλευμα των Σκουριών (με εκτιμώμενη ποσότητα 146 εκατομ. τόννους και 29 εκτιμώμενα χρόνια εκμετάλλευσης) είναι θειούχο χαλκού – χρυσού (με μέση περιεκτικότητα σε χαλκό 0,5% και σε χρυσό 0,8 γραμ/τοννο). Κατά τον εμπλουτισμό του μεταλλεύματος των Σκουριών προβλέπεται να παραχθούν 3 εκατομ. τόννοι εκμεταλλεύσιμων προϊόντων και 143 εκατομ. τόννοι αποβλήτων.
Στο συμπύκνωμα του μεταλλεύματος των Σκουριών (συνολικά 2.880.144 τόννοι) η περιεκτικότητα σε χαλκό προβλέπεται να φτασει το 26% και σε χρυσό τα 27 γραμ/τοννο, με καθόλου σημαντική παρουσία αρσενικού.

2. Το μετάλλευμα των Μαύρων Πετρών (με εκτιμώμενη ποσότητα 1,64 εκατομ. τόννους και 8 εκτιμώμενα χρόνια εκμετάλλευσης) είναι μικτό θειούχο με αξιόλογη περιεκτικότητα και σε άργυρο, με ορυκτά συστατικά γαληνίτη (θειούχο μόλυβδο) και σφαλερίτη (θειούχο ψευδάργυρο) και με περιεκτικότητες 6% σε μόλυβδο και 8,3% σε ψευδάργυρο. Από αυτό το μετάλλευμα ως προϊόντα προβλέπονται:

2α) 147.000 τόννοι συμπυκνώματος γαληνίτη με περιεκτικότητα 67% σε μόλυβδο και 1.582 γραμ/τόννο άργυρο.

2β) 278.000 τόννοι συμπυκνώματος σφαλερίτη με περιεκτικότητα 49% σε ψευδάργυρο και 93 γραμ/τόννο άργυρο.

3. Το μετάλλευμα της Ολυμπιάδας (με εκτιμώμενη κατ’ ελάχιστο ποσότητα 11,5 εκατομ. τόννους και 18 εκτιμώμενα χρόνια εκμετάλλευσης -τρία προπαρασκευστικά και 15 παραγωγικά- είναι επίσης μικτό θειούχο με σημαντική περιεκτικότητα σε χρυσό και άργυρο. Ως ορυκτά συστατικά περιέχει γαληνίτη (θειούχο μόλυβδο), σφαλερίτη (θειούχο ψευδάργυρο) και μίγμα πυριτών (αρσενοπυρίτη και αρσενικούχο σιδηροπυρίτη). Από τον  εμπλουτισμό του μεταλλεύματος αυτού προβλέπεται να παραχθούν τρία συμπυκνώματα:

3α) 772.424 τόννοι συμπυκνώματος γαληνίτη με περιεκτικότητα 60-67% σε μόλυβδο, 3,5-6,3 γραμ/τόννο χρυσό και 1.650-2.200 γραμ/τόννο άργυρο.

3β) 1.281.220 τόννοι συμπυκνώματος σφαλερίτη με περιεκτικότητα 54-56% σε ψευδάργυρο, 1,2-2,1 γραμ/τόννο χρυσό και 55-90 γραμ/τόννο άργυρο.

3γ) 3.698.120 τόννοι συμπυκνώματος πυριτών με μη άλλα εκμεταλλεύσιμα συστατικά πλην του χρυσού (24 γραμ/τόννο) και του αργύρου (32 γραμ/τόννο), αλλά και με μια σημαντική επιβάρυνσή του με το ανεπιθύμητο αρσενικό που συμμετέχει με 9% στο συμπύκνωμα αυτό.

Από τα προαναφερθέντα, ως ορθολογικότερη από τη σκοπιά του Ελληνικού Δημοσίου (ως η περισσότερο συμφέρουσα) πρόταση αξιοποίησης των κοιτασμάτων της Χαλκιδικής, εφόσον θα έχει αποκλειστεί η μηδενική λύση, δηλαδή η μη προχώρηση σε εξορύξεις εξαιτίας σοβαρών αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, θα έπρεπε κανονικά να θεωρηθεί εκείνη που θα πρότεινε να χρησιμοποιηθεί ως υλικό τροφοδοσίας της μονάδας μεταλλουργίας το συμπύκνωμα χαλκού-χρυσού των Σκουριών, που είναι το ποσοτικά μεγαλύτερο σε όγκο, που δεν θα παρουσίαζε προβλήματα λόγω επικίνδυνων προσμίξεων αρσενικού και που θα μπορούσε να αποδώσει με την εντόπια παραγωγή καθαρών μετάλλων χαλκού και χρυσού το 100% της μεταλλικής του αξίας. Με κάποια δε τροποποίηση της μονάδας αυτής -οπωσδήποτε όχι μεγαλύτερη και λιγότερο παρακινδυνευμένη από αυτήν που προτάθηκε για να αξιοποιήσει το ακατάλληλο μίγμα πυριτών-, θα μπορούσε να είναι επίσης δυνατή η τροφοδοσία της μεταλλουργικής μονάδας και με τα συμπυκνώματα του γαληνίτη και του σφαλερίτη από τα μεταλλεία Μαύρων Πετρών και Ολυμπιάδας (και αφού θα έχει προηγηθεί επανέλεγχος ως προς το ότι οι περιεκτικότητές τους σε κάδμιο και υδράργυρο είναι τόσο χαμηλές όσο δείχνουν οι αναλύσεις της Ε.Χ.), ωστε να παραχθούν επίσης εδώ τα αντίστοιχα καθαρά μέταλλα, μόλυβδος και ψευδάργυρος. Το άλλο το οποίο προκύπτει είναι οτι το συμπύκνωμα πυριτών της Ολυμπιάδας θα πρέπει να θεωρηθεί εντελώς ακατάλληλο ως υλικό τροφοδοσίας της σχεδιασθείσας μεταλλουργικής μονάδας.

Από τη της Ε.Χ. όμως ορθολογικότερη (περισσότερο συμφέρουσα για την ίδια προφανώς) επιλέχθηκε ως πρόταση -που έγινε αποδεκτή από το Ελληνικό Δημόσιο- η μονάδα μεταλλουργίας της να τροφοδοτείται κατ’ εξοχήν με το πλούσιο σε αρσενικό συμπύκνωμα των πυριτών της Ολυμπιάδας, το οποίο θα αναμιγνύεται υπό αναλογία 8:1 με το συμπύκνωμα χαλκού-χρυσού των Σκουριών (οκτώ μέρη συμπυκνώματος πυριτών με ένα μέρος συμπυκνώματος χαλκού-χρυσού). Ακόμα και έτσι όμως, η περιεκτικότητα αυτής της ανάμιξης σε αρσενικό παραμένει σε εντελώς απαγορευτικά επίπεδα: στο 8 %, δεκαέξι δηλαδή φορές πάνω από το γενικά αποδεκτό ανώτατο όριο ασφαλείας. Μετά την εξάντληση όλων των συμπυκνωμάτων πυριτών που θα παραχθούν κατά τα 15 παραγωγικά χρόνια λειτουργίας του μεταλλείου της Ολυμπιάδας (3.698.120 τόννοι συμπυκνωμάτων συνολικά) προβλέπεται στο επενδυτικό σχέδιο να τροφοδοτηθεί τότε η μεταλλουργική μονάδα με συμπυκνώματα αρσενοπυρίτη τύπου Ολυμπιάδας από άλλα κοιτάσματα των Μεταλλείων Κασσάνδρας  (π.χ. Πιάβιτσα) ή από άλλες περιοχές εντός ή εκτός Ελλάδας.

Ο όλος σχεδιασμός μοιάζει με την προσπάθεια του μανάβη στη λαϊκή να πουλήσει πρώτα το υποδεέστερο εμπόρευμα που του έμεινε από τις προηγούμενες μέρες ή την τοποθέτηση μπροστά-μπροστά στα ράφια του σούπερ μάρκετ των πιο επικερδών ή εκείνων που πάνε να λήξουν ή έχουν λήξει προϊόντων, αλλά εδώ υπάρχει και κάτι επιπλέον. Με την υποτυπώδη μόνο τροφοδότηση της μεταλλουργικής μονάδας με τα συμπυκνώματα χαλκού-χρυσού των Σκουριών (στην ελάχιστη δυνατή αναλογία ώστε ο χαλκός να δράσει ως καταλύτης για τη μεταλλουργική επεξεργασία του συμπυκνώματος Ολυμπιάδας), το μεγαλύτερο μέρος τους θα εξάγεται στο εξωτερικό ως τέτοιο, ως συμπύκνωμα δηλαδή χαλκού-χρυσού, μαζί βέβαια με το σύνολο της παραγωγής από το μεταλλείο των Μαύρων Πετρών, όπως και εκείνης των τριών παραγωγικών ετών της φάσης 2 του υποέργου Ολυμπιάδας, διαφεύγοντας έτσι την τροφοδότησή τους στην μεταλλουργική μονάδα και στερώντας το Ελληνικό Δημόσιο από τα σημαντικά επιπρόσθετα φορολογικά έσοδα που θα είχε η εδώ ανάκτηση των καθαρών μετάλλων (χαλκού, χρυσού, ψευδαργύρου και μολύβδου) που αυτά περιέχουν.

Με τα στοιχεία της Ε.Χ. είναι δυνατό να υπολογιστούν τα συμπυκνώματα που δεν θα τροφοδοτήσουν, ενώ θα μπορούσαν, την προταθείσα μεταλλουργική μονάδα, και κατά συνέπεια τα καθαρά μέταλλα που ενώ θα μπορούσαν να ανακτηθούν εδώ, θα διαφύγουν κρυμμένα μέσα στα εξαγόμενα και ελάχιστα φορολογούμενα συμπυκνώματα αυτά. Τα συνοψίζω στη συνέχεια:

Α). Το σύνολο των συμπυκνωμάτων γαληνίτη από το μεταλλείο Μαύρων Πετρών: με περιεχόμενους 98.490 τόννους μολύβδου και 233,6 τόννους αργύρου.

Β). Το σύνολο των συμπυκνωμάτων σφαλερίτη από το μεταλλείο Μαύρων Πετρών: με περιεχόμενους 136.695 τόννους ψευδαργύρου και 25,9 τόννους αργύρου.

Γ). Το σύνολο των συμπυκνωμάτων γαληνίτη από το μεταλλείο Ολυμπιάδας: με περιεχόμενους 490.000 τόννους μολύβδου, 3,8 τόννους χρυσού και 1.487 τόννους αργύρου.

Δ). Το σύνολο των συμπυκνωμάτων σφαλερίτη από το μεταλλείο Ολυμπιάδας: με περιεχόμενους 704.671 τόννους ψευδαργύρου, 2,11 τόννους χρυσού και 9,3 τόννους αργύρου.

Ε) Το σύνολο των συμπυκνωμάτων μίγματος πυριτών που θα παραχθούν κατά τη φάση 2 (έτη 4, 5 και 6) από το μεταλλείο Ολυμπιάδας: 351.280 τόννοι με περιεχόμενους 8,6 τόννος χρυσού και 11,2 τόννους αργύρου.

Στ). Το σύνολο των συμπυκνωμάτων χαλκού-χρυσού (632.000 τόννοι) που θα παραχθούν κατά τα πρώτα 6 παραγωγικά έτη του μεταλλείου των Σκουριών, πριν το προβλεπόμενο ξεκίνημα της μεταλλουργικής μονάδας: με περιεχόμενους 164.347 τόννους χαλκού και 17 τόννους χρυσού.

Ζ). Το μη κατευθυνόμενο για τροφοδοσία της μονάδας μεταλλουργίας μέρος των παραγόμενων συμπυκνωμάτων χαλκού-χρυσού του μεταλλείου Σκουριών κατα τα υπόλοιπα έτη λειτουργίας του: συνολικά 2.448.000 τόννοι συμπυκνώματος χαλκού-χρυσού, με περιεχόμενους 636.532 τόννους χαλκού και 66.1 τόννους χρυσού.

Με βάση όλα τα παραπάνω οι απαντήσεις στα τρία ερωτήματα που έθεσα στην αρχή του άρθρου αυτού προκύπτουν αβίαστα ως εξής:

α) Η γενική εντύπωση πως η Ε.Χ. θα εκμεταλλευτεί με τον ορθολογικότερο τρόπο το μεταλλευτικό δυναμικό που της παραχωρήθηκε (έναντι ελάχιστης δε αμοιβής όπως είναι γνωστό) από το Ελληνικό Δημόσιο δεν ευσταθεί καθόλου, τουλάχιστον από τη σκοπιά του ελληνικού δημόσιου συμφέροντος. Ίσως -προφανώς θα έλεγα- ευσταθεί από τη σκοπιά του δικού της οικονομικού συμφέροντος.

β) Ένα σημαντικό μέρος του δυναμικού των μεταλλείων που θα εκμεταλλευτεί η Ε.Χ. θα αποδώσει όλη την προστιθέμενη αξία της ανάκτησης καθαρών μετάλλων στο εξωτερικό, υπέρ της εταιρείας αποκλειστικά.

γ) Εξαιτίας του β παραπάνω το Ελληνικό Δημόσιο θα στερηθεί σε βάθος χρόνου σημαντικά φορολογικά έσοδα που θα μπορούσε να έχει με έναν πολύ διαφορετικό επιχειρησιακό σχεδιασμό της επένδυσης.

Γεννάται ύστερα από όλα αυτά ένα επιπλέον κρίσιμο ερώτημα:

Γιατί αποτόλμησε -γιατί περί τολμήματος πρόκειται- η Ε.Χ. να προτείνει μια τόσο παρακινδυνευμένη εφαρμογή της ακαριαίας τήξης, προκρίνοντας ως κύριο υλικό τροφοδοσίας της το εντελώς ακατάλληλο συμπύκνωμα μίγματος πυριτών Ολυμπιάδας; Για τέσσερις πιθανούς λόγους θα μπορούσε να φανταστεί κανείς.

Ο πρώτος γιατί δεν ήθελε να χάσει την αξία σε περιεχόμενο χρυσό και άργυρο αυτού του υλικού, που θα ήταν δύσκολο να ενταχθεί εκ των υστέρων στην τροφοδοτική διαδικασία ενός κυκλώματος που θα δούλευε χωρίς τα προβλήματα που συνεπάγεται η παρουσία του αρσενικού.

Ο δεύτερος γιατί έτσι, με το σχέδιο που προτάθηκε δηλαδή, μεγιστοποιούνται τα κέρδη της εταιρείας επειδή μειώνεται η εδώ παραγωγή καθαρών μετάλλων και κατά συνέπεια η εδώ φορολόγηση για σημαντικό μέρος της παραγωγής -είναι δε εύκολο να βρεθούν μεταλλουργίες για να συμπληρώσουν τη δουλειά στο εξωτερικό, σε μέρη με πολύ χαμηλότερη σχετική φορολόγηση (ας μην ξεχνάμε και τη ρήση του CEO και σημερινού Δ/ντή της Eldorado περί “ολλανδικής φορολογικής τεχνογνωσίας” : ενδιάμεσες θυγατρικές ταχυδρομικές θυρίδες στην Ολλανδία και (μη) φορολόγηση στα Barbados) .

Ο τρίτος, ίσως γιατί η πρόταση εγκατάστασης μονάδας μεταλλουργίας ήταν απλά το απαραίτητο (πλαστό και καταστρεφόμενο μετά τη χρήση του) διαβατήριο για την έγκριση του όλου επενδυτικού σχεδίου (έγκριση που δόθηκε), ενώ η μη τελική υλοποίησή της εξαιτίας των προβλημάτων από την παρουσία του αρσενικού στο υλικό τροφοδοσίας της ήταν επίσης εντελώς προβλέψιμη, από την εταιρεία τουλάχιστον. Η οποία ίσως να είχε ελπίσει πως μετά την εξ ανάγκης μη υλοποίηση αυτού του μέρους του επιχειρησιακού της σχεδίου το υπόλοιπο θα μπορούσε να προχωρήσει ανεξάρτητα και απρόσκοπτα, οπότε όλα τα συμπυκνώματα από όλα τα μεταλλεία θα εξάγονται ως τέτοια στο εξωτερικό, μεγιστοποιώντας ακόμα περισσότερο το οικονομικό της όφελος εξ αυτού αλλά και από την μη ανάγκη διάθεσης επιπρόσθετων επενδυτικών κεφαλαίων που θα υποστήριζαν την εγκατάσταση της μεταλλουργικής μονάδας στη Χαλκιδική μαζί με τα συνοδά της έργα: ενα εργοστάσιο παραγωγής θειϊκού οξέος και ένα νέο μεγαλύτερο λιμάνι στο Στρατώνι.

Αλλά όλα αυτά είναι υποθέσεις ασφαλώς.