Tο πρόβλημα του αρσενικού στη μεταλλουργία χαλκού. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ το “έλυσε” με απάτη


Atlantic Copper - Huelva 3

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Η μεταλλουργία flash smelting της εταιρείας Atlantic Copper στην Huelva, Ισπανία

Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι η μεταλλουργία ακαριαίας τήξης ή flash smelting που η Ελληνικός Χρυσός υποτίθεται ότι θα κατασκευάσει στο Μαντέμ Λάκκο για την επεξεργασία των συμπυκνωμάτων Σκουριών και Ολυμπάδας είναι μια μεταλλουργία χαλκού. Όπως όλες οι βιομηχανικά εφαρμοζόμενες μέθοδοι μεταλλουργίας χαλκού, η ακαριαία τήξη είναι μια πυρομεταλλουργική μέθοδος, δηλαδή η απόληψη των μετάλλων γίνεται με καύση σε υψηλές θερμοκρασίες.

Στην πυρομεταλλουργία προσμίξεις στοιχείων όπως αρσενικό και αντιμόνιο είναι όχι απλά ανεπιθύμητες αλλά και εξαιρετικά προβληματικές λόγω των επικίνδυνων αέριων εκπομπών, γι’αυτό και χαρακτηρίζονται «δηλητηριώδεις» (deleterious). Το τοξικό και καρκινογόνο αρσενικό είναι έντονα πτητικό και διαφεύγει με τη μορφή τοξικών αερίων που είναι δύσκολο να ελεγχθούν και μολύνουν πρώτα απ’ολα την ατμόσφαιρα του εργοστασίου – γι’αυτό και οι εργαζόμενοι είναι οι πρώτοι που κινδυνεύουν. Τα εργοστάσια μεταλλουργίας χαλκού είναι μεταξύ των μεγαλύτερων ανθρωπογενών πηγών αρσενικού και θεωρούνται μεγάλοι περιβαλλοντικοί ρυπαντές σε όλο τον κόσμο: ειδικά στη Χιλή, τις ΗΠΑ, τη Σουηδία, την Ισπανία, τη Ρωσσία, την Αυστραλία και τη Σερβία. [1]

Σε αναζήτηση λύσης για τα “βρώμικα” συμπυκνώματα

Η παρουσία υψηλών συγκεντρώσεων αρσενικού στα συμπυκνώματα χαλκού μειώνει σημαντικά την οικονομική τους αξία καθιστά προβληματική την πώλησή τους στα εργοστάσια μεταλλουργίας που, με ελάχιστες εξαιρέσεις (π.χ. το Tsumeb στη Ναμίμπια), δεν δέχονται συμπυκνώματα με άνω του 0,5% αρσενικού.

a_sustainable_hydrometallurgical_process_copper_deposits (dragged)

Το αρσενικό είναι το μεγαλύτερο και επί του παρόντος άλυτο πρόβλημα της βιομηχανίας χαλκού σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι περιεκτικότητες των συμπυκνωμάτων χαλκού σε δηλητηριώδη στοιχεία αυξάνονται διαρκώς, σαν αποτέλεσμα της εξόρυξης περισσότερων κοιτασμάτων χαμηλής περιεκτικότητας και πιο σύνθετης ορυκτολογίας.  Από όλη τη βιομηχανία αναγνωρίζεται η ανάγκη εξεύρεσης νέων μεθόδων μεταλλουργικής επεξεργασίας για τα συμπυκνώματα υψηλού αρσενικού (τα λεγόμενα “βρώμικα” συμπυκνώματα), στα οποία δεν μπορούν να εφαρμοστούν οι υπάρχουσες μέθοδοι (όπως το flash smelting) λόγω των περιβαλλοντικών περιορισμών.

a_sustainable_hydrometallurgical_process_copper_deposits (dragged) 2

Σημειώνεται ότι ως “υψηλό αρσενικό” θεωρείται το “μεγαλύτερο του 1%”! Όμως η Ελληνικός Χρυσός ισχυρίζεται ότι στη μεταλλουργία του Μαντέμ Λάκκου θα κάνει επεξεργασία συμπυκνωμάτων με 11% αρσενικό με την πυρομεταλλουργική μέθοδο flash smelting της Φινλανδικής Outotec!

Αναρωτιόμαστε αν η Outotec είναι σύμφωνη…

a_sustainable_hydrometallurgical_process_copper_deposits (dragged) 1

Αρκετές εταιρείες στρέφονται στη δοκιμή υδρομεταλλουργικών μεθόδων, όπως οι Teck και η Aurubis που έχουν πιλοτικά εργοστάσια της μεθόδου CESL [2]. Από παρουσίαση της μεθόδου προέρχονται οι διαφάνειες που παρουσιάζουμε εδώ.  Οι ειδικοί σημειώνουν ότι θα πάρει χρόνο, πιθανόν ακόμα και δεκαετίες, μέχρι να αποδειχθεί ότι αυτές οι μέθοδοι μπορούν να εφαρμοστούν σε επίπεδο βιομηχανίας και μέχρι τότε κανένας χρηματοδοτικός οργανισμός δεν θα είναι πρόθυμος να χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο εγχείρημα [3]. Η μέθοδος CESL δοκιμάζεται από το 1992 και ακόμα δεν θεωρείται ώριμη για βιομηχανική εφαρμογή… [4]

Οι μεγαλύτεροι παραγωγοί και καταναλωτές συμπυκνώματος χαλκού προσπαθούν να αφαιρέσουν το αρσενικό…

Στο Υπόμνημά μας προς την ΕΥΠΕ/ΥΠΕΚΑ πριν από 2 χρόνια είχαμε αναφέρει ότι η Κίνα έχει πολλές πυρομεταλλουργίες OMOIOY τύπου με την σχεδιαζόμενη από την Ελληνικός Χρυσός: είναι η 23η, 32η, 39η και 40η στον κατάλογο εργοστασίων flash smelting του Υπομνήματος [5].

H Κίνα είναι η κορυφαία αγοράστρια συμπυκνώματος χαλκού του κόσμου όπου οι μεταλλουργίες και, μεταξύ αυτών τα 4 εργοστάσια flash smelting που υποδείξαμε παραπάνω, χρησιμοποιούν συμπυκνώματα με λιγότερο από 0,5% αρσενικού, διότι τα πάνω από αυτή την περιεκτικότητα απαγορεύεται με κρατική απόφαση να εισαχθούν [6].

Η Κινεζική Chinalco στο μεταλλείο Toromocho στο Περού παράγει ένα συμπύκνωμα με πάνω από 1% αρσενικό. Οι προσπάθειες για να το ρίξει στο 0,7% είχαν σαν αποτέλεσμα να μειωθεί η περιεκτικότητα του συμπυκνώματος και σε χαλκό, αλλά ακόμα και το 0,7% δεν ήταν αποδεκτό από τις Κινέζικες μεταλλουργίες. Η λύση που βρέθηκε ήταν η ανάμιξη του συμπυκνώματος με καθαρότερο (χωρίς αρσενικό) συμπύκνωμα από άλλα τμήματα του κοιτάσματος ή άλλα μεταλλεία, ώστε να αραιωθεί η περιεκτικότητα σε αρσενικό. Τα “βρώμικα” συμπυκνώματα πωλούνται σε εταιρείες εμπορίας συπυκνωμάτων όπως η Glencore και η Trafigura που μέσα από τα τεράστια δίκτυα που διαθέτουν έχουν πρόσβαση σε καθαρά συμπυκνώματα. Οι έμποροι αναμιγνύουν τα συμπυκνώματα και τα πουλάνε στη συνέχεια στα εργοστάσια μεταλλουργίας [7]. Με δεδομένη την ποσότητα του υλικού (σ.σ. καθαρού συμπυκνώματος) που απαιτείται, αυτό δεν μπορεί να είναι οριστική λύση για τη βιομηχανία σαν σύνολο και το πρόβλημα παραμένει.

Από την άλλη πλευρά, η Χιλή είναι η κορυφαία πωλήτρια συμπυκνώματος χαλκού του κόσμου.

Το νέο μεταλλείο Ministro Hales της κρατικής εταιρείας Codelco στη Χιλή, το οποίο αναμένεται να παράγει περίπου 183.000 τόνους συμπυκνώματος χαλκού και 300 τόνους αργύρου ετησίως σε πλήρη δυναμικότητα, έχει πρόβλημα διάθεσης του συμπυκνώματός της γιατί κατά πάσα πιθανότητα θα έχει περιεκτικότητα σε αρσενικό 5%. Η μονάδα αφαίρεσης του αρσενικού με φρύξη του συμπυκνώματος που εγκατέστησε – τεχνολογίας της Outotec [8] – δεν απέδωσε κατά τα αναμενόμενα και η εταιρεία αναγκάστηκε να ακυρώσει κάποιες από τις προγραμματισμένες πωλήσεις στην Κίνα. Η Codelco, προκειμένου να καταστήσει δυνατή την πώληση του συμπυκνώματος στην Κίνα, επιδιώκει να δημιουργήσει ένα εμπορικό σήμα “καθαρού ανάμικτου συμπυκνώματος” με εγγύηση ποιότητας, Για το σκοπό αυτό, θα αναμειγνύεται 10-15 τόν. καθαρό συμπύκνωμα με έναν τόνο συμπυκνώματος Ministro Hales, στην εγκατάσταση ανάμιξης της Ocean Partners στην Tαϊβάν. Οι ποσότητες καθαρού συμπυκνώματος που απαιτούνται είναι τόσο μεγάλες που αυτή η κίνηση αναμένεται να περιορίσει την προσφορά καθαρού συμπυκνώματος στην αγορά, πιέζοντας προς τα πάνω το κόστος επεξεργασίας και ραφιναρίσματος κατά το 2015… [9]

Και η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ καταφεύγει στην απάτη…

Με απλά λόγια:

  • Η Ελληνικός Χρυσός έχει στις Σκουριές ένα κοίτασμα χαλκού, με μικρή πρόσμιξη χρυσού. Το κοίτασμα των Σκουριών δεν έχει αρσενικό, παράγει δηλαδή ένα καθαρό συμπύκνωμα χαλκού, η επεξεργασία του οποίου μπορεί να γίνει χωρίς πρόβλημα σε οποιαδήποτε πυρομεταλλουργία.
  • Η Ελληνικός Χρυσός όμως έχει και ένα άλλο κοίτασμα στη Χαλκιδική, το οποίο έχει ΠΟΛΥ αρσενικό. Είναι το κοίτασμα χρυσοφόρου σιδηροπυρίτη-αρσενοπυρίτη Ολυμπιάδας, το συμπύκνωμα του οποίου περιέχει 11-12% αρσενικό. Η μεταλλουργία αυτού του τύπου των συμπυκνωμάτων γίνεται αποκλειστικά με υδρομεταλλουργικές μεθόδους, που περιλαμβάνουν τη χρήση κυανίου.
  • Έχει και κάτι ακόμα η Ελληνικός Χρυσός: έχει ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ να κατασκευάσει και να λειτουργήσει εργοστάσιο μεταλλουργίας χρυσού, που απορρέει από τη σύμβαση μεταβίβασης των Μεταλλείων Κασσάνδρας που κυρώθηκε με το ν. 3220/2004.
  • Έχει και ένα κακό ιστορικό: το 2002, η μεταλλουργία χρυσού της TVX που θα χρησιμοποιούσε κυάνωση και είχε αδειοδοτηθεί το 1999, ακυρώθηκε από το Συμβούλιο Επικρατείας για περιβαλλοντικούς λόγους.

Προκειμένου να καταφέρουν να πάρουν την έγκριση και να μη σκοντάψουν ξανά στο ΣτΕ οι μηχανικοί της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ πρότειναν μια μεταλλουργία flash smelting που θα τροφοδοτείται με ένα μίγμα του  “βρώμικου” συμπύκνωματος της Ολυμπιάδας με το “καθαρό” των Σκουριών. Όπως είδαμε και παραπάνω, μια τέτοια ανάμιξη μπορεί να γίνει, με την προϋπόθεση ότι το αρσενικό στο μίγμα δεν θα ξεπερνά το 0,5%. Όμως η αναλογία που επέλεξαν οι μηχανικοί της εταιρείας μας είναι 92% συμπύκνωμα Ολυμπιάδας  και 8% συμπύκνωμα Σκουριών, γεγονός που ανεβάζει την αναλογία αρσενικού στο μίγμα στο δυσθεώρητο 11%!

O ελέφαντας στο δωμάτιο είναι οτι αυτό που προτάθηκε από την εταιρεία και εγκρίθηκε από τη Διοίκηση απλά δεν γίνεται. Αν μπορεί, ας μας διαψεύσει η Ελληνικός Χρυσός.

Πηγές:

[1] Potential metallurgical treatment of copper concentrates with high arsenic contents, Technical Faculty in Bor, University of Belgrade, 2011

[2] A sustainable hydrometallurgical process to develop copper deposits challenged with high arsenic, Τeck Resources Ltd, Aurubis AG, 2014

[3] GFMS COPPER SURVEY 2014 UPDATE

[4] CESL COPPER PROCESS – MOVING FROM PILOT PLANT TO PRODUCTION SCALE OPERATION

[5] ΥΠΟΜΝΗΜΑ “Μεταλλουργία flash smelting στη Χαλκιδική”, Ιανουάριος 2013

[6] AQSIQ Announcement on Releasing the Content Ceilings of Arsenic and other Harmful Elements in Imported Copper Concentrates (No.49, 2006), General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine of People’s Republic of China

[7] Copper miners grapple with arsenic problem – FT.com

[8] Outotec to deliver 116 million euro copper plant for Codelco in Chile

[9] Codelco looks to blend copper concentrate as Chile mine woes continue: sources – Reuters.com


3 απαντήσεις στο “Tο πρόβλημα του αρσενικού στη μεταλλουργία χαλκού. Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ το “έλυσε” με απάτη”

  1. τώρα ήρθε η ώρα για ….χημικά λιπάσματα !!που διέλυσε η Ανουλα Διαμαντοπουλου (χαρτομάντιλο μιας χρήσης) εδώ στην Πτολεμαΐδα

  2. […] Ακριβώς! Και όπως έχουμε επισήμως καταγγείλει, η θυγατρική της Εldorado, Ελληνικός Χρυσός, δεν τηρεί τη βασικότερη υποχρέωση που απορρέει από τη σύμβασή της με το Δημόσιο που είναι η κατασκευή και λειτουργία μεταλλουργίας χρυσού. Η μεταλλουργία είναι ο στόχος της σύμβασης και ο στόχος της «επένδυσης», διότι μόνο από την εγχώρια παραγωγή καθαρών μετάλλων θα έχει ουσιαστικά φορολογικά έσοδα το Ελληνικό Δημόσιο και θα εξυπηρετηθεί το δημόσιο συμφέρον. Όπως αποδεικύεται από δημοσιευμένη έκθεση της ίδιας της εταιρείας, η Ελληνικός Χρυσός δεν είχε ποτέ την πρόθεση να τηρήσει αυτή της την υποχρέωση [6] και εξαπάτησε τις αρχές προκειμένου να λάβει την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΚΥΑ 201745/2011). Το όχημα της απάτης ήταν μια μεταλλουργική μέθοδος – η περίφημη «ακαριαία τήξη» ή flash smelting – η οποία εγκρίθηκε μεν αλλά δεν έχει καμμία πιθανότητα να εφαρμοστεί διότι είναι ακατάλληλη για τα μεταλλεύματα της Χαλκιδικής που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό και άλλες μεταλλικές ακαθαρσίες (δείτε ενδεικτικά: Tο πρόβλημα του αρσενικού στη μεταλλουργία χαλκού. Η ΕΛ…). […]

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.