Πίρντοπ, Βουλγαρία: πώς η μεταλλουργία χαλκού δηλητηρίασε μια πόλη


Θα είμασταν τουλάχιστον τρελλοί αν καταγγέλλαμε ανοιχτά μια μεγάλη πολυεθνική εταιρεία για ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΑΠΑΤΗ, χωρίς να είμαστε απόλυτα βέβαιοι για την αλήθεια αυτών που καταγγέλλουμε.

Η απάτη αφορά μια μεταλλουργική μέθοδο (flash smelting ή ακαριαία τήξη)  που δεν έχει καμμία πιθανότητα να εφαρμοστεί στη Χαλκιδική, γιατί είναι ακατάλληλη για συμπυκνώματα με υψηλή περιεκτικότητα σε αρσενικό όπως αυτά της Χαλκιδικής. Όπως αναλύουμε στην έκθεση που καταθέσαμε στο ΥΠΑΠΕ, η περιβαλλοντική έγκριση αυτής της “επιστημονικής φαντασίας” με την ΚΥΑ 201745/2011 οδηγεί σε παραβίαση της σύμβασης και του νόμου 3220/2003 και σε απώλεια φόρων για το Δημόσιο ύψους κάποιων δισεκατομμυρίων.

Μέχρις ότου λοιπόν λάμψει η αλήθεια – που δεν θα αργήσει, κ. Θεοδωρακόπουλε – εμείς θα απαριθμήσουμε μερικά από τα ψέμματα της εταιρείας…

Πάμε πίσω στο 2011, πριν την Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων με την υπογραφή του Παπακωνσταντίνου: “Υπάρχει οπουδήποτε στον κόσμο μονάδα flash smelting για ανάκτηση χρυσού από μίγμα συμπυκνωμάτων χαλκού και συμπυκνωμάτων αρσενοπυρίτη σαν αυτήν που λέτε ότι θα κατασκευάσετε στο Μαντέμ Λάκκο;”

eb235309c89391ff1b2c4a7f8af09eb0ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Το εργοστάσιο μεταλλουργίας στο Πίρντοπ της Βουλγαρίας

Αυτή την ερώτηση έθεσαν τα μέλη της Ομάδας Εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ στα στελέχη της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ, κατά τη συνάντηση που είχαν στις 9 Μαρτίου 2011. Εκείνοι (Π. Στρατουδάκης, Δ. Δημητριάδης, Μ. Θεοδωρακόπουλος, Ε. Γαζέα) έδωσαν σαν πρώτο παράδειγμα το εργοστάσιο της Aurubis στο Pirdop της Βουλγαρίας – και σαν δεύτερο, το Harjavalta στη Φινλανδία, της Σουηδικής Boliden.

Και οι δύο αναφορές είναι ψευδείς. Το πρόσφατα εκσυγχρονισμένο εργοστάσιο στο Πίρντοπ επεξεργάζεται ΜΟΝΟ “καθαρά” συμπυκνώματα με ελάχιστη περιεκτικότητα αρσενικού. Στο παρελθόν δεχόταν για επεξεργασία και το συμπύκνωμα από το κοντινό μεταλλείο χαλκού-χρυσού Chelopech, που βρίσκεται μόλις σε 7 χλμ απόσταση, Όμως η επεξεργασία του συγκεκριμένου συμπυκνώματος στο εργοστάσιο του Πίρντοπ απαγορεύθηκε με νόμο το 1990. Ο λόγος; Η υψηλή περιεκτικότητα του συμπυκνώματος σε αρσενικό (5-6%)! Διαβάστε παρακάτω…

Το Harjavalta επίσης επεξεργάζεται μόνο “καθαρά” συμπυκνώματα με περιεκτικότητα αρσενικού που δεν ξεπερνά το 0,25%.

Συμπυκνώματα με πάνω από 0,5% αρσενικό ΔΕΝ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΔΕΚΤΑ σε κανένα σχεδόν εργοστάσιο πυρομεταλλουργίας στον κόσμο. Υπάρχουν ελάχιστα, μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού (ίσως), που τα δέχονται μεν αλλά με τραγικές συνέπειες στην υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και των περιοίκων – και αυτά δεν είναι flash smelting αλλά χρησιμοποιούν διαφορετική τεχνολογία. H Κίνα, όπου στο παρελθόν γινόταν η επεξεργασία του μεγαλύτερου μέρους αυτών των συμπυκνωμάτων, από το 2006 έχει απαγορεύσει την εισαγωγή συμπυκνωμάτων με περιεχόμενο αρσενικό άνω του 0,5% «για να προστατευθεί η υγεία και ασφάλεια του λαού και τα συμφέροντα του Κράτους» (πηγή).

Γιατί τα αναφέρουμε όλα αυτά; Γιατί η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ υπόσχεται το παγκοσμίως ακατόρθωτο: ότι θα κάνει πυρομεταλλουργία flash smelting σε συμπυκνώματα με 11% αρσενικό!

Σε μια φαιδρή καλοκαιρινή ανάρτηση, οι “Πολίτες Αριστοτέλη” (το κουκουλοφόρο blog της εταιρείας δηλαδή) ρωτούσαν: “ΝΕΚΡΑ” ΦΥΣΗ ΚΑΙ Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΠΟΛΗ ΠΙΡΝΤΟΠ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΛΛΟΥΡΓΙΑΣ ΧΑΛΚΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ FLASH SMELTING? Προφανώς δεν ρώτησαν κάποιν από τους μεταλλειολόγους της εταιρείας πριν την γράψουν την πατάτα. Ναι, ΝΕΚΡΑ ΦΥΣΗ, χωρίς εισαγωγικά. Γιατί για την πόλη που βρίσκεται δίπλα στο εργοστάσιο μεταλλουργίας του Πίρντοπ, το αρσενικό στo συμπύκνωμα χαλκού από το μεταλλείο Chelοpech ήταν ο δολοφόνος της.

Άρθρο των Νew York Times του Μαρτίου 1990 (UPHEAVAL IN THE EAST; A Bulgarian Town’s Killer Is Industrial Pollution) αναφέρει τρομακτικά ποσοστά δερματικών παθήσεων, καρκίνων, γενετικών παραμορφώσεων, παιδικής θνησιμότητας, υπέρτασης και χρόνιων νόσων των πνευμόνων και της στοματικής κοιλότητας μεταξύ των 35.000 κατοίκων της πόλης.

Η σκόνη από το εργοστάσιο, με αρσενικό, μόλυβδο και χαλκό τουλάχιστον 70 φορές πάνω από τα επιτρεπτά όρια, χάρισε στο Srednogorie (που περιλαμβάνει το Πίρντοπ) τον τίτλο μιας από “τις πιο επικίνδυνες πόλεις της Βουλγαρίας”. Μια καθόλου ειδυλλιακή “γαλάζια λίμνη” (blue lagoon) είχε σχηματιστεί με τα απόβλητα αρσενικού από τη μεταλλουργία του χαλκού, πίσω από ένα φράγμα  πάνω από τον ποταμό Topolnitsa (φωτογραφία από εδώ).

Bulgarie_Blue_Lagon

Τον Δεκέμβριο του 1988, ποσότητα περίπου 200 τόνων από αυτή την τοξική λάσπη απελευθερώθηκαν στο περιβάλλον, δηλητηριάζοντας χωράφια και σκοτώνοντας πρόβατα και αγελάδες. Η κυβέρνηση το έκρυψε από τους κατοίκους για εννέα ολόκληρους μήνες. Προκλήθηκε σοβαρότατη ρύπανση της κοιλάδας του ποταμού Topolnitsa με αρσενικό και βαρέα μέταλλα, ενώ η ρύπανση ανιχνεύθηκε μέχρι τον ποταμό Μαρίτσα (τον δικό μας Έβρο), 100 χλμ πιο κάτω. Χωράφια που ποτίζονταν με το νερό του ποταμού βρέθηκε να έχουν 4.000 φορές περισσότερο αρσενικό από το επιτρεπτό, ενώ οι αγρότες είπαν ότι τα πρόβατά τους απέβαλαν και οι αγελάδες τους τρελλαίνονταν και πέθαιναν.

Στις 1 Απριλίου 1990 απαγορεύθηκε με νόμο η πυρομεταλλουργική επεξεργασία του συμπυκνώματος του Chelopech εντός της Βουλγαρίας, λόγω της υψηλής του περιεκτικότητας σε αρσενικό (πηγή).

Η ρύπανση της περιοχής αποτέλεσε αντικείμενο εκτεταμένου προγράμματος απορρύπανσης που έτρεξε παράλληλα με την ιδιωτικοποίηση του εργοστασίου το 1997-98, με χρηματοδότηση της World Bank και ανάδοχο την αγοράστρια Union Minere (UMICOR) του Βελγίου. Δεν έγιναν και πολλά πράγματα. Τα φράγματα τελμάτων παραμένουν και βρίσκονται δίπλα σε άλλα φράγματα το νερό των οποίων χρησιμοποιείται για ύδρευση και άρδευση, ενώ η περιοχή του Srednogorie χαρακτηρίζεται ακόμη ως “υψηλού κινδύνου για την υγεία” λόγω ρύπανσης του αέρα και των εδαφών (πηγή).

Στo γεγονός της απαγόρευσης επεξεργασίας του συμπυκνώματος του Chelopech στην πυρομεταλλουργία του Pirdop λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε αρσενικό γίνεται ειδική αναφορά και στο Πόρισμα του ΤΕΕ/ΤΚΜ για τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ.

Η απάντηση των μηχανικών της εταιρείας (“Απαντητικό Υπόμνημα επί της εισήγησης της ομάδας εργασίας του ΤΕΕ/ΤΚΜ”) ήταν ότι …αυτά συνέβαιναν επί κομμουνισμού:

“Αλλά η παραπληροφόρηση καλά κρατεί. Αναφέρονται σε στοιχεία του 1990 για τη μεταλλουργία χαλκού του Pirdop, όταν τους γνωστοποιήθηκε ότι το εν λόγω εργοστάσιο επωλήθη από τη Βουλγαρική κυβέρνηση, αγοράστηκε από την εταιρεία Cumerio που συγχωνεύτηκε με την εταιρεία Aurubis όπου πραγματοποιήθηκαν επενδύσεις 800 εκατ. ευρώ και σήμερα είναι μια από τις πλέον σύγχρονες μεταλλουργίες χαλκού παγκοσμίως”.

Η αλήθεια είναι ότι παρά τις επενδύσεις και τον εκσυγχρονισμό, το εργοστάσιο του Pirdop εξακολουθεί να μη δέχεται για επεξεργασία το αρσενικούχο συμπύκνωμα του Chelopech, αν και εξορύσσεται λίγα χιλιόμετρα πιο δίπλα.

Από όσο γνωρίζουμε, η ψευδής δήλωση σε δημόσιες αρχές συνιστά ποινικό αδίκημα.

Σε επόμενη ανάρτηση θα “παρακολουθήσουμε” αυτό το συμπύκνωμα από το  Chelopech που η ιδιοκτήτρια εταιρεία του μεταλλείου το στέλνει για πυρομεταλλουργική επεξεργασία στη μακρινή Ναμίμπια της νότιας Αφρικής – και θα δούμε τι προβλήματα δημιούργησε εκεί.


8 απαντήσεις στο “Πίρντοπ, Βουλγαρία: πώς η μεταλλουργία χαλκού δηλητηρίασε μια πόλη”

  1. Δυστυχώς οι εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες. Όνειρο ζουν οι «διαδηλωτές της επένδυσης » αλλά κάποια στιγμή θα ξυπνήσουν.

  2. Αγαπητή Μαρία και Τόλη,

    Δυστυχώς κάνατε ένα τεράστιο λάθος. Δεν μπορείτε να διασύρετε εταιρείες το μεγέθους της Outotec.

    Ραντεβού λοιπόν στα δικαστήρια και οι αστικές αποζημιώσεις που θα επιδικαστούν για Outotec Ελληνικό Χρυσό θα διατεθούν στο Χαμόγελο του Παιδιού και στα Παιδικά Χωριά SOS.

    Καλά ξεμπερδέματα!!!

    • Αγαπητέ Επιστήμονα (με κεφαλαίο Ε για να ξεχωρίζεις από εμάς τους απλούς)
      Βασιζεις τη σκέψη σου σε 2 λάθη:
      1. Οutotec = Outokumpu, που από το 2006 δεν ισχύει, συνεπώς δεν είναι ο φινλανδικός βιομηχανικός γίγαντας, αλλά μια απλή εταιρεία παροχής τεχνολογικών υπηρεσιών και τεχνολογίας. Το μέγεθος της το δείχνει ο τζίρος των μόλις 142 εκ. ευρώ και όχι το όνομα. Τη δε αξιοπιστία της τη δείχνει η μεγαλύτερη περιβαλλοντική καταστροφή των τελευταίων ετών στο Τalvivaara (εκεί να δεις διασυρμό).
      2. Antigold = Ο διασύρων την Οutotec, που, αν είχες διαβάσει το κείμενο της έκθεσης του ΠΜΔ δεν ισχύει, αφού το κείμενο όλο βασίζεται στα στοιχεία που έχει δημοσιεύσει η Outotec, η Εuropean Goldfields και η Εldorado στη Φινλανδία, στον Καναδά και στο διαδίκτυο.
      Για να σε βοηθήσω να φέρεις τη σκέψη σου στο σωστό δρόμο, παρότι σαν έγκριτος Επιστήμων θα’πρεπε να το κάνεις από μονος σου, αρκεί να αντιπαραβάλλεις αυτά τα στοιχεία με τη ΜΠΕ της Ελληνικός Χρυσός, την ΑΕΠΟ της Ελληνικός Χρυσός, τις τεχνικές μελέτες της Ελληνικός Χρυσός και τα έγγραφα της αρμόδιας τεχνικής υπηρεσίας, για να μάθεις ποιος διασύρει την Outotec στην Ελλάδα.
      Δεν ξέρω δε αν έχεις και νομικές γνώσεις να μας πεις τι είδους αδίκημα είναι η χρήση του ονόματος εταιρείας από άλλη χωρίς να έχει συμφωνηθεί μεταξύ τους η παροχή της τεχνολογίας της πρώτης προκειμένου να υποβληθούν από τη δεύτερη ψευδή στοιχεία στο “αδαές” Ελληνικό Δημόσιο. Η μήπως η Outotec όντως παραπλάνησε την Ελληνικός Χρυσός?
      Οι δύο έταιρείες σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αλληλομηνυθούν.
      Καλά ξεμπερδέματα και από εμένα!!!

  3. εμείς αναρωτιόμαστε ..μέχρι πότε η νέα κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ @ ΑΝΕΛ θα χρηματοδοτεί από το ΕΣΠΑ δλδ. από τους φόρους μας τους “εργαζόμενους” της εταιρίας ???

  4. Εγώ πάντως αν ήμουν μια μεγάλη εταιρεία δεν θα περίμενα από μια άλλη μεγάλη εταιρεία -την οποία μάλιστα το δημοσίευμα δεν θίγει στο ελάχιστο- να προσφύγει για πάρτη μου στα δικαστήρια για διασυρμό (ποιού;) και να ζητήσει (για πάρτη μου επίσης) αστικές αποζημιώσεις.
    Και δεν υπάρχει Πέτρο εταιρεία με το όνομα Outotec Ελληνικός Χρυσός.

  5. […] Σε τόσο μεγάλα ποσοστά το Αρσενικό στην πυρομεταλλουργική αυτή μέθοδο θα διαφεύγει στην ατμόσφαιρα σε τεράστιες ποσότητες και μπορεί να προκαλέσει καρκίνους, δερματικές παθήσεις, γενετικές παραμορφώσεις κα (δείτε εδώ). […]

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.