Παραλία Στρατωνίου: Τα τοξικά απόβλητα κάτω από το χαλί

Παραλία Στρατωνίου, καλοκαίρι 2013

Στάχτη στα μάτια των κατοίκων του Στρατωνίου, παράβαση του όρου δ3.67 της ΚΥΑ 201745/2011 και εγκληματικό κουκούλωμα του σοβαρού προβλήματος ρύπανσης της παραλίας του Στρατωνίου είναι το έργο “αποκατάστασης και ανάπλασης” που πρόκειται να εκτελέσει η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ με τις ευλογίες του Πάχτα.

Ιστορικό

Στη συνεδρίαση 12/2013 της 27ης Αυγούστου 2013 του Δημοτικού Συμβουλίου Αριστοτέλη αποφασίσθηκε ομόφωνα η “ολοκλήρωση της παραχώρησης της δημόσιας έκτασης (ζώνη παλαιού αιγιαλού) της παραλίας Στρατωνίου έκτασης 39 στρεμμάτων περίπου από την ΕΤΑΔ Α.Ε. προς το Δήμο Αριστοτέλη, αποδεχόμενο οποιονδήποτε από τους τρεις τρόπους καθορισμού ανταλλάγματος”. Διαβάστε την απόφαση εδώ. Εισηγητής του θέματος ήταν ο αντιδήμαρχος κ. Κατσαβαβάκης:

“Δεδομένων των ειδικών συνθηκών δημιουργίας του Δημοσίου ακινήτου στην παραλία του οικισμού Στρατωνίου και της ανάγκης αποκατάστασης  και ανάπλασης του χώρου, συντάχθηκε προμελέτη με κύριο στόχο την απόδοση του χώρου στην τοπική κοινωνία για κοινόχρηστες και κοινωφελείς χρήσεις…”.

Στον άσχετο με την περιοχή μας θα δημιουργηθεί αρχικά η απορία: Τι μπορεί να είναι αυτές οι “ειδικές συνθήκες δημιουργίας”; Και για ποιο λόγο να έχει ανάγκη αποκατάστασης η παραλία του Στρατωνίου που επί τέσσερα συνεχή έτη λαμβάνει “γαλάζια σημαία”, σύμβολο ποιότητας και καθαρότητας της ακτής; Μήπως τελικά έχει κάποιο πρόβλημα που αποκρύπτεται αυτή η παραλία;

Έχει και το γνωρίζουν οι πάντες! Το πρόβλημα της παραλίας του Στρατωνίου έχουμε αναδείξει με σειρά άρθρων (δείτε εδώ κι εδώ) με μοναδικό στόχο την προστασία της υγείας των κατοίκων και επισκεπτών του χωριού απέναντι στους εγκληματίες που τους προσκαλούν να κάνουν μπάνιο πάνω σε επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα.

Οι “ειδικές συνθήκες δημιουργίας” της παραλίας Στρατωνίου

Οι “ειδικές συνθήκες” περιγράφονται με ανατριχιαστική σαφήνεια στη  ΜΠΕ “ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΩΝΙΟΥ”, TVX/1997 (σελ.7-14):

«Τμήμα της παραλιακής ζώνης του Στρατωνίου, μήκους 900 μ. και πλάτους 125 μ. περίπου (113 στρ.), και η παραλία στην περιοχή της εκβολής του ρέματος Καρβουνόσκαλα συνίστανται κατά κύριο λόγο από τέλματα εμπλουτισμού, ενώ μέρος των τελμάτων έχει εξαπλωθεί και στον πυθμένα του κόλπου της Ιερισσού.

Η ρύπανση της περιοχής στις παραλίες Στρατωνίου και Καρβουνόσκαλας αξιολογείται ως ιδιαίτερα υψηλή σε σύγκριση με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα ποιότητας των εδαφών. Το στοιχείο που παρουσιάζει την μεγαλύτερη υπέρβαση είναι το αρσενικό, με συγκεντρώσεις συστηματικά υπερδεκαπλάσιες των επιτρεπόμενων ορίων για βιομηχανικές περιοχές (σ.σ. όχι για περιοχές αναψυχής!). Ακολουθούν ο μόλυβδος (Pb), ο ψευδάργυρος (Zn) και το αντιμόνιο (Sb) με συγκεντρώσεις μεταξύ δύο και δέκα φορές μεγαλύτερες του ορίου βιομηχανικής χρήσης γης για τα περισσότερα δείγματα. Τέλος υπερβάσεις μετρήθηκαν και για τα στοιχεία κάδμιο (Cd), μαγγάνιο (Mn), υδράργυρο (Hg) και σελήνιο (Se).

Παρά την πιθανή υπερεκτίμηση των κινδύνων με βάση τα πρότυπα ποιότητας των εδαφών, οι επιπτώσεις από την απόρριψη των τελμάτων στην παραλία κρίνονται ως ισχυρά αρνητικές κυρίως λόγω των πολλαπλών δραστηριοτήτων και χρήσεων γης που έχουν αναπτυχθεί στη συγκεκριμένη ζώνη, όπως πάρκο αναψυχής, παιδική χαρά, γήπεδα άθλησης κ.λ.π. Σε αυτούς τους χώρους είναι αυξημένοι οι κίνδυνοι πρόσληψης των ρύπων από τον ανθρώπινο πληθυσμό. Η σημαντικότερη οδός πρόσληψης είναι η κατάποση ρυπασμένου εδάφους, ιδιαίτερα για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας».

Η έκταση αυτή των 113 στρεμμάτων προήλθε λοιπόν από “εμπλησμό θαλάσσης” (μπάζωμα) με τα τοξικά και επικίνδυνα απόβλητα που έριχνε κατευθείαν στον όρμο του Στρατωνίου μέχρι το 1983 το “λούκι” του πλυντηρίου της Α.Ε.Ε.Χ.Π.&Λ. Και ως “προϊόν” του εμπλησμού ανήκει στο Κράτος.

Το τμήμα έκτασης 39 στρεμμάτων, μήκους 700 μ. και μέσου πλάτους 56 μ. μεταξύ του πυλωρείου, του παραλιακού δρόμου και της γραμμής του αιγιαλού, “παραχωρείται” στο Δήμο από το Δημόσιο με “ανταλλάγματα”! Το Δημόσιο ζητάει “ανταλλάγματα” για το αίσχος του Μποδοσάκη που ρυπαίνει το Στρατώνι και τον όρμο του και που δημιουργήθηκε με τη δική του συγκάλυψη και συνενοχή. Και ο Δήμαρχος της ELDORADO GOLD/ΑΚΤΩΡ Χρήστος Πάχτας σπεύδει σε ευχαριστίες για την “ευεργεσία” και οι Δημοτικοί Σύμβουλοι της παράταξης Πάχτα “ομόφωνα αποδέχονται” να πληρώσει “ανταλλάγματα” ο Δήμος για να του παραχωρηθεί αυτό το ρυπασμένο κομμάτι γης. Απορούμε: Δεν ντράπηκαν;

Η ντροπή του Δημοτικού Συμβουλίου του Πάχτα δεν περιορίζεται μόνο στα “ανταλλάγματα”; Ολοκληρώνεται με το έργο “αποκατάστασης και ανάπλασης με κύριο στόχο την απόδοση του χώρου στην τοπική κοινότητα για κοινόχρηστες και κοινωφελείς χρήσεις”.

Πώς θα ήταν μια πραγματική “Αποκατάσταση”…

Σε τι συνίσταται η “αποκατάσταση και ανάπλαση” λοιπόν; Η TVX το 1997 μας έδωσε μια ιδέα του τι θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα έργο αποκατάστασης της παραλιακής ζώνης του Στρατωνίου:

– ΜΠΕ/TVX 1997 (σελ. 7-33): “Εκτιμάται ότι κατά την περίοδο 1927-1983 περίπου 12 εκατ. τόνοι (8 εκατ. κ.μ.) τελάτων εμπλουτισμού διατέθηκαν στη θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου… από το συνολικό όγκο των 8 εκατ. κ.μ. εκτιμάται ότι 300.000 κ.μ. (750.000 τόνοι) έχουν αποτεθεί στην παραλία Στρατωνίου (και τις εκβολές του ρέματος Καρβουνόσκαλα)”.

– ΜΠΕ/TVX 1997 (σελ. 8-5) : “Η αποκατάσταση της παραλιακής ζώνης συνιστά ένα κρίσιμο ζήτημα και σχετίζεται άμεσα με τη δυνατότητα εξυγίανσης του θαλάσσιου πυθμένα που συνίσταται πρακτικά από το ίδιο υλικό. Όπως αναπτύσσεται στην παρ. 8.3, η συνολική απομάκρυνση των τελμάτων δεν είναι πρακτικά εφικτή. Θα πρέπει να εξετασθεί κατά πόσον είναι οικονομοτεχνικά εφικτό να εφαρμοσθούν ειδικά για την παραλιακή ζώνη του Στρατωνίου διάφορες εναλλακτικές μέθοδοι αποκατάστασης:

• Η απομάκρυνση του εδαφικού υλικού σε μεγάλο βάθος (3 μ.) από την παραλία και από τη ζώνη επιρροής των κυμάτων και αντικατάστασή του με υγιές υλικό.
• Η απομάκρυνση λεπτού στρώματος (1 μ.) από την παραλία και τη ζώνη επιρροής των κυμάτων. Σταθεροποίηση/δέσμευση του υποστρώματος (2-3 μ.) με τσιμέντο και ασβέστη και αντικατάσταση του επάνω στρώματος με υγιές υλικό.
• Κατασκευή τοιχίου (τύπου κυματοθραύστη) κατά μήκος της παραλίας (επί μήκους ±900 μ.), απομάκρυνση υλικού από την παραλία και αποκατάσταση με υγιές υλικό. Το τοιχίο θα εμποδίζει τη μεταφορά ρυπασμένου υλικού από τη ζώνη επιρροής των κυμάτων στην παραλία”.

Αντίθετα με την TVX, η ΜΠΕ της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ του 2010 δεν ασχολείται καθόλου με το θέμα “αποκατάσταση της παραλιακής ζώνης του Στρατωνίου”. Η μόνη αναφορά στη ρύπανση της παραλιακής ζώνης του Στρατωνίου γίνεται στο κεφ. 7.10.1.3 “Παράκτια υδατικά συστήματα Στρατωνίου”, σελ. 7.10-13 έως 7.10-16, όπου παρατηρείται σύπτωση απόψεων με την ΜΠΕ/TVX 1997:

“Σημαντικότερη παρέμαβαση από περιβαλλοντικής πλευράς αποτελεί η διαχείριση των υλικών-ιζημάτων του πυθμένα. Δεδομένου ότι σε προηγούμενες χρονικές περιόδους η διάθεση των μεταλλευτικών αποβλήτων της περιοχής γινόταν και στη θάλασσα, είναι αναμενόμενο τα θαλάσσια ιζήματα να είναι έντονα επιβαρυμένα  και θα πρέπει να υποστούν διαχείριση ως να ήταν απόβλητα“.

Ο όρος δ3.67 της ΚΥΑ 201745/2011 υποχρεώνει την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ σε αποκατάσταση του παραλιακού μετώπου του Στρατωνίου, περιγράφοντας ένα έργο σαν αυτό που περιγράφεται στη ΜΠΕ της TVX:

Ειδικά για το παραλιακό μέτωπο Στρατωνίου, η οριστική έκταση και το βάθος του εδαφικού μανδύα προς αποκατάσταση να καθοριστεί άμεσα και μετά από έρευνα και δοκιμές στην περιοχή εγκατάστασης ή απόθεσης, προκειμένου να καθοριστούν τα τυχόν επιβαρυμένα εδαφικά σώματα τα οποία θα πρέπει να αποκατασταθούν. Τεχνική Έκθεση με τα αποτελέσματα της έρευνας, των δοκιμών και των εργασιών αποκατάστασης θα πρέπει να υποβληθεί και να εγκριθεί από την Επιτροπή του όρου δ1.39 πριν την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης.

Ενα τέτοιο έργο αποκατάστασης της παραλίας του Στρατωνίου είναι απολύτως απαραίτητο για το Στρατώνι και θα ήταν πραγματικά “έργο ζωής” για το χωριό και τους κατοίκους του. Και είναι αυτό για το οποίο φωνάζουμε τόσα χρόνια. Όμως ένα τέτοιο έργο απαιτεί χρόνο και χρήμα, σοβαρή μελέτη και δαπάνη πολλών εκατομμυρίων ευρώ.

 

Τα σκουπίδια κάτω από το χαλί

Αντί γι’αυτό, προγραμματίζεται ένα έργο το οποίο “θα χρηματοδοτηθεί από την Ελληνικός Χρυσός στο πλαίσιο των ανταποδοτικών της υποχρεώσεων“. Η μελέτη έγινε από την εταιρεία με την υψηλή επίβλεψη του Χρήστου Πάχτα, εγκρίθηκε ομόφωνα από τους Δημοτικούς του Συμβούλους και έγινε με ενθουσιασμό αποδεκτή από τους κατοίκους Στρατωνίου, οι οποίοι φυσικά θέλουν το καλό του τόπου τους. Είναι αυτό το καλό του τόπου τους;

Η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ δεν προτίθεται βέβαια να δαπανήσει τα πολλά εκατομμύρια που απαιτεί ένα έργο πραγματικής αποκατάστασης. Αντίθετα, ένα εντυπωσιακό αλλά ψεύτικο έργο “βιτρίνας”, που απλά θα κουκουλώσει το πρόβλημα, βολεύει και την εταιρεία και το Δήμαρχο που είναι Δήμαρχος με μοναδικό στόχο την υλοποίηση της “επένδυσης”. Η ELDORADO GOLD είναι στο Βανκούβερ του Καναδά και η ΑΚΤΩΡ δεν είναι φιλανθρωπικό ίδρυμα. Για την υγεία του τόπου και των κατοίκων του ούτε η αυτοί ούτε ο Δήμαρχος Πάχτας ενδιαφέρονται. Την διαφορά αυτού του έργου από μια πραγματική αποκατάσταση έτσι κι αλλιώς ελάχιστοι θα την αντιληφθούν.

Η συνολική δαπάνη αυτού του έργου προϋπολογίζεται στη μελέτη στο συγκλονιστικό ποσό των …1.880.000 ευρώ που κατανέμεται ως εξής:

• 1.080.000 για εργασίες επιστρώσεων-διαμορφώσεων
• 200.000 για έργα πρασίνου
• 300.000 για κτιριακές εγκαταστάσεις
• 300.000 για έργα υποδομής

Πουθενά στο έργο δεν προϋπολογίζεται ένα (1) ευρώ για τα απόβλητα της στεριάς και της θάλασσας της παραλίας του Στρατωνίου που μένουν όλα εκεί όπου τα τοποθέτησε μέχρι το 1983 ο Μποδοσάκης. Απλά κατασκευάζεται ένα ωραίο χαλί για να τα σκεπάσει.

Απ’όλα έχουμε στο χαλί που καλύπτει τα τοξικά και επικίνδυνα απόβλητα: Δίκτυο πεζοδρόμων, θέσεων στάσης-ξεκούρασης και χώρων πρασίνου. Αμφιθεατράκι, παρεκκλήσι, παραμυθοχώρα, μουσείο ιστορίας, παιδική χαρά και πλατεία με αναφορά στον ιππόκαμπο που απαντάται στα νερά της περιοχής”. Και γλυπτό “σύμφωνα με την επιθυμία του τοπικού Πολιτιστικού Συλλόγου. Και αναψυκτήριο και χώρο για αθλητικές δραστηριότητες και χώρο για επιδείξεις skateboard, ποδηλατα και …παγοδρόμιο! Όλα επάνω στα απόβλητα που παραμένουν όλα εκεί να δηλητηριάζουν κατοίκους και επισκέπτες του Στρατωνίου. Αλλά και γήπεδο, γήπεδο τέννις, πισίνα 25 Χ 12,5 δίπλα στη θάλασσα και πρόσβαση στην “αμμουδιά” που σκεπάζει σε λεπτό στρώμα τα απόβλητα. Με 1.000 τ.μ. ξύλινη επίστρωση σκεπάζεται και ένα μέρος από την “αμμουδιά”. Και κιόσκια, υπαίθρια τραπέζια-καθιστικά είναι σε ελεύθερη χρήση για τους λουόμενους στην πισίνα ή στη θάλασσα και φυσικά και οι απαραίτητες ξαπλώστρες. Και γήπεδα beach volley στα πασπαλισμένα με φερτή άμμο απόβλητα!

Ακόμα και οι “Πωλητές Αριστοτέλη” μέσα σε ένα από τα συνηθισμένα τους παραληρήματα ύβρεων εναντίον μας (εδώ) μιλούν για “μεταφορά των πυριτών από την παραλία του Στρατωνίου στον  κατάλληλο αποθηκευτικό χώρο που θα δημιουργηθεί”, αναγνωρίζοντας το προφανές: ΟΙ ΠΥΡΙΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΑΠΟ ΕΚΕΙ ΚΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ ΟΙ ΠΑΝΤΕΣ. Θα χειροκροτήσουν τώρα το εγκληματικό κουκούλωμα; Ο “κατάλληλος χώρος” είναι ο νέος ΧΥΤΕΑ Κοκκινόλακκα που πρόσφατα εγκρίθηκε και ήδη κατασκευάζεται. Όμως δεν θα δεχθεί τα τοξικά απόβλητα της παραλίας γιατί προκειμένου να μην ξοδευτεί η εταιρεία, ο Πάχτας και το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκριναν να παραμείνουν εκεί που βρίσκονται και όλα τα θαυμαστά που προβλέπει η μελέτη να γίνουν από πάνω τους!

Αβδηρητισμός, αμοραλισμός και εγκληματική ανευθυνότητα. Απόλυτη δουλικότητα και εξυπηρέτηση των συμφερόντων της εταιρείας.

Η απόφαση αυτή του Δημοτικού Συμβουλίου είναι ΠΑΡΑΝΟΜΗ επειδή δεν έχει τηρηθεί τίποτα από τον όρο δ.3.67 της ΚΥΑ 201745/2011. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας-Θράκης θα έπρεπε να την ακυρώσει αμέσως. Θα έπρεπε. Όμως η Αποκεντρωμένη Διοίκηση δείχνει αξιοσημείωτη ανοχή σε εξόφθαλμα παράνομες αποφάσεις του Δημάρχου Αριστοτέλη…