To ιστορικό της “Γαλάζιας Σημαίας” του Στρατωνίου

Η παραλία Στρατωνίου  “σε μήκος 900 μ. από το  πυλωρείο της εταιρείας των μεταλλείων ως τη θέση Καρβουνόσκαλα” πήρε και φέτος, για τρίτη φορά, Γαλάζια Σημαία.

Την πρώτη Γαλάζια Σημαία την επιδίωξε – και κατάφερε να την πάρει – το 2010 ο πρώην Δήμαρχος Σταγείρων-Ακάνθου Μιχάλης Βλαχόπουλος, ως ανταπόδοση για τη συντριπτική υπερψήφισή του από το Στρατώνι και σε εξόφληση υποχρεώσεων προς τους Στρατωνίσιους συνεργάτες του (τότε) Κώστα Κατσαβαβάκη και Νίκο Ζαγοράκη.

Η αντιπολίτευση του Δημοτικού Συμβουλίου είχε επισημάνει τότε στον κ. Βλαχόπουλο ότι “τυχόν αποκάλυψη της αλήθειας για την παραλία Στρατωνίου θα συμπαρασύρει και τις υπόλοιπες 13 Γαλάζιες Σημαίες του Δήμου, σαν αμφισβήτηση της αξιοπιστίας τους”. Ο κ. Βλαχόπουλος αγνόησε την επισήμανση.

Με τη νέα διοίκηση του Δήμου από το Χρήστο Πάχτα, τα επικίνδυνα παιχνίδια συνεχίστηκαν και η παραλία Στρατωνίου πήρε φέτος την τρίτη της Γαλάζια Σημαία. Και οι “Πολίτες”-γραφιάδες της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ προκαλούν με μια πανηγυρική ανάρτηση- τουριστική διαφήμιση της περίφημης παραλίας Στρατωνίου που υποτίθεται ότι είναι και “κόλαφος” κατά των εχθρών …του Στρατωνίου!!!

Εμείς τους λέμε ότι δεν είναι εχθρός του Στρατωνίου αυτός που λέει την αλήθεια. Εχθρός του Στρατωνίου είναι αυτός που αποσιωπά τους πραγματικούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία που έχουν καταγραφεί σε επίσημα έγγραφα. Αυτός που κρύβει “τα σκουπίδια κάτω από το χαλί”, αυτός που κουκουλώνει το πρόβλημα αντί να το αντιμετωπίσει στην πραγματική του διάσταση. Δεν προσφέρει καλές υπηρεσίες, ούτε στο Στρατώνι ούτε στο Δήμο, ένας Δήμαρχος που κατάφερε να αποσπάσει μια πλαστή περγαμηνή ποιότητας  παρέχοντας ψευδή στοιχεία, όσο κι αν κάποιοι θα πουν “μαγκιά του και μπράβο του”. Δεν είναι “μαγκιά του”, έγκλημα είναι, που κινδυνεύει να γυρίσει μπούμερανγκ και να την πληρώσει ολόκληρος ο Δήμος Αριστοτέλη.

Προκειμένου να προστατεύσουμε κατοίκους και επισκέπτες του τόπου μας, αλλά και τις υπόλοιπες, πραγματικά καθαρές παραλίες του Δήμου μας που δικαίως έχουνε λάβει τη Γαλάζια Σημαία, οφείλουμε να πούμε την αλήθεια για την παραλία του Στρατωνίου. Παραθέτουμε αυτολεξί τα σχετικά με τη θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου αποσπάσματα από τις ΜΠΕ της TVX (1999) και της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ (2010), καθώς επίσης και την απαγόρευση αλιείας από το Υπουργείο Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας (πρώην ΥΕΝ). Κι ας αναλάβουν όλοι τις ευθύνες τους.

Η παραλία του Στρατωνίου στη ΜΠΕ της TVX (1999)

• ΜΠΕ σελ.7-13, 14, 15:

“Τμήμα της παραλιακής ζώνης του Στρατωνίου, μήκους 900 μ. και πλάτους 125 μ. .περίπου, και η παραλία στην περιοχή της εκβολής του ρέματος Καρβουνόσκαλα συνίστανται κατά κύριο λόγο από τέλματα εμπλουτισμού.

Η ρύπανση της περιοχής στις παραλίες Στρατωνίου και Καρβουνόσκαλας αξιολογείται ως ιδιαίτερα υψηλή σε σύγκριση με τα ισχύοντα διεθνή πρότυπα ποιότητας των εδαφών. Το στοιχείο που παρουσιάζει την μεγαλύτερη υπέρβαση είναι το αρσενικό, με συγκεντρώσεις συστηματικά υπερδεκαπλάσιες των επιτρεπόμενων ορίων για βιομηχανικές περιοχές. Ακολουθούν ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος και το αντιμόνιο…

Οι επιπτώσεις από την απόρριψη των τελμάτων στην παραλία κρίνονται ως ισχυρά αρνητικές κυρίως λόγω των πολλαπλών δραστηριοτήτων και χρήσεων γης που έχουν αναπτυχθεί στη συγκεκριμένη ζώνη, όπως πάρκο αναψυχής, παιδική χαρά, γήπεδα άθλησης κλπ. Η σημαντικότερη οδός πρόσληψης είναι η κατάποση ρυπασμένου εδάφους, ιδιαίτερα για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας”.

• ΜΠΕ σελ.7-33, 34:

“Εκτιμάται ότι κατά την περίοδο 1927 έως 1983 περίπου 12 εκ. τόνοι τελμάτων εμπλουτισμού διατέθηκαν στη θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου. Από τον συνολικό όγκο απόθεσης των 8 περίπου εκ. κ.μ. εκτιμάται ότι 500.000 κ.μ. έχουν αποτεθεί στην παραλία του Στρατωνίου και τις δυο άλλες μικρές παραλίες νότια του Στρατωνίου. Εκτιμάται ότι η ποιότητα των θαλασσίων νερών επηρεάζεται δυσμενώς στην παραλιακή ζώνη όπου τα ρυπασμένα ιζήματα ευρίσκονται υπό την επίδραση των κυμάτων και στην οποία επικρατούν αερόβιες συνθήκες”.

• ΜΠΕ σελ. 8-5:

“Η αποκατάσταση της παραλιακής ζώνης συνιστά ένα κρίσιμο ζήτημα και σχετίζεται άμεσα με τη δυνατότητα εξυγίανσης του θαλάσσιου πυθμένα. Η συνολική απομάκρυνση των τελμάτων από τον κόλπο Ιερισσού δεν είναι πρακτικά εφικτή. Θα πρέπει να εξετασθεί κατά πόσον είναι οικονομοτεχνικά εφικτό να εφαρμοσθούν ειδικά για την παραλιακή ζώνη του Στρατωνίου διάφορές εναλλακτικές μέθοδοι αποκατάστασης όπως π.χ.:

• Η απομάκρυνση του εδαφικού υλικού σε μεγάλο βάθος (3 μ.) από την παραλία και από τη ζώνη επιρροής των κυμάτων και αντικατάστασή του με υγιές υλικό.
• Σταθεροποίηση/δέσμευση του υποστρώματος με τσιμέντο και ασβέστη και αντικατάσταση του επάνω στρώματος με υγιές υλικό.
• Κατασκευή τοιχείου (τύπου κυματοθραύστη) κατά μήκος της παραλίας, απομάκρυνση υλικού από την παραλία και αποκατάσταση με υγιές υλικό”.
  

• ΜΠΕ σελ. 8-12, 8.3.2 Μέτρα για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος:

“Οι επιπτώσεις από τα τέλματα που διατέθηκαν στο παρελθόν στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή Στρατωνίου εκτιμώνται ως μη αναστρέψιμες”.

Η παραλία του Στρατωνίου στη ΜΠΕ της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ (2010)

• ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙΙ “Μελέτη απογραφής κατάστασης περιβάλλοντος περιοχής Μεταλλείων Κασσάνδρας”, σελ. 1/56:

“Τα παράκτια ιζήματα και εδάφη της παραλιακής ζώνης παρουσιάζονται κατά θέσεις ρυπασμένα έως πολύ ρυπασμένα για τα στειχεία Pb, Zn, Cu, Mn, As, Cd, V από την περιοχή αμέσως νότια του Στρατωνίου έως την περιοχή του ακρωτηρίου Κλεισούρι. Το υπόλοιπο τμήμα της παραλιακής ζώνης νότια του Κλεισουρίου μέχρι την πόλη της Ιερισσού δεν εμφανίζει ρύπανση. Όσον αφορά στην ποιότητα των παράκτιων ιζημάτων του Στρατωνίου, είναι γνωστό πως η παραλία του εν λόγω Δημοτικού Διαμερίσματος έχει σχηματιστεί κατά κύριο λόγο από την απόθεση στερεών αποβλήτων του εργοστασίου εμπλουτισμού (τέλματα εμπλουτισμού). Τα τέλματα διατίθεντο απεθείας στον κόλπο του Δημοτικού Διαμερίσματος από τη δεκαετία του 1950 έως το 1983. Πάνω από τα τέλματα έχει αποτεθεί από τον κυματισμό της θάλασσας μία στρώση αμμώδους υλικού μεταβλητού πάχους. Από στοιχεία δειγματοληψίας του Απριλίου 1995 προκύπτει ότι κοντά στις εγκαταστάσεις φόρτωσης Στρατωνίου υπάρχουν σημαντικές συγκεντρώσεις μετάλλων στο θαλάσσιο ίζημα”.

Η θάλασσα του Στρατωνίου στο δικτυακό τόπο του ΥΘΥΝΑΛ

Στο δικτυακό τόπο του Υπουργείου Θαλασσίων Υποθέσεων, Νήσων και Αλιείας (ΥΘΥΝΑΛ – πρώην ΥΕΝ), στην καρτέλα Αλιεία>Απαγορεύσεις υπάρχει ένα αρχείο με το όνομα “Τοπικοί-Χρονικοί Περιορισμοί” (αυτό). Διαβάζουμε:

“Απαγορεύεται γενικώς η αλιεία οποιουδήποτε αλιευτικού σκάφους στις εξής περιοχές: α) από εγκαταστάσεις της Εταιρείας ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑΣ δυτικώς κατά μήκος της ακτής 1000 μ. μέχρι της θαλάσσιας περιοχής Κουρί και μέχρι αποστάσεως ενός (1) ναυτικού μιλίου”.

Ο παραπάνω περιορισμός προέρχεται από τον ισχύοντα “Eιδικό Κανονισμό Λιμένα Στρατωνίου” (ΦΕΚ 407Β’/25.04.1980), άρθρο 26 «Αλιεία». Ο ΕΚΛΣ έχει κι άλλα ενδιαφέροντα άρθρα:

• Άρθρο 27:

“Απαγορεύεται η αλιεία οστρακοειδών και εχινοδέρμων καθ’ολην την διάρκεια του έτους στις ανωτέρω περιοχές οι οποίες χαρακτηρίσθηκαν ως μολυσμένες”.

• Και άρθρο 33:

“Απαγορεύεται η κολύμβηση και η λήψη θαλασσίου λουτρού στη θαλάσσια περιοχή του όρμου Στρατωνίου, της οποίας τα ύδατα χαρακτηρίσθηκαν μολυσμένα, και σε ακτίνα 1000 μ. από του σημείου εκβολής των εγκαταστάσεων εμπλουτισμού μεταλλευμάτων της Α.Ε.Ε.Χ.Π. και Λιπασμάτων Μεταλλεία Κασσάνδρας”.

“Γαλάζια Σημαία” στο Στρατώνι! Ελληνικός παραλογισμός…

Αν και ο ΕΚΛΣ είναι 32 ετών, καμία από αυτές τις διατάξεις δεν έχει τροποποιηθεί ή ανακληθεί μέχρι σήμερα. Και ο λόγος είναι απλός: ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΑΛΛΑΞΕΙ ΤΙΠΟΤΑ. Η παραλία του Στρατωνίου εξακολουθεί να είναι μια “παραλία” από επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα, τα οποία δεν εξαφανίζονται με τη λίγη υγιή άμμο που ρίχνεται κατά καιρούς από πάνω. Το νερό της θάλασσας είναι καθαρό και σε κατάσταση ηρεμίας (μπουνάτσας) δεν εμφανίζει αυξημένες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων. Όμως τα απόβλητα με τα βαρέα μέταλλα υπάρχουν στο ίζημα του πυθμένα και αυτό το ίζημα ανεβαίνει προς τα πάνω κάθε φορά που ένας κυματισμός ή τα πόδια των κολυμβητών “θολώνουν” τα νερά…

Είναι δυνατόν να μην τα γνωρίζει αυτά τα πράγματα το ΥΠΕΚΑ που απονέμει τις “Γαλάζιες Σημαίες”; Kι όμως είναι! Το ΥΠΕΚΑ (και το ΥΠΕΧΩΔΕ παλιότερα) έχει αναθέσει τη διαχείριση του προγράμματος “Γαλάζιες Σημαίες” στην ΜΚΟ “Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης”. Όπως είναι φανερό από τη σχετική σελίδα της ΕΕΠΦ, τα κριτήρια για την απονομή της “Γαλάζιας Σημαίας” έχουν σχέση κυρίως με την παροχή υπηρεσιών στους λουόμενους – ναυαγοσώστες, πρώτες βοήθειες, κάδους απορριμμάτων, προσβασιμότητα, περιβαλλοντική εκπαίδευση(!). Για την ποιότητα των υδάτων, η ΕΕΠΦ παίρνει τα στοιχεία από το “Μητρώο ταυτοτήτων υδάτων κολύμβησης της Ελλάδας” που καταρτίζεται από τη Γενική Γραμματεία Υδάτων του ΥΠΕΚΑ. Σύμφωνα με το δικτυακό τόπο του Μητρώου, οι παρακολουθούμενες παράμετροι είναι:

• Μικροβιολογικές παράμετροι, εντερόκοκκοι και κολοβακτηρίδια και
• Οπτικά παρακολουθούμενες παράμετροι, κατάλοιπα πίσσας, γυαλιά, πλαστικά, καουτσούκ ή άλλα απορρίμματα.

Δεν γίνονται μετρήσεις για βαρέα μέταλλα ούτε στο νερό ούτε στα ιζήματα της παραλίας και του πυθμένα, που μας ενδιαφέρουν ειδικά στην περίπτωση του Στρατωνίου!!! Τυπική προϋπόθεση για την απονομή της Γαλάζιας Σημαίας είναι “να μην απορρίπτονται βιομηχανικά ή αστικά απόβλητα”. Στο Στρατώνι σήμερα δεν απορρίπτονται βιομηχανικά απόβλητα και αυτά που απορρίπτονταν συνεχώς επί 30 και πλέον χρόνια θεωρείται ότι έχουν μαγικά εξαφανιστεί! Και έτσι η παραλία Στρατωνίου βγαίνει “καθαρή”, γιατί αν έχεις καρκίνο και σε εξετάσουν για γρίππη, ναι, καθαρός θα βγείς… Το Στρατώνι παίρνει Γαλάζια Σημαία γιατί κανείς δε φαντάζεται ότι κάποιες τοπικές αρχές θα είχαν το θράσος να υποβάλουν για βράβευση μια τέτοια παραλία!

Στην τραγική ανεπάρκεια του προγράμματος παρακολούθησης της ποιότητας των υδάτων, που εξετάζει μόνο τα νερά και όχι τα ιζήματα, αναφέρθηκε κατά την ημερίδα του  ΑΠΘ “Χρυσός στη Βόρειο Ελλάδα – Ευλογία και Κατάρα” στις 24 Μαΐου ο καθηγητής Γιάννης Κρεστενίτης, μιλώντας ειδικά για την παραλία του Στρατωνίου. Μόλις έχουμε το βίντεο θα το ανεβάσουμε.

Και το μέλλον;

Σύμφωνα με την ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ, με την υλοποίηση της “επένδυσης” το εργοστάσιο εμπλουτισμού θα πάψει να λειτουργεί, το Στρατώνι θα καθαριστεί και θα αποκατασταθεί και οι χώροι που δεν είναι πλέον απαραίτητοι θα αποδοθούν σε άλλες χρήσεις. Οι κάτοικοι του Στρατωνίου οραματίζονται την παραλία τους στο μέλλον ως ένα τουριστικό θέρετρο, αποκατεστημένη στο μέτρο του δυνατού και απαλαγμένη από τις βιομηχανικές δραστηριότητες.

Δεν θα συμβεί. Παραπέμπουμε στην πραγματικότητα της “επένδυσης” που εγκρίθηκε με την ΚΥΑ 201745/2011. Το νέο τεράστιο συγκρότημα εμπλουτισμού, πυρομεταλλουργίας και παραγωγής 450.000 τόνων κατ’έτος θειϊκού οξέως, χωροθετείται πάνω στο δρόμο Στρατωνίου-Ολυμπιάδας και σε απόσταση 400 μ. από τα βόρεια όρια του εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Στρατωνίου. Όλο το μετάλλευμα του μεταλλείου Ολυμπιάδας, 14 εκατ. τόνων, θα μεταφέρεται μέσω υπόγειας σήραγγας στο νέο αυτό συγκρότημα για να μείνει ανέπαφη η Ολυμπιάδα. Στον κάτω ρου του Κοκκινόλακκα, σε απόσταση μόλις 800 μ. από το Στρατώνι και τη θάλασσα, θα κατασκευαστεί Χώρος Απόθεσης Επικινδύνων Αποβλήτων χωρητικότητας 20 εκατ. τόνων. Υπενθυμίζουμε ότι το Καρακόλι έχει μόνο 0,9 εκατ. τόνους.

Η λίμνη αποβλήτων της Ολυμπιάδας, με 3 εκατ. τόνους παλαιά απόβλητα εμπλουτισμού, “καθαρίζεται” για να βγάλει η ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ 270.000 ουγγιές χρυσού και 1.432.000 ουγγιές αργύρου και να εισπράξει καθαρό κέρδος 250 εκατ. ευρώ.“Όλο το υπόλοιπο υπόλειμμα έχει προγραμματισθεί ποιοτικά και ποσοτικά να χρησιμοποιηθεί για την αποκατάσταση (!!!) της παραλίας στο Στρατώνι όπου και θα μεταφέρεται”. (ΜΠΕ Αποκαταστασης τέλματος Ολυμπιάδας, παρ. 5.2.4.2 σελ. 5-7).

Το υγρό θεϊκό οξύ θα μεταφέρεται με αγωγό από το εργοστάσιο του Μαντέμ Λάκκου στο λιμένα Στρατωνίου. “Δεξαμενές αποθήκευσης θειϊκού οξέως υπάρχουν τόσο δίπλα στη μονάδα παραγωγής θειϊκού οξέως της μεταλλουργίας όσο και στις λιμενικές εγκαταστάσεις Στρατωνίου” (ΜΠΕ σελ. 5.5-26). Στο νέο λιμάνι Στρατωνίου θα φορτώνουν συμπυκνώματα των μεταλλείων Σκουριών, Ολυμπιάδας και Μαύρων Πετρών σε πλοία εκτοπίσματος 61.100 τόνων και δεξαμενόπλοια θειϊκού οξέως εκτοπίσματος 66.400 τόνων (ΜΠΕ σελ. 5.62-). Τα συμπυκνώματα θα μεταφέρονται με φορτηγά στο Στρατώνι από την Ολυμπιάδα, τις Σκουριές και τη νέα μονάδα μεταλλουργίας του Μαντέμ Λάκκου.

Και στην παραλία Στρατωνίου θα κυματίζει περήφανα η Γαλάζια Σημαία!